ترکیه این روزها به یکی از قطب‌های شیوع کرونای جهش‌یافته یا همان کرونای بریتانیایی تبدیل شده است. تعداد مبتلایان روزانه در این کشور به بیش از 40 هزار نفر رسیده است. سرعت شیوع به قدری بالا رفته است که مردم و کادر درمان در این کشور شوکه شده‌‎اند. اکثر استان‌های ترکیه قرمز است و شرایط در شهرهای بزرگ و توریستی مثل استانبول بحرانی است و  خبرهایی از احتمال قرنطینه کامل کشور در ماه مبارک رمضان به  گوش می‌رسد.

نکته قابل توجه در این میان که بی‌ارتباط با سیر صعودی آمار کرونای این روزهای استان‌های ایران نیز نیست، برقرار بودن پروازها و تورهای ترکیه مخصوصا استانبول از تهران و دیگر شهرهای بزرگ کشور ما بوده است.

استانبول از هفته‌های آخر اسفند در وضعیت هشدار قرار گرفت اما متأسفانه کسی توجهی به این موضوع نکرد و چندین هزار نفر ایرانی تعطیلات خود را در ترکیه گذراندند. این مسافران با تست منفی کووید-19 وارد خاک ترکیه شدند اما بدون شک بسیاری از آنها برای خانواده و همشهریانشان ویروس کرونا، آن هم از نوع جهش‌یافته را سوغات آوردند.

این سفرها هنوز متوقف نشده است.بیشتر پروازهای روزانه تهران- استانبول، تکمیل ظرفیت است و یا یکی دو صندلی خالی دارد. این یعنی هیچ ممنوعیتی برای سفر به ترکیه در این شرایط خطرناک اعمال نشده است؛ دستکم تا الان.

به رغم اینکه ترکیه در بحرانی‌ترین شرایط در رابطه با شیوع ویروس جهش‌یافته قرار دارد، نه تنها پروازها به این کشور متوقف نشد بلکه در مواردی با ارزان‌ترین قیمت همچنان در حال فروش است.

۸۵ مرکز استان در کشور ترکیه در وضعیت بحرانی از لحاظ شیوع ویروس کرونا هستند و روز‌به‌روز به تعداد مبتلایان به کرونا افزوده می‌شود. ترکیه در حال‌حاضر بیشترین درگیری افراد با ویروس جهش‌یافته  را دارد.

وزیر بهداشت ترکیه می‌گوید: «این کشور واکسیناسیون افراد بالای 60 سال و برخی از گروه‌های پرخطر را با افزایش عفونت‌های روزانه آغاز خواهد کرد.»

به گزارش عرب نیوز ترکیه برنامه واکسیناسیون خود را در ژانویه با CoronaVac توسط شرکت بیوداروئی چینی Sinovac انجام داد و بیش از 14.6 میلیون دوز را ثبت کرده است. هفته گذشته، این کشور تقریبا 1.4 میلیون دوز واکسن Pfizer نیز دریافت کرده است.

سفر به این کشور جزو سفرهای ارزانقیمت خارجی محسوب می‌شود اما همین سفر خارجی ارزان می‌تواند به قیمت جان افراد تمام شود و ویروس جهش‌یافته را به شهرهای ایران بیاورد. مسافران این مقصد کرونایی بنا به آنچه که دولت ترکیه اعلام کرد، تنها لازم است تست منفی کرونا به همراه داشته باشند.

در تازه‌ترین خبرها نسبت به سفر ایرانی‌ها به مقصد ترکیه، تنها واکنش‌ها به وزیر بهداشت برمی‌گردد که از این سفرها ابراز نگرانی کرده و با وجود آنکه مدیران در این وزارتخانه هشدار داده بودند اما نه‌تنها پروازها به مقصد ترکیه متوقف نشد بلکه بلیت هواپیما برای مقصدی مثل استانبول در ارزان‌ترین نرخ خود قرار گرفته است! گشتی در سایت‌های فروش بلیت‌های چارتر و لحظه آخری استانبول نشان می‌دهد نرخ بلیت از 800 هزار تومان تا 3 میلیون تومان برای خرید مسافران در دسترس است.

وزیر بهداشت با توجه به شیوع گسترده بیماری کووید- 19 در کشور ترکیه با ویروس جهش‌یافته، در نامه‌ای آنی به وزیر کشور و فرمانده قرارگاه عملیاتی ستاد مبارزه با بیماری کرونا، بر ضرورت توقف یک هفته‌ای ایاب‌وذهاب از طریق مرزهای هوایی و زمینی با کشور مذکور و لزوم همکاری استانداران در این زمینه، تأکید کرد.

در متن نامه سعید نمکی خطاب به  رحمانی فضلی آمده است: «با توجه به شیوع گسترده بیماری covid-19 در کشور ترکیه با ویروس موتاسیون‌یافته، ضروری است، حداکثر تا 48 ساعت آینده به مدت یک هفته ایاب‌وذهاب از طریق مرزهای هوایی و زمینی با کشور مذکور متوقف گردد. بدیهی است شهروندان ایرانی که در ترکیه به‌سر می‌برند و قصد ورود به کشور را دارند و همچنین اتباع کشور ترکیه که در ایران بوده و قصد خروج از کشور را دارند، می‌توانند با رعایت پروتکل‌های مربوطه و انجام تست PCR و اطمینان از عدم آلودگی اقدام به ورود و خروج نمایند. ضمنا جهت هموطنانی که از مرزهای زمینی و هوایی وارد کشور می‌شوند، ایجاد قرنطینه برای موارد مشکوک یا مثبت ضروری خواهد بود.»

با وجود اینکه این نامه آنی در روز یازدهم فروردین ۱۴۰۰ نوشته شده اما با گذشت 5 روز همچنان این سفرها پا برجاست و نه از قرنطینه مسافران خبری هست نه محدودیتی در این پروازها.

مسئول پروازهای ترکیه در یکی از دفاتر خدمات مسافرتی تهران در مورد پروازهای ترکیه به «شهروند» می‌گوید: «پروازها برقرار است و هنوز چیزی به ما برای توقف فروش بلیت اعلام نشده است.»

او در رابطه با اینکه آیا مسافران ترکیه بعد از پایان سفرشان وقتی به ایران وارد می‌شوند، قرنطینه می‌شوند یا نه؟ توضیح می‌دهد: «تا جایی که ما اطلاع داریم در هنگام خروج از ایران بلیت‌ها به همراه تست منفی کرونا در فرودگاه مورد بررسی قرار می‌گیرد ولی هنگام بازگشت، قرنطینه مسافران نداریم.»

نامه وزیر بهداشت تا الان صرفا با واکنش توییتری مشاور وزیر کشور مواجه شده است. به طوری که روح‌الله جمعه‌ای در پیام توییتری نوشت: «نامه وزیر بهداشت به وزارت کشور درباره توقف ایاب‌وذهاب به ترکیه به طور معمول و در قالب سازوکار خاص خود در جریان اداری قرار داشت که ناگهان روز جمعه تصویر آن، سر از رسانه‌ها درآورد!!! هر چند در متن نامه به راه‌حل، اشاره شده اما انتشار آن به هر طریقی!! از غرایب نظام اداری است.»

در عین‌حال ابوالقاسم جلالی، معاون هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی در گفت‌وگو با ایسنا در این باره عنوان کرده است: «سازمان هواپیمایی تابع ستاد ملی مقابله با کرونا و دیگر متولیان حوزه بهداشت است و اگر درخواستی به این سازمان مبنی بر توقف یا ممنوعیت پروازهای خارجی و داخلی برسد، قطعا آن را اجرایی خواهیم کرد.»

به گفته جلالی تاکنون درخواستی مبنی بر توقف پروازهای ترکیه به دست ما نرسیده است اما به محض ابلاغ، آن را اجرایی می‌کنیم. در صورتی که از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا درخواستی مبنی بر توقف یا ممنوعیت پروازهای خارجی یا داخلی شود، به سرعت آن را اعمال خواهیم کرد.

کارشناسان سلامت، تجمع، جابجایی و سفر را عاملی برای گردش بیشتر ویروس می‌دانند، سفر داخلی یا خارجی چندان فرقی در این موضوع ندارد؛ با این‌حال در این میان عده‌ای صرفا وزارت بهداشت را مقصر عدم کنترل و بحرانی شدن دوباره شرایط کرونا می‌دانند.

مانند حرمت‌الله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی که گفته است به نظر می‌رسد وزارت بهداشت نمی‌تواند شرایط را کنترل و مدیریت کند و توپ را به زمین دیگری می‌اندازد و سفر را به عنوان گزک دست گرفته است. اگر این وزارتخانه نگران انتقال بیشتر بیماری از خارج کشور است، چرا به پروازهای شلوغ داخلی توجه نمی‌کند؛ تعداد پروازها و مسافران کیش به هیچ‌وجه با ترکیه قابل مقایسه نیست.

ترکیه از جمله مسیرهای پرتردد خارجی ایران محسوب می‌شود که سفر به آن تنها جنبه تفریحی ندارد. با توجه به حجم سرمایه‌گذاری شهروندان ایرانی در این کشور برای خرید خانه، تردد به ترکیه در این سال‌ها و تا پیش از همه‌گیری کرونا افزایش قابل توجهی داشته است.

با این وجود، شدت جهش ویروس کرونا از هفته‌های گذشته در ترکیه برای ایران به عنوان همسایه شرقی این کشور نگران‌کننده شده؛ خبرگزاری آناتولی در خبری از وزیر بهداشت ترکیه نقل کرده که آمار مبتلایان به انوع جهش‌یافته کرونا در این کشور درحال افزایش است و این آمار ۷۵ درصد کل مبتلایان را تشکیل می‌دهد. بر همین اساس، مقررات قرنطینه در بسیاری از شهرهای ترکیه تمدید شده است.

گفتنی است در شرایط فعلی کرونا در ترکیه، حسین قاسمی، مدیر کل امور مرزی وزارت کشور و دبیر کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مدیریت کرونا از بررسی همه‌جانبه پیشنهاد وزارت بهداشت مبنی بر اعمال محدودیت‌های بیشتر در مرز با یک همسایه غربی در کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی و ارایه گزارش جامع آن برای تصمیم‌گیری نهایی به ستاد ملی مدیریت کرونا خبر داده است.

مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی هم با گذشت پنج روز از درخواست وزیر بهداشت خبر داده که پروازهای ترکیه طبق برنامه در حال انجام است و برنامه‌ای برای قطع پروازها بین ایران و ترکیه تا زمان ابلاغ رسمی ستاد مبارزه با کرونا وجود ندارد.

او گفته که قرار است در جلسه آتی ستاد مبارزه با کرونا موضوع قطع پروازها بررسی شود، در صورتی که ستاد، برنامه قطع پروازها را ابلاغ کند پرواز شرکت‌های هواپیمایی در مسیر ترکیه لغو خواهد شد.

ابوالقاسم جلالی، معاون هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی نیز عنوان کرده تاکنون درخواستی مبنی بر توقف پروازهای ترکیه به‌دست ما نرسیده، اما در صورتی که از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا درخواستی مبنی بر توقف یا ممنوعیت پروازهای خارجی یا داخلی شود، به سرعت آن را اعمال خواهیم کرد.

اردا کیانی یکی از پزشکان عضو ستاد ملی مبارزه با کروناست؛ او در گفت‌وگو با «شهروند» برای توضیح واضح و روشن شرایط می‌گوید: «من روز گذشته 80 بیمار مراجعه‌کننده داشتم که  70 نفر آنها کرونا مثبت بودند؛ وضعیت حال حاضر به نحوی است که دیگر جای تعارف با کسی نداریم.»  این متخصص ریه با بیان اینکه دغدغه فعلی صرفا سفرهای خارجی و داخلی نیست، می‌گوید: «ما دیگر بهداشت را رعایت نمی‌کنیم.خیلی از مردم دیگر موارد ضروری کرونا را چندان رعایت نمی‌کنند. این در حالی است که شرایط دوباره بحرانی شده و فقط قرنطینه کامل است که می‌تواند به کنترل وضعیت کمک کند.»

کیانی با تأکید بر موارد ابتلای روزانه هشدار می‌دهد: «در 10 روز آینده تلفات روزانه کرونا به بالای 200 نفر خواهد رسید. در این شرایط دیگر نباید از نظارت بر مسافران در مبادی ورودی و خروجی صحبت کرد، الان فقط قرنطینه و تعطیلی کامل ضرورت دارد.

شرق و غرب تهران قرمز شده بود و امروز اعلام شد کل تهران قرمز شده؛ این یعنی کار از شوخی گذشته؛ کیانی با تأسف ادامه می‌دهد در بعضی بیمارستان‌ها بخش‌های کرونا داشت جمع می‌شد حالا اما دوباره برپا شده و در حال پذیرش بیماران بدحال است.»

این متخصص ریه می‌گوید: «پیشنهاد من به ستاد ملی کرونا به عنوان یک پزشک این است که قرنطینه کامل و لغو همه فعالیت‌های غیرضروری اعمال شود. در عین حال شرایط اقتصادی همه مردم را درک می‌کنیم. از جمله شرکت‌های مسافربری و خدمات‌دهنده گردشگری؛با این حال همه باید برای بهتر شدن شرایط همسو عمل کنیم.»

کیانی در توضیح بحرانی‌تر شدن شرایط فعلی کشور به «شهروند» می‌گوید: «الان مراجعه به پزشک خانوادگی شده و به نظر می‌رسد مدل انگلیسی ویروس 50 درصد ابتلای تهران را به خود اختصاص داده است. هر مبتلا می‌تواند 3-4 نفر از اطرافیان خود را به سرعت مبتلا کند.

این نخستین‌بار نیست که ویروس کرونا عامل مسدود شدن مرز مشترک ایران و ترکیه می‌شود. ترکیه همزمان با شیوع ویروس کرونا از اسفندماه ۹۸ تا اواسط سال ۹۹ چندین‌بار مرز هوایی و زمینی با ایران را مسدود کرد و حتی پس از باز شدن مرز هوایی، تا مدت‌ها نسبت به بسته ماندن مرز زمینی به بهانه ویروس کرونا اصرار داشت.»

«کنترل و نظارت کامل در مسافران خارجی نداریم» این جمله واکنش نادر توکلی، معاون درمان ستاد فرماندهی کرونا در تهران به شرایط انجام سفرهای خارجی است. او به «شهروند» توضیح می‌دهد: «تست‌های ورودی و خروجی مسافران آنطور که باید انجام نمی‌شود و همین نظارت ناکافی می‌تواند شیوع بیماری را بیشتر کند.»

این مسئول ستاد ملی مبارزه با کرونای استان تهران در حالی عنوان می‌کند در برگشت از ترکیه در خاک همان کشور از مسافران تست گرفته می‌شود، با این حال معتقد است: «قطعا سفر کردن در این شرایط بدون ریسک نیست. ترکیه شرایطش در کنترل ویروس سخت‌تر شده و می‌تواند قضیه را تشدید کند.»

توکلی تأکید می‌کند: «همانطور که اطلاع پیدا کرده‌اید وضعیت تهران الان قرمز شده و هر محدودیتی می‌تواند و احتمال دارد که اعمال شود. با این حال تصمیم‌گیری برای لغو پروازها و تورها به ستاد ملی کرونا بستگی دارد و استان نمی‌تواند تصمیمی در این خصوص بگیرد.»