روزنامه آرمان ملی
1399/11/30
«توافق»بهتر از «افزايش غنی سازی» برای رفع تحريم
آرمــــان مـــلــي- عليــرضـا پـورحـسين: مــــديـــرکــــل آژانـــس بين‌المـــللي انــرژي اتمي روز شنبه به تهران سفر مي‌‌کند. خبري کــه شـــايد اگر در ماه‌هاي گذشته منتشر مي‌شد تا حدود زيادي علت آن مشخص بود. اين سفر به گفته مقامات ايراني به درخواست مديرکل آژانس و به‌منظور گفتوگوهاي فني با سازمان انرژي اتمي ايران درخصوص چگونگي اجراي مفاد نامه 27 بهمن‌ماه ايران به آژانس و ماده 6 قانون اقدام راهبردي مجلس شوراي اسلامي و نحوه ادامه همکاري‌هاي دو طرف در چارچوب ترتيبات و تحولات جديد، انجام مي‌شود. در اين ميان اما دو مساله ديگر نيز مطرح شده است که شايد بتوان اين سفر را با آنها نيز مرتبط دانست. نخست ادعاهايي که بار ديگر از سوي برخي کشورهاي خارجي در خصوص دو محل مورد مناقشه با ايران و حدس و گمان در خصوص فعاليت‌هاي هسته‌اي در آن منطقه و از سوي ديگر جنبه سياسي اتفاقات پيش‌رو است که شايد در اين روزها با مسائل فني و فعاليت آژانس بين‌الملل انرژي اتمي نيز گره خورده است؛ اتفاقاتي سياسي که با سفر وزيرخارجه قطر به ايران رنگ و رويي متفاوت به خود گرفت و در گفت‌وگوي تلفني رئيس‌جمهوري با همتاي سوئيسي وارد فاز جديدي شد. سفري که پيش از 5 اسفند ماه رقم مي‌خورد و شايد در اتفاقاتي که در آن برهه زماني مقرر شده است انجام شود نيز تغييراتي ايجاد کند. در راستاي بررسي اين مساله «آرمان ملي» گفت‌و‌گويي با حسن بهشتي‌پور، کارشناس مسائل بين‌الملل داشته است که در ادامه مي‌خوانيد.مشخصا ايران به چه ابزاري متوسل شده است که در اين روزها بسياري از مقامات بين‌المللي را به تکاپو انداخته است؟
ايران طبق مصوبه مجلس قرار نيست از پروتکل الحاقي خارج شود بلکه مقرر شده است که اقدامات داوطلبانه خود را در خصوص بازديدها و ساير موارد متوقف کند. دولت ايران پروتکل الحاقي را توسط دولت به تاييد ابتدايي رسانده اما هنوز مجلس آن را به‌صورت نهايي به تصويب نرسانده است. تمامي کشورها پروتکل الحاقي را همچون ايران در دو مرحله به اجرا درآورده‌اند. مرحله نخست دولت به تصويب مي‌رساند و در مرحله نهايي پارلمان آن را بايد تاييد نهايي کند تا لازم الاجرا شود. ايران مقرر کرده است که پارلمان زماني آن را به تاييد نهايي مي‌رساند که تحريم‌ها عليه ايران لغو شود و طرف مقابل به تعهدات خود در قبال ايران جامه عمل بپوشاند. در آن شرايط پارلمان ايران پروتکل الحاقي را به امضا خواهد رساند. بايد توجه داشت که ايران اقدامات داوطلبانه خود را در راستاي برجام انجام مي‌داده است و امروز که طرف مقابل به برجام عمل نمي‌کند، ايران نيز ديگر قصد ندارد به اقدامات داوطلبانه خود عمل کند. ايران قصد توقف موقت اين اقدامات را دارد تا از طرف مقابل شاهد اجراي تعهدات باشد.
سفر رئيس آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به ايران با چه اهدافي صورت خواهد گرفت؟
بايد توجه داشت که گروسي يک مسئوليت فني دارد و نمي‌تواند در سفر به ايران به‌صورت حقوقي درخواست اجراي تعهدات و نظارت‌ها را داشته باشد. آژانس يک نهاد ناظر است. آنها مدت‌هاست که در خصوص دو مرکز ايران شايعاتي مطرح مي‌کنند و به‌تازگي نيز شائبه‌هايي در اين خصوص به‌وجود آمده است و به نظر مي‌رسد که سفر اخير گروسي به ايران در راستاي حل و بررسي اين مساله باشد. آژانس مسئول گفت‌وگو درخصوص مسائل فني است و اين نيز يک مساله فني است و بعيد به نظر مي‌رسد حامل پيامي سياسي باشد مگر اينکه با اهداف ازپيش‌تعيين‌شده اين سفر را تدارک ديده باشد تا اهداف سياسي نيز در آن جاي گيرد. يکي ديگر از گفتوگوهاي قطعي در اين سفر چگونگي اجراي توافقات ميان ايران و آژانس است زيرا ايران خواستار انجام تغييراتي در توافقات گذشته است.
در صورتي که ايران فعاليت‌هاي داوطلبانه خود را متوقف کند، طرف‌هاي غربي در قبال ايران چه واکنش‌هايي از خود نشان خواهند داد؟
ايران اگر اقدامات داوطلبانه خود را متوقف کند قطعا با واکنش تند طرف‌هاي غربي مواجه خواهد شد و بايد راه‌حلي پيدا کرد که کار به اين مرحله از تقابل نرسد. اقدامات راديکال چاره کار نيست و منجر به تجديدنظر طرف مقابل در حد انتظار نخواهد شد. زماني طرف‌هاي غربي رويه خود را تغيير مي‌دهند که متوجه شوند، تحريم‌ها روي ايران اثري ندارد يا اثر آن جزئي است. با افزايش غني‌سازي اورانيوم، افزايش تعداد سانتريفيوژها، توليد اورانيوم فلزي و اجرا نکردن پروتکل الحاقي نمي‌توان تحريم‌ها را برداشت. بعيد است اين اقدامات تاثيرگذار باشد. دراين ميان به نظر مي‌رسد مذاکراتي در حال انجام است و احتمال دارد تا روز سوم اسفند اتفاقاتي رقم بخورد يا توافقي حاصل شود. راه‌حل ميانه در اين زمينه گره‌گشاست. بعد از سفر وزيرخارجه قطر به تهران، تماس تلفني مقامات سوئيسي با مقامات ايران و ديدارهايي که با مقامات اروپايي در سطوح پايين‌تر شکل گرفته است، ايجاد راه حل را به واقعيت نزديک‌تر کرده است. بايد توجه داشت که گروسي پيشنهاددهنده طرح جديدي نخواهد بود اما شايد حامل پيام خاصي از سوي برخي کشورهاي اروپايي باشد. در ظاهر نه ايران و نه آمريکا گام عملياتي نداشته‌اند. بايد توجه داشت که مقامات بلندپايه ايران تاکيد کرده‌اند که در مقابل عمل، عمل خواهند کرد. ايران همواره به تعهدات خود عمل کرده است و مسلما در صورتي که آنها قدمي پيش بگذارند، ايران نيز عمل خواهد کرد. اجراي تعهدات به صورت گام‌به‌گام شايد بهترين مسير در اين عرصه باشد که طرفين بايد آن را طي کنند. تداوم تاکيد بر يک موضع خاص کار را در ابتدا به شوراي حکام مي‌کشاند و درادامه شوراي امنيت را نيز در اين عرصه دخيل خواهد کرد و شايد اين بار کار به مراتب سخت شود.
سایر اخبار این روزنامه
ویروس تورم ترسناک‌تر از کرونا
عمل در برابر عمل
«توافق»بهتر از «افزايش غنی سازی» برای رفع تحريم
۳۶۵ روز بعد، نقطه کرونا سرخط
شكايت از روحانی نمايش جديد!
انقلاب ،انقلاب متحجرین نبود
عملكرد ضعيف اصولگرايان در مجلس؟ - مردم اعتماد نمي‌كنند
اهل لجبازی نیستیم؛ برای بازگشت به توافق آماده‌ایم
نه «ظریف» به انتخابات ۱۴۰۰
عَرق سرد این‌بار در اسکی آلپاین
اراده برای توافق وجود دارد
انبوه اختلالات روانی در پساکرونا
آژانس بین‌المللی و تغییر رفتار
رفع مشکلات برجامی با دیپلماسی
