آیا ظلم تاریخی اسکار به زنها امسال جبران میشود؟!
پولاد امین، شهروندآنلاین: در شرایطی که روزبهروز داریم به موعد معرفی نامزدهای اسکار در رشتههای مختلف نزدیک میشویم، فضای رسانهای سینما پر شده از انواع و اقسام گمانهزنیهایی که اسامی سینماگرانی را که در اسکار 2021 شانس دریافت مجسمه طلایی را دارند، پیشبینی میکنند.
رقابت دشوار کارگردانانشاید بتوان گفت که کارگردانان هالیوود امسال دشوارترین رقابت را برای دریافت جایزه اسکار پیشرو دارند. در شرایطی که هنوز انجمن کارگردانهای آمریکا (DGA) اسامی نامزدهایش را اعلام نکرده (که همه ساله در حکم راهنمای اسکار در بخش بهترین کارگردانی عمل میکند)؛ توجهات رسانهای فعلا معطوف تقریبا تمام کارگردانانی است که امسال در فستیوالها و مراسم دیگر موفق عمل کردهاند. با این حال گفته میشود که با توجه به شرایط اجتماعی- سیاسی امسال، احتمالا در میان این کارگردانان موفق شانس یک کارگردان زن یا یک فیلمساز رنگینپوست از فیلمسازی مثل دیوید فینچر بیشتر خواهد بود!
هفتهنامه ورایتی در مطلبی درباره «کارگردانانی که شانس دریافت مجسمه طلایی اسکار را دارند» فهرستی از موفقترین کارگردانهای سال منتشر کرده- که معلوم میکند از نگاه منتقدان سینمایی این نشریه در شب اهدای جوایز اسکار کدام کارگردانها بیش از بقیه شانس موفقیت دارند. این نشریه با اشاره به اینکه «امسال تاکنون آرون سورکین و کلویی ژائو موفقترین کارگردانهای سال بودهاند» 10 کارگردان مختلف را با توجه به فیلمشان و البته حضورهای جشنوارهایشان در سال 2020 انتخاب و شانس موفقیت آنها را در مراسم اسکار تحلیل کرده است.
شانسهای اصلی اسکاراز نظر ورایتی «کلویی ژائو» کارگردان فیلم «سرزمین آوارگان» شانس اصلی اسکار کارگردانی امسال است. او که پیش از این هرگز نامزدی اسکار را کسب نکرده؛ با روایت داستانی درباره رکود بزرگ اقتصادی در آمریکا و زنی که به تنهایی به عنوان یک خانه به دوش در غرب آمریکا تن به سفر میسپارد، احتمالا اولین نامزدی و به احتمال زیاد اولین مجسمه طلاییاش را به دست خواهد آورد. «سرزمین آوارگان» تاکنون در فستیوالهایی مانند ونیز به شدت موفق بوده است.
«آرون سورکین» و «رجینا کینگ» دیگر کارگردانانی هستند که اگر در شب اهدای جوایز، مجسمه طلایی اسکار را در دست بگیرند، کسی شگفتزده نخواهد شد. سورکین که امسال با فیلم «دادگاه شیکاگو ۷» منتقدان و رسانهها را شگفتزده کرده، تاکنون سه بار نامزد اسکار شده و یک بار هم برای فیلمنامه «شبکهاجتماعی» برنده اسکار فیلمنامه اقتباسی شده است. او حالا با «دادگاه شیکاگو ۷» که داستانش درباره هفت نفری است که پس از تظاهرات کنگره ملی دموکرات در سال ۱۹۶۸ با اتهامات گوناگونی به دادگاهی در شیکاگو کشانده شدهاند، این شانس را دارد که دومین اسکار کارنامهاش را نیز به دست آورد. رجینا کینگ هم امسال «شبی در میامی» را در رقابت اسکار دارد. او که یک نامزدی و یک اسکار بازیگری نقش مکمل زن را برای فیلم «اگر خیابان بیل میتوانست حرف بزند» در کارنامه دارد، در اولین تجربه فیلمسازیاش درباره حضور چهار نماد فعال اجتماعی، موسیقی و ورزش یعنی مالکوم ایکس، محمدعلی کلی، جیم براون و سم کوک در هتلی در میامی در سال ۱۹۶۴ این فرصت را دارد که با دریافت اسکار به عنوان یک کارگردان نیز به موقعیتی تثبیتشدهتر برسد. اینکه او یک هنرمند سیاهپوست است، در سالی که جنبش «جان سیاهان ارزش دارد» آمریکا را درنوردید، شانس زیادی برای موفقیت دارد!
کهنهکارها«دیوید فینچر»، «پل گرینگراس» و «اسپایک لی» کارگردانان کهنهکاری هستند که امسال شانس دریافت اسکار کارگردانی را دارند. فینچر که تاکنون دو بار برای «مورد عجیب بنجامین باتن» در سال ۲۰۰۸ و «شبکه اجتماعی» در سال ۲۰۱۰ نامزد دریافت اسکار بوده، امسال با فیلم «منک» در رقابت اسکار حضور دارد. «منک» درباره «هرمان منکیهویچ» نویسنده فیلمنامه فیلم معروف «همشهری کین» ساخته شده و به اعتقاد منتقدان یکی از بهترین فیلمهای کارنامه دیوید فینچر است.
پل گرینگراس هم که برای کارگردانی فیلم «یونایتد ۹۳» در سال 2006 نامزد اسکار شده؛ امسال با فیلم «اخبار جهان» که داستان یک کهنهسرباز جنگهای داخلی را روایت میکند که میخواهد یک دختر نوجوان را علیرغم میلش به خانوادهاش برساند؛ شانس بالایی برای درخشش در شب اهدای جوایز دارد.
اسپایک لی دیگر کارگردان کارکشته امسال است که به باور منتقدان و کارشناسان سینمایی میتواند مجسمه طلایی امسال را در دست بگیرد. او که تاکنون پنج نامزدی اسکار داشته و علاوه بر اسکار افتخاری سال 2016 در سال ۲۰۱۸ نیز برای فیلمنامه «بلککلنزمن» این جایزه را دریافت کرده؛ امسال فیلم «۵ قطره خون» را دارد. فیلمی درباره چهار کهنه سرباز آمریکایی سیاهپوست که به ویتنام برمیگردند تا بقایای رهبر گروه خود و گنجی را که پنهان کرده بودند، پیدا کنند.
شانسهای دیگر«لی آیزاک چونگ» کارگردان فیلم «میناری» درباره یک خانواده کرهای که در دهه 1980 به آرکانزاس نقل مکان میکنند تا یک مزرعه به راه بیندازند؛ «امرالد فنل» کارگردان فیلم «زن جوان نویددهنده» درباره زن جوانی که از یک واقعه غمانگیز در گذشتهاش آسیب دیده؛ «فلوریان زلر» کارگردان فیلم «پدر» درباره رابطه پر از شک یک پدر سالمند و دختر میانسالش و «شاکا کینگ» کارگردان فیلم «یهودا و مسیح سیاه» درباره زندگی «فرد همپتون» رهبر حزب «پلنگ سیاه» است که در سال ۱۹۶۹ در ۲۱ سالگی کشته شد؛ چهار فیلمساز دیگری هستند که از نظر کارشناسان سینمایی امسال در حد قابل قبولی عمل کرده و شایستگی نامزدشدن در اسکار امسال را دارند.
زنهای اسکاری؟!اما در سالی که گفته میشود کارگردانان زن و رنگینپوست شانس بیشتری برای موفقیت در اسکار امسال دارند، به نظر میرسد گمانهزنی درباره نامزدهای اسکار کارگردانی سادهتر از پیش شده باشد. این سهولت حاصل توجه داوران گلدن گلوب به سینماگران زن است- که بعد از اینکه اعتراضهای دنبالهدار ستارگان زن سینمای هالیوود نسبت به عدم حضور کارگردانهای زن در میان نامزدهای ادوار گلدن گلوب ثمر داد و سه فیلمساز زن دوره 78 گلدن گلوب را تسخیر کردند، به اسکار هم تسری یافته است.
از این نظر، طبق جدیدترین گمانهزنیها درباره نامزدهای اسکار در بخش بهترین کارگردان؛ به نظر میرسد که سال 2021، سال موفقیت کارگردانانی مانند «کلویی ژائو» سازنده «سرزمین آوارگان»، «امرالد فنل» کارگردان «زن جوان نویددهنده» و «رجینا کینگ» سازنده «یک شب در میامی» خواهد بود. سه زنی که با توجه به موفقیتهای فیلم خود در سال 2020 شانس قرار گرفتن در فهرست پنج نفره بهترین کارگردانهای اسکار ۹۲ را دارند.
شانس موفقیت این سه زن را موفقیت همتایان رنگینپوست آنها در سالهای اخیر افزایش میدهد. در واقع وقتی دنیای سینما بعد از افزایش اعتراضها به بیتوجهی اسکار و گلدن گلوب به کارگردانان رنگینپوست شاهد موفقیت کارگردانان رنگینپوست در گلدن گلوب ۲۰۲۰ و دوره 91 اسکار شد، حالا به نظر میرسد اعتراض به حضور کمرنگ زنان در بین کارگردانان میتواند موفقیت کارگردانان زن را در اسکار 2021 در پی داشته باشد. این در حالی است که تاکنون در طول بیش از ۹ دهه برگزاری جوایز اسکار تنها پنج زن نامزد اسکار کارگردانی شده و تنها یک زن نیز برنده این جایزه شده است.