پیچیدگی‌های کرونایی سینمای جهان

وصال روحانی
خبرنگار
کاندیداهای نود‌وسومین دوره جوایز سینمایی اسکار معرفی شدند ولی ایران با حذف نام «خورشید» ساخته انسانی اخیر مجید مجیدی از فهرست برترین آثار غیر انگلیسی زبان (یا به روایتی «آثار بین‌الملل») یک بار دیگر مثل چهار سال گذشته از مهم‌ترین و تبلیغاتی‌ترین جوایز سینمایی دنیا بی‌نصیب ماند.
در سالی که تحت تأثیر بیماری مهیب کرونا نامزد‌های اسکار دو‌ماه دیرتر از معمول و در مراسمی کوتاه در شهر لندن و توسط زوج هنری نیک جوناس و پریانکا چوپرا معرفی شدند. زنان با کسب آماری خیره‌کننده رکوردی جدید را به نفع خود به ثبت رساندند. در اتفاقی بی‌سابقه در تاریخ اهدای جوایزی که آکادمی علوم سینمایی و هنرهای تصویری از سال 1927 به بعد مجری و توزیع کننده دائمی آن بوده، امسال 70 زن در 24 شاخه مختلف اسکار مجموعاً به 76 کاندیدا نایل آمدند و این پاسخی بود به معترضان برحقی که همواره این آکادمی را به تبعیض جنسیتی و برتر دانستن مردان بر زنان متهم کرده‌اند. برای اولین‌بار در تمامی ادوار دو زن در یک سال واحد نامزد جایزه اسکار برترین کارگردانی شدند که یکی‌شان چلو‌ژائو کارگردان 38 ساله و چینی فیلم «نومادلند» است و دیگری امرالدفنل که فیلم «زن جوان امیدساز» را کارگردانی کرده است. اضافه بر این چلوژائو تبدیل به اولین زن رنگین پوست شد که برای این جایزه نامزد شده است. در تمامی شاخه‌ها مثل معمول فقط 5 فیلم یا 5 هنرمند به فهرست‌های نهایی راه یافتند، به جز در قسمت بهترین فیلم که همانند 12‌سال گذشته شامل آثار بیشتری شد (این بار 8‌فیلم)، در میان فیلم‌های کاندیدا شده «منک» ساخته جدید دیوید فینچر امریکایی پیرامون زندگی و دستاوردهای هرمن جی منکیوویچ سناریست افسانه‌ای هالیوود و بخصوص نقش و سهم فراوان وی در شکل‌گیری فیلمنامه «همشهری کین» بهترین فیلم تاریخ با کسب 10 نامزدی پیشتاز شد و بسیاری از فیلم‌ها و هنرمندان ‌دیگر هم که 15 روز پیشتر در اهدای جوایز گولدن گلوب سهم و نصیبی برده بودند، همچون همیشه در فهرست کاندیداهای اسکار هم جایی را یافتند.


توجه فراوان به سیاهان
آکادمی اسکار در روند پاک کردن یک اتهام قدیمی و مکرر وارده دیگر به این نهاد، امسال به سیاهپوستان نیز بهای زیادی داد و نقطه اوج این توجه در شاخه بهترین بازیگر نقش دوم مرد بود که سه سیاهپوست امریکایی یا آفریقایی‌تبار جایی بین 5 نامزد این رده پیدا کردند. آنها لسلی اودوم جونیور برای فیلم «یک شب در میامی» و دانی یل کالویا و لاکیت استن فیلد برای فیلم «Judas and the Black Messiah» هستند.
اهدای اسکارهای امسال صبح روز دوشنبه 5 اردیبهشت 1400 در مراسمی در تالار «دالبی تئاتر» شهر لس‌آنجلس امریکا صورت می‌گیرد و باز هم شبکه ABC پخش زنده یا غیر زنده تلویزیونی آن را برای حدود 170 کشور جهان متقبل شده و با این اوصاف تا آن موقع نامزدها و اسامی اعلام شده (در شامگاه روز دوشنبه 25 اسفند) وقت دارند تا با معرفی هرچه بیشتر خود و آثارشان به 8‌هزار عضو آکادمی اسکار بخت فزون‌تری را در راه تصاحب «اسکارهای 2021» برای خود پی‌ریزی، با اینکه «نومادلند» چندی پیش به جایزه گولدن‌گلوب بهترین فیلم دراماتیک سال دست یافت اما «منک» که وصف‌اش رفت‌ و «محاکمه شیکاگو7» بخت قابل توجهی برای کنار زدن این فیلم و کسب اسکار این رده را دارند. چادویک بوسمن سیاهپوست و فقید که گلوب برترین هنرپیشه مرد دراماتیک را برد (و این جایزه به وابستگان وی اهدا شد)، برای اسکار این رده نیز کاندیدا شده و این امر محصول بازی عالی او در فیلم «Ma Raings Black Bottom» است ولی آنتونی هاپکینز و گری اولدمن که هر دوکهنه‌کاران عرصه سینما و تئاتر بریتانیا هستند شانس غلبه بر وی را دارند. مشابه این وضع در قسمت بهترین هنرپیشه زن نقش اول هم برقرار است. آنجا که نام آندرا دی فاتح جایزه گلوب برای بازی در فیلم «امریکا در مقابل بیلی هالیدی» به‌عنوان نامزد اسکار هم آمده است اما ونه‌سا کربی، ویولا دیویس و فرانیسی مک دورماند دارنده دو اسکار سال‌های 1996 و 2018 برای غلبه براو صف بسته‌اند.
وضعیت جدید‌‌«میناری»
در شاخه برترین فیلم بین‌الملل آنجا که نامی از مجیدی و کار احساس برانگیز وی نیست، پیش‌بینی فیلم فاتح اسکار در بین 5 کاندیدای حاضر بسیار سخت می‌نماید اما «میناری» از کشور امریکا که جایزه گلوب این رده را در یک انتخاب جنجالی کسب کرد، اصلاً جایی در میان نامزدها ندارد و جالب‌تر اینکه همین فیلم یکی از 8 نامزد اسکار برترین فیلم سال شده است. مجموعه این عناصر به اسکار امسال همان حالت جذاب همیشگی را بخشیده ولی پیچیدگی معادلات امسال که از مشکلات کرونایی و کسادی بازار فروش فیلم‌ها و عدم اکران عمومی تقریباً تمامی آثار نامزد شده برمی‌خیزد، بر پیچیدگی‌های رقابت امسال افزوده است.