سفر بر فراز موج چهارم
موج چهارم کرونا در راه است و شواهد امر نشان می‌دهد چیزی جلو‌دارش نیست. در هفته‌هایی که گذشت بعد از کم شدن آمار مبتلایان و تلفات پیک سوم کرونا، شاهد حضور گردشگران زیادی در استان‌های شمالی، جنوبی و مناطق کویری بودیم. اتفاقی که در شروع پیک چهارم بی‌تأثیر نبوده است. با این حال دستوری درباره اجرا نشدن تور در مناطق پرخطر کرونا وجود ندارد.
بیشتر از یک هفته است که سفر به سه استان گلستان، مازندران و گیلان و شهرهای مشهد، بندرعباس، اصفهان، شیراز، بوشهر و جزایر قشم و کیش ممنوع شده، اما همچنان گزارش‌هایی از سفرهای شخصی و همراه با تور به این مناطق منتشر می‌شود.
آبی بودیم ولی دوباره نارنجی شدیم«جزیره بسیار شلوغ است» یکی از ساکنان کیش در مورد شرایط حضور مسافران در این جزیره به شهروند آنلاین توضیح می‌دهد: «اعلام کرده‌اند که خودروهای غیربومی اجازه ورود ندارند و تا اردیبهشت هم ادامه دارد اما باز هم خودروهای متفرقه می‌بینیم. به طور کلی تا زمانی که تورهای گردشگری اجرا شود نمی‌توان شیوع بیماری را کنترل کرد.»
او از شنیدن مکرر صدای هواپیما به این معنی که پروازهای بیشتری وارد جزیره می‌شود، گلایه دارد: «کیش حتی چند هفته‌ای اصلا مورد ابتلای جدید نداشت و شرایط آبی شده بود، اما این وضعیت دوامی نداشت و حالا جزیره نارنجی شده است.»
از 11 پرسنل به 2 نفر رسیده‌ایم و بلاتکلیفی ادامه داردپورکاویان، فعال گردشگری و مدیر کافه خانه هنر در شهر یزد است؛ او درباره وضعیت مناطق کویری در هفته‌های اخیر به شهروند آنلاین می‌گوید: «یک ماه است به کافه رستوران‌ها و اماکن گردشگری یزد اجازه کار داده‌اند؛ به طور کلی در سال 99 یزد محدودیت‌های بسیار متفاوتی داشت به طوری که به طور کلی صنعت گردشگری استان در یک سال گذشته خوابید. هتل‌های زیادی تعطیل شدند، بسیاری از مراکز گردشگری جمع کردند. بافت تاریخی یزد امسال به هیچ‌وجه مثل همیشه نبود.»
او از تعطیلی هتل‌های بزرگ و شناخته شده یزد به دلیل نبود مسافر می‌گوید: «برایشان صرف نمی‌کرد که در این ایام کرونایی حقوق پرسنل بدهند. متاسفانه به طور کلی صنعت گردشگری استان‌های تاریخی ضربه‌های سنگینی دید که شاید جبرانش در آینده نزدیک، امکانپذیر نباشد.»
پورکاویان در مورد این یک ماهی که فعالیت گردشگری در یزد از سر گرفته شده به شهروند آنلاین توضیح می‌دهد در همین یک ماه مسافران زیادی به یزد آمده‌اند، البته هنوز محدودیت‌های زمانی در طول روز برای حضور در اماکن عمومی اعمال می‌شود، اما در این مدت گردشگران بسیاری از تهران، تبریز و مشهد میهمان یزد بوده و اقامتگاه‌ها و هتل‌ها پذیرای آنها بوده‌اند. شهر شلوغ است ولی تقریبا ماسک زدن رعایت حداکثری می‌شود؛ با این حال با توجه به اینکه شرایط کرونایی دارد بدتر می‌شود، ما هرلحظه منتظر هستیم که اعلام کنند مراکز گردشگری تعطیل. وقتی مشتری نداشته باشیم ترجیح‌مان این است که فعالیتی نداشته باشیم. این روزها اما بلاتکلیف هستیم ؛ از 11 پرسنل به دو نفر رسیده‌ایم و هنوز نمی‌دانیم برای نوروز 1400 آیا اجازه کار داریم یا نه؟
خوزستان تا هفته پیش پر از مسافر بود؛ یکی از اهالی این استان به شهروند آنلاین توضیح می‌دهد: «بهمن و اسفند هر سال گردشگران زیادی به خوزستان می‌آیند، امسال به دلیل شرایط کرونایی انتظار نداشتیم شهرهای استان شلوغ شود. با این حال با سبک‌تر شدن کرونا و زرد شدن شهرها، هر روز مسافران بیشتری در بازارها و مناطق گردشگری استان می‌دیدیم.»
در خوزستان دیگر کسی ماسک نمیزندعلیمرادی که هفته گذشته از تهران به خوزستان سفر کرده درباره چگونگی سفر و شرایط استان به شهروند آنلاین توضیح می‌دهد: «من به همراه دوستی که از اهالی دزفول است به خوزستان سفر کردیم؛ مناطق گردشگری مثل چغازنبیل و مقبره دانیال نبی تقریبا متروک مانده و ما فقط یک گروه گردشگری دیدیم که متاسفانه هیچ‌کسی ماسک نزده بود.»
خوزستان حالا و با قرمز شدن 7 شهر مهم استان قرنطینه شده است. یعنی ورود و خروج به استان تا اطلاع ثانوی ممنوع است. علیمردانی توضیح می‌دهد که سفر با تورهای گردشگری در خوزستان زیاد نبود اما مسافران با خودروهای شخصی تا دلتان بخواهد در شهرهای شلوغ خوزستان تردد می‌کردند: «خود خوزستانی‌ها متاسفانه پروتکل‌ها را اصلا رعایت نمی‌کنند؛ من در طول چند روزی که در اهواز، شوشتر و دزفول بودم، تک‌وتوک افرادی را دیدم که ماسک زده بودند.»
«هرمزگان یک هفته است که بسته شده» یک راهنمای گردشگری که خودش ساکن این شهر است، توضیح می‌دهد: «با اینکه سفر جاده‌ای به استان هرمزگان محدود شده اما همچنان شاهد تردد خودروها از اسکله‌های بندرعباس به سمت جزیره قشم هستیم و چیزی که واضح است اجرا نشدن شرط گواهی منفی آزمایش کروناست.
او از مسافران این استان شنیده است که عده‌ای برای دور زدن شرط داشتن تست «پی‌سی‌آر» برای ورود به استان حاضرند پول بدهند و برگه جعلی کرونا منفی بگیرند و وارد جزیره شوند.»
چهار روز پیش استانداری سیستان‌وبلوچستان و فرماندار شهرستان ویژه چابهار اعلام کرده بود که به دلیل جلوگیری از شیوع ویروس کرونا سفر به چابهار تا اطلاع بعدی ممنوع است و در صورت مشاهده تردد خودروهای غیربومی جریمه ۵۰۰ هزار تومانی اعمال خواهد شد.
با این حال یکی از اهالی چابهار می‌گوید هنوز هستند پلاک‌های غیربومی که در چابهار تردد می‌کنند و مشخص نیست با چه مجوزی وارد منطقه آزاد چابهار می‌شوند. جمعیت در ساعاتی از روز به حدی زیاد می‌شود که در بعضی سواحل چابهار جای سوزن انداختن نیست.
دفاتر خدمات مسافرتی ملزم به استعلام از وضعیت کرونای مسافران هستندستاد ملی کرونا از آذرماه همه بخش‌های حمل‌ونقل و دفاتر خدمات مسافرتی و هوایی را ملزم کرد که با استعلام از وضعیت بیماران کرونایی از فروش خدمات به آنها خودداری کنند. به تازگی معاون گردشگری اعلام کرده که دفاتر خدمات مسافرتی و هتل‌ها به آن سامانه استعلام متصل شده‌اند.
اما این سوال همچنان بی‌جواب می‌ماند که آیا استعلام از بیماران کرونایی در هنگام فروش تور و خدماتی مثل هتل یا حتی بلیت هواپیما به‌درستی یا دقیق رعایت می‌شود؟ یا اینکه دفاتر خدمات گردشگری ترجیح می‌دهند بازار کم‌رونق گردشگری خود را حتی بدون رعایت تمام‌وکمال پروتکل‌ها حفظ کنند؟
معاون گردشگری: ان‌شاءالله برای نوروز شرایط بهتر شودولی تیموری، معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی درباره محدودیت‌های اجرای تور در مناطق قرمز و نارنجی پاسخی ملاحظه‌کارانه به ایسنا می‌دهد: «قرار شد این چند روز را همکاری کنیم تا ان‌شاءالله برای نوروز شرایط بهتر شود. درحال حاضر مصوبه‌ای در ستاد ملی کرونا وجود دارد که برای برخی استان‌ها صرف‌نظر از اینکه قرمز یا نارنجی هستند، ممنوعیت تردد قائل شده‌اند. با این‌حال سفر از طریق هواپیما و قطار محدود نیست و مراکز ما هم فعال هستند.»
اینکه پروتکل مشخصی برای اجرای تور وجود ندارد، گلایه آژانس‌های مسافرتی نیز هست؛ حتی در مناطق پرخطر کرونا تاکنون دستورالعمل مشخصی ابلاغ نشده است و تنها مصوبه‌های ستاد ملی کرونا پیگیری و در تورها و سفرها اجرا می‌شود.
آنها مدعی هستند هرچه ستاد کرونا اعلام کند ما به آن عمل می‌کنیم و تورهای محدودی که اجرایی می‌شوند، با رعایت همه پروتکل‌های بهداشتی است. با این حال در برخی تورها صرف‌نظر از مجاز بودن یا نبودن، حتی همین شیوه‌نامه‌ها به‌درستی اجرا نمی‌شود و نظارت و کنترل در این بخش مشکل اساسی دارد.
درخواست مردم برای اجرای تورهای گران، زیاد استیک فعال گردشگری در چابهار به شهروند آنلاین می‌گوید: «وقتی درخواست برای اجرای تور و سفرهای گروهی از طرف مردم زیاد باشد، دفاتر خدمات مسافرتی هم از جبران خسارت‌های یک‌سال گذشته خود استقبال و سفرهای گروهی را اجرا می‌کنند؛ با این‌حال اینکه شیوه‌نامه‌های ستاد کرونا را چقدر اجرا کنند به خودشان بستگی دارد و نظارتی وجود ندارد. اساسا فاصله فیزیکی زمانی که جمعیت بالغ بر 10 نفر همراه هم سفر می‌کنند به‌درستی رعایت نمی شود.»
«درخواست مردم برای سفر به کویر و جنوب خیلی زیاد است.» این ادعای یک کارمند آژانس گردشگری در تهران است: «وقتی دستورالعملی وجود نداشته و کسی از آینده خبر نداشته باشد، تورها پیش‌فروش می‌شوند. همین الان هتل‌های قشم و چابهار تا اوایل اسفند پر شده‌اند. حتی برای برخی مسیرها مثل کیش پرواز فوق‌العاده هم گذاشته‌اند.»
این در حالی است که قیمت تورهای کیش و قشم رقم‌های بسیار بالایی است. یعنی مردمی که به گرانی سفر و بلیت هواپیما اعتراض می‌کنند اما باز در این شرایط کرونا و با وجود این قیمت‌ها همچنان برای کیش و قشم درخواست سفر دارند.
گفتنی است ستاد ملی کرونا برقراری سفرهای نوروزی را به اوج نگرفتن ویروس کرونا در مدت زمان باقی‌مانده تا پایان سال مشروط کرده؛ اتفاقی که بعید به نظر می‌رسد.
