روزنامه ابتکار
1399/11/08
آیا حضور سلبریتی‌ها در تبلیغات برایشان بارحقوقی دارد؟ جرم: تبلیغات
طی چندسال اخیر شاهد حضور نسبتا گسترده برخی سلبریتی‌ها در دنیای تبلیغات هستیم، از تبلیغ پکیج رفع سفیدی مو گرفته تا حوزه ساخت و ساز؛ اتفاقی که بی‌شک می‌تواند بر دیدگاه مخاطبان به ویژه طرفدارانشان درباره آن کالا یا خدمات تاثیرگذار باشد، در این میان این پرسش مطرح است که آیا حضور چهره‌های ورزشی و هنری در تبلیغ یک محصول، مسئولیت و بارحقوقی را هم متوجه آنها می‌کند و یه بیان دیگر آیا تبلیغات بعضا غیرواقعی و اغراق آمیز این چهره ها علاوه بر صاحبان اصلی کالا یا خدمات، برای آنها نیز بار حقوقی دارد؟علی نجفی توانا در گفت‌و‌گو با ایسنا، در این‌باره اظهار کرد: به ویژه پس از شیوع بیماری کرونا و کاهش مراجعه مستقیم به فروشگاه‌ها، عرضه‌کنندگان کالا و خدمات عمدتا از طریق فضای مجازی یا رسانههای دیداری و شنیداری اقدام به مبادرت کالا یا تبلیغ مشخصات آن می‌کنند.
وی ادامه داد: در بسیاری از موارد تبلیغات کالا و خدمات متاسفانه برخی به علت بی‌توجهی، بی‌دقتی یا عدم آشنایی، خریداران با پدیده کلاهبرداری مواجه می‌شوند. پرونده‌های انتظامی و قضایی متعددی در این رابطه شکل گرفته است.
این جرم‌شناس گفت: نکته قابل توجه در بحث خرید کالا یا ابزار از طریق فضای مجازی یا ارایه اوصاف و مشخصات آنها در این فضا‌ها، متاسفانه در کشور به دلیل عدم فرهنگ‌سازی با چالش‌های قابل توجهی مواجه بوده و با وجود تاکید نیروهای انتظامی و برخی متصدیان نظم و امنیت جامعه کماکان روند فریب خوردن مصرف‌کنندگان و مشتریان ادامه دارد.
وی اظهار کرد: اگر بخواهیم موضوع را در چارچوب قوانین موضوعی کشور اعم از قانون جرایم رایانه‌ای، یا قوانین کیفری در برخورد با بزهکاری‌های سنتی از جمله کلاهبرداری مورد ارزیابی قرار دهیم، با چند نکته ظریف مواجه می‌شویم.
نجفی توانا ادامه داد: اولین مشکل و چالش عدم نظارت در صحت و درستی اطلاعات ارایه شده در خصوص یک کالا یا خدمات در فضای مجازی و رسانههای دیداری و شنیداری است، به گونه‌ای که در خصوص مواد تقویت‌کننده یا رشد‌کننده مو، کرم‌های صورت، یا سایر محصولات که عمدتا توسط رسانههای شنیداری و دیداری خارجی و داخلی مطرح میشود، مشکل عمده این است که آن اشخاصی که مجوز چنین تبلیغاتی را صادر می‌کنند گواهی و جواز مربوط به درستی کالا و انطباق اوصاف مطرح شده در فضای مجازی با کالای مورد عرضه را درخواست نمی‌کنند در نتیجه بدون محدودیت و کنترل مطالبی ارایه می شود که بعضاً با واقعیت منطبق نیستند.
نجفی توانا افزود: در رابطه با این نوع اقدامات با چند ایفاگر نقش مواجه هستیم. اولین نقش‌آفرین شخصیت حقیقی یا حقوقی است که کالا را تولید می‌کند و قطعا در صورت تقلبی بودن آن مسئولیت کیفری مستقیم دارد. دومین نقش‌آفرین و مسئول این اقدامات اشخاص حقیقی و حقوقی هستند که تبلیغ را سازماندهی می‌کنند و با استفاده از ادبیات، لوگو‌ها و توصیفات خاصی کالا را برای عرضه آماده می‌کنند، این گروه هم مسئولیت دارند اما مسئولیت‌شان نسبت به گروه اول کمتر است چرا که ممکن است به آنها گفته شده باشد که اطلاعات درست است و یک شرکت تبلیغاتی درباره صحت و سقم اطلاعات ارایه شده مسئولیتی ندارد چون مسئولیت با آن عرضه‌کننده کالا است.
این جرم‌شناس گفت: نقش‌آفرین دیگر شخصی است که به عنوان سلبریتی، هنرپیشه، ورزشکار یا .. کالا و خدمات را تبلیغ می‌کند و مدعی میشود که این کالا با این اوصاف دارای ویژگی‌ها و اثربخشی‌های خاصی است، در اینجا باید بین دو نوع تبلیغ‌کننده تفاوت قایل شویم، یکی شخصی است که اظهار می‌کند کالا یا خدماتی که ارایه میشود اوصافی را دارد چرا که شرکت عرضه‌کننده آن ادبیاتی را مشخص کرده است تا تبلیغ‌کننده همان را ارایه کند؛ اما گروه دیگری هستند که ادعا می‌کنند از این کالا و خدمات استفاده کردند و اثرات مثبت آن را دیده‌اند. دیده شده که برخی از هنرپیشگان، ورزشکاران و سلبریتی‌ها در خصوص رنگ مو، ماده تقویت‌کننده موی سر و ... مطالبی را ارایه کرده و مدعی شده‌اند که خودشان پس از استفاده اثرات مثبت آن را دیده‌اند.
وی ادامه داد: گروه دوم دارای مسئولیت کیفری هستند و در صورتی که کالا تقلبی باشد و این‌ها برای فریب افراد این تبلیغات را انجام داده باشند، آنها هم قابل تعقیب کیفری خواهند بود.
این جرم‌شناس اظهار کرد: بحث دیگر نیز کانال یا سایت تبلیغ‌کننده است که باید تحت نظارت یک نهاد مربوط به رسانه باشد. ثانیا باید جواز یا گواهی را ملاحظه و پس از آن منتشر می‌کرد.
وی ادامه داد: در خصوص رسانه ملی، به ویژه رسانه‌هایی که با بودجه عمومی کار می‌کنند این انتظار بوده و هست. اصولا تبلیغ از طریق مجامع موجب تشدید مجازات افرادی است که مرتکب کلاهبرداری می‌شوند و در قانون مربوط به تشدید مجازات کلاهبرداران این موضوع مورد تایید است و عملا اگر اقدامی را نکند خود رسانه و مدیریت آن قابل تعقیب است. صرف نظر از ابعاد قانونی، این رسانه‌ها از نظر اخلاق حرفه‌ای هم مسئولیت دارند و باید برای حفظ اعتبار و اعتماد خود کاری کنند تا اطلاعات ارائه شده موجب فریب دیگران نشود.
وی گفت: در رابطه با نوع دیگری از کلاهبرداری‌ها می‌توان از ارایه نوعی کالا در فضای مجازی نام برد که وجه کالای خریداری شده از سوی عرضه‌کننده دریافت میشود اما به خریدار تحویل داده نمی‌شود، البته در این زمینه سیستم‌های نظارتی در داخل کشور با نوعی نظارت از طریق مرکز توسعه تجارت الکترونیک یک نماد اعتماد را معمولا به این عرصه‌کنندگان اعطا می‌کنند که پس از شناسایی آنها اتفاق می‌افتاد.
نجفی توانا افزود: با افزایش واگیری بیماری کرونا این نوع خرید‌های الکترونیکی افزایش پیدا کرده اما متاسفانه به جز نصایح و ارایه اطلاعات راه حلی برای پیشگیری از آن پیش‌بینی نشده است و جرایم رو به افزایش است.
وی ادامه داد: نکته ظریفی که درباره این نوع کلاهبرداری‌ها باید به آن توجه کنیم این است که قربانی این نوع جرایم از لحاظ روانشناسی دارای ویژگی‌های هستند که به سرعت شانس اغوا شدن‌شان زیاد است و در این نوع کلاهبرداری‌ها نقش منفعلانه اما موثری دارند؛ به عنوان مثال معمولا در جامعه امروز اطلاعات از سوی رسانه‌ها به حدی ارایه شده که افراد آگاهند برای خرید یک کالا باید فروشنده را شناسایی کند یا فروشنده دارای مرکز جغرافیایی مشخصی باشد یا شیوه تحویل کالا دارای اصول خاصی باشد، مثلا درست آن این است که کالا را مانند اکثر کشور های جهان از طریق پست تحویل بگیریم و پس از دریافت، وجه آن را پرداخت کنیم.
نجفی توانا گفت: برخی متاسفانه قبل از آنکه کالا به دست‌شان برسد یا قبل از دریافت خدمات وجه را پرداخت می‌کنند اما نه تنها کالا به دست‌شان نمی‌رسد بلکه با رهگیری اطلاعات حساب‌های بانکی، وجوه آنها هم ربوده میشود که نوعی کلاهبرداری اینترنتی است؛ ضمن اینکه کلاهبرداری سنتی هم طبق قانون تشدید مجازات کلاهبرداری در این موضوع حاکم خواهد بود.
وی ادامه داد: در مجموع در ارتکاب اینگونه جرایم نقش‌آفرینی افرادی را ملاحظه می‌کنیم که هدف‌شان دریافت وجه، فروش کالا و درآمد‌زایی بدون این است که کالا یا خدمات ارایه شده با اوصاف بیان شده مطابقت داشته باشد. این امر به ویژه در شبکه‌های ماهواره‌ای پیچیده‌تر و غیر قابل رهگیری و مدیریت است و بسیار فراوان رخ می‌دهد. توصیه این است که در این موارد صرف نظر از اینکه کالا را پس از تحویل گرفتن پرداخت کنند، آدرس‌های حقیقی را بررسی کنند و کالای شناخته شده خریداری کنند.
وی در پایان گفت: البته نیروی انتظامی به ویژه در برخورد با صدا و سیما و فضا‌های داخلی که بعضاً وارد عمل هم شدند، با سلبریتی‌ها، هنرپیشه‌ها و افرادی که مدعی هستند کالایی را مصرف کرده و نتیجه‌بخش بوده است را تعقیب و طبق بخشنامه‌ای اعلام کند افرادی که می‌خواهند تبلیغ اینگونه کالا را انجام دهند پیش از احراز صحت و درستی کالا و خدمات، آن را تبلیغ نکنند، یا حداقل گواهی دال بر تعرفه مشخص دریافت کنند، چنین اقداماتی تا حد زیادی از قربانی شدن افراد در کلاهبرداری‌های مجازی جلوگیری می‌کند و می‌تواند نقش موثری داشته باشد.
سایر اخبار این روزنامه
ظریف در نشست مطبوعاتی در مسکو مطرح کرد
ایران به «عمل» پاسخ می‌دهد نه به «حرف»
محمد یوسفی آرامش
حاشیه‌سازی با شعار خواست مردم!
اصولگرایان عزم خود را برای وحدت جزم کرده‌اند؟
بازگشت ریش‌سفیدان اصولگرا به معادلات انتخاباتی
موزه هنرهای معاصر 9 بهمن افتتاح میشود
گشوده شدن درهای موزه هنرهای معاصر پس از 32 ماه
سخنگوی وزارت بهداشت اعلام کرد
احتمال بازگشت محدودیت‌ها به شهرهای زرد
آیا حضور سلبریتی‌ها در تبلیغات برایشان بارحقوقی دارد؟
جرم: تبلیغات
عنابستانی:
اشتباه کردم، از مردم و سرباز عذرمی‌خواهم
«ابتکار» تاثیر افزایش 35 تا 40 درصدی حقوق بر معیشت کارگران را بررسی کرد
سقوط از خط فقر به مرز فلاکت
سخنگوی قوه قضائیه خبر داد
از حکم حبس مهدی جهانگیری تا احضار رئیس سابق بانک مرکزی
وزیر نفت در کنگره راهبردی نفت و نیرو:
روزگاری را می‌بینم که تولید نفت را ممنوع خواهند کرد
پکن:
بایدن از ترامپ عبرت بگیرد
