روزنامه ایران
1399/12/02
سهم ایران از نفت 60 دلاری
عطیه لبافخبرنگار
قیمت نفت خام در یک ماه اخیر حدود 10 دلار در بشکه افزایش داشته است و حتی در روزهای اخیر به بیش از 65 دلار در بشکه -که رقم بی‌سابقه‌ای در 14 ماه اخیر بود- رسید. اما روز گذشته قیمت نفت اندکی از قله 65 دلاری فاصله گرفت و در زمان تنظیم این گزارش با حدود 2 درصد کاهش نسبت به جلسه معاملاتی قبل به 62.68 دلار در بشکه - شاخص برنت - رسید. تحلیلگران بازار دو عامل اصلی را در این عقب‌نشینی قیمت‌ها مؤثر دانستند که یکی از آنها ایران است.
علت نخست، ذوب شدن یخ‌ها در ایالات متحده و بازگشت چاه‌ها و ظرفیت پالایشی این کشور به مدار تولید و عرضه نفت جهان است. چند روز اخیر در تگزاس امریکا به‌خاطر سرمای شدید و یخ‌زدگی، تولید نفت حدود 4 میلیون بشکه در روز کم شده بود و تقریباً 2.6 میلیون بشکه در روز نیز ظرفیت پالایشی ایالات متحده محدود شده بود. دو رسانه بلومبرگ و پلاتس حتی از نیاز بیشتر امریکا به واردات بنزین خبر داده بودند، اما حالا رویترز می‌نویسد که یخ‌ها در حال ذوب شدن و چاه‌های نفت ایالات متحده در حال بازگشت به تولید و راه‌اندازی مجدد هستند. روز گذشته و در زمان تنظیم این گزارش قیمت هر بشکه نفت خام WTI نیز به 58.99 دلار رسیده بود که از افت 2.5 درصدی شاخص غرب تگزاس خبر می‌دهد.
بزودی شرایط در تگزاس به حالت عادی بازمی‌گردد؛ ولی بلومبرگ از عامل دومی می‌نویسد که این روزها زیر ذره‌بین بازار است و روز گذشته نیز تمرکز بیشتری روی آن شد: تحریم‌های ایران و سیگنال‌های نسبتاً مثبت امریکا. اما اینکه سهم ایران از این افزایش قیمت نفت چقدر است و چقدر خواهد شد، هنوز سؤالی است که نمی‌توان به آن جواب روشنی داد.
بلومبرگ می‌نویسد: «کاخ سفید اعلام کرده که مایل است با ایران ملاقات کند و این دیدار می‌تواند به طور بالقوه زمینه را برای صادرات نفت خام بیشتر از کشورهای حاشیه خلیج فارس فراهم کند.»
تحلیلگر CNBS در واکنش به خبر پیشنهاد امریکا برای گفت‌و‌گوی مستقیم با ایران نوشت: دو نکته؛ یکی اینکه هر‌گونه تخفیف تحریم‌ها نه فوری، بلکه در ماه‌های آتی و بعد از مذاکرات اتفاق می‌افتد. و دوم اینکه به نظر شاهد حضور {رسمی} ایران در بازار جهانی نفت هستیم.
پراشانت نایر، خبرنگار CNBS در توئیت خود از چراغ سبز توسط امریکا برای فروش رسمی نفت ایران در بازار جهانی سخن نوشته است.
قیمت هر بشکه نفت خام ایران میانگین حدود 60 دلار است، اما ایران چند بشکه در روز نفت صادر می‌کند و به چقدر از منابع ارزی حاصل از فروش نفت خود دسترسی دارد، مشخص نیست. اما بازار می‌داند که ایران یک منطقه خاکستری را در بازار نفت به خود اختصاص داده و با سست شدن بندهای تحریم به مرور این بخش از عرضه نفت شفاف میشود. وزارت نفت ایران هیچ توضیحی در این زمینه ارائه نمی‌دهد و وزیر نفت نیز بارها تأکید کرده که تا زمان لغو کامل تحریم‌ها هیچ عددی را اعلام نخواهد کرد. فقط بیژن زنگنه در ماه گذشته و پس از ورود جو بایدن به کاخ سفید به رسانه‌ها پاسخ داد که صادرات نفت ایران بشدت افزایش یافته است. رسانه‌های بین‌المللی، در این باره می‌نویسند که بایدن و تیم دولت جدید ایالات متحده اگرچه هنوز تحریم‌های نفتی و بانکی ایران را برنداشته‌اند، اما در نظر ندارند که تحریم جدیدی علیه ایران اعمال کنند و احتمالاً مخالفتی هم با افزایش صادرات نفت ایران ندارند.
البته در خصوص میزان صادرات نفت ایران، اوپک نیز به عنوان یک مرجع رسمی بازار نفت در تازه‌ترین گزارش خود به نقل از منابع ثانویه میزان تولید نفت ایران را حدود روزانه 2 میلیون و 84 هزار بشکه برای ماه ژانویه 2021 - بهمن 1399- برآورد کرده‌اند که البته این رقم تمام فروش نفت ایران در بازار خاکستری را در برنمی‌گیرد. مسأله دیگری که کارشناسان بر آن تأکید دارند میزان دسترسی ایران به منابع ارزی حاصل از فروش نفت است که در این زمینه هم خبرهای مثبتی به گوش می‌رسد.
ایرنا به نقل از «شریف نظام مافی» رئیس اتاق بازرگانی ایران و سوئیس می‌نویسد: «بر سر کار آمدن دولت جدید امریکا باعث شده که حساسیت‌ها نسبت به کانال مالی ایران و سوئیس کاهش یابد. امید داریم بانک‌ها بتوانند فعالیت خود را از این طریق راحت‌تر انجام دهند و شاهد تغییرات بیشتری باشیم.»
به نظر می‌رسد که اکنون زمان رسیدگی به یک مسأله دیگر نیز فرا رسیده است و آن هم موضوع پیوستن ایران به «اف‌ای‌تی‌اف» است که اگر تحریم‌های امریکا کمرنگ شد، امکان بازگشت ارزهای نفتی ایران فراهم باشد.
در این زمینه فریدون برکشلی تحلیلگر و کارشناس ارشد بازار نفت به «ایران» می‌گوید: «باید به مسأله بازگشت کامل و کم دغدغه منابع ارزی حاصل از فروش نفت توجه جدی داشت. در غیر این صورت صادراتی که پول آن بر‌نمی‌گردد، فقط از عدم توقف تولید و آسیب به چاه‌های نفت و کمک به حفظ سهم بازار بهتر است.»
امریکا به برجام بازمی‌گردد؟
ایران اعلام کرده که هر زمان امریکا به برجام برگردد، بازگشت کامل ایران به توافق نیز در مدت زمان اندکی اتفاق خواهد افتاد. اما آیا امریکا به برجام بازمی‌گردد و تحریم‌های نفتی و بانکی را که مهمترین تحریم‌های دولت قبلی امریکا علیه ایران بود، لغو می‌کند؟ هنوز کسی نمی‌داند.
روز گذشته، با توجه به ضرب‌الاجلی که ایران برای بازگشت امریکا به برجام اعلام کرده بود و حواشی این مسأله در روزهای اخیر، موضع ایران و امریکا در قبال برجام یکی از اخبار مهم جهان بود. سخنگوی وزارت خارجه امریکا می‌گوید دولت ایالات متحده دعوت نماینده عالی اتحادیه اروپا را برای شرکت در نشست نمایندگان کشورهای عضو گروه ۱+۵ و ایران، جهت بحث درباره حرکت در یک مسیر دیپلماتیک در قبال برنامه هسته‌ای ایران، پذیرفته است و این به معنای دیدار مستقیم دوباره نمایندگان ایران و ایالات متحده پس از یک وقفه چند ساله خواهد بود. روزنامه نیویورک تایمز، این تصمیم ایالات متحده را یک گام مهم از سوی واشنگتن برای بازسازی و احیای برجام می‌داند. ضمن آنکه کاخ سفید برخی ممنوعیت‌ها نظیرمحدودیت تردد مأموران اعزامی ایران به سازمان ملل را لغو کرده و ادعای مکانیسم ماشه علیه ایران را هم پس گرفته است.
با این حال اویل پرایس در گزارشی به تلاش ایران برای کسب درآمد در دوران تحریم می‌نویسد: «با توجه به احتمال بسیار زیاد بازگشت امریکا به برنامه جامع اقدام مشترک و عدم تمایل ایران برای مذاکره مجدد در مورد این توافق حداقل در آینده نزدیک، جمهوری اسلامی همچنان درحال حرکت در مسیرهای موازی کسب درآمد نفتی و گازی در دوران تحریم است. به‌طوری که روی توسعه سه زمینه اصلی متمرکز است. نخست توسعه بخش گازی پارس جنوبی در فاز 11 و دوم توسعه مداوم میادین عظیم نفتی غرب کارون و در نهایت توسعه صنعت پتروشیمی و افزایش صادرات آن حتی با وجود فشار تحریم‌های امریکاست. در کنار اینها ایران افزایش صادرات فرآورده‌های نفتی و تکمیل خط انتقال نفت خام از گوره به جاسک را باید دنبال کند. تمرکز اصلی ایران در شرایط تحریم فعلی بهینه‌سازی تولید، ایجاد ارزش افزوده و افزایش درآمد حاصل از صادرات محصولات پتروشیمی است.»
قیمت نفت تا چه زمانی بالا می‌ماند؟
کارشناسان می‌گویند که بزودی احتمالاً فشار اعضای اوپک پلاس - سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام و متحدان غیر اوپکی از جمله روسیه - برای افزایش تولید نفت و تسهیل توافق کاهش تولیدی که در نتیجه شیوع ویروس کرونا شکل گرفت، بیشتر خواهد شد و کشورها مشتاق افزایش تولید و صادرات نفت خود هستند. این درحالی است که در اجلاس اخیر اوپک پلاس فشارها از سوی برخی کشورها برای افزایش تولید نفت بالا گرفته بود و عربستان برای آرام کردن فضا و کمک به تعادل بازار در قیمت‌های بالاتر نفت، اعلام کرد که برای ماه فوریه - ماه جاری - داوطلبانه یک میلیون بشکه نفت خام از تولید خود کم می‌کند. اگرچه در‌خصوص سطح مورد تأیید تولید نفت خام عربستان در توافق کاهش تولید اوپک پلاس بحث‌هایی مطرح است اما همین کاهش داوطلبانه تولید نفت سعودی محرک قیمت نفت برای ورود به کانال 60 تا 65 دلار بود.
حالا برخی تحلیلگران می‌گویند که احتمالاً همین قیمت‌های بالا که به بازگشت نفت گرانقیمت شیل امریکا نیز کمک کرده است، معضل جدیدی برای اوپک پلاس خواهد بود. سیگنال‌هایی از سوی برخی کشورها در بازار دریافت میشود که برخی اعضا ممکن است به دنبال کاهش سطح محدودیت‌های تولید باشند و اگر تقاضا تا آن زمان بهبود نیابد، ممکن است قیمت‌ها کاهش یابد.
رویترز در این باره خبر می‌دهد که برخی منابع اوپک پلاس انتظار دارند که سازمان کشورهای صادرکننده نفت اوپک و متحدانش (ائتلاف اوپک پلاس) روند کاهش عرضه خود را از ماه آوریل تسهیل کنند، البته هنوز همه‌گیری کرونا روی تقاضا اثر دارد و احتمالاً با توجه به موانع موجود این سطح از تسهیل تولید محدود خواهد بود. حالا باید منتظر ماند و دید که اعضای این گروه چه زمانی برای بازگشت رسمی نفت ایران به بازار جا باز می‌کنند و به چه شکلی ایران سهم بازارش را از آنها می‌گیرد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
# من - ماسک - می‌زنم
اداره کشور بدون درآمدهای نفتی از افتخارات دولت است
پایان باشکوه نیم فصل
عقب نشینی ازماشه شکست خورده
شب‌های سرد و سخت پس از زلزله «سی‌سخت»
از انتخاب روحانی نه پشیمانیم نه توبه می‌کنیم
مریخ‌نورد ناسا بر سطح مریخ فرود آمد
ناگفته‌های اقتصاد مقاومتی
خط تولید واکسن روسی در ایران ایجاد میشود
خانه نشینی معلولان در روزهای کرونایی !
سهم ایران از نفت 60 دلاری
اهداف دیدار پاپ - آیت الله سیستانی
نگرش هنری امام گره گشایی‌های زیادی داشت
حمله کرونا به سیستم آموزشی
تاریخ شفاهی وزارت ارتباطات رونمایی شد
چرا پیام رسان های داخلی در جذب مخاطب موفق نبودند؟
کتیبه ایلخانی بنای امامزاده یحیی باز هم ترک برداشت
اولویت چشم‌ناپوشیدنی دولت
نمای اقتصاد ایران در سال 99
تاریخ شفاهی برای فرهنگ شفاهی
