روزنامه آفتاب یزد
1399/11/06
از کابل و خط کش دیروز تا عزیزم و گلم امروز!
مریم اکبری نوشاد- یقین دارم آنهایی که مدارس دهه شصت را تجربه کرده‌اند آگاهی به دشواری‌های آن ایام دارند.حال بماند که قبل دهه شصت نیز شرایط مدارس و سیستم آموزش و پرورش تفاوتهای زیادی با سیستم فعلی داشت.اگر در دهه شصت تحصیل کرده باشید حتما مدارس سه‌شیفته و دو شیفته دولتی را خوب به خاطر دارید.
کلاسهای چهل پنجاه نفری که تمام اقشار جامعه با هم در آن درس می‌خواندند و تقسیم طبقاتی به شکل امروز انجام نشده بود.
دختران مانتوهای گشاد و مقنعه‌های چانه دار داشتند و پسران اکثرا موهای تراشیده و شلوارهای پارچه‌ای گشاد و پیراهن‌های آستین بلند گشاد تر.
تغذیه مجاز آن روزها لقمه‌ای نان و پنیر و سیب بود که اگر غیر از آن می‌بردیم ناظم‌های مدرسه با هزاران هشدار و ملامت از تو می‌گرفتند تا به تو بفهمانند که هر کسی امکان خوردن نارنگی و شکلات و غیره را ندارد و باید ملاحظه‌شان کرد.
پوشیدن کفش‌های اسپرت و ساق دار اکیدا ممنوع بود.دختران نباید زیر شلوارشان جوراب سفید می‌پوشیدند و زنگ صبحگاه سرشار از استرسی وحشتناک برای نسل دهه شصتی بود.
جوراب ها، ناخن ها، موی سر و شلوارها چک میشد.اگر پسری مو سشوار شده داشت که واویلا بود.
در کلاس ها، انضباط بی‌حد و اندازه‌ای برقرار بود.معلم که وارد کلاس میشد همه برپا میگفتند و جملات تکرار شده «سلام صبح به خیر به کلاس ما خوش آمدید» را تکرار میکردند.سکوت در کلاس حکمفرما میشد و جو سنگینی بر کلاس حاکم میگشت. مگر کسی می‌توانست بی‌خودی بخندد یا نظم کلاس را بهم بریزد!اکثرا معلم‌ها دانش‌آموزان را به نام فامیل صدا می‌زدند و جدیت و حریمی سخت بینشان برقرار بود.
موقع پرسش درس اگر کسی درس را پاسخ نمی‌داد و یا تکالیفش را انجام نداده بود به شدت تنبیه میشد و کمترین حالت فریاد و تهدید به احضار والدین و بیشترین حالت هم تنبیهات بدنی بود.
پسرها شاید بیشتر به خاطر دارند که ناظم‌های آن دوران کابل و خط کش به دست در صف‌ها قدم می‌زدند و اندک شیطنتی با کابل وخط کش و سیلی پاسخ داده میشد.در کلاسهای دخترانه هم خط کش و روی دست زدن و تنبیه سر پا ایستادن متداول بود.
نمره انضباط از هر درسی مهم‌تر بود و تهدید برای کم شدن نمره انضباط روان همه را بهم می‌ریخت.
امتحانات در کمال جدیت و کنترل با شماره صندلی و فاصله‌گذاری انجام میشد.
حال بماند که در امتحانات نهایی پایان هر مقطع،وحشت و هراس در دل همه می‌افتاد چرا که ناچار بودند در مدرسه‌ای دیگر امتحان بدهند و حتی قرار بود سربرگ‌ها کنده شود که مثلا هیچ معلمی هیچ دانش‌آموزی را نشناسد که بخواهد ارفاقی هم بکند.
در آن دوران،صمیمیتی بین کادر مدرسه، معلمان و دانش‌آموزان برقرار نبود؛ بلکه فضای سنگینی حاکم بود.
هنوز هم هستند افرادی که تنبیهات بدنی آن دوران را با درد و رنج روحی به خاطر می‌آورند.هنوز هم هستند کسانی که از استرس آن ایام و خاطرات تلخ تحقیر و تنبیه کابوس می‌بینند.
سیستم نمره دهی در آن روزها از بیست بود و بیست گرفتن آرزوی همه!
کل سال تلاش همه برای کسب این نمره بود و بس!
تکالیف در آن روزها با حالا فرق داشت.
نوشتن مشق آن هم با حجم زیاد متداول بود و معلم روز بعد آنها را به اصطلاح خط میزد که از نوشتن دانش‌آموزان اطمینان پیدا کند و وای به حال کسی بود که کم کاری میکرد.
اما حالا همه چیز فرق کرده.... به واسطه مدارس غیر دولتی، سیستم آموزشی جدیدی رایج شده که فکر میکنم در نوع خود در دنیا بدیع باشد.البته مدارس دولتی هم تغییرات زیادی کرده‌اند و دیگر مثل آن دوران عمل نمی‌کنند.
در مدارس غیر دولتی از آنجاییکه مبلغ قابل توجهی بابت شهریه دریافت میشود و بازار رقابت بین مدارس هم داغ است مبنا راضی کردن والدین و دانش‌آموزان به واسطه دریافت شهریه است.
دیگر خبری از آن سخت گیری‌های دهه شصت و قبل از آن نیست.
بچه‌ها مورد مهر و محبت تمام کادر مدرسه هستند و رابطه‌ای دوستانه بین همه برقرار است که از نقاط قوت این مدارس
به‌شمار می‌رود.
دیگر بچه‌ها را به اسم فامیل صدا نمی‌زنند و با اسم و پسوند‌هایی مثل پرنسس من، گلم، عزیزم، پسرم و..... خطاب میشوند.
سیستم نمره دهی حذف شده و حتی برای اینکه استرسی به دانش‌آموزان وارد شود اسم امتحان بر زبان آورده نمیشود.
اگر کسی تکلیف انجام ندهد مواخذه نمیشود و با دلداری و مهربانی از وی خواسته میشود تا روز بعد آن را انجام دهد.
برنامه غذایی به دانش‌آموزان داده میشود که در آن از شیر تا آجیل و کیک عنوان شده است.
بر خلاف آن دوران عجیب تمام مدارس سعی دارند که در لباس فرم خلاقیت به خرج داده لباسهای شیک‌تری برای دانش‌آموزانشان داشته باشند.
دختر و پسر محدودیتی از باب مدل مو و کفش و جوراب ندارند و در مدارس دخترانه دیگر کوتاه بودن ناخن‌ها ملاک نیست.
هستند مدارسی که در آن دختران حتی کاشت ناخن و لاک دارند.
پسران اغلب موهای به اصطلاح فشن دارند و اگر آویز و خالکوبی هم داشته باشند مشکلی نیست.
مدیر، معلم، ناظم و..... همه با مهربانی بی‌رویه با دانش‌آموزان رفتار میکنند و چیزی به اسم تنبیه حتی از نوع کلامی وجود ندارد.
ترسیم مختصری از شرایط تحصیلی دهه شصتی‌ها و ما قبلی‌ها و دانش‌آموزان فعلی نشان از آن دارد که جهشی سریع از رفتاری خشن و منضبط به رفتار منعطف و پر مهر انجام شده است.
حتم دارم که رفتار خشن و گزینه‌های پر استرس آن روزها هیچ پسندیده نبود و معلمان و کادر آموزشی آن دوره را نیز نمیتوان محکوم کرد چرا که در راستای آن سیستم که متداول بود عمل میکردند و این سیاستگذاری‌های اشتباه بوده است که موجبات آن روش‌ها و سخت‌گیری‌ها را فراهم نموده بود.
اما به شخصه معتقدم که سیستم فعلی هم دلچسب نیست و موفق نخواهد بود چرا که پر است از لوس کردن‌های بی‌مورد که باعث خواهد شد تا این نسل برای برخورد با ناکامی‌ها و سختی‌های آینده آماده نشود و توقع داشته باشد تا در تمام مراحل زندگی همه فقط وی را مورد محبت قرار داده و اگر هم کم کاری کرد باز هم همچنان عزیزم و گلم باشد.
این نسل نخواهد توانست قانون‌ها و مولفه‌های شغلی و اجتماعی آینده را پذیرا باشد و اصولی که باید رعایت کند را مراعات نماید.
دید وی دیدی مترادف با پرداخت پول و دریافت همه نوع خدمات بی‌هیچ مرز و قانونی خواهد بود که اتفاقی ناخوشایند است.
این وضعیت به مرور باعث شکسته شدن حرمت کادر آموزشی هم خواهد شد چرا که دیدگاه این هم پول یا شهریه ندادیم که مثلا با تو سخت گیرانه رفتار بشه و یا مثلا به لباس و مو تو ایرادی گرفته بشه و امثالهم در ذهن ایجاد خواهد شد.
وجود رابطه دوستانه و بدون ترس بین دانش‌آموزان و عوامل مدرسه بسیار خوب است به شرطی که احترامات شکسته نشود.
نبودن جو استرس و سخت‌گیری در مدارس خوب است اما این دلیل نمیشود که هیچ کس مسئولیت کارهایش را نپذیرد و یا اگر کار ناشایستی کرد آن را عادی قلمداد کند.
سیستم آموزشی امروز ما هم ایرادات بزرگی دارد و اگر به این شکل ادامه دهد در چند سال آتی با نسلی روبرو خواهیم بود که جز لوس کردن بی‌مورد چیزی ندیده و برای هیچ اشتباه و خطایی مورد مواخذه قرار نگرفته و هیچ چارچوبی را مراعات ننموده است.
به واسطه پاندمی کرونا مدتیست که سیستم آموزشی به صورت اینترنتی دایر است.این سیستم دشوار که قبلا تجربه نشده بود میتواند برای دانش‌آموزانی که بعدها مجددا در کلاس و مدرسه خواهند بود آسیب زا باشد و باید تلاش شود تا دشواری این سیستم باعث نگردد تا بعدها کنترل امور از دست خارج شود.از دید نگارنده در سیستم فعلی نیز باید از لوس کردن‌های بی‌مورد و عدم مواخذه در صورت عدم انجام تکالیف و مسئولیت‌های درسی اجتناب کرد.
باز هم تاکید دارم که هدف ما برگشت به دوران پر استرس و از جهات بسیاری اشتباه دهه‌های قبل نیست اما این را هم باید در نظر گرفت که نه به آن شوری شوری.....نه به این بی‌نمکی....
سایر اخبار این روزنامه
به خاطر ناکارآمدی مدیریتی به عقب برگشته ایم
بایدن شاید خواهان حذف بن سلمان شود!
مازوت را رها کنید، نیروگاه‌های فرسوده را دریابید
آزمون مهم قالیباف و مجلس
اصلا نگران نباشید اسفند و فروردین ماه پربارشی داریم
واعظی سرشاخ با منتقدان
روزها و هفته‌های خوشی در راه است
چرا صادق خرازی؟
از کابل و خط کش دیروز تا عزیزم و گلم امروز!
سیلی بر صورت جامعه
خانه ملت و تقارب دو نهاد وکالت
جامعه را در نتیجه‌گیری رها نکنیم!
درباره سیلی به گوش سرباز
