تنظیم اجتماع ایرانی‌ و مراقبت همگانی

محمد زینالی اُناری
جامعه شناس
اینک در یک ساله شدن مواجهه با همه‌گیری ویروس کرونا مدیریت بحران به نقطه‌ اولش باز گشته است، اما این‌بار تجربه‌ همچون گذشته نیست. در این مدت آگاهی کافی درباره یک حادثه بزرگ در خصوص مراقبت فردی و اجتماعی کسب کرده‌ایم. سال پیش همچون انسان خواب‌زده‌ای بودیم که به زعم تحمل اهریمن سرما نمی‌دانست از کدام ناحیه سوز سرما می‌آید، تا جایی که تضاد اساسی میان اهریمن و دانش ما از «کرونا» بود. ضرب شست کرونا را می‌دیدیم اما نظام اجتماعی ما برای ادراک پیام آن بشدت در هم ریخته بود. اما اینک و در سالگرد رقص‌ها و کلیپ‌هایی که به‌صورت مردمی علیه کرونا ساخته شد، ما دردمان را «تقریباً» می‌دانیم و فقط مانده است مشکل درمان. پس مشکل ما اینک یکی است، با درد به طور نسبی آشنا شده‌ایم، اینکه کرونا کجاها و به چه صورتی آسیب می‌زند و در مورد پذیرش جمعی بحران کرونا، وفاق جامعه نسبت به سال پیش
 بیشتر است. هرچند هنوز گرد و خاک کاشفان خیال و وهم کاملاً تمام نشده و هر آن ممکن است بازیگران افکار جادویی دوباره افکار مشوش مردم را منحرف کنند. با این حال سپهر ایرانی یک تجربه تأملی را در خصوص بحران‌های بهداشتی جوامع مدرن سپری کرده و با یک همت واقعی نهادهای گوشزد کننده همچون رسانه‌ها، خطبا و مکتوبات خواهد توانست ذهن خود را باز یابد. تنها مشکلی که مانده این است که چگونه می‌توان راهی برای تنظیم اجتماع ایرانی و مراقبت همگانی از مردم جُست. اجتماعی که بخشی از آن به سبب داشتن بسته‌های سرمایه اقتصادی می‌تواند نسخه‌های تجویز شده را دریابد، اما بخشی به سبب نوع مشغله و اقتصاد روزمره‌شان «قرنطینه شکن» هستند و این قرنطینه شکنی نه به وجود و شخص آنها که به حرکت خرده سیستم‌های اقتصادی ما برمی‌گردد. در سال گذشته بسیاری که انبار خانه‌های‌شان بضاعتی داشت به‌طور راحت و سبکبالی می‌گفتند در خانه بمانیم، راه نجات است! اما واقعیت این است که انبار خانه بسیاری از مردم به جو خیابان وابسته است. اینک و پس از موج‌های متعدد کارگزاران بهداشتی دیگر دریافته‌اند که راهکار مقابله با کرونا بسته نصیحت و همکاری دست و پا شکسته تلویزیون نیست، بلکه حل مشکل کرونا، یکسری تصمیمات همه‌جانبه مخصوصاً معطوف به وضعیت سفره و نیازهای تفریحی جامعه و بسیج همه ارکان جامعه ایرانی برای گذراندن این موج از کرونا را طلب می‌کند. از این رو در مواجهه با موج چهارم و شاید یک کرونای دیگر که پیش از واکسن قصد خودنمایی دارد، ضرورت دارد که هم فردفرد ما نسبت به رویکردهای خودمراقبتی‌مان تجدید عهد کنیم، هم کارگزاران بهداشتی بتوانند برنامه همه‌جانبه‌ای برای مواجهه نهایی با آخرین خوی اهریمنی کرونا تدارک ببینند.