روزنامه آفتاب یزد
1399/11/11
حل مسائل جنوب در شمال
آفتاب یزد ـ رضا بردستانی: یک استاد روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان در گفتگو با آفتاب یزد تاکید می‌کند:«برای حفظ این برجام باید عقلانیت وجود داشته باشد.» محمد علی بصیری در ادامه می‌افزاید: «این که می‌گوییم عقلانیت یعنی هیئت دیپلماتیک ایران قوی باید باشد و با پختگی مذاکرات شروع شود.» وی خاطرنشان می‌کند:« اینکه آمریکا مطرح می‌کند ایران اول برگردد تا ما برگردیم و ایران می‌گوید ما از برجام خارج نشدیم که برگردیم و این آمریکا است که باید برگردد چون او ابتدا از برجام خارج شده تا بعد ما به تعهدات کاهش یافته برگردیم، یعنی این مسئله راه حل دارد. اگر مذاکراتی که کم و بیش هم شروع شده منطقی پیش برود می‌تواند به برداشتن قدم‌های گام به گام و برابر از دو طرف منجر شود به این ترتیب که توافقی شود تا یک گام نزدیک شدن آمریکا بردارد مثلا تحریم بانکی را بردارد و ایران یک گام متقابل بردارد مثلا غنی‌سازی بیست درصد را متوقف کند و همین طور برای گام‌های بعدی.»>ششمین سفر ظریف طی 12 ماه گذشته!
این ششمین سفر ظریف به مسکو طی ۱۲ ماه گذشته و ۳۳ امین باری است که او برای دیدار با مقامات روسیه به آن کشور سفر می‌کند. با توجه به جابه‌جایی سیاسی در کاخ سفید، سفر اخیر وزیر امور خارجه ایران به روسیه اهمیت خاصی یافته است. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در ابتدای کنفرانس مطبوعاتی مشترک خود با سرگئی لاوروف، همتای روسی‌اش با خنده می‌گوید: «شمار سفرهایم به مسکو آن قدر زیاد بوده که عدد آن را فراموش کرده‌ام.» وزیر امورخارجه ایران در همان ابتدای کنفرانس مطبوعاتی مشترک خود با لاوروف اظهار می‌دارد: «روابط ایران و روسیه اصیل و دوستانه است و عمر این روابط از کل حیات آمریکا بیشتر است.»
سفر اخیر وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی به مسکو با توجه به شرایط سیاسی در آمریکا و جنگ قره‌باغ از اهمیت خاصی برخوردار است. به سخن دیگر، این نخستین سفر ظریف به مسکو پس از شروع زمامداری جو بایدن در کاخ سفید است.
آن طور که خبرگزاری‌های بین‌المللی گزارش کرده اند، مدت گفت‌وگوی وزیران امور خارجه دو کشور ایران و روسیه در مسکو، طولانی‌تر از برخی دیگر از دیدارهای بین آن دو بوده است. ظریف علت آن را عرصه‌های متفاوت و گوناگونی می‌داند که در موردشان گفت‌وگو و مذاکره صورت گرفته است. یکی از محورهای اصلی مذاکرات ظریف و لاوروف، به طور قطع موضوع توافق هسته‌ای (برجام) با ایران، توافقی که نام آن پس‌از خروج آمریکا در سال ۲۰۱۸ به توافق ۴+۱ با ایران، تغییر کرده، بوده است. آن گونه که خبرگزاری فرانسه با انتشار گزارشی در همین رابطه به موضع روسیه و سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه این کشور نوشته؛«لاوروف رسما از جو بایدن درخواست کرده است که با برداشتن گام نخست، راه را برای نجات توافق هسته‌ای هموار کند.» لاوروف در همراهی با مواضع جمهوری اسلامی ایران تاکید کرده است که آمریکا باید در گام نخست تحریم‌های ایران را لغو کند. ظریف نیز تاکید کرده است که در نظر گرفتن هر پیش‌شرط جدیدی برای توافق هسته‌ای می‌تواند منجر به شکست آن شود. قفقاز جنوبی، امنیت سایبری و واکسن روسی از دیگر مسائلی بوده که بر اساس گزارش‌های منتشر شده در این دیدار مد نظر بوده است.
> دست و پا زدن عربستان و اسرائیل
بصیری اهداف و پیامدهای سفر آقای ظریف به مسکو و ارمنستان در ابتدای شروع به کار بایدن را اینگونه ارزیابی می‌کند:
با آمدن بایدن سیاست منطقه‌ای و بین‌المللی آمریکا تغییر خواهد کرد. جریان‌هایی که از این سیاست‌ها متاثر بودند متقابلا حرکت‌هایی را انجام دادند یعنی سیاست آقای ترامپ که موافق اسرائیل، عربستان و امارات بود سبب شد همزمان حرکت‌هایی بین دولت‌ها و موضع گیری‌هایی از سوی‌شان انجام شود تا با آمدن بایدن بتوانند منافع و مزیت‌هایی به دست آورند. تحرکاتی هم در جبهه مقابل که مخالف آمریکا و جبهه عربی است و شامل ایران، روسیه و تا حدودی ترکیه می‌باشد و همین طور طالبان که مدتی با آمریکایی‌ها در جنگ بودند صورت گرفت تا با آمدن بایدن و تغییر سیاست‌های آمریکا بتوانند هماهنگ با آن حرکت کنند. این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: به طور عمده روس‌ها دستی از دور بر آینده مسائل افغانستان و صلح آن دارند. بحث قراردادهای خلع سلاح خصوصا
استارت 9 که ترامپ زیر آن زده است، بحث اوکراین و سوریه و نیز شریک حدودا استراتژیکی مثل ایران و تا حدودی ترکیه در مسائل منطقه از جمله بحث افغانستان، بحث برجام، بحث آینده عراق، سوریه و یمن مسائلی است که این سفرها و رفت و آمدها را منجر شده تا رایزنی‌ها و مشاوره‌هایی بین اعضا شود که با سیاست بایدن، منافع این مجموعه به صورت منطقی حفظ شود. این استاد دانشگاه اصفهان در مورد اهداف سفر ظریف به ترکیه خاطرنشان می‌کند: به نظر من روی سه محور عمده در این سفر بحث شده است و تا حدودی در رسانه‌ها هم درج شد.
ـ یکی مسئله صلح طالبان با آمریکا است که همزمان یک هیئت از طالبان هم به ایران آمد و ایران واسط پیام‌های مبادله شده به روسیه بود چون روسیه با فاصله بیشتر دستی برمذاکرات داشته است.
ـ مسئله دوم بحث برجام بوده
ـ مورد سوم بحث جنگ قره باغ و سوریه است که ترکیه دستی بر آن دارد. این‌ها محورهای اصلی اهداف سفر آقای ظریف به ترکیه و دیگر کشورهای منطقه بوده است.
> ایران مسائل جنوب را در شمال حل خواهد کرد
محمدعلی بصیری با اشاره به سماجت اعراب در ایران ستیزی و کوبیدن بر طبل ایران هراسی می‌گوید: هر چه ایران با عرب‌ها جهت مذاکره دست دراز کرده است- با طرح هرمز، دعوت به مذاکرات دوجانبه و چراغ سبز نشان دادن با واسطه‌هایی که قصد میانجی گری داشتند- آنها جواب رد دادند و ایران منفذی از این حوزه برای حل مشکلات ندیده عمدتا به سمت شمال می‌رود و سعی می‌کند در آن میدان که شرایط مذاکره و شاید واسطه گری است اقدامی را انجام دهد. روس‌ها بارها گفته‌اند که خواهان ورود به میانجی گری برای حل مسائل ایران و عربستان هستند و تاثیر‌گذاری و قدرت شان در چانه زنی با عربستان شاید بیشتر باشد که ایران به آن سمت می‌رود. بنابراین چون دریچه‌های مذاکرات جنوب بسته است و غرب هم که تاثیر‌گذار باشد وجود ندارد و زیاده خواهی‌هایی است که از ایران دارند، ایران به سمت شمال و بعضا شرق مثل چین و هند گرایش پیدا می‌کند.
> آمریکا برای نرمش و مذاکره از همیشه آماده‌تر است
بصیری درباره زمان مخابره آثار و پیام‌های تغییر دیپلماسی در سیاست‌های خارجی آمریکا به تهران خاطرنشان می‌کند: بعد از رویارویی دو کشور در 42 سال گذشته، هر دو طرف چه در زمان جنگ ایران و عراق چه بعد از آن و چه در زمان تحریم‌های آقای اوباما و بعد برجام دو طرف به این نتیجه رسیده‌اند آن استراتژی حداکثری را که می‌خواستند به آن دست یابند نمی‌توانند به دست آورند. یعنی خواست حداکثری آمریکا تغییر رفتار ایران است و با همه ابزار‌ها نشان داده شده است و ایران کوتاه نیامده. از آن طرف هم خواست حداکثری ایران اخراج آمریکا از منطقه است که آن هم شدنی نیست. بنابراین با آمدن آقای بایدن که یک فرصت جدید تاریخی به وجود آمده این اراده در هر دو طرف است که به هم نزدیک شوند و تا حدودی مسائل را حل کنند.
> دموکرات‌ها اهل ریسک‌های بزرگ هستند
این کارشناس روابط بین‌الملل می‌افزاید: سوابق گذشته نشان داده که وقتی دموکرات‌ها در راس قدرت در آمریکا قرار می‌گیرند چرخش‌های عجیبی در سیاست منطقه و سیاست خارجه داشته‌اند و تحولات عجیبی را رقم زدند. مثل قطع حمایت آقای کارتر دموکرات از شاه در طرح دموکراسی خواهی و حقوق بشر از بزرگترین قدرت منطقه‌ای‌اش که باعث شد با انقلاب اسلامی ایران ساقط شود. بصیری تاکید می‌کند: امروز این موقعیت را دموکرات‌ها ایجاد کردند و اگر ایران از این فرصت خوب استفاده کند می‌توان امیدوار بود آن نگاهی که ترامپ در حمایت حداکثری از عربستان و اسرائیل علیه ایران داشت تغییر کند. مضاف بر این در تاریخ آمریکا کمتر رخ داده که سه مرکز قدرت همزمان در دست دموکرات‌ها افتد یعنی کاخ سفید مجلس نمایندگان و مجلس سنا. این فرصت خوبی است که اگر آقای بایدن بخواهد از این وزنه استفاده کند و مذاکراتی با ایران شروع کند این فرصت فراهم شده است. به‌علاوه حرکت‌های طرف مقابل که اخیرا اسرائیل و عربستان انجام دادند تا نگذارند بایدن به ایران نزدیک شود این را نشان می‌دهد که خواستی که از گذشته در آمریکا و مخالفین ایران بوده و در صدد بودند انحصار اتمی یا چرخه سوخت در منطقه فقط در دست اسرائیل باشد و آن را برای شاه سابق ایران نیز قائل نبودند و بعد از انقلاب هم به همین ترتیب و این قرارداد برجام که قانونا این حق یعنی داشتن چرخه سوخت را برای ایران قائل شده در تلاشند که از هم بپاشد و در دوره ترامپ این امر حاصل نشد الان هم حرکت‌هایی انجام میشود که این موقعیت از دست برود.
> عقلانیت لازم است تا برجام حفظ شود
محمدعلی بصیری در پایان می‌گوید: اکنون عقلانیت و حسابگری بالایی بین رهبران و نخبگان نیاز است که علی رغم نقص و ایرادات نگذارند برجام از هم بپاشد. حداقل از لحاظ حقوق بین‌الملل و عرف سند بسیار بالا و مهمی برای ایران است که حق قانونی داشتن چرخه سوخت را برای ایران امضا کرده و به تایید شورای امنیت سازمان ملل و قطعنامه 2231 پشتوانه آن به سرانجام رسیده است. اگر برجام خصوصا از طرف ایران از هم بپاشد برای درست کردن برجام دیگر چه بهتر و چه بدتر کشور باید هزینه پرداخت کند. برای حفظ این برجام باید عقلانیت وجود داشته باشد و هیئت دیپلماتیک ایران قوی باشد و با پختگی مذاکرات شروع شود. اینکه آقای بایدن مطرح می‌کند ایران اول برگردد تا ما برمی‌گردیم و ایران می‌گوید اول آمریکا برگردد چون او ابتدا از برجام خارج شده تا بعد ما به تعهدات کاهش یافته برگردیم این مسئله راه حل دارد اگر مذاکراتی که کم و بیش هم شروع شده منطقی پیش رود می‌تواند به برداشتن قدم‌های گام به گام برابر از دو طرف منجر شود به این ترتیب که توافقی شود یک گام نزدیک شدن آمریکا بردارد مثلا تحریم بانکی را بردارد و ایران یک گام متقابل بردارد مثلا غنی‌سازی بیست درصد را متوقف کند و همین طور برای گام‌های بعدی.
سایر اخبار این روزنامه
خدا را گواه می‌گیرم هیچ شبی نبود که من با خیال آسوده سر به بالین بگذارم
آیا «ما» زیاد غر می‌زنیم؟
آرزوی میناوند محقق شد اما...
تنظیمات جدید منطقه
حل مسائل جنوب در شمال
آقای قالیباف! این شما و این مرغداری
ماجرای واگذاری یک ملک تجاری به قیمت متری ۳۵۰ هزار تومان در تهران چه بود؟
درباره بد خواب شدن رئیس جمهور
نباید به سادگی گذشت
عملکرد دولت در مهار کرونا
آقای آنتونی بلینکن لطفا توجه کنید!
زن را بی‌پناه می‌کنند
به این شوآف زشت پایان دهید!
