روزنامه آفتاب یزد
1399/11/15
حسن نیت ظریف
اظهارات جدید وزیر خارجه در مورد برجام حاکی از تحول جدید دارد.او می‌گوید ایران و آمریکا همزمان به برجام بازگردند و اروپاسازوکار آن را مشخص کند.یک کارشناس سیاست خارجی به آفتاب یزد می‌گوید این موضع‌گیری یعنی:«حسن نیت»
آفتاب یزد ـ رضا بردستانی: یک دیپلمات سابق در گفتگو با آفتاب یزد ضمن تاکید بر خوشبین بودن به بازگشت آمریکای بایدن به برجام، اظهار می‌دارد:«وقتی در دو سوی ماجرا ـ ایران و آمریکا ـ خواهان آن هستند که نخست طرف مقابل گام بردارد یعنی این دو کشور هیچ اعتمادی به همدیگر ندارند و این مسئله طبیعی است.»
عبدالرضافرجی زاد ضمن برحذرداشتن جناح‌های سیاسی کشور مبنی بر نگاه انتخاباتی داشتن به برجام تاکید می‌کند: « این که می‌بینیم اتحادیه ی اروپایی اظهارات مکرون را منهای دیدگاه‌های اشتراکی اتحادیه می‌داند یا مقامات آلمان بر خلاف امانوئل مکرون نگاه بسیار مثبتی به برجام دارند دو پیام آشکار را به جهان
مخابره می‌کند:
ـ مکرون اظهار نظراتی را مطرح کرده است که جنبه ی اقتصادی دارد و صرفا می‌خواهد اعراب را برای معامله با پاریس ترغیب کند.
ـ اتحادیه اروپا برخلاف دوران ترامپ، عزمش را جزم کرده تا هرچه سریعتر توافقات برجامی به روال عادی خود و مطابق آن چه تا پیش‌از خروج آمریکا در جریان بود بازگردد.
> بازگشت همزمان به برجام امکان‌پذیر است؟!
محمدجوادظریف دوشنبه ۱۳ بهمن‌ماه، در گفت‌وگو با «کریستین امانپور»، خبرنگار سرشناس شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان، در پاسخ به سوالی درمورد حل‌وفصل اختلاف بر سر اینکه از میان ایران و آمریکا کدام‌یک باید نخست به برجام بازگردند، گفت: «می‌توان سازوکاری برای همزمان کردن یا هماهنگ کردن آن (بازگشت ایران و آمریکا به برجام) داشت.» اینکه چه کسی باید اولین قدم در بازگشت به برجام را بردارد، به گفته ظریف، مسئله‌ای است که جوزپ بورل، می‌تواند حلش کند. او گفت: «بورل به‌عنوان هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام می‌تواند اقدام‌هایی که لازم است ایالات متحده آمریکا و ایران انجام دهند را هماهنگ کند.»
> آمریکا حسن نیت خود را نشان دهد
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران افزود: «لازم است که ایالات متحده آمریکا حسن نیت خود را نشان دهد؛ ما همین حالا هم حسن نیت خود را ثابت کرده‌ایم؛ اگر ما از محدودیت‌های توافق فاصله گرفتیم، به‌علت آن است که ایالات متحده تلاش کرد تا یک جنگ اقتصادی تمام‌عیار به ایران تحمیل کند. این را متوقف کند،
ما به پایبندی کامل برمی‌گردیم.» در پاسخ به سوالی درمورد چگونگی بازگشت ایران به تعهداتش در برجام درمورد میزان غنی‌سازی اورانیوم، ظریف گفت: «۸هزار پوند (بیش از ۳هزار و ۵۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده در کمتر از یک روز می‌تواند به میزان تعیین‌شده قبلی بازگردد.»
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین گفت کشورش آماده برقراری یک رابطه جدید با ایالات متحده آمریکا است، اما زمان به‌سرعت می‌گذرد و دولت بایدن «فرصت زمانی محدودی» برای بازگشت به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ دارد. او گفت درصورتی‌که دولت بایدن اعلام کند به توافق هسته‌ای بازمی‌گردد، تهران «بلافاصله» پاسخ خواهد داد. ظریف افزود: «زمان مهم نیست، مسئله این است که آیا دولت جدید آمریکا قصد دارد سیاست‌های شکست‌خورده دولت ترامپ را دنبال کند، یا نه.» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر اینکه آمریکا از برجام خارج شده، اما ایران «به صورت کامل» به تعهدات برجامی خود متعهد بوده است، گفت: «تهران با استفاده از سازوکارهای پیش‌بینی‌شده در برجام اجرای تعهدهای خود را محدود کرده است.» ظریف گفت که در زمان توافق بر سر برجام، «تصمیم گرفتیم درمورد چیزهای مشخصی توافق نکنیم؛ نه به این دلیل که ما آنها را رد کردیم، بلکه به این علت که ایالات متحده آمریکا و متحدانش آمادگی آن را نداشتند تا کاری را که لازم بود انجام دهند.» از میان کارهایی که به گفته ظریف آمریکا آمادگی انجام شان را نداشت، او به موضوع فروختن اسلحه به کشورهای منطقه و نقش آن کشور در جنگ یمن اشاره کرد.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، یک روز قبل از مصاحبه ظریف با کریستین امانپور، در گفت‌وگویی با شبکه تلویزیونی ان‌بی‌سی گفت که براساس ارزیابی‌های آمریکا اگر ایران همچنان به نقض محدودیت‌های برجامی خود ادامه دهد، تنها «چند هفته» دیگر به مواد لازم برای ساخت سلاح هسته‌ای دست می‌یابد. اما ظریف در این گفت‌وگو با پافشاری همیشگی بر اینکه «ایران قصد دستیابی به سلاح هسته‌ای را ندارد»، گفت: «اگر ما می‌خواستیم سلاح هسته‌ای بسازیم، می‌توانستیم این کار را خیلی پیشتر از این انجام دهیم، اما به نظرمان سلاح‌های هسته‌ای امنیت ما را تقویت نمی‌کنند و با دیدگاه‌های ایدئولوژیک ما مغایرت دارند و به همین دلیل است که هرگز ساخت سلاح هسته‌ای را دنبال نکردیم.» ظریف همچنین در بخش دیگری از گفت‌وگو تاکید کرد که مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی ایران برای محدودتر کردن نظارت بازرسان خارجی بر تاسیسات هسته‌ای ایران فقط بخشی از اقدام‌های جمهوری اسلامی ایران در راستای کاهش تعهدات هسته‌ای خود ذیل بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام است. او گفت که مصوبه مجلس شورای اسلامی به‌معنای اخراج بازرسان نیست و درواقع «محدود کردن» نظارت بر تاسیسات هسته‌ای ایران را به‌دنبال خواهد داشت که نقض برجام
محسوب نمی‌شود.
> غربی‌ها غیرپیچیده و شفاف اظهار نظر می‌کنند
عبدالرضا فرجی راد که پیشتر سفیر ایران در مجارستان و نروژ نیز بوده است و مشی و منش اروپایی‌ها را خوب می‌داند اظهار می‌دارد: «غربی‌ها زیاد در بحث‌های شان پیچیدگی وجود ندارد و حرف‌های‌شان را واضح و شفاف می‌زنند. اکنون با توجه به اینکه دولت جدید آمریکا در وضعیت سختی قرار گرفته، زیرا از یک سو ایران غنی‌سازی را بالا برده و از سوی دیگر فشارهایی در داخل آمریکا و همین طور لابی بیرونی مثل اسرائیل و عربستان و امارات به آنها وارد میشود، اگر بخواهند انجام ندهند می‌گویند به این شرط انجام می‌دهیم. دولت جدید آمریکا،از زمانی که سر کار آمدند اعلام کردند ما به برجام برمی گردیم و در مصاحبه‌ها نکاتی را آوردند که هیچ کدام از این‌ها شرط نبودند مثلا گفته شده برجام باید پایه و اساس مسائل دیگر مانند مسائل موشکی و منطقه‌ای باشد.»
> خوشبینم
این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه ادامه می‌دهد:« با یک خوش بینی به موضوع برجام نگاه می‌کنم زیرا در عالم دیپلماسی این یک رسم است که وقتی قرار است مذاکراتی شروع شود طرف‌های مقابل، دستِ بالاتر را می‌گیرند که در مذاکرات امتیازات کمتری را از دست بدهند. بدیهی است اگر در قالب 5+1 یا با خود آمریکا مذاکراتی شروع شود می‌توانیم به یک راه حلی برسیم زیرا هر دو طرف رسما اعلام کرده‌اند حاضر‌اند به تعهدات خود بازگردند تنها موضوع مهم این است که امکان دارد نوع برگشت متفاوت باشد.»
> همزمان یعنی اعتماد نداریم!
سفیر سابق ایران در مجارستان و نروژ در ادامه و درباره سخنان اخیر ظریف در مورد توافق گام به گام اظهار می‌دارد: «این فکر بسیار خوبی است. زمانی که آقای ظریف می‌گوید همزمان بازگشت خود را اعلام کنند به این دلیل است که اعتماد بین طرفین وجود ندارد. بنابراین راه حل این است که همزمان اعلام شود که بتواند کارایی داشته باشد. اما باید گفتگویی صورت گیرد که این همزمانی در خلال آن گفتگوها اعلام شود. اساساً مگر این مقدمات چگونه فراهم میشود؟ طبیعی است از طریق گفتگو. لذا معتقدم باید هرچه سریعتر زمانی را برای گفتگو اعلام کنند هر چقدر طول کشد برای هر دو مشکل میشود.»
> همین که آقای ظریف قدم نخست را برداشته، حسن نیت است
فرجی راد بیان می‌کند:«گروه‌های مخالف هم در آمریکا فشار وارد می‌کنند هم در ایران و این یعنی کار خود آقای بایدن روز به روز مشکل‌تر میشود؛ بنابراین حسن نیتی لازم است. همین که آقای ظریف قدم جلو گذاشته، حسن نیت است. این نشان می‌دهد که ایران اراده‌اش را دارد. آمریکا هم باید دل به دریا بزند. مثلا یکی از اقدامات خیلی خوبی که می‌تواند انجام دهد یک کشتی نفت ایران از ایران خریداری کند، این خود اگرچه حرکتی سمبلیک است اما نشان می‌دهد ایالات متحده آمریکا هم اراده کافی برای بازگشت به برجام را دارد به شرط آنکه ایران هم به تعهدات خود برگردد. »
این استاد دانشگاه در پایان در پاسخ به این سوال که آیا در زمان بایدن زمینه برای حل دیگر مشکلات ایران و آمریکا فراهم است یا نه می‌گوید:«در این زمینه من یک تحلیل گر هستم و نمی‌توانم پاسخ دهم. مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران که مسئولیت کلان سیاسی بر عهده شان است باید تصمیم بگیرند. شورای امنیت ملی، مقام معظم رهبری و یا ریاست جمهوری. بنابراین، آنچه که مسلم است فعلا نمی‌توانیم نسبت به مسائل دیگر فکر کنیم تا زمانی که این سد و دیوار بزرگ برداشته شود. یعنی ابتدا باید به برجام باز گردند تحریم‌ها برداشته شود ایران هم به تعهداتش عمل کند در طی این روند است که دو طرف حسن نیت خود را نشان می‌دهند اگر حسن نیت، مهربانی و انعطاف باشد طبیعتا روی هر دو طرف اثر می‌گذارد. یکی از دلایلی که برجام به طور نسبی موفق شد این بود که با دوستی‌ها و متانت و کاستن سفت و سخت بودن دیپلماتیک و کنار گذاشتن پروتکل‌های رسمی توانستند با رفاقت برجام را جلو ببرند و اگر نه کار سختی بود. بنابراین باید مسئله برجام و تحریم‌ها حل شود و این نیازمند مذاکره است. »
> نمی شود و نباید 1+5 را کنار گذاشت
عبدالرضا فرجی راد می‌افزاید:«این مذاکره می‌تواند بر اساس نظر مقامات دوجانبه باشد یا در قالب 5+1 که نمی‌شود 5+1 را هم کنار گذاشت. البته معتقدم اگر ایران و آمریکا یک توافق اولیه کنند و سپس به 5+1 ببرند بهتر است. خود 5+1 ممکن است مزاحمت‌هایی ایجاد کند توافق اولیه باید انجام شود سپس آنجا برده شود.»
وی به اظهارات مقامات فرانسوی اشاره کرده خاطرنشان می‌کند: «الان می‌بینیم که فرانسه در حال مشکل تراشی است. البته اتحادیه اروپا اعلام کرد به ما ربطی ندارد و فرانسه بیشتر بُعد مادی قضیه را می‌بیند. الان آنچه که مشخص است هم انگلیس و هم آلمان معتقدند برجام قبلی باید روی میز قرار گیرد و سپس مسائل دیگر مطرح شود. این فکر خوبی است. به همین دلیل می‌گویم که ما باید با اروپایی‌ها کار کنیم. موضع‌گیری اخیر اتحادیه اروپا مثبت است. باید به اروپا بگوییم که معتقد به برجام هستیم و حاضریم به شرط برداشتن تحریم ها، باز گردیم. اکنون زمینه برای بازگشت و کار کردن فراهم است. پیشنهاد آقای ظریف خوب است. مجموعه علائمی که شاهدیم به طور نسبی به سمت مثبت حرکت می‌کند. در حاشیه مسائلی وجود دارد اما عوامل مثبت بر عوامل حاشیه و منفی غلبه دارد. این مسئله را نباید انتخاباتی کنیم این مسئله، مسئله ملی است. مردم تحت فشار هستند تحریم‌ها باید برداشته شود طرف مقابل هم نگران است.»
> ذهنیت اروپا و آمریکا به هم نزدیک شده...
این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه با تاکید نزدیکی ذهنی آمریکا و اروپا اضافه می‌کند:« نزدیکی ذهنی آمریکا و اروپا درست است. از ابتدا هم پیش‌بینی می‌شد با آمدن دولت آقای بایدن دیدگاه‌های شان یکی باشد و این مسئله کمک‌کننده است. همیشه معتقد بودم که بعضی‌ها هم مخالف این عقیده‌ام بودند که باید با اروپا کار کرد. اروپا خیلی مهم است الان هم همین اعتقاد را دارم باید با اروپا کار کرد، اطمینان داد و اعتماد‌سازی کرد.»
وی با بیان این مهم که: « اصل در این مسائل اعتماد است» ادامه می‌دهد: «هر چه بیشتر گفتگو انجام شود موفق‌تر خواهیم بود.
در این جریان باید خیلی با ظرافت عمل کرد که اعضای 5+1 در رقابت قرار نگیرند اگر این چنین شود نباید خوشحال شویم. باید دیدگاه‌ها را نزدیک کنیم که این امر به پیشرفت کار ما کمک می‌کند. همه باید یک صدا باشند اگر یکی بخواهد وقفه ایجاد کند مثل جریان آقای فابیوس که چون احساس کرد منافعش در برجام در مقطعی کم است کنار کشید. لذا باید اطمینان دهیم که با همه کار می‌کنیم و همه را به یک اندازه مورد توجه قرار می‌دهیم. این رقابت‌های ژئوپولیتیکی را نباید اجازه دهیم در قالب 5+1 شکل گیرد. روسیه درگیری خاصی با بایدن و تیمش دارد و روز به روز هم حساس‌تر می‌شوند به ویژه با چالش آقای ناوالنی و تظاهرات روس‌های معترض که در غرب هم از این مسئله سوءاستفاده می‌کنند. چینی‌ها مشکلات جدی خواهندداشت. بنابراین کوچکترین حرکت غیرمعقول این رقابت‌ها را به داخل برجام می‌کشد. باید سعی کنیم:
ـ یک ایران به تعهدات خود باز گردد
ـ دو آمریکا باید به رفع تحریم‌ها اقدام کند، هرچه زودتر بهتر. هر چه به تعویق بیافتد کار در آینده سخت‌تر خواهدشد.
سایر اخبار این روزنامه
روحانی برای زنان چه کرد؟
علی برای ما بمان!
حسن نیت ظریف
کشمکش 2 ماهه برای هیچ!
اعتراض معصومه ابتکار به رفتار صداوسیما
تاثیر زنگنه بر سرنوشت اصلاح‌طلبان
تعداد و مبلغ چک‌های برگشتی بیشتر شد
چرا باید به دولت حق داد
نمی توانیم آنها را ندید بگیریم
سفر رئیس موساد به واشنگتن با محوریت ایران
ادعای جمهوری‌خواهان درباره غیرقانونی بودن استیضاح ترامپ رد شد
تلاش دولت کافی نیست
ارتباط دو سویه اختلالات روانی و شرایط بد اقتصادی
