بهشت جادوگرها!

جمهوری‌ اندونزی با جمعیتی حدود 273 میلیون نفر، چهارمین کشور پرجمعیت جهان است. این کشور یک مجمع ‌‌الجزایر متشکل از 17508 جزیره و شامل 33 استان است و با بیش از یک میلیون و 919 هزار کیلومتر مربع مساحت، یازدهمین کشور بزرگ دنیا محسوب می‌شود. اندونزی را می‌‌‌‌‌توان بزرگ ترین مجمع ‌‌الجزایر جهان نامید که بین دو خشکی یعنی جنوب ‌شرقی آسیا و استرالیا پراکنده است. مهم ترین جزایر آن سوماترا، جاوه، سلبس و گینه‌ نو هستند. اسم اندونزی از کلمه لاتین Indus به معنی هندی و کلمه یونانی nesos به معنی جزیره تشکیل شده است. پایتخت این کشور شهر جاکارتاست که در جزیره جاوه قرار دارد. در پرونده امروز زندگی ‌سلام، با این کشور و آداب و رسوم قابل توجه‌شان بیشتر آشنا خواهید شد.
 
رفتارشناسی اندونزیایی‌‌‌ها شاید باورش سخت باشد اما زل زدن وسوال‌های خصوصی کردن در این کشور، بی‌ادبی محسوب نمی‌شود. در ادامه با سه رفتار رایج و جالب اندونزیایی‌ها آشنا خواهید شد.   کنجکاوی بیش از حد| اندونزیایی‌‌ها بسیار کنجکاو هستند. در اولین مواجهه ممکن است درباره مسائل بسیار خصوصی از شما بپرسند. البته آن‌ها این کار را به قصد بی‌‌‌ادبی یا توهین به فرد مقابل انجام نمی‌‌‌دهند بلکه این راهی است تا حسن نیت و رفتار دوستانه خود را به غریبه‌‌ها ابراز کنند.   زل زدن| در اندونزی زل زدن آدم‌‌ها به هم بی‌‌‌ادبی محسوب نمی‌‌‌شود. گاهی هنگام راه رفتن در خیابان متوجه می‌‌‌‌‌شوید که فرد یا افرادی به شما زل زده‌‌‌اند. گاهی بزرگ ‌‌ترها شما را با انگشت به بچه‌‌هایشان نشان می‌‌‌‌‌دهند یا کارشان را متوقف می‌‌‌‌‌کنند تا شما را تماشا کنند! هرچه در آن لحظه غریبه‌‌‌های کمتری در آن محیط حاضر باشند، به  شما توجه بیشتری می کنند. اندونزی کشوری توریستی است و سالانه میلیون‌‌ها نفر از این کشور بازدید می‌‌‌‌‌کنند، اما باز هم هر غریبه‌‌‌ای برای یک اندونزیایی جذابیت خاص خودش را دارد!   وقت ‌‌شناسی به شیوه ‌‌اندونزیایی| وقتی با یک اندونزیایی زمان ملاقاتی را هماهنگ می‌کنید، باید به این موضوع توجه کنید که کلمه ‌«فردا» در اندونزی همان معنای خاص و معمولی یعنی روز بعد از امروز را نمی‌‌‌دهد. مثلاً اگر یک اندونزیایی به شما بگوید فردا می‌‌‌‌‌آیم تا با هم غذا بخوریم، به این معناست که فردا یا پس فردا  یا چند روز دیگر می‌‌‌‌‌آید تا با شما غذا بخورد! درباره دیروز هم وضعیت همین‌‌‌ طور است. یعنی وقتی یک اندونزیایی می‌‌‌‌‌گوید اتفاقی در دیروز برایش افتاده منظورش این است که این اتفاق، دیروز، پریروز یا چند روز قبل از آن رخ داده است. این اهمیت نداشتن زمان برای تنظیم یک قرار ملاقات در یک ساعت خاص هم حاکم است. مثلاً شما با دوست خود که اهل این کشور است برای ساعت 8 شب قرار ملاقات دارید اما او ساعت 9 یا دیرتر به شما ملحق می‌‌‌‌‌شود، در حالی که لبخندی به لب دارد و حتی به ذهنش هم نمی‌‌رسد که بابت این تأخیر یک ساعته از شما عذرخواهی کند.   لبخند زدن به جای  « نه» گفتن زمانی که شما از یک دوست اندونزیایی درخواست انجام کاری را داشته باشید و او به هر دلیل قادر به انجام آن نباشد، به جای آن ‌که مستقیم به شما بگوید که نمی‌‌‌تواند آن کار را انجام دهد، لبخند می‌‌‌‌‌زند. فرهنگ مردم اندونزی به ویژه مردم منطقه ‌‌جاوا بر مفهومی به نام «روکون» به معنای ایجاد صلح، شکل گرفته است. اولین نکته در فرهنگ جاوایی دوری از هر نوع برخورد و درگیری با دیگران است. آن ها یک «نه» گفتن ساده را هم امکانی برای ایجاد درگیری یا دلخوری می‌‌‌‌‌دانند و سعی می‌‌‌‌‌کنند با لبخند زدن به شما بفهمانند که توانایی انجام فلان کار را ندارند. از طرف دیگر اگر از یک اندونزیایی سوالی کنید و او متوجه سوال شما نشده باشد یا جواب آن را نداند، باز هم سر خود را به گونه‌‌‌ای تکان می‌‌‌‌‌دهد که گویا کاملا منظورتان را فهمیده تا به گمان خودش شخص مقابل با تکرار سوال خود خجالت‌‌‌زده نشود.  
نه به پیاده‌روی  در اندونزی مردم اندونزی برای تمام کارهای خود هرقدر هم که کوچک و جزئی باشد از وسیله ‌‌نقلیه استفاده می‌‌‌‌‌کنند. حتی برای رسیدن به سوپرمارکتی که کمتر از پنج دقیقه پیاده ‌‌روی لازم دارد، با موتور یا خودروی خود می روند. شاید یکی از دلایل استقبال گسترده ‌‌مردم اندونزی از خودروهای ژاپنی همین نیاز مبرم آن ها به وسیله ‌نقلیه باشد. حدود 90 درصد بازار وسایل نقلیه ‌اندونزی در اختیار شرکت‌‌های ژاپنی است. تویوتا در این میان با 32 درصد بیشترین مشتری را دارد و پس از آن دایهاتسو و هوندا  با 17 و 14 درصد در جایگاه‌‌‌های بعدی قرار می‌‌‌‌‌گیرند. این شرکت ‌‌های ژاپنی خودرو‌‌های خاص و ارزان ‌‌قیمتی را برای بازار اندونزی طراحی کرده‌اند که ابعادی کوچک تر دارد و جادارتر است؛ از طرفی طراحی بدنه و ایمنی آن به گونه‌‌‌ای صورت گرفته که برای خیابان‌‌‌های تنگ یا جاده‌‌‌های صعب ‌‌العبور  مناسب باشد.   خرافات، بخشی جدانشدنی از زندگی یک اندونزیایی مردم اندونزی به ویژه در مناطق روستایی و جزیره‌‌های دورافتاده در هنگام بیماری به جادوگر مراجعه می‌‌‌‌‌کنند. آن‌ها اعتقادی به پزشک یا طب جدید ندارند و حتی برای امراض صعب ‌‌العلاج، جادوگر را به یک پزشک حاذق ترجیح می‌‌‌‌‌دهند. اغلب مردم این کشور حتی برای مشکلات اساسی‌‌‌تر خود مثل سرقت اشیا و خودروی شان هم به جای پلیس نزد جادوگرها می‌روند. همین اعتقاد بی‌‌‌چون و چرای مردم اندونزی به این جادوگران، شبکه‌‌‌ای مافیایی از ثروت و قدرت را برای جادوگرها به ارمغان آورده است. وقتی یک اندونزیایی تب می‌‌‌‌‌کند، علامتی که با توجه به شرایط جغرافیایی و حشرات موجود در آن بسیار شایع است، به جای استفاده از تب‌‌برهای معمول، بدن خود را کروک می‌‌‌‌‌کند یعنی کمر و شکم خود را با یک سکه ‌فلزی خراش می‌‌‌‌‌دهد تا بادهای ضررآفرین از بدنش خارج شود. این خراش‌‌ها گاه چنان عمیق‌‌اند که در سطح پوست ایجاد خون ریزی و کبودی می‌‌‌‌‌کنند. مردم معتقدند بسیاری از امراض از طریق بادها در بدن فرد ایجاد می‌‌‌‌‌شود و تنها روش درمان، پیدا کردن راهی برای خروج این بادهاست.     همزیستی مسالمت‌آمیز با سوسک، مارمولک و موش اگر به اندونزی سفر می‌‌‌‌‌کنید و برای  ارتباط با مردم به جای هتل در یک خانه اقامت دارید باید منتظر انواع و اقسام حشرات و جانوران در اطراف خود باشید. سوسک‌‌های بزرگ، مارمولک‌‌‌های معمولی و رنگی، مورچه، پشه و از همه بدتر موش تقریباً در همه خانه‌‌ها پیدا می‌‌‌‌‌شود. شما می‌‌‌‌‌توانید آن‌ها را در حالی که روی دیوارها راه می‌‌‌‌‌روند ببینید یا صدای جیرجیرشان را در هنگام خواب از روی سقف بشنوید. این مسئله برای مردم اندونزی چنان عادی است که دیگر حتی سرشان را هم به سمت صدا  برنمی ‌‌گردانند!  


در آشپزخانه اندونزیایی‌ها چه خبر است؟ بیشتر مردم اندونزی با دست غذا می‌‌‌‌‌خورند. این به آن معنا نیست که هیچ ‌‌کس از قاشق  یا چنگال استفاده نمی‌‌‌کند اما استفاده از چاقو برای بریدن غذا بسیار محدود است. تنها اندونزیایی‌هایی که سبک زندگی کاملاً غربی دارند در کنار غذای خود از چاقو استفاده می‌‌‌‌‌کنند. مردم اندونزی معتقدند چاقو یک اسلحه است و جایی در سفره ندارد. استفاده از قاشق و چنگال هم در اندونزی مشابه کشور خودمان است. یعنی به جای این که دندانه‌‌‌های چنگال را در غذا فروببرند، تلاش می‌‌‌‌‌کنند تا با استفاده از آن غذا را به داخل قاشق هدایت کنند. برای این که افراد هنگام غذاخوردن مجبور به استفاده از چاقو نشوند، معمولاً مواد غذایی پیش از پختن به تکه‌‌‌های کوچک‌ تقسیم   یا به حالتی طبخ می‌‌‌‌‌شود که خوردن آن با دست امکان ‌‌پذیر باشد مثل پختن جوجه یا ماهی با استخوان.   سفره به جای میزغذاخوری| اندونزیایی‌‌ها اغلب برای غذاخوردن از میز و صندلی استفاده نمی ‌‌کنند، بلکه غذای خود را روی سفره‌های تشک ‌‌مانند مخصوصی به نام لِسِهان پهن می‌‌‌‌‌کنند و در کنار آن چهارزانو می نشینند. در رستوران‌‌‌های خیابانی هم میزهای پایه‌کوتاه بزرگی برای سرو غذا وجود دارد که افراد به جای نشستن روی صندلی روی زمین یا زیراندازهای حصیری می‌‌‌‌‌نشینند. پیش از ورود به این رستوران‌‌ها که عموماً سکوهایی در خیابان هستند، کفش‌‌‌های خود را از پا در می‌‌‌‌‌آورند.   برنج‌خورهای حرفه‌ای| غذای غالب اندونزیایی‌‌ها برنج است. آن‌ها سه وعده در روز برنج می‌‌‌‌‌خورند. این برنج معمولاً به همراه ماهی، سبزیجات  یا تخم ‌‌مرغ سرو می‌‌‌‌‌شود. اندونزیایی‌‌ها ضرب‌المثل معروفی دارند که می‌گوید: «اگر برنج نخورده‌‌‌ای، یعنی اصلاً غذا نخورده ‌‌ای». در اندونزی مهم نیست که شما از چه رژیم غذایی پیروی می‌‌‌‌‌کنید، برنج در هر وعده حرف اول را می‌‌‌‌‌زند. یک اندونزیایی اگر در یک روز حداقل یک وعده برنج نخورد احساس می‌‌‌‌‌کند سیر نشده است! این کشور یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان برنج در سراسر دنیاست. بیش از 50 میلیون هکتار از اراضی اندونزی زیر کشت برنج است. هرچند که مصرف داخلی در این کشور چنان بالاست که مجالی برای عرضه‌ این محصول به بازارهای جهانی نمی ‌‌دهد. در سال 2018 یک و نیم میلیون تن برنج به این کشور وارد شده تا شکم پلوخورهای شرقی را سیر کند. مصرف سرانه برنج در اندونزی 200 کیلوگرم در سال است!   داشتن آب گرم در خانه یک آپشن لاکچری داشتن آب گرم در خانه‌‌‌های اندونزی یک امر لوکس و اشرافی محسوب می‌‌‌‌‌شود. آب گرم برای استحمام را تنها می‌‌‌‌‌توان در هتل‌‌‌ها، خانه افراد بسیار ثروتمند یا خانه‌‌‌های نزدیک مناطق  آتش فشانی که آب مصرفی‌‌‌شان به طور طبیعی گرم است، پیدا کرد. در غیر این صورت مردم با همان آب با دمای اتاق دوش می‌‌‌‌‌گیرند و کاملاً به این مسئله عادت کرده‌‌‌اند. برای استحمام نوزادان، سالمندان یا بیماران آب را با حرارت مستقیم در ظرف گرم می‌‌‌‌‌کنند، چون اساساً سیستم گرم ‌‌کننده ‌‌آب در خانه‌‌ها وجود ندارد.     10 درصد اندونزیایی ها  در فقر مطلق اندونزی دارای بزرگ ترین اقتصاد در کشورهای حوزه جنوب ‌شرقی آسیاست. عمده درآمد این کشور از تولید محصولاتی نظیر روغن پالم، زغال‌سنگ، محصولات پتروشیمی، گاز طبیعی، پارچه، قطعات خودرو، لوازم‌الکترونیکی، پوشاک، کفش، مواد معدنی، سیمان، تجهیزات و کالاهای پزشکی، صنایع‌دستی، کودهای شیمیایی، لاستیک، غذاهای فراوری شده و جواهرات است. همچنین با توجه به موقعیت مکانی و چشم‌‌‌اندازهای بی‌‌‌نظیر، صنعت گردشگری یکی از منابع درآمد و کارآفرینی برای اقتصاد اندونزی است. با وجود رشد روزافزون تعداد میلیاردرها در این کشور همچنان بیش از 10 درصد از مردم اندونزی در فقر مطلق به سر می‌‌‌‌‌برند و با توجه به پرداخت نکردن مالیات توسط ثروتمندان، دولت در تأمین بودجه خدمات عمومی همچون آموزش رایگان و بهداشت با مشکلاتی جدی مواجه است. با وجود این که اندونزی یکی از اعضای گروه G20 و اقتصاد پیشرو در جهان است اما در حدود نیمی از جمعیت این کشور روزانه کمتر از ۲ دلار آمریکا درآمد دارند.    
منابع این پرونده:  lifeinbigtent.com، expat.com، jthmnet.com، statista.com