روزنامه خراسان
1399/11/20
کووپارس؛ اولین در جهان
از اول اسفندماه در یکی از کشورهای جهان، مرحله آزمایش انسانی واکسنی آغاز میشود که یک ویژگی منحصربه‌فرد دارد. این واکسن جدید کرونا، هم تزریقی است و هم استنشاقی؛ ویژگی خاصی که تاکنون هیچ یک از واکسن‌های فعلی کووید19 نداشته است. نکته مهم دیگر این‌که، موسسه تولیدکننده این واکسن، سابقه‌ای 100ساله در فعالیت علمی و پژوهشی دارد و نام و آوازه‌اش به گوش همگان رسیده است. چنین دستاوردی اگر در هر گوشه جهان اتفاق می‌افتاد، به خبر اول رسانه‌های بین‌المللی تبدیل می‌شد اما این‌که محققان ایرانی به این فناوری دست یافته باشند، قطعا برای خیلی‌ها خوشایند نیست و ترجیح می‌دهند چشم و گوششان را در مواجهه با این خبر ببندند. صحبت از آغاز کارآزمایی بالینی واکسن «کووپارس» است؛ دستاوردی از محققان پارسی در موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی.صبح دیروز، آیین رونمایی از کارآزمایی بالینی واکسن رازی «کووپارس» برگزار شد تا 40 روز پس از آغاز فاز بالینی واکسن «کوو ایران برکت»، گامی محکم برای تولید دومین واکسن ایرانی کرونا برداشته شود. اولین نمونه جهانی در فرم واکسن کرونا دکتر «سعید نمکی» وزیر بهداشت، صبح دیروز، «کووپارس» را این‌طور توصیف کرد: «واکسنی که در رازی ساخته میشود، اولین فرم واکسنی است که به این گونه در جهان درحال ساخت است؛ مجموعه‌ای از فرم استنشاقی به عنوان دوز یادآور و فرم نوترکیب، که می‌تواند سیستم ایمنی را تحریک کند. همچنین عارضه بسیار کمی دارد و با دوز استنشاقی می‌تواند کمک کند فرد به‌طور کلی قابلیت ناقل بودن ویروس را از دست دهد که کار بسیار بزرگی است». قابلیت بازطراحی با جهش‌های ویروس این صحبت دکتر نمکی هم بسیار امیدوارکننده بود که گفت: «واکسن موسسه رازی این قابلیت را دارد که در صورت جهش، بازطراحی شود و بتوانیم باتوجه به فرم‌های جهش‌یافته، از آن استفاده کنیم». البته وزیر بهداشت بر این مهم نیز تاکید کرد که: «فعلا واکسنی رونمایی نشده، بلکه از فراورده‌ای رونمایی کردیم که با زحمت فراوان برای تست روی انسان آماده شده است و زمانی پروانه واکسن خواهد گرفت که تست‌ها را با موفقیت طی کند». کووپارس با روش پروتئین نوترکیب ساخته شده و در آن از یکی از پروتئین‌های ویروس کرونا به نام «اسپایک» استفاده شده است. به همین دلیل طبق آن‌چه وزیر بهداشت گفته است، باتوجه به این‌که این پروتئین از نظر ساختاری کمتر دستخوش جهش میشود، واکسن در برابر تغییرات ژنتیکی ویروس اثربخشی خود را از دست نمی‌دهد. دکتر «سورنا ستاری» معاون علمی رئیس‌جمهور که در مراسم رونمایی از آغاز فاز بالینی این واکسن حضور داشت، در این‌باره گفت: «تولید واکسن با روش پروتئین نوترکیب یکی از مطمئن‌ترین و بهترین روش‌ها در دنیا برای تولید واکسن کووید ۱۹ است و موسسه رازی نیز با این روش اقدام به تولید واکسن کرده است». ستاری این را هم گفت که: «امروز با اتکا به دانش جوانان‌مان انواع واکسن انسانی، دام و طیور در کشور تولید میشود و باید از این جوانان حمایت کنیم». راهی که «کووپارس» پیمود واکسن کووپارس موسسه رازی هم مانند همه واکسن‌ها، تمامی مراحل لازم را طی کرده است تا مجوز آزمایش بالینی را دریافت کند. دکتر «کیانوش جهانپور» این روند را تشریح کرده است: «این واکسن مرحله پیش‌بالینی و حیوانی را با موفقیت طی کرده و با اخذ کد اخلاق، وارد فاز کارآزمایی بالینی در فاز یک شده است. در مرحله یک بیش از ۱۳۰ نفر تحت‌مطالعه قرار می‌گیرند و مراحل بعدی هم تا فاز سوم طی خواهد شد. بعد از طی این مراحل و در صورت تأیید نهایی، این واکسن مجوز تولید انبوه را خواهد گرفت». دکتر «علی اسحاقی» رئیس موسسه رازی هم در این‌باره گفت: «از حدود 9 ماه قبل مطالعات پیش‌بالینی این واکسن روی حیوانات مختلف شامل جوندگان و میمون انجام و نتیجه آن از نظر بی‌خطری و ایمنی‌زایی بررسی شد تا این‌که توانستیم مجوز تست انسانی آن را دریافت کنیم». تفاوت 2 واکسن ایرانی به گفته جهانپور، واکسن کووبرکت ویروس غیرفعال‌شده است و واکسن کووپارس بخشی از پروتئین اسپایک یا آنتی‌ژن ویروس را به صورت نوترکیب بازسازی می‌کند و در دو فرم استنشاقی و تزریقی و ترکیبی از این دو، در مطالعه بالینی مورد بررسی قرار می‌گیرد. 2 مشتری خارجی برای «کووایران برکت» اما درباره واکسن «کووایران برکت» هم خبرهای امیدوارکننده‌ای به گوش می‌رسد. «حجت نیک‌ملکی» سخنگوی ستاد اجرایی فرمان امام(ره) در رشته توئیتی نوشت: «تمام ۵۶ داوطلب فاز اول کارآزماییِ بالینی واکسن وارد مطالعه شدند و ان‌شاءا... ۲۸ روز دیگر نتایج این فاز اعلام خواهد شد. همچنین شرکت‌های دارویی دو کشور عربی به صورت رسمی خواستار خرید واکسن «کووایران برکت» شده‌اند که ان‌شاءا... پس از موفقیت نهایی و فقط و فقط در صورت پاسخ کامل به نیاز کشور، صادرات واکسن هم بررسی میشود». رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران و مسئول فاز بالینی در گفتوگو با خراسان تشریح کرد جزئیات مرحله آزمایش بالینی «کووپارس» کارآزمایی بالینی واکسن «کووپارس» موسسه رازی با همکاری دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام خواهد شد. دکتر «جلیل کوهپایه‌زاده» رئیس این دانشگاه، در گفتوگو با خراسان مراحل انجام آزمایش انسانی این واکسن را تشریح کرد و گفت: «از چند روز دیگر فاز انسانی این واکسن با حدود 130 داوطلب آغاز میشود که در این مرحله به 4 گروه مقایسه‌ای تقسیم خواهند شد. پس از تحلیل نتایج این مرحله، به سرعت وارد فاز دوم آزمایش بالینی خواهیم شد. در فاز دوم، واکسن به 500 داوطلب در قالب دو گروه 250 نفری تزریق میشود و پس از بررسی نتایج آن، فاز سوم را آغاز خواهیم کرد که تزریق به جمعیت بالای 10 هزار نفر انجام میشود». دکتر کوهپایه‌زاده می‌افزاید: «طبق بررسی‌های انجام‌شده پیش‌بینی میشود این واکسن با عوارضی همراه نباشد و به همین دلیل برآورد می‌کنیم با موفقیت‌آمیزبودن 3 فاز آزمایش بالینی ان‌شاءا... بتوانیم تا 5-4 ماه آینده و از اوایل تابستان 1400، این واکسن را به تولید انبوه برسانیم». اولین واکسن 3 مرحله‌ای جهان رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران درباره ویژگی خاص «کووپارس» نیز می‌گوید: «همه واکسن‌های کرونای تولیدشده در جهان تزریقی است که اکثر آن‌ها شامل دو مرحله تزریق است. ویژگی «کووپارس» سه‌مرحله‌ای بودن آن است. این واکسن در روز اول و روز بیست‌ویکم به صورت تزریق عضلانی خواهد بود؛ اما مرحله سوم آن مرحله استنشاقی است که مایعی از طریق مخاط بینی وارد بدن داوطلبان میشود، با انجام این مرحله امکان انتقال ویروس از طریق مخاط کاهش می‌یابد که از این شیوه، برای اولین‌بار در جهان در مقابله با کرونا استفاده خواهد شد. استفاده از آنتی‌ژن‌های داخل کشور دکتر کوهپایه‌زاده درباره آنتی‌ژن‌های استفاده‌شده برای تولید این واکسن هم اظهار می‌کند: «به طور طبیعی برای دستیابی به یک دانش علمی، روی نمونه‌های مختلف جهانی بررسی‌هایی انجام میشود. به عنوان مثال برای تولید کیت‌های داخلی تشخیص کرونا هم ابتدا نمونه‌های خارجی آن بررسی میشود. بنابراین طبیعی است که برای تولید کووپارس نیز آنتی‌ژن‌های ویروس کرونا در برخی کشورهای دیگر مورد بررسی قرار گرفته باشد اما آنتی‌ژنی که در واکسن تولیدی استفاده شده، کاملا بومی و از بیماران داخلی دریافت شده است». صحبت پایانی دکتر کوهپایه‌زاده این است که: «هدف همه ما در موسسه رازی، تولید یک واکسن کاملا بومی بوده که با استانداردها و فناوری‌های روز جهان تولید شده باشد و علاوه بر آن کمترین عارضه و بالاترین تاثیر را داشته باشد؛ اهدافی که خوشبختانه تاکنون محقق شده است و کاملا امیدواریم که در ادامه مراحل آزمایش نیز محقق خواهد شد».
سایر اخبار این روزنامه
کووپارس؛ اولین در جهان
شانس‌های صید سیمرغ
با اراده در مسیر فتح قله های علم
آقای وزیر، تکلیف کلنگ پوسیده 11 ساله را روشن کنید!
روایت وزیر صمت از جزئیات انتقال آب به خراسان رضوی
شمشیر دموکلس « فرار هسته‌ای »
اول، لغو تحریم ها
برگشتی‌های پرسپولیس برائت محصولی و بازگشت حرمله!
خودکشی با خیار!
2 فرصت مهم تجارت پرسود با روس ها
۲گرم شیشه برای باتری سرقتی!
دنیای عجیب فن‌پیج‌ها
