روزنامه ایران

سال سخت ملت و دولت

سپیده پیری
 خبرنگار
سخن از سالی است که هنوز به پایان نرسیده اما آنقدر ساکن و بی‌رمق گذشت که بعید به نظر می‌رسد در یک ماه باقی مانده تحول شگرفی رخ بدهد. سال خانه‌نشینی و قرنطینه، سال بستن مرزها و محدودیت‌ها، سال رکود و سکون و در یک کلام سال کرونا که بر تمام ابعاد زندگی آدمیان در سراسر جهان سایه انداخت.  با خودش بیماری و بیکاری و فقر آورد و اقتصاد را فلج کرد. در ایران اما کرونا با تحریم و تورم پیوند خورد و عرصه را برایمان تنگ‌تر کرد. از خانه تا تخم‌مرغ گران شد. بورس از بورس افتاد.
ترس از بیماری کرکره‌ها را پایین نگه داشت. همه اینها یعنی سالی سخت بر همگان گذشت که واکاوی آن از منظر اقتصادی می‌تواند دریچه‌ای باشد برای نگاه به آینده. امید برای برنامه‌ریزی آغاز قرن جدید با سیاست‌های راهگشا بلکه رونق ایجاد کند و گره از ابروی مردمان بگشاید. در همین رابطه کارشناسان و فعالان اقتصادی برآورد خود را از سالی که رو به اتمام است، بیان کردند.



یادداشت

نیازمند برنامه کوتاه مدت شدیم

آلبرت بغزیان
استاد اقتصاد دانشگاه تهران
سال ۹۹ را از نظر اقتصادی می‌توان اینگونه توصیف کرد که اگر شما به پزشک مراجعه می‌کنید و تشخیص بدهد که حال‌تان خوب است ابتدا فشار خون و ضربان قلب شما را می‌سنجد و اگر این دو گزینه خوب باشد حال شما را خوب تشخیص می‌دهد یعنی دیگر مکانیسم‌های بدن درست کار می‌کنند که این دو شاخص توانسته عملکرد درستی داشته باشد. حال با ارزیابی موقعیت اقتصادی اینکه گفته می‌شود سپرده‌های بانکی افزایش یافته یا تخلفات کاهش یافته یا اینکه دولت جلسه تشکیل داده است باید در نهایت ۳ شاخص بهبود پیدا کرده باشد. آیا تورم داشته‌ایم یا خیر! رونق اقتصادی رخ داده یا رکود؟  درآمد ملی افزایش داشته یا کاهش؟ یا مثلاً اشتغال هم یکی از شاخص‌های مهم است. با بررسی همه اینها زمانی که سال ۱۳۹۹ را برآورد می‌کنیم با بررسی نخستین شاخص متوقف می‌شویم. در حوزه مسکن تورم ۱۰۰ درصد بوده است. تغییر قیمت در حوزه خودرو و لوازم خانگی و مایحتاج مردم از ۵۰ درصد تا ۱۰۰ درصد بوده است و هنوز هم زمزمه آن وجود دارد. بنابراین چه نمره‌ای باید به سال ۱۳۹۹ داد. در این بررسی تحریم را نباید وارد کرد چون در سال‌های گذشته هم تحریم بوده‌ایم و شرایط  سخت‌تر هم بوده است. اما امسال وضعیت به گونه‌ای نبود که اتفاقات را به گردن تحریم بیاندازیم. سالی که تمام می‌شود، نامطلوب است و از نظر مدیریت اقتصادی که نرخ ارز و تورم اینگونه شد سالی نامطلوب است. البته مردم هم به مسئولان اعتماد کردند چون هنگامی که مسئولان به مردم وعده کاهش نرخ ارز و کنترل قیمت‌ها را می‌دهند مردم هم امیدوار می‌شوند اما اگر تغییر مثبتی اتفاق نیفتد، اعتماد آسیب می‌بیند و هزینه به دست آوردن و احیای آن سنگین خواهد بود. آنجاست که نیازمند برنامه‌های کوتاه مدت هستیم و اگر فردی وعده بلندمدت برای تغییرات اقتصادی بدهد، نمی‌تواند پاسخگو باشد چون بیمار دیگر مرده  و گرسنه هم تلف شده است. در این میان هم وضعیت بورس به گونه‌ای بود که خیلی خوب شروع کرد و مردم هم به دولت اعتماد کردند. مسئولان هم گفتند بهترین راه برای سرمایه‌گذاری استفاده از سرمایه‌های مالی ملت است. اعتماد به بورس شکل گرفت، غافل از آنکه بازارسازهایی در پشت پرده بازار ایجاد می‌کنند، بعد صف‌های فروش مصنوعی شکل می‌دهند و سپس رها کردند و کسی مانع‌شان نشد. حالا هم تلاش می‌شود با تغییر دامنه نوسان اعتماد را برگردانند.

کرونا، تحریم و مدیریت سه‌گانه اقتصاد ایران

مجیدرضا حریری
رئیس اتاق ایران و ‌چین
سال ۱۳۹۹ یا سال ۲۰۲۰ در هیچ جای دنیا سال خوبی نبود  تا جایی که متوسط رشد اقتصادی دنیا بیش از شش درصد رشد منفی داشته است. بطور ویژه در این سالی که تمام می‌شود کشور ما علاوه بر مسأله مهم و جهانی کرونا که تأثیر منفی بر همه اقشار و کسب ‌و کارها داشت با مشکل مهم دیگر یعنی تحریم درگیر بود که به نوعی می‌توان گفت با ترامپ هم درگیری داشتیم. موضوعی که مشکل اقتصادی را چند برابر کرده بود و این نشان می‌دهد سال خوبی از نظر اقتصادی برای دولت و ملت نبود. آمارها و ارقام که بیانگر وضعیت بد اقتصادی بیشتر قشرها بود، نشان می‌دهد که آمار بیکاری و تورم و سایر شاخصه‌های دیگر که وضعیت اقتصادی را مشخص می‌کنند، نشان از وضعیت منفی و بد همه شاخصه‌های مهم اقتصادی بود. آمارهای رشد اقتصادی نشان می‌دهد که یکی از سخت‌ترین سال‌های ممکن را تجربه کرده‌ایم که البته مسأله مدیریت در این میان هم مؤثر بوده است. یعنی همه این موارد با هم تأثیر داشتند. کرونا که بر همه دنیا تأثیر گذاشت و از طرف دیگر هم قیمت نفت ما در این سال بشدت پایین آمد و حتی به قیمت منفی هم رسید. به هر حال ما بخش زیادی از منابع ارزی‌مان را از فروش نفت تأمین می‌کنیم  یا فرآورده‌های نفت مانند بنزین که قیمت‌شان نسبت به نفت مشخص می‌شود که منابع ارزی ما را تشکیل می‌دهند. پس هنگامی که قیمت نفت به دلیل کرونا پایین آمد، بر همه فرآورده‌های آن و مواد پتروشیمی تأثیر گذاشت. تا جایی که به مقدار کافی نفت به فروش نمی‌رفت و آن مقداری که به فروش می‌رفت نیز قیمت بسیار پایینی داشت. از طرف دیگر صادرات غیر نفتی‌مان هم به ۵ کشور محدود شده بود و یکسری مواد خام  که به برخی کشورها مانند چین و هند می‌فروختیم به دلیل رکود حاصل از کرونا در نیمه نخست سال منتفی شد. در بقیه کشورها هم مانند عراق و افغانستان که برخی اقلام را صادر می‌کردیم، در نیمه نخست سال به دلیل شیوع کرونا مرزها بسته شد. تمام این موارد باعث شد که منابع ارزی ما بشدت افت کند. موضوعی که موجب بالا رفتن قیمت ارز و دلار و طلا شد. از طرف دیگر مسأله مدیریتی همیشه در اقتصاد ما نقش خود را داشته است و عدم مدیریت صحیح اثر خود را بر اقتصاد می‌گذارد. اگر در این سال‌ها در ارتباط با مدیریت صحیح صحبت کنیم، بخشی از آن مدیریت در رفع اثرات تحریمی برمی‌گردد یعنی خود تحریم اثر دارد و شیوه مدیریت در رفع اثرات تحریمی هم نقش دارد اما اثرات مدیریتی لااقل امسال نسبت به کرونا و تحریم نقش کم‌رنگ‌تری داشت.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
حرف راست را نخست‌وزیر قطر زد! (جوان) کشتار بی‌رحمانه معترضان در خیابان‌های سوریه رژیم جولانی صدها نفر را اعدام کرد (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
# من - ماسک - می‌زنم تجربه شاعرانه روزهای کرونایی را با جهانیان به اشتراک بگذاریم پیکان ماشین صعود پرسپولیس بودجه و معیشت مردم درگیر مناقشات نشود کرونا پا به پای خرید شب عید سال سخت ملت و دولت ضرب الاجل اسفند فرار «ترامپ» از استیضاح 50 میلیون دلار در آتش گمرک مرزی سوخت بالا رفتن پارکورکارها از تاریخ در روز روشن کمپ گوانتانامو ضرورت تعیین تکلیف بودجه تبرئه ترامپ و آینده حزب جمهوریخواه قربانیان تورم دو رقمی سلام ایران