هیچ تکانه‌ای به بازار کالا و قیمت‌ها وارد نکردیم

گروه اقتصادی / نمایندگان مجلس شورای اسلامی روز گذشته با ۲۱۱ رأی موافق با کلیات اصلاحی لایحه بودجه ۱۴۰۰ کل کشور موافقت کردند و بالاخره بررسی و تصویب سند دخل و خرج سال آینده دولت در دستور کار مجلسی‌ها قرار گرفت. لایحه بودجه‌ای که نخستین بار در ۱۲ آذرماه ۱۳۹۹ سه روز زودتر از موعد مقرر تقدیم مجلس شد، اما 2 ماه در کمیسیون تلفیق مجلس چکش کاری شد و با وجود آن، بازهم در جلسه علنی ۱۴ بهمن ماه رأی نیاورد. دولت مجدداً این کلیات را با اصلاحات مد نظر نمایندگان در روز دوشنبه هفته جاری به مجلس تقدیم کرد و روز گذشته از ۲۵۲ نماینده حاضر فقط 28 رأی مخالف و ۶ رأی ممتنع به لایحه اصلاحی بودجه ۱۴۰۰ داده شد.
موافقان لایحه اصلاحی بودجه۱۴۰۰ در جریان تصویب این لایحه عنوان کردند که دولت در اصلاح کلیات بودجه دغدغه‌های مجلس را در نظر گرفته و با اصلاحاتی مانند کاهش ۴۰ هزار میلیارد تومانی در بخش هزینه‌ای، واقعی کردن درآمدهای مالیاتی و افزایش آن، شفاف‌سازی و کاهش وابستگی به نفت و کاهش ۳۶ هزار میلیارد تومانی برداشت از صندوق توسعه ملی، بخش قابل توجهی از دغدغه نمایندگان را رفع کرده است. با این حال، رئیس مجلس شورای اسلامی اعلام کرده که نمایندگان و کمیسیون‌ها برای ارائه پیشنهادها در این باره ۴۸ ساعت فرصت دارند.
کاهش ۳۵ هزار میلیارد تومانی در انتشار اوراق
رئیس سازمان برنامه و بودجه در جلسه علنی روز سه‌شنبه و در جریان بررسی لایحه اصلاحی بودجه ۱۴۰۰، بیان کرد: تأکید بر آن بود که 53 هزار میلیارد تومان را از اوراق تأمین کنیم اما چون نظر نمایندگان بر استفاده اوراق در شرایط اضطراری بود، آن را به حداقل رساندیم. یعنی به هیچ وجه 53 هزار میلیارد تومان اوراق منتشر نکردیم و حتی 35 هزار میلیارد تومان از حجم فروش اوراق را تقلیل دادیم یعنی برای کاهش هزینه‌ها علاوه بر اینکه به سمت اوراق نرفتیم، حتی استفاده از آن را تقلیل دادیم.


به‌گزارش ایلنا، محمدباقر نوبخت اظهار داشت: با توجه به رأیی که به کلیات بودجه داده شد، باید اصلاحات آن انجام می‌شد که دولت نیز از آن استقبال کرد و حداقل در 15 مورد اصلاحیه را انجام دادیم.
وی ادامه داد: با توجه به تأکید و لحاظ کردن نظرات رهبر معظم انقلاب در لایحه بودجه و چون فرصت داشتیم منویات رهبری را در این مورد اعمال کنیم. از همین روی حداقل 40 هزار میلیارد تومان از سقف منابع لایحه بودجه تقلیل پیدا کرد. همزمان نظر ایشان در مورد تبصره 4 یعنی تقویت قوه دفاعی، تخصیص اعتبار برای احداث فاضلاب شهر اهواز، آبخوان‌داری و شرکت‌های دانش‌بنیان اعمال شد تا در صدر جداول باشد و از منابع صندوق توسعه ملی استفاده نشود که آن را لحاظ کردیم.
رئیس سازمان برنامه و بودجه تصریح کرد: بنابراین در راستای این موضوع 53 هزار میلیارد تومان مصارف را برای تبصره 4 افزایش دادیم اما 40 هزار میلیارد تومان آن از محل صرفه‌جویی در سایر هزینه‌ها شد.
نوبخت با بیان اینکه 49 هزار میلیارد تومان از مالیات بر گمرک درآمد ما افزایش یافت افزود: نه تنها فروش نفت افزایش نیافت بلکه اوراق را نیز تقلیل دادیم و منابع درآمدی را افزایش دادیم.
وی با بیان اینکه برخی نگران منفی بودن تراز عملیاتی بوده‌اند گفت: با صرفه‌جویی‌های انجام شده 34 هزار میلیارد تومان کسری تراز عملیاتی جبران شد.
وی خاطرنشان کرد: هر آنچه را که مجلس در بودجه مدنظر داشت ما در راستای تأمین آن اقدام کردیم به عبارت دیگر 40 هزار میلیارد تومان هزینه‌ها را کاهش داده و با افزایش منابع تراز را اصلاح کردیم.
در شش ماه ابتدایی سال ارز ترجیحی حفظ می‌شود
نوبخت با بیان اینکه به هیچ وجه تکانه‌ای به بازار کالا و قیمت‌ها وارد نکردیم خاطرنشان کرد: توافق شد که در شش ماه ابتدایی سال ارز ترجیحی حفظ شود و در راستای تأمین نظر نمایندگان بستر یکسان‌سازی نرخ ارز آماده شود که اگر این اقدام صورت گیرد قیمت‌ها تغییر نکند.
وی با بیان اینکه ما در هدف مشترک با مجلس در راستای جلوگیری از افزایش قیمت‌ها و تورم اقدام می‌کنیم یادآور شد: تلاش دولت این است که تا جایی که امکان دارد از افزایش قیمت‌ها جلوگیری کند.
تلاش دولت برای جبران کاهش قدرت خرید
وی با اشاره به اینکه جبران کاهش قدرت خرید کارکنان نیز در دستور کار ما بوده است گفت: غیر از افزایش 25 درصدی حقوق بازنشستگان و کارکنان و پاداشی که برای کارکنانی که امسال و سال آینده بازنشسته می‌شوند در بودجه لحاظ کردیم به بازنشستگان این نوید را می‌دهیم همسان‌سازی حقوق با شاغلین در سال 1400 نیز ادامه دارد.
نوبخت همچنین با اشاره به همسان‌سازی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی خاطرنشان کرد: برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی در مرحله دوم نیز اعتبار به قدر کافی در اصلاحیه بودجه دیده شده و با همکاری سازمان تأمین اجتماعی و وزیر رفاه در گام دوم نسبت به همسان‌سازی حقوق بازنشستگان اقدام می‌کنیم.
وی با اشاره به سفر به کردستان و دیدار با معلولین این استان تصریح کرد: در این سفر این فرصت فراهم شد که قانون حمایت از معلولین را در بودجه تقویت کنیم که مشکلی برای این قشر از جامعه به وجود نیاید.
وی با اشاره به اصلاحیه مدنظر رهبر معظم انقلاب با حضور اعضای شورای عالی اقتصاد گفت: طبق نظر رهبری نظام تأمین اجتماعی باید طراحی شود که بر این اساس نظام جامع و فراگیر منابع مالی دیده شده و اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های علوم که علاقه‌مند به همسان‌سازی با حقوق علوم پزشکی بودند در اصلاحیه بودجه لحاظ شده است.
نوبخت تأکید کرد: گرچه مقداری زمان در اصلاحیه بودجه از دست رفت اما آثار مثبت آن باعث می‌شود در وفاق بین نمایندگان مجلس و دولت بتوانیم سال 1400 را بخوبی آغاز کنیم و کشور را از بدخواهی دشمنان نظام و ‌امریکا نسبت به مردم مصون کنیم. همچنین به گونه‌ای عمل کنیم که آستانه تحمل مردم همان گونه که تاکنون موفق بودیم پایین نیاید. وی در خاتمه ابراز امیدواری کرد که این جلوه‌ای از همکاری دولت و مجلس در بودجه متعین شود.
در همین راستا سخنگوی دولت در نشست خبری روز گذشته به نامه رهبر انقلاب در پاسخ به معاون اول رئیس جمهوری و خطاب به رئیس مجلس اشاره و عنوان کرد: طبق گفته آقای جهانگیری در این نامه به موضوعات مختلف اشاره شده است. برای مثال با اشاره به تغییراتی که کمیسیون تلفیق در لایحه بودجه ۱۴۰۰ ایجاد کرده، تأکید شده است این تغییرات به معیشت مردم لطمه نزند. یک بحث کلی در مجموع تغییرات صورت گرفته بود.
علی ربیعی با بیان اینکه در این نامه بحث کلی درباره تغییرات اعمال شده مطرح شده بود، گفت: آقای جهانگیری درباره نرخ ارز هم اعلام کرده بود که موافق و معتقد به تک نرخی بودن ارز در این شرایط نیستند تا با یک برنامه‌ریزی به‌سمت چنین تصمیمی برویم. تک نرخی بودن ارز در شرایط فعلی هم جزو نامه بوده و گفته شده بود که موجب کمبود کالا و تورم و گرانی و تأثیر بر افزایش سایر قیمت‌ها می‌شود. خوشبختانه پاسخی هم که داده شده این بود که توجه جدی به این مسأله شود و این پاسخ زمینه همکاری‌های خوبی را هم فراهم کرده است.
پیش‌بینی ۱۹۹ هزار میلیارد تومانی درآمدهای نفتی
آنطور که ربیعی می‌گوید، در لایحه اصلاحی بودجه در خصوص قیمت ارز همان ۴۲۰۰ و ۱۱۵۰۰ تومان منظور شده است و به دولت اجازه داده شده طی ۶ ماه ابتدای سال در خصوص تعدیل نرخ تغییر ارز و نیز بهبود معیشت مردم برنامه‌ریزی لازم را صورت دهد. در خصوص مالیات نیز ۲۵ هزار میلیارد تومان منظور شده است که این عدد بیشتر از لایحه اولیه است و در عوض از میزان انتشار اوراق مالی اسلامی که مورد نقد نمایندگان بود کاسته شده است. همچنین بودجه در سقف کل ۸۵۴.۶ هزار میلیارد تومان قرار گرفته که از ۲۶۲.۶ واگذاری دارایی‌های مالی و ۲۲۵.۱ واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و ۳۶۶.۹ سایر درآمدهاست و به اندازه ۴۰ هزار میلیارد تومان صرفه‌جویی لحاظ شده است.
در این لایحه واگذاری سرمایه‌ای تغییری نکرده و واگذاری دارایی مالی نفت ۳.۵ هزار میلیارد تومان کسر شده است. در خصوص فروش نفت همان ۲.۳ میلیون بشکه در روز و درآمد نفتی ۱۹۹ هزار میلیارد تومان است. انتشار اوراق اسلامی کاهش و اعتبارات عمرانی افزایش یافته است.حالا باید منتظر ماند و دید که مصوبات مجلس در ادامه بررسی‌های این سند و جزئیات بودجه 1400 چه خواهد شد.

عطف به گزارش
موافقان و منتقدان بودجه

موافقان:
مهرداد گودرزوند چگینی نماینده رودبار در مجلس شورای اسلامی: دولت دغدغه‌های مجلس در اصلاحیه لایحه بودجه را درنظر گرفته است. می‌توان با تصویب کلیات لایحه برای تعادل مدیریت کشور گام برداریم.
محسن زنگنه عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس: اقدام مجلس در رد کلیات بودجه کارشناسی بود و ارجاع این لایحه به دولت هم منطقی بوده است. امروز دولت بسیاری از دغدغه‌های مجلس را مرتفع کرده است به‌طوری که دولت قیمت فروش نفت را بشکه‌ای ۵۰ دلار منطقی کرده و بی‌انضباطی در نرخ ارز را ساماندهی کرده است.
احمد امیرآبادی فراهانی نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی: دولت تغییرات خوبی در لایحه انجام داده است به‌طوری که بر اساس تدابیر رهبر انقلاب است. دولت در لایحه اصلاحی مالیات‌ها را حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان افزایش داده است. همچنین انتشار اوراق اسلامی کاهش و اعتبارات عمرانی افزایش یافته است.
شمس‌الدین حسینی نماینده تنکابن در مجلس شورای اسلامی: بودجه مهمترین سند حکمرانی کشور است و برداشت این است که دولت به رویه قانون تمکین کرده است و این را به فال نیک می‌گیریم.
 سید کاظم دلخوش نماینده صومعه‌سرا در مجلس شورای اسلامی: نمی‌توانیم کشور را بدون بودجه بگذاریم، بخش هزینه‌ای و پروژه‌های عمرانی و مردم از بلاتکلیفی بودجه آسیب می‌بینند. با توجه به شرایط سخت اقتصادی کشور نمی‌توان بودجه را به شکل سه دوازدهم تصویب کرد. دولت اصلاحات مورد نظر را انجام داده و ما راهی جز اصلاح و تصویب کلیات نداریم.
محمد صفری نماینده رودسر و املش در مجلس شورای اسلامی: نباید با لایحه بودجه سیاسی برخورد کنیم و انتخابات را پیش روی خود داریم از مجلس تقاضا داریم که اصلاحیه‌ها را در کمیسیون تلفیق مورد بررسی قرار دهد و با توجه به شرایط داخلی و خارجی کشور در تصویب این لایحه جدیت نشان دهد.
علی بابایی کارنامه نماینده ساری در مجلس شورای اسلامی: دولت میزان فروش نفت را واقعی کرده است و صرفه‌جویی در جداول را پذیرفته است. همچنین برای حقوق و دستمزد چارچوب و سقف مناسبی در نظر گرفته است.
مخالفان
مالک شریعتی عضو کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۴۰۰: دولت اصلاحات اساسی همچون اصلاح ضابطه‌های شرکت‌های دولتی، کاهش هزینه‌های بسیار در بخش مصارف و کاهش جدی اوراق مالی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ اعمال نکرده است. به غیر از اعمال نامه رهبری و حذف چند تبصره و جداولی - که متناسب با همین موضوع بود - و کمی هم افزایش درآمدهای مالیاتی، اصلاحات اساسی دیگری همچون اصلاح ضابطه‌های شرکت‌های دولتی، کاهش هزینه‌های بسیار در بخش مصارف و کاهش جدی اوراق مالی صورت نگرفته است. کمیسیون تلفیق اصلاحات لازم بر لایحه را باید اعمال ‌کند.
علیرضا سلیمی عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی: لایحه بودجه اصلاح شده توسط دولت همچنان نمی‌تواند پاسخگوی مسائل بودجه‌‎ای کشور باشد لذا حتماً باید در تلفیق چکش کاری شود. متأسفانه موضوعات مهمی همچون حمایت از معیشت مردم و رفع تبعیض در بودجه همچنان لحاظ نشده‌اند. مجلس توقع اصلاح ساختاری بودجه را از دولت داشت. متأسفانه تغییر چندانی در ساختار لایحه اصلاح شده‌ای -که به مجلس تقدیم کرد- دیده نمی‌شود.