روزنامه جوان
1400/01/31
انتخابات و رسانه‌ها
انتخابات یکی از بارز‌ترین نمود‌های مردم سالاری در کشور‌های مختلف جهان است. کشور ما نیز از این قاعده خارج نیست. اما آنچه در انتخابات‌های مختلف به‌خصوص در آخرین انتخابات ریاست جمهوری امریکا ملاحظه شد، نشان می‌دهد که چنانچه مردم و کارگزاران برای مردم سالاری و دموکراسی تربیت نشوند، انتقال قدرت و جابه‌جایی افراد منتخب به آسانی اتفاق نخواهد افتاد و هزینه‌های زیادی را به بار خواهد آورد.نتیجه چنین روندی تضعیف مردم سالاری و ابهام آفرینی بعضی از افراد که نمی‌خواهنداز قدرت دور شوند و سر برآوردن روسای جمهوری به مراتب بدتر از دیکتاتور‌ها خواهد بود. در نتیجه برای ایجاد یک روند درست و تصویر عقلایی از نظام انتخاباتی در کشور‌های جهان، رسانه‌ها نقش بسیار مهمی بر عهده دارند که نه تنها در فصول انتخاباتی، بلکه در تمام زمان‌ها از طریق پرداخت درست به موضوع انتخابات و جایگاه درست منتخبان مردم، از آموزش جامعه برای نهادینه شدن مردم سالاری و قانون گرایی غفلت نکنند.
رسانه‌ها رکن مهمی از مردم سالاری هستند، بنابراین از چند جهت در جمهوریت نظام‌های حاکم به خصوص در ایران اسلامی دارای نقش و تأثیر‌گذاری هستند که به بعضی از آن‌ها اشاره‌ای کوتاه می‌کنیم تا در آغاز فعالیت‌های آشکار و پنهان انتخاباتی یادآوری باشد برای همه اهل قلم و ارباب رسانه.
۱- تهییج و تبلیغ برای حضور پر شور مردم در انتخابات: رسانه‌ها در کنار جریان‌ها و احزاب سیاسی، مهم‌ترین نقش را در اطلاع رسانی، تبلیغ و تهییج مردم برای حضور در انتخابات دارند. رسانه‌ها با برشماری ضرورت ها، منافع و پیامد‌های مثبت انتخابات و اشاره به نتایج عدم مشارکت مردم و انعکاس فعالیت‌های انتخاباتی، همواره توانسته‌اند تنور فرهنگی و اجتماعی انتخابات را گرم کنند و نقش مهمی در حضور پرشور مردم در انتخابات داشته باشند. البته باید مراقب بود که این رویکرد باید با حفظ منافع ملی و رعایت موازین اخلاقی و قانونی صورت گیرد و از اقدامات مخرب و کاذب پرهیز شود.
۲- آگاهی بخشی و انتخاب اصلح: یکی از رسالت‌های مهم رسانه‌ها در انتخابات، آگاهی بخشی به انتخاب‌کنندگان و انتخاب شوندگان است. بدین معنا که اول مردم به درجه‌ای از آگاهی برسند که بتوانند در انتخاب هدفمند مشارکت نمایند و در انتخاب بهترین‌ها با بصیرت کامل نقش داشته باشند. از سوی دیگر کسانی که خود را در معرض انتخاب قرار می‌دهند، درک درستی از شرایط، قوانین و امکانات کشور به دست بیاورند و نتوانند با ایجاد حرکت پوپولیستی، آرای عموم را با وعده‌های غیر واقعی جذب نمایند. در واقع آگاهی بخشی یعنی ارتقای سطح فکر کلیت جامعه برای انتخاب اصلح و واقع نگرانه.
این اتفاق زمانی خواهد افتاد که رسانه‌ها بتوانند به وظیفه ذاتی خود که همان شفافیت و افزایش درک عمومی پیش، حین و پس از انتخابات است، درست عمل کرده باشد.
۳-پذیرش جمهوریت به معنای واقعی: اگر چه اصطلاح برد و باخت واژه مناسبی برای انتخاب شونده و رقبای ناکام نیست، اما واقعیت این است که در هر انتخاباتی، مثلاً در ریاست جمهوری، یک نفر انتخاب خواهد شد و دیگران از رسیدن به صندلی ریاست جمهوری باز خواهند ماند. پس اگر مردم و کاندیدا‌ها قانون جمهوری را به صورت یک اتفاق تقنینی پذیرفته باشند، باید به نتیجه آن پایبند و مطاع باشند و هر کاندیدا بداند همان قدر که ممکن است پیروز شود، ممکن است انتخاب نشود، پس خود را برای هر دو وضعیت آماده کند.
این امر نشانه رشد یافتگی یک جامعه مدنی سالم است و باعث میشود، ضمن افزایش شور انتخاباتی و تلاش برای جلب آرای مردم، هر نتیجه‌ای از تلاش‌های انتخاباتی حاصل شود، منتخبان با طیب خاطر آن را بپذیرند.
رشد یافتگی به این درجه در یک جمهوری، یکی از وظایف مهم رسانه‌ها است که این میزان از تربیت اجتماعی- سیاسی را در جامعه رواج دهند.
۴- ایجاد شفافیت و جلوگیری از شایعات: آنچه در انتخابات مردم را از تصمیم‌گیری درست منحرف می‌کند، رواج شایعات در جامعه و دامن زدن برخی رسانه‌ها به آن است. بنابراین، اگر رسانه‌ها بتوانند متعهدانه و در مسیر شفاف‌سازی، درست عمل کنند، دو نتیجه بسیار مهم حاصل میشود؛ اول اینکه بازار شایعات راکد میشود و امکان جوسازی‌های کاذب به ویژه از سوی رسانه‌های معاند و دشمنان به له یا علیه برخی از کاندیدا‌ها و کشور از بین می‌رود. دومین نکته، دستیابی به اطلاعات درست از سوی مردم و انتخاب‌گری بهتر بر اساس واقعیات و از طریق سبک سنگین کردن افکار، سوابق و برنامه‌های کاندیدا‌ها است. یعنی مردم باید به درجه‌ای از بصیرت و دانایی برسند که بتوانند به جای فرد، به برنامه‌ها، اندیشه‌ها، سوابق، کارآمدی، روش‌های پیشنهادی و تیم کاندیدا‌های مورد نظر رأی بدهند. در چنین صورتی، هم مردم به وضوح می‌دانند که از منتخب خود چه توقعی دارند و هم انتخاب شونده می‌داند که برای کدام برنامه و حرکت در چه مسیری به او رأی داده‌اند.
۵- فرهنگ‌سازی، ارتقای فرهنگ سیاسی و روش‌های مناسب برای انتخابات: یکی دیگر از رسالت‌های مهم رسانه‌ها، فرهنگ‌سازی درست برای کنشگری فرهنگی توأم با نشاط رقابتی در بین منتخبان و انتخاب‌کنندگان است، به طوری که مانع از شکل‌گیری اخلاق نا مناسب و فرهنگ غیر ملی در انتخابات شود و از تخریب منافع ملی و شخصیت‌های نظام جلوگیری کند. از سوی دیگر با افزایش شور و هیجان انتخابات و امید به انتخاب اصلح برای آینده بهتر در کوران انتخابات، جامعه را به مشارکت حداکثری و شور و هیجان اجتماعی هدایت می‌کند و امکان انتخاب مناسب و اصلح را به دور از هیاهوی تبلیغات کاذب برای مردم فراهم کند. فرد منتخب نیز بعد از انتخاب در چارچوب نظامی که پذیرفته و در قالب آن به انتخابات رویکرد داشته و امانتدارانه در خدمت به مردم و میهن اسلامی بکوشد. طبیعی است که هر کدام از گونه‌های مختلف رسانه، متناسب با مخاطب خود می‌تواند برای این مهم برنامه ریزی کند و هدفمند به عرصه انتخاباتی با نگاهی فراتر از اشخاص و احزاب ورود داشته باشد. امید است رسانه‌ها از هم اکنون که آرام آرام مباحث انتخاباتی جدی میشود، با دقت به مسیر‌سازی درست و سالم برای انتخابات بر اساس رسالت خویش به شایستگی عمل نمایند.
سایر اخبار این روزنامه
«آقا مرتضی» باید محور اتفاق باشد نه افتراق
سریال‌های نمایش خانگی همچنان حبس در تهران!
شروع نگارش به امید توافق
بلع کامل فوتبال در حلقوم سرمایه‌داری
کدام مرکز اطلاعاتی دولتی به خاتمی گزارش دروغ داده است؟
انتخابات و رسانه‌ها
امریکا شریک جرم رژیم صهیونیستی در تروریسم هسته‌ای
توربین بخار ایرانی هم آمد
وداع با سردار پرافتخار
آغاز تزریق یک میلیون دوز واکسن کرونا
مدل وحدت ۹۶ را در ۱۴۰۰ دنبال می‌کنیم
رسانه‌ها چطور به ذهن شما جهت می‌دهند؟
