شورش کرونا
ملیحه محمودخواه، شهروند آنلاین: نقشه رنگ بندی شهرهای کشور که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آن را تهیه کرده، نشان می دهد که به جز مناطق کوچکی در شرق کشور، تقریبا همه کشور و به خصوص همه مراکز استانها و کلانشهرهای کشور در وضعیت قرمز کرونایی قرار گرفته اند.
در حال حاضر ۸۸ شهرستان در وضعیت قرمز و ۱۳۹ شهرستان نارنجی هستند. همچنین ۱۹۸ شهرستان در وضعیت زرد و ۲۳ شهرستان در وضعیت آبی قرار دارند. هفت مرکز استان شامل تهران، کرج، زنجان، خرم آباد، اصفهان، شیراز، ایلام و اراک در وضعیت قرمز بودند اما نقشه رنگ بندی جدید شهرهای کشور که در نرم افزار ماسک وزارت بهداشت منتشر شد نشان می دهد که همه مراکز استانها و کلانشهرهای کشور در وضعیت قرمز قرار گرفته اند.
بر اساس آخرین اعلام وزارت بهداشت، ۲۵۷ شهرستان از جمله همه مراکز استانها و کلانشهرها در وضعیت قرمز قرار گرفتند. همچنین ۱۲۹ شهرستان نارنجی، ۵۱ شهرستان زرد و ۱۱ شهرستان آبی هستند.سرعت افرایش بستری در خیز سراسری چهارم به مراتب شدیدتر از خیزهای قبلی است.
در رنگ بندی جدید کرونایی شهرهای کشور، همه مراکز استانها شامل اردبیل، تبریز، ارومیه، سنندج، همدان،کرمانشاه، اهواز، بندرعباس، بوشهر، شهرکرد، یزد، رشت، گرگان، ساری، سمنان، مشهد، زاهدان، کرمان، یاسوج، بیرجند، بجنورد، قروین و قم نیز که تا روز سه شنبه نارنجی یا زرد بودند به جمع شهرهای قرمز اضافه شدند. بسیاری از این شهرها در رنگ بندی ایام نوروز آبی بودند
بحث شروع پیک چهارم کرونا از جمله مواردی بود که از مدت‌ها پیش توسط برخی از متخصصان داده شده است. بسیاری از این متخصصان پیش از این خبر داده بودند که با توجه به ماهیت اپیدمی پیش‌رونده این ویروس رسیدن به پیک چهارم اجتناب‌ناپذیر است.
کوروش هلاکویی، نایب رئیس انجمن علمی اپیدمیولوژیست‌های ایران در گفت‌وگو با «شهروند» تأکید می‌کند که پیش از این بارها در جلسات و محافل پزشکی به این موضوع تأکید کرده بودم که نباید به کاهش آمار کرونا دل بست زیرا ماهیت ویروس و اپیدمی بودن آن به گونه‌ای است که سبب می‌شود دوباره به پیک‌های مکرر برخورد کنیم
پیک‌های بعدی نیز میآینداین متخصص بر اساس مستندات علمی به این موضوع تأکید می‌کند که رسیدن به پیک‌های بعدی پنجم و ششم و بیشتر نیز با توجه به شرایطی که در حال حاضر در کشور حاکم است اجتناب‌ناپذیر است؛ زیرا در حال حاضر روی شاخه بالارونده آن قرار داریم و وقتی به قله برسیم 4 تا 5 ماه بعد دوباره پیک بعدی رخ خواهد داد زیرا در حال حاضر این ویروس در کشور رها شده و پادشاهی می‌کند و اقدامات همه‌جانبه و لازم براساس پروتکل‌ها برای جلوگیری از شیوع این ویروس انجام نمی‌شود و سیاست‌هایی که برای جلوگیری از این بیماری انجام می‌شود خلاف جریان حرکت این ویروس است.
اعلام سفر به شهرهای آبی و زرد اشتباه بودیکی از این اشتباهات این بود که شهرهای آبی و زرد برای سفر در دوران کرونا نیاز به مجوز ندارند این در حالی است که باید شرایطی ایجاد می‌شد که این شهرها در همین وضعیت باقی بمانند نه اینکه ترددها، این شهرها را هم از وضعیت کم‌خطر یا خطر متوسط خارج کند.
هلاکویی با تأکید بر اینکه به عنوان یک اپیدمیولوژیست در آذرماه سال گذشته اعلام کردم که پیک چهارم به وقوع می‌پیوندد و باید راهکارها برای جلوگیری از آن محقق شود، ادامه می‌دهد: «با اینکه بارها‌وبارها به این موضوع اشاره کردم اما هیچ توجهی به این صحبت‌ها نشد و حالا هم اعلام می‌کنم که باز هم اگر اقدامات جدی انجام نگیرد باید منتظر پیک پنجم و ششم و پیک‌های بعدی هم باشیم زیرا رخداد آنها اجتناب‌ناپذیر است.»
حرکت سینوسی ویروسماهیت اپیدمیولوژیک انتشار این ویروس ورود به پیک‌های بعدی را تسهیل می‌کند. اپیدمی کرونا پیش‌رونده است و انتقال فردبه‌فرد دارد و برخلاف اپیدمی‌های تک منبعی مانند بیماری اسهال خونی است و از سوی دیگرنیز هیچ اقدام تأثیرگذاری که بتواند جلوی شیوع این ویروس را بگیرد انجام نمی‌شود و بیشتر کارهایی که در این راستا انجام می‌شود اقدام اصلی نیست و به اعتقاد من تنها کارهای نمایشی و برای رفع تکلیف است
اطلاعات درست به مردم داده شوداگر مسئولان به این مرحله برسند که باید مردم را براساس ماهیت علمی همه‌گیری کرونا آگاه کنند و مردم از وقوع حتمی پیک بعدی آگاه باشند در زمان همه‌گیری ویروس به مشکل برنخواهیم خورد. در واقع ورود جامعه به پیک کرونا ماهیت این اپیدمی است و اگر این نکته به مردم گفته شود پیش از ورود به این پیک، مردم سبک زندگی و مواجهه خودشان برای جلوگیری از بیماری قطعا برنامه‌ریزی خواهند کرد.
پیک چهارم را به گردن مردم نیندازیداین استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی ایران با تأکید بر اینکه نباید این پیک را به گردن سفرهای مردم انداخت، خاطرنشان می‌کند: «مردم باید بدانند که بر اساس ماهیت اپیدمی در آستانه اوج بیماری قرار دارند و دیدوبازدیدها این رخداد طبیعی را تسهیل و بزرگ‌تر خواهد کرد. بنابراین اگر پیش از این به مردم گوشزدهای لازم داده می‌شد که بر اساس ماهیت این بیماری اوج اپیدمی کرونا از نظر علمی در راه است، حتما همکاری بهتری از خود برای شکستن کمر ویروس نشان می‌دادند. آنوقت بود که می‌شد از مردم کمک لازم را گرفت و قاعدتا مردم هم بیشتر رعایت می‌کردند و با مدیریت سفرها و دیدوبازدیدها از افزایش آمار ابتلا و تلفات کرونا در آینده جلوگیری می‌کردند.
مردم باید این را بدانند که رخداد پیک پنجم کرونا نیز براساس ماهیت علمی آن اجتناب‌ناپذیر است و دانستن این مطلب می‌تواند به رعایت بیشتر فاصله اجتماعی و دستورالعمل‌ها توسط مردم کمک کند، زیرا مردم برای جانشان نگران هستند اما وقتی تنها به مردم گفته می‌شود که راه‌ها باز است اما شما سفر نروید یا به مناطق زرد و آبی می‌توانید سفر کنید اما سفر به مناطق دیگر خطرناک است در واقع موقعیت آنان را برای گسترش بیشتر کرونا باز گذاشته‌ایم.
این اپیدمیولوژیست تأکید می‌کند که مردم باید این را بدانند که پس از رسیدن به قله پیک کرونا در اردیبهشت یا اوایل خرداد دوباره پس از چهار یا پنج‌ماه پیک پنجم رخ خواهد داد و با علم به این موضوع کارهای خود را بر اساس آن برنامه‌ریزی و مدیریت کنند.
به واکسن دل نبندیددل بستن به واکسن واهی است و واکسن به هیچ‌وجه مشکل کرونا را در روزگار نزدیک برطرف نخواهد کرد. این موضوعی است که هلاکویی به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «واکسیناسیون زمانی مشکل را برطرف می‌کند که شما یک واکسن مفید داشته باشید که برای طول دوره زمانی مطلوب ایمنی بدهد و بتوانید در مدتی کوتاه برای مثال یک‌ماه یا 45 روز 60 میلیون نفر را واکسیناسیون کنید. والا واکسن قطره‌چکانی هیچ تأثیری بر ایمنی جمعی مردم نخواهد داشت هرچند کشورهایی هم که واکسیناسیون را به صورت کلی انجام داده‌اند نمی‌توانند بگویند که اپیدمی در آنجا پایان یافته است و پیش‌بینی متخصصان بر این است که در آمریکا که به ادعای خودشان واکسیناسیون به طور کامل در شرف انجام است، با پیک‌های سهمگین روبرو است.
دلایل علمی زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد این ایمنی جمعی شکسته می‌شود و دوباره موج‌های ابتلا و مرگ‌ومیر در این کشور افزایش پیدا می‌کند. بهترین کار برای مقابله با اپیدمی کرونا این است که مردم را آگاه کنیم که این اتفاق در پیش است و مردم در این شرایط همکاری بیشتری با سیستم بهداشت‌ودرمان داشته باشند.
هنر، آگاه کردن مردم استاو تأکید می‌کند: «صعود و نزول منحنی همه‌گیری، ماهیت پیش‌رونده کروناست. هنر اصلی وزارت بهداشت در بیمارستان‌ها تجلی پیدا نمی‌کند، هنر وزارت بهداشت برای تأثیرگذاری بر صعود و نزول منحنی همه‌گیری کووید-19 در دل جامعه و مردم است. شروع این هنر همراه با دادن آموزش‌های صحیح و جلب اعتماد مردم با فراهم آوردن انجام انبوه تست «پی‌سی‌آر» خواهد بود و به دنبال آن پیگیری موبه‌موی دستورالعمل‌ها. متأسفانه آقایان فقط برای سرپوش گذاشتن و خنثی کردن ضعف مدیریت، با احساسات مردم نقش بازی کرده و آدرس غلط می‌دهند.»
مردم کمتر در تجمعات باشندهلاکویی تأکید می‌کند که بهتر است در سه تا چهار هفته آینده مردم کمتر در تجمعات حاضر شوند و اگر مراسم عروسی یا عزا دارند آن را به وقت دیگری موکول کنند. این نکته که گفته می‌شود در مناطق زرد و آبی می‌توان مراسم ماه مبارک رمضان را برگزار کرد، اشتباه است؛ زیرا قطعا برگزاری این مراسم خطر ابتلا در این شهرها را نیز تغییر می‌دهد. این در حالی است که باید از شرایط بی‌خطر در این شهرها حفاظت شود.
او ادامه می‌دهد:«با راهکارهای موجود نمی‌توان جلوی شورش چرخشی کرونا را گرفت و نمی‌توان با راهکارهای موجود بر این حمله پیروز شد. غلبه کردن بر این شورش علم و دانش خاص خود را می‌خواهد و باید تصمیم‌ها درست گرفته شود.»
این استاد تمام دانشگاه خاطرنشان می‌کند: «مسئولان شهرها که تصمیمات عجیب و غریب می‌گیرند شاید بتوانند برخی از مسائل به‌وجود آمده در یک شهر را کنترل کنند اما نمی‌توانند ویروس کشنده‌ای را که در طی یکسال جان بیش از هزاران نفر را در کشور ما گرفته است را کنترل کنند. به همین دلیل برخی از قوانین اجتماعی نمی‌تواند راهکار مناسب برای جلوگیری از این ویروس باشد.»
مرگ‌ومیرها بر گردن کیستاو با اظهار ناراحتی از اینکه باید از حجم بالای این مرگ‌ومیرها در کشور ترسید، ادامه می‌دهد: «این مرگ‌ومیرها در کشور بر گردن کیست چه کسی باید پاسخ این همه هموطن را بدهد که با این اطلاعات اشتباه و دست‌وپا شکسته رخت عزای عزیرانشان را بر تن می‌کنند.»
انتقال ویروس از طریق هوابرداز همان ابتدا آدرس اشتباه به مردم داده شد. زمانی به مردم گفته شد که این ویروس از راه تماس اجسام منتقل می‌شود. بارها از تاریخ 9 اسفند 1398 اعلام کردیم که انتقال این ویروس از راه هوابرد و تنفس است و توجه دیرهنگام به این اعلام، جان بسیاری از افراد را گرفت. این در حالی است که با آگاهی دادن درست و به موقع می‌توان جلوی این مرگ‌ها و انتشار ویروس را بگیریم یا اینکه در جهت کاهش این بیماری تلاش درست انجام دهیم، اما آنچه که به نظر می‌آید این است که این تلاش علمی و صحیح انجام نمی‌شود و اگر تلاشی هم صورت می‌گیرد در سایه چند صدایی‌هایی است که از بین می‌رود. باید به این نکته توجه داشت که هوشمندی و قدرت ویروس در برابر ما بیشتر است و همه جا آزادانه رهاست.
20 راهکار برای گذشتن از پیک چهارم کروناسعید تأملی، معاون فنی معاونت بهداشت دانشگاه تهران نیز معتقد است که در شرایط فعلی هرچه سریع‌تر بایستی قرنطینه گسترده، هدفمند و هوشمند محقق شود. او در گفت‌وگو با «شهروند» 20 راهکار را برای عبور از این بحران پیشنهاد می‌دهد.
1-آموزش عمومی مردم و مسئولین با روش‌های علمی و موثر
۲- واکسیناسیون گسترده و هرچه بیشتر مردم با اولویت‌بندی گروه‌های هدف آسیب‌پذیر و در معرض خطر
۳- لاک داون حداقل دو هفته‌ای و در خانه ماندن مردم
۴- مراعات و استمرار سه گانه «شفا»( شست‌وشوی مرتب دست‌ها، فاصله‌گذاری اجتماعی حداقل دو متر و استفاده مداوم و صحیح از ماسک)
۵-اجتناب و دوری از تجمعات و هرگونه دورهمی‌ها
۶- اجتناب از ترددهای غیر ضروری درون‌شهری و بین‌شهری و ساماندهی معماری شهر
۷- تهویه مناسب در کلیه محیط‌ها و مکان‌های بسته، ادارات، وسایل نقلیه عمومی و…
۸- ردیابی و رهگیری فعال و پیگیری مستمر موارد تماس و ایزوله و قرنطینه آنان (حتی شده با الزامات قانونی)
۹- کنترل و مدیریت مسافرین ورودی از مرزهای زمینی، هوایی و دریایی و در حد توان و امکان ورودی‌های غیرقانونی خارج از مرزهای فانونی
۱۰- آمادگی هرچه بیشتر بیمارستان‌ها از لحاظ تخت، تجهیزات، داروها و … و نیروی انسانی
۱۱- بازنگری و به روزرسانی شیوه‌نامه‌ها و پروتکل‌های پیشگیری و بهداشتی ( روش‌های ایجابی و…) و همچنین گایدلاین‌های درمان‌های بستری و سرپایی و تسهیل دسترسی به داروهای آنتی‌وایرال
۱۳-جمع‌آوری به‌هنگام و سریع داده‌ها و اطلاعات و شفافیت آن و دسترسی سهل کارشناسان
۱۴- رصد مستمر واریانت‌ویروس و نیز پیشرفت اپیدمی و مداخله به‌موقع
۱۵- اتاق فکر قوی با استفاده از نخبگان، متخصصین، کارشناسان – اپیدمیولوژی، ویروس‌شناسی، جامعه‌شناسی، بهداشت و مدیران عملیاتی باتجربه، برای تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری و رصد علمی پاندمی در جهان و کشور و ارایه راهکارهای عملیاتی
۱۶- ستاد و قرارگاه‌های ملی و استانی با کلیه ارگان‌ها و بخش‌های مربوطه ( عملیاتی و اجرایی قوی،پیگیر و منظم)
۱۷- بسیج هرچه بیشتر مردم و مشارکت واقعی آنان و نیز سازمان‌های مردم‌نهاد در امر کنترل و مهار اپیدمی
۱۷-استمرار ارتباط با سازمان‌های بین‌المللی و سایر کشورها جهت تبادل تجربیات و همکاری بین‌المللی به‌ویژه در مرزها
۱۸- حمایت اقتصادی و معیشتی قشر آسیب‌دیده از کرونا و شرایط اپیدمی
۱۹-ارزشیابی حدود ۱۴ ماهه اپیدمی و بازنگری در رویکردها و روش‌ها و در صورت لزوم اصلاح و ارتقاء و برنامه‌ریزی مجدد با توجه به شرایط و وضع موجود.
۲۰- استفاده حداکثری از رسانه ملی، رسانه‌های سمعی، بصری و مجازی و نیز بهره‌مندی حداکثری از IT در همه مراحل اپیدمی و روش‌ها.
