روزنامه اعتماد
1400/01/17
حرف‌هاي امروزي يك چپ خط امامي
در سياست بي‌سر و صداست. روحاني كه نه راهش به صداوسيما هموار است و نه خلق و خويش قرابتي با آنتن‌هاي اين رسانه دارد. با اينكه سال‌ها فعاليت رسانه‌اي داشته، روزنامه‌هاي پرتيراژي را مديريت و البته تجربه توقيف در 3 دولت هاشمي، خاتمي و احمدي‌نژاد داشته اما در عصر اينترنت چندان اهل فضاي مجازي و اظهارنظرهاي راه و بيراه نيست. شايد بتوان گفت كه ۷۳ سالگي چنين اقتضائاتي دارد اما نسب و نسبت خانوادگي‌اش با عالي‌ترين مقام جمهوري اسلامي هم در كنشگري بي‌سر و صدايش خصوصا در يك دهه اخير بي‌تاثير نبوده و نيست.سيدهادي خامنه‌اي با اصلاح‌طلبان حشر و نشر داشته و دم‌خور بوده و يك مجلس‌ششمي به شمار مي‌آيد اما هيچ‌وقت آبش با مجمع روحانيون به يك جوي نرفته. شايد از همين روي او را بيش و پيش از هر چيز بايد يك روحاني چپ خط امامي دانست تا يك روحاني اصلاح‌طلب از جنس مشاركتي كه البته ارادتش به ميرحسين موسوي لا‌به‌لاي سخنانش عيان است. او برخلاف پاسخ‌هاي محافظه‌كارانه به برخي پرسش‌ها به‌خصوص وقايع تاريخي، ابايي ندارد كه بگويد سال ۸۸، رايش را به صندوق ميرحسين موسوي انداخته، مخالف سرسخت حصر است و هنوز ان‌قلت‌هايي بر سر انتخابات سال ۸۸ دارد. او كه سال‌هاست دبيركلي مجمع نيروهاي خط امام را برعهده دارد، مصاحبه‌اي 3 ساعته با پايگاه خبري-تحليلي انتخاب داشته كه روز دوشنبه منتشر شد. مصاحبه اگرچه با رويكردي تاريخي آغاز و ادامه يافته اما سيدهادي خامنه‌اي در پاسخ به بسياري از سوالات اذعان كرده كه تاريخ و حوادث را به‌طور دقيق به‌خاطر نمي‌آورد يا جزييات و اسامي از ذهنش پاك شده است. پاسخي كه شايد بتوان در جواب به برخي پرسش‌ها پاي سن و سال و گذر زمان گذاشت اما در برخي موارد، برادر كوچك‌تر آيت‌الله سيدعلي خامنه‌اي احتمالا ملاحظاتي داشته كه ترجيح داده با سكوت از آن عبور كند.
به مجاهدين خلق خوشبين بوديم اما ...
گفت‌وگو با سيدهادي خامنه‌اي از دوران طلبگي آغاز شده، راهي كه مي‌گويد به اختيار انتخاب كرده است. پس از آن در مورد فعاليت‌هايش در مشهد گفته است. جلسات قرآن، دعاي توسل به نيت امام، زماني كه به تركيه تبعيد شده بودند و به قولي «بردن نام امام قاچاق بود» و شرح ديدگاه ولايت فقيه امام و اعلاميه و فعاليت‌هايي از اين دست. سيد هادي خامنه‌اي كه به نسبت برادر بزرگ‌تر در دوران مبارزات انقلابي كم‌سن و سال‌تر بوده مجموعا ۴ سال و اندي را در زندان و تحت شكنجه سپري كرده است. او در اين گفت‌وگو شكنجه آپولو توسط شكنجه‌گر معروف «حسيني» را هم روايت كرده است. اما آنچه در مورد سيدهادي خامنه‌اي همواره مورد سوال بوده ارتباط او با گروه‌هايي نظير مجاهدين خلق و فداييان خلق است. او توضيح داده كه هيچ ارتباطي چه پيش از تغيير ايدئولوژي (در مورد مجاهدين خلق) چه پس از آن با اين گروه‌ها نداشته، چراكه در دوران زندان با برخي از اعضاي آنها هم‌بند بوده و حتي پس از آزادي گزارش‌هايي از اعتقادات و رفتارهاي آنها به شهيد بهشتي داده بود. با اينكه ارتباط رسمي يا همراهي با اين گروه‌ها را تكذيب كرده اما گفته كه آن اوايل به آنها خوشبين بوده و از اينكه مذهبي بودند خوشحال بوده است.
پاسخ محافظه‌كارانه درمورد مصباح
بخش ديگري از اين گفت‌وگو در مورد محمدتقي مصباح‌يزدي و فعاليت‌هاي انقلابي اوست كه همواره با پرسش‌هايي روبه‌رو بوده و البته سيد هادي خامنه‌اي هم در پاسخ به اين سوالات برخوردي محافظه‌كارانه دارد. او در پاسخ به سوالي در مورد «گروه ۱۱ نفر حوزوي» كه پيش از انقلاب مي‌خواستند آرام‌تر پيش بروند و اتفاقا مصباح‌يزدي هم از جمله آنها بود، توضيح داده و نقل‌قول مربوط به آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني كه مبني بر اينكه مصباح‌يزدي تا مدت‌ها مبارزه را در شرايط فعلي حرام مي‌دانسته، تاييد يا تكذيب نمي‌كند. او در ادامه به اختلاف نگاه شهيد مطهري و شريعتي نيز اشاره كرده و در بخشي از توضيحاتش مدعي شده كه ميناچي يكي از كساني بود كه به اين اختلافات دامن مي‌زد.
روحاني حامي ميرحسين
ميانه مصاحبه صحبت از ميرحسين موسوي شده كه پدرش، پسرعمه پدر او است. او شرح مختصري از ارتباطات خانوادگي داده اما در بخش ديگري از مصاحبه كه به سال‌هاي ۸۸ مي‌رسد، دفاع سرسختي از ميرحسين كرده است. او در واكنش به استفاده از تعبير «فتنه» در مورد وقايع سال ۸۸ گفته «معتقد هستم كه فتنه بوده است اما اين فتنه مربوط به آقاي ميرحسين نبوده، مربوط به ديگران بوده.» خامنه‌اي در ادامه و در پاسخ به اين پرسش كه آيا تاثيرگذار روي نتايج انتخابات صورت گرفته يا نه هم پاسخ داده «به نظر من اين‌چنين بود. احساس مي‌كردم يكدفعه اتفاق خاصي افتاد چون قبل از اتمام انتخابات شرايط در شهرها به گونه‌اي بود كه همه مي‌گفتند راي را مهندس موسوي خواهد آورد و بعد ديديم طور ديگري شد. مردم در خيابان‌ها مي‌آمدند، اظهارنظرها و نمايش ظاهري‌شان حمايت از موسوي بود. بعد كه آن‌طور اتفاق افتاد يا بايد بگوييم مردم يك‌شبه از نظرشان برگشتند يا خودشان، خودشان را دست انداختند.» او معتقد است كه بيانيه‌هاي موسوي تحريك‌كننده نبوده و فيلم‌هايي هم كه از پاره كردن عكس امام منتشر شد، مشخص نيست كه كار چه كساني بوده و نبايد آنها را به حاميان موسوي نسبت داد. او گفته است «چون در آن روز كه اين مساله [پاره كردن عكس امام] مطرح شده از ميدان امام حسين تا ميدان آزادي پر از جمعيت بوده. اين دوربين از كجا آن تكه جا را پيدا كرده فيلمبرداري كرده؟!» سيدهادي خامنه‌اي گفته كه درمورد حصر كاري از او برنمي‌آيد اما مكررا به تداوم آن «مصلحت انقلاب و اسلام» نيست. سيدهادي خامنه‌اي ۳ دوره اول نماينده مجلس بوده و پس از ردصلاحيت در دوره چهارم بالاخره موفق شد كه همگام با اصلاح‌طلبان به مجلس ششم راه پيدا كند. او اگرچه با اين جريان حشر و نشر دارد و از حاميان ميرحسين موسوي به شمار مي‌آيد اما دست از نقد اصلاح‌طلبان و آنچه «تندروي» مي‌خواند، نيز نكشيده چه آنكه روايتي از جلسات آسيب‌شناسي رفتار اصلاح‌طلبي پس از مجلس ششم دارد كه به يك باره تعطيل شده است. او البته در بخشي از اين گفت‌وگو هم تاكيد كرده «مجمع روحانيون و جبهه مشاركت هيچ‌وقت با من كنار نيامدند، «مشاركت» با تيپ امثال من مخالف بود...»
تسخير سفارت يا انقلاب دوم؟!
يكي از بخش‌هاي جالب اين گفت‌وگو روايت سيدهادي خامنه‌اي از جلسات امام با مسوولان درمورد برخورد اسدالله لاجوردي، رييس زندان اوين و دادستان انقلاب در دهه ۶۰ است. او كه خود به عنوان نماينده مجلس از زندان‌ها بازديدهايي داشته، بدون ورود به جزييات گفته كه گاهي در سازمان تحت امر او تندروي‌هايي خصوصا در بازجويي‌ها صورت مي‌گرفته است كه امام با شنيدن گزارش آن -كه گويا از فهيم كرماني، نماينده كرمان در آن سال‌ها تنظيم كرده بود- بسيار برآشفته مي‌شوند و از آن با عنوان «جنايت» نام مي‌بردند.
در خلال پاسخ به سوالات تاريخي، به ماجراي سفارت امريكا و اشغال آن نيز اشاره شده و سيدهادي خامنه‌اي گرچه گفته به صورت هيجاني از اين اتفاق خوشحال شده اما معتقد است كه جنگ تحميلي معلول اين واقعيت بوده و البته امام هم هيچ‌وقت آن را «انقلاب دوم» توصيف نكرده است.
بازگشت به حجاب سال‌هاي ۵8-۵7
صريح‌ترين بخش اين گفت‌وگو به جز حمايت سيدهادي خامنه‌اي از موسوي و مخالفت با حصر را شايد بتوان بخش مربوط به «مساله حجاب» و «موسيقي» و «فضاي مجازي» دانست. او معتقد است كه حجاب گرچه دستور اسلام است اما كيفيت آن استانداردي ندارد و به نقل‌قول امام در فرانسه در پاسخ به سوال خبرنگار زن فرانسوي اشاره كرده؛ نقل است كه «از امام پرسيدند نظر شما به حجاب چيست؟ امام پرسيدند همين حجابي كه شما داريد؟» او همچنين توضيح داده كه «اين يك معيار است كه امام به دست ما داده‌اند كه مفسده نداشته باشد. يك مفهومش اين است كه حجاب‌ها به شرايط محيط بستگي دارد...» او صراحتا مي‌گويد كه گرچه نياز است فقهاي عالم به زمان و مكان در اين مورد به صورت جزيي ورود كنند اما از سال ۵۸ مثال مي‌زند كه «همه‌چيز تحت سيطره اسلام بود اما حجاب آزاد بود و در راهپيمايي‌ها بي‌حجاب‌ها فراوان بودند.» سيدهادي خامنه‌اي معتقد است كه حجاب به موضوعي سياسي مبدل شده و اين موضوع مي‌تواند در يك پروسه نسبتا طولاني به آنچه در ابتداي انقلاب گفته شد، بازگردد.» سيدهادي خامنه‌اي درمورد موسيقي هم ديدگاه منعطفي دارد و حتي از آواز «شجريان» مثال مي‌آورد و البته مي‌گويد با «سانسور» چه در فضاي واقعي و چه به شكل مجازي و از طريق فيلترينگ مخالف است.
سایر اخبار این روزنامه
كرونا چهاراسبه مي‌تازد
حرف‌هاي امروزي يك چپ خط امامي
دستور كار جلسه وين، رفع تحريم‌ها عليه ايران است
گزينه‌هاي واشنگتن براي تعامل با ايران صفر و يك است
دهه شصتي‌هاي مظلوم
از پنجه تو زخم جگرخون دل‌چكان
چشم اميد كاظمي به ثروتمندان خليج‌فارس
انقلاب كپرنيكي در فلسفه
از فردباوري تا تشكل هراسي
اداي ديني به محمد ابوالحسني
مهم‌ترين چالش انتخابات
پيش‌بيني جنجال آفرين زلزله
