روزنامه آفتاب یزد
1400/01/23
آقای نوبخت! رشد اقتصادی داشته‌ایم یا فلاکت اقتصادی!؟
آفتاب یزد: در این روزها مسئولان با نزدیک شدن تدریجی به روزهای انتخاباتی خرداد ۱۴۰۰ با سخنانی رودر روی خبرنگاران قرار می‌گیرند که خواندن آن‌ها مرغ مرده را به خنده وا می‌دارد! کما اینکه اظهارات روز گذشته محمد باقر نوبخت معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه با واکنش شگفت‌انگیز کارشناسان اقتصادی مواجه شده است. آنجا که وی می‌گوید: «رشد اقتصادی منفی را از سال ۹۲ تا ۹۷ مثبت کردیم و به گفته رئیس‌جمهوری اگر کارهای سنجیده سازمان برنامه و بودجه نبود، این آرامش را در کشور نداشتیم.»او در نشستی مجازی با معاونان و مدیران سازمان برنامه و بودجه کشور به مصداق ضرب‌المثل «خود گویی و خود خندی» گفت: «در وضعیت تحریمی طی سال‌های ۹۲ تا ۹۷ با حضور در مذاکرات مختلف و گسترش روابط بین‌الملل، توانستیم به رشد شتابان اقتصادی برسیم. دشمنان تلاش کردند از طریق مضایق اقتصادی، آستانه تحمل مردم را پایین بیاورند و آن‌ها به خیابان‌ها بریزند.»
البته رئیس سازمان برنامه و بودجه این جمله را هم گفت تا نشان دهد حداقل می‌داند که مردم چه می‌کشند و رضایت ندارند؛ اما اینکه این ادعا با آن آرامش چه سنخیتی دارد پاسخ آن را نداد و کسی هم نبود که این را از نوبخت بپرسد. او گفت: «به دلیل تغییر شرایط پیش مردم شرمنده‌ایم که به آنچه استحقاقش را دارند، نتوانستیم دست یابیم. اما در برابر محدودیت‌هایی که وجود داشت، چه در عرصه جبران بخشی از قدرت خرید و از آن طرف توسعه زیرساخت‌های کشور، سربلند هستیم.»
رضا محمدخانی، کارشناس اقتصادی در گفتگو با روزنامه «آفتاب یزد» در مورد این اظهارات و چرایی چنین موضعی که حاکی از اعتماد به نفس آنچنانی یا توجیه مشکلات شدیدی است که امور اقتصادی کشور و حتی اجتماعی و روانی آن را مختل کرده است می‌گوید: «در مورد این دست اظهارات مشکوک و عجیب چند نکته قابل تامل وجود دارد و آن اینکه چه عواملی باعث شده و میشود تا مسئولان ما با وجود اشراف خودشان به وضعیت اسف‌بار اقتصادی کشور، حاضر به اقرار واقعیت‌ها نباشند!؟»
وی با بیان اینکه واقعیت‌های اقتصادی کشور ما به قدری تلخ و رنج‌آور شده است که هیچ کارشناس و شهروند عادی کوچک‌ترین وعده بهبود اوضاع را هم باورپذیر نمیداند و بیشتر آن را سوژه نقد و حتی تمسخر می‌کند می‌افزاید: در چنین موردی هم چگونه رئیس سازمان برنامه و بودجه بدون اطلاع از درد مردم از زخم‌های وارد شده با ادعای رشد اقتصادی نمک روی زخم آن‌ها می‌پاشد؟
محمدخانی با استناد به گزارش تفصیلی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اظهار می‌دارد: وقتی آمارهای بین‌المللی از رشد منفی اقتصادی ایران در سال جاری خورشیدی خبر می‌دهند و مرکز آمار کشور نیز ۱۴ اسفندماه با انتشار گزارشی از رشد منفی ۱.۲ درصدی اقتصاد کشور در ۹ ماهه ابتدایی سال ۹۹ خبر داده و صندوق بین‌المللی پول نیز پیش‌بینی کرده که رشد اقتصادی ایران در سال جاری خورشیدی منفی ۵ درصد باشد؛ چگونه چنین ادعاهایی با آنچه توسط مردم در ماههای اخیر لمس شده همخوانی دارد؟ مگر آنکه منظور جناب رئیس سازمان برنامه و بودجه، رشدی اقتصادی باشد که تعریف آن مورد پذیرش آموزش‌های آکادمیکی است که آن هم با واقعیت‌های تورم دو رقمی و حتی در مصادیقی مانند مرغ و مسکن و... تجربه ۱۰۰ درصدی را به آن‌ها چشانده است همخوانی ندارد!
وی با بیان اینکه بخش خدمات کشور که بیش از نصف تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد، در ۹ ماهه ابتدایی سال نه تنها رشدی نداشته، بلکه ۳ دهم درصد نیز کوچکتر شده و علت رشد ۲.۲ درصدی اقتصاد مربوط به توسعه بخش کشاورزی، نفت و صنعت است تصریح می‌کند: آقای نوبخت در حالی از رشد اقتصادی در دوران دولت روحانی می‌بالد که برخلاف ادعای مسئولان دولت تولید گاز کشور نه تنها افزایش نیافت، بلکه زمستان سال ۹۹ کشور دوباره با کمبود گاز مواجه شد و برای چند هفته گازرسانی به نیروگاه‌ها نیز مختل شد و برخی شهرها، از جمله خود تهران با قطعی برق مواجه شد.
محمدخانی با بیان اینکه راستی‌آزمایی آمارهای ارائه شده توسط بانک مرکزی در رابطه با رشد اقتصادی هر یک از بخش‌های مختلف اقتصاد کشور، از جمله کشاورزی و صنعت با توجه به نبود اطلاعات و ارزیابی‌های خارجی در رابطه با هر کدام از آن‌ها بسیار مشکل است می‌گوید: «البته چه بسا اگر آقای نوبخت توضیح بیشتری بدهد همانطور که خود نیز عنوان کرده، بخشی از این رشد اقتصادی مرهون مذاکرات بین‌المللی پس از برجام بوده است، اما واقعیت امر آن چیزی است که مردم در وضعیت اشتغال و سفره خود مشاهده می‌کنند نه سخنان پر آب و تاب در توصیف آنچه در مدیریت آن خواه در اختیارشان بوده یا نه کارنامه قابل دفاع و ذکری نداشته اند!»
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه رشد اقتصادی بدون پایداری لازم و همچنین کنترل تورم در اندازه‌ای که به مردم فشار فرساینده و حتی موثر در از هم‌پاشیدگی زندگی‌های کنونی وعدم انگیزه در ایجاد زندگی مشترک برای نسل جوان است، می‌گوید: «تمجید از رشد اقتصادی زمانی به کام مردم شیرین می‌آید که تورم حداقل قدرت خرید مردم را نگیرد، وگرنه گفتن اینکه رشد اقتصادی ایران در مقطع زمانی ۹۲ تا ۹۷ مثبت بوده است و توان دولت تدبیر و امید فلان میزان بوده است علاج درد این ماه‌ها و سال‌ها مردمی که مستحق این دردها نیستند، نیست.» وی در ادامه با بیان اینکه فارغ از بیان بی‌موقع چنین ادعاهایی مشابه آنچه رئیس سازمان برنامه و بودجه عنوان کرده باید بین دو مفهوم رشد اقتصادی و توسعه اقتصادی تمایز قائل شد تصریح می‌کند: وجود رشد اقتصادی در یک دوره کوتاه و به صورت موقّتی نمی‌تواند گویای توسعه و پیشرفت اقتصادی و همه جانبه باشد. رشد اقتصادی مفهومی کمّی است، درحالی که توسعه اقتصادی مفهومی کیفی است. لذا ادعای داشتن رشد اقتصادی با فرض محاسبه درست نیز فاکتور قابل ذکر و ستایش‌آمیزی در مقابل مفهوم توسعه که ماهیت کیفی دارد، نیست. محمدخانی با بیان اینکه ارزیابی تطبیقی عملکرد دولت با اهداف برنامه توسعه، میزان موفقیت دولت را قابل سنجش می‌نماید، می‌گوید: در واقع شاخص‌های مهمی مانند؛ نرخ رشد اقتصادی، افزایش تولید سرانه، افزایش در موجودی سرمایه، مهار نرخ تورم به عنوان شاخص‌های توسعه و افزایش رفاه جامعه محسوب می‌شوند، نه اعلام یک عدد به عنوان رشد اقتصادی. این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه علاوه بر اهداف برنامه و موارد مصرح در قانون اساسی؛ موارد دیگری مانند، عمل به وعده‌های انتخاباتی، پذیرش مسئولیت اقدامات انجام شده، احترام به افکار عمومی و نیز صداقت در گفتار و رفتار، از شاخص‌های ارزیابی عملکرد هر دولت و رئیس جمهوری در میزان تحقق و رعایت حقوق اساسی ملت و حقوق شهروندی است اظهار می‌دارد: طبق برنامه پنجم و ششم توسعه، نرخ رشد اقتصادی کشور ۸ درصد در سال هدف‌گذاری شده است. بر اساس آمار بانک مرکزی میزان تحقق رشد اقتصادی طی دوره ۱۳۹۲ تا ۹۸، کمتر از یک درصد بوده است که فاصله زیادی با هدف برنامه و تکلیف قانونی دولت دارد. همچنین آمار نرخ رشد اقتصادی شش‌ماهه اول سال ۹۹ از طرف مرکز آمار ایران نزدیک به منفی ۲ درصد اعلام شده است.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه سازمان برنامه و بودجه نیز رشد اقتصادی کشور در سال۹۹ را منفی ۵ درصد پیش‌بینی کرده که در این‌صورت، متوسط نرخ رشد اقتصاد کشور طی ۷ سال نزدیک صفر خواهد شد، اظهار می‌دارد: «نکته ماندگار از کارنامه سازمان برنامه و بودجه دولت روحانی این خواهد بود که میانگین عملکرد دولت روحانی در شاخص رشد اقتصادی (در شرایط تحریم و بدون تحریم و در شرایط اقتصاد با نفت و بدون نفت) نسبت به هدف برنامه ۷۳ درصد کمتر و نسبت به دولت قبل که خود آن دولت نیز منشاء بسیاری از اشکالات اقتصادی بوده، نزدیک به ۵۰ درصد ضعیف‌تر است. لذا چه دولت گذشته و چه دولت روحانی کارنامه قابل دفاعی را به یادگار نگذاشتند؛ خواه مسائل پس از لغو اجرای برجام از سوی ترامپ و تشدید فزاینده تحریم‌ها به گردن دولت روحانی باشد یا نباشد، در واقع آنچه در تاریخ به یادگار خواهد ماند، کارنامه غیرقابل دفاع دولتی است که تعهدات خود را با هر فرضی بسته بود، اما نباید به چنین آشفته بازاری هم منتج می‌شد!»
با توجه به اظهارات نوبخت و توضیحات کارشناسانی مانند محمدخانی، آنچه هویداست افزایش شدید فاصله طبقاتی و همچنین کاهش محسوس قدرت خرید حداقل اقلامی است که از دسترس طبقات متوسط نیز خارج شده است. با این وجود ادعاهایی مانند رشد اقتصادی برای مردمی که هیچ احساسی از این رشد را تجربه نمی‌کنند، مانند یک توهین به شعور آن‌هاست که نوروزشان را در سال ۱۴۰۰ در صف‌های مرغ تحویل کردند و بعد تعطیلات نوروزی هم قربانی ارجحیت شیوه مدیریت التماسی به جای اقتدار مسئولانه هستند! مردمان ما امروز از «ابراز شرمندگی» معاون رئیس جمهوری و مقام بالاتر تسکین نمی‌یابند، چرا که آن‌ها مسئولان منتخب را برای شرمندگی انتخاب نکرده بودند! بماند که بزرگترین ضربه‌ای که دولت فارغ از شعارهای اینچنینی وارد کرده است ضربه به
اعتماد قشر خاکستری جامعه بود که خسارت آن بسیار
جبران ناپذیر و فارغ از اعداد و ارقام‌های مطلوب آقای رئیس سازمان برنامه و بودجه بوده است! مردمان ما در سال ۹۹سرمایه خود را در بورس باختند تا وزیر اقتصاد همین دولت مورد
فخر آقای نوبخت، به کسب درآمد ۵۰۰ هزار میلیارد تومانی دولت از بازار سرمایه به خود ببالد! آیا به راستی این رشد اقتصادی ادعا شده با فرض درستی ارقام آن، شایسته تلقی تعبیر رشد اقتصادی است یا تعابیری دیگر!؟
سایر اخبار این روزنامه
جنگ‌های جهانی در مقیاس‌های منطقه‌ای
خروج از تخصص، ورود به ایدئولوژی
علت قطعی برق در پی حادثه "نطنز"، در دست بررسی
نماینده دادستان: این پرونده مصداق اخلال سازمان یافته است
مخالف FATF مدعی ۱۰هزار صفحه برنامه اقتصادی
ماهیانه ۷۰ میلیون تومان!
هر شانزده دقیقه یک نفر در تهران جان می‌دهد
بازتاب برد خوب تیم فولاد خوزستان مقابل تیم عربستانی
لاریجانی؛ تَکرار اشتباه!
دیگر توانی باقی نمانده آقای وزیر امور خارجه
سر درگمی دانشجویان دکتری روانشناسی
ویروس دیوانه یا هوشمند
هر شانزده دقیقه یک نفر در تهران جان می‌دهد
آقای نوبخت! رشد اقتصادی داشته‌ایم یا فلاکت اقتصادی!؟
آقای نوبخت! رشد اقتصادی داشته‌ایم یا فلاکت اقتصادی!؟
