روزنامه ابتکار
1399/11/06
«ابتکار» تاثیر کاهش نرخ ارز بر اقتصاد را بررسی کرد بازی دستوری با نرخ ها
کیمیا نجفیچندی پیش با پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ریزش دلار آغاز شد، روندی که با قطعی شدن شکست ترامپ سرعت بیشتری گرفت. این در حالی است که صحبت‌های اخیر رئیس جمهوری از دلار 15 هزارتومان انتظار جامعه برای کاهش بیشتر نرخ ارز را بالا برد و این‌روزها شاهد تاثیر این انتظار در بخش‌های دیگر اقتصاد هستیم. به‌گونه‌ای که معامله‌گران در بازارهای مختلف برای انجام هر معامله‌ای دست نگه داشته و منتظر ریزش بیشتر نرخ دلار هستند. اما آیا دلار پتانسیل کاهش بیشتر قیمت را دارد یا خیر؟ کارشناسان و تحلیلگران نظرات متفاوتی را در این خصوص بیان می‌کنند، عده‌ای معتقدند که دلار تا مرز 20 هزار تومان کاهش می‌یابد اما امکان پیشروی در کانال‌های قیمتی پایین‌تر وجود ندارد. البته در مقابل برخی از تحلیلگران بر این باورند که کاهش تنش‌های سیاسی، جو به وجود آمده و انتظار جامعه زمینه را برای کاهش بیشتر نرخ ارز در ماه‌های آتی فراهم کرده است.
تعیین نرخ ارز در اقتصاد کشورها نقش بسیار مهمی در حفظ ثبات، پویایی، رشد و توسعه اقتصادی آن کشور ایفا می‌کند؛ بنابراین کوچک‌ترین خطا و اشتباهی در تعیین نرخ ارز می‌تواند هزینه‌های بزرگی برای اقتصاد کشور در پی داشته باشد. از سال 97 درپی افزایش نرخ دلار اقتصاد کشور با مشکلات بی‌شماری دست‌وپنجه نرم کرد و آثار این مشکلات مستقیما معیشت مردم را نشانه گرفت. کارشناسان و تحلیلگران جهش به یک باره نرخ ارز را یکی از موثرترین عوامل برای چالش‌های به وجود آمده معرفی می‌کردند و معتقد بودند که افزایش ناگهانی قیمت دلار چوب لای چرخ اقتصاد می‌کند. به گفته آنها مهم‌ترین آثار منفی افزایش نرخ ارز را می‌توان در افزایش نرخ تورم و کاهش تولید دید که تهدیدی برای نرخ رشد اقتصادی محسوب میشود. حال اکنون صحبت از کاهش نرخ دلار تا کانال 15 هزار تومان به میان آمده و این پیش‌بینی انتظارات جامعه و اقتصاد را تغییر داده است، اما مهم‌ترین پرسشی که مطرح میشود این است که آیا کاهش به یک‌باره نرخ دلار می‌تواند همانند جهش‌های به یک‌باره قیمت‌ها تبعاتی برای بخش‌های مختلف اقتصاد به همراه داشته باشد یا خیر؟ آلبرت بغزیان، کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش به «ابتکار» گفت: اگر در مجموع بخواهیم پاسخ بدهیم کاهش نرخ ارز به نفع آحاد جامعه خواهد بود. به بیانی دیگر کاهش نرخ ارز تبعات مثبتی را برای اقتصاد ایران به همراه خواهد داشت و در این مسئله هیچ شکی نیست. مشخصا با کاهش نرخ دلار تولید، واردات و تمام فعالیت‌های اقتصادی ارزان‌تر خواهد شد، این در حالی است که انتظارات تورمی کنترل شده و بهانه‌ای برای افزایش قیمت در بخش‌های مختلف اقتصادی باقی نخواهد ماند. البته ممکن است که ارزان شدن دلار برای صادرکنندگان کمی چالش به وجود بیاورد اما در کل قرار گرفتن بازار ارز در مسیر نزولی برای آحاد جامعه اتفاقی خوشایند خواهد بود.
کاهش نرخ ارز به نفع اقتصاد است
این کارشناس اقتصادی در ادامه گفت‌وگو به فعالان اقتصادی که معاملات خود را با دلار 30 هزار تومان انجام داده‌اند اشاره کرد و در این‌باره گفت: بازار ارز در مدت‌زمان طولانی نرخ‌های بالایی را تجربه کرده است، در چنین شرایطی بسیاری از فعالان اقتصادی معاملات خود را با هزینه‌های بالا انجام داده‌اند و قطعا ریزش دلار برای کوتاه‌مدت می‌تواند آنها را دچار چالش کند اما اگر نرخ ارز مسیر برعکسی را انتخاب می‌کرد و بالا 40 هزار تومان می‌ایستاد آیا شرایط برای فعالان اقتصادی و تمام جامعه بهتر می‌شد؟ قطعا گرانی دلار در بلندمدت به ضرر تمام اقتصاد خواهد بود و نباید به این مسئله با دید کوتاه‌مدت نگاه کرد.
بازار برای کاهش نرخ ارز اراده بانک مرکزی را می‌طلبد
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به اراده بانک مرکزی برای کاهش نرخ ارز تاکید کرد و ادامه داد: مسئله مهم این است که بانک مرکزی تا چه حد بخواهد بازار نزولی باشد، در دوره‌های قبل ما شاهد صعود و نزول نرخ دلار بودیم و اکنون بازار اراده بانک مرکزی برای کاهش نرخ دلار را می‌طلبد.
کاهش تنش‌های بین‌الملل، نوید کاهش نرخ ارز را می‌دهد
این کارشناس اقتصادی در ادامه به صحبت‌های رئیس جمهور مبنی بر کاهش نرخ دلار تا کانال 15 هزار تومان اشاره کرد و گفت: رئیس جمهوری اخیرا اشاره کرده است که دلار 15 هزار تومان میشود، من معتقدم نباید برای مولفه‌ای همچون دلار عددی را اعلام کرد چراکه این قیمت‌گذاری چالش‌های زیادی را به وجود می‌آورد. نرخ‌های اعلام شده سبب میشود فعالان اقتصادی برخی از برنامه‌های خود را تغییر دهند و اگر این اتفاق رخ ندهد و دلار بار دیگر افزایشی شود موجب بی‌اعتمادی فعالان اقتصادی خواهد شد.
بغزیان مسیر را برای کاهش نرخ ارز هموار دانست و در این خصوص ادامه داد: با تمام اماواگرها با آمدن بایدن ما شاهد تغییراتی خواهیم بود به عنوان مثال گفته میشود فشارهای حداکثری کم خواهد شد، ممکن است ذخایر ارزی آزاد شود و احتمال عقب‌نشینی آمریکا از پافشاری بر تحریم‌ها و بازگشت به برجام نیز مطرح است بنابراین کاهش تنش‌ها نوید ارزان شدن نرخ ارز را می‌دهد. اما چون نسبت به کاهش نرخ ارز اعتمادی نیست و بازار در مدت طولانی دچار نوسان بوده می‌بینیم که حتی درصورت کاهش نرخ ارز بسیاری از کالاها کاهش قیمت را تجربه نکرده‌اند.
نرخ ارز تابع اقتصاد است نه حرف مسئولان
اما علی قنبری، کارشناس مسائل اقتصادی نظری متفاوت داشته و معتقد است کاهش نرخ ارز با دستور و به هر قیمتی می‌تواند تبعات منفی را برای اقتصاد کشور به همراه داشته باشد. وی با اشاره به صحبت‌های اخیر رئیس‌جمهور درخصوص کاهش نرخ دلار تا محدوده 15 هزار تومان به «ابتکار» گفت: صحبت‌های اخیر رئیس‌جمهوری درخصوص دلار 15 هزار تومانی حرفی بی‌پایه‌و‌اساس و غیر علمی است. نرخ ارز را مسئولان نمی‌توانند مشخص کنند، اقتصاد می‌گوید نرخ ارز بر اساس عرضه و تقاضا تعیین میشود، یعنی برای کاهش باید عرضه آنقدر زیاد باشد که بر تقاضا پیشی بگیرد در آن شرایط قیمت‌ها پایین خواهد آمد. در مجموع صحبت کاهش نرخ ارز برای سال آتی منطقی و علمی نیست و نرخ ارز تابع شرایط اقتصادی است نه حرف مسئولان.
این کارشناس مسائل اقتصادی در ادامه به تبعات منفی کاهش به یک‌باره نرخ ارز اشاره کرد و در این خصوص گفت: اینکه نرخ ارز را بی حساب‌وکتاب و با هر قیمتی پایین بیاورند قطعا چالش‌هایی برای بخش‌های مختلف اقتصاد به وجود خواهد آمد، به عنوان نمونه کاهش نرخ از به واسطه دستور سبب اختلال در بازار سرمایه خواهد شد، از سوی دیگر صادرکنندگان نیز با موانع جدی مواجه می‌شوند و تاثیر منفی این دستور را در بخش‌های مختلف اقتصادی خواهیم دید. بنابراین توصیه میشود مسئولان به جای اینکه دستور به کاهش و یا افزایش قیمت در هر بازاری بدهند به دنبال راهی برای سامان دادن اقتصاد کشور باشند و بر مباحثی مثل تولید، سرمایه‌گذاری، اشتغال و... متمرکز شوند تا معیشت مردم از شرایط وخیم اقتصادی فعلی نجات یابد.
سایر اخبار این روزنامه
لری کینگ، مجری و خبرنگار مشهور آمریکایی بر اثر کرونا درگذشت
از مصاحبه با محمود احمدی‌نژاد تا ۶۴ سال تجربه ژورنالیسم
رضا دهکی
سیلی نقد و شعارهای نسیه
بهارستان‌نشینان جدید مناسبات جدید جهانی را در نظر می‌گیرند؟
خطر مجلسی‌ها برای احیای برجام
ماجرای سیلی به صورت سرباز وظیفه چه بود؟
روایت یک سیلی
حقایقی که امثال سید جواد هاشمی یا نمی‌دانند یا نمی‌گویند
ناگفته‌های تبلیغات خرید خانه در خارج از ایران
«ابتکار» تاثیر کاهش نرخ ارز بر اقتصاد را بررسی کرد
بازی دستوری با نرخ ها
کارشکنی‌ها از تهدید لفظی تا انفجارهای بغداد جهت تخریب دیپلماسی فعال ایران ادامه دارد
دورهمی سنگ اندازان در مسیر برجام
رئیسی:
همکاری قوای مجریه و مقننه برای اجرای سند تحول قضایی لازم است
جهانگیری با انتقاد از مخالفان دولت:
هفته‌های خوشی برای کشور پیش‌بینی می‌کنم
طبق مصوبه کمیسیون تلفیق یارانه نقدی دوبرابر میشود
