«ابتکار» چالش‌های پیش‌ روی بازار ارزهای دیجیتال را بررسی کرد رمزارزها در مسیر بورس؟

کیمیا نجفی
این روزها در میان سردی بازارهای مالی، بازار رمزارزها روزهای گرمی را پشت سر می‌گذارد و نظر بسیاری از سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرده است. البته به موازات تمایل سرمایه‌گذاران برای ورود به این بازار ناشناخته، کارشناسان این حوزه بارها نسبت به ریسک‌های این بخش هشدار داده‌اند. اما با وجود هشدارها بازار معاملات بیت کوین و سایر ارزهای مجازی بیش از هر زمانی با هجوم گسترده مشتریان مواجه شده است.
پس از شیوع بیماری کرونا و ضعیف شدن اقتصاد جهانی، تمایل به سرمایه‌گذاری در حوزه ارزهای دیجیتال در سراسر جهان افزایش یافت، به‌گونه‌ای که نرخ رمزارز بیت‌کوین از محدوده ۵ هزار دلاری به مرز ۶۰ هزار دلار رسید. اما افزایش نرخ رمزارزها و جذب نظر سرمایه‌گذاران نگرانی‌ ناشی از ریسک سرمایه‌گذاری و ترکیدن حباب در این بازار نوظهور و کمتر شناخته شده را افزایش داده است. به گفته برخی از کارشناسان کنترل نکردن وضعیت این بازار ناشناخته می‌تواند تبعاتی را به همراه داشته باشد و سرنوشتی مشابه بازار بورس برای سرمایه‌گذاران رقم بزند.
رمزارزها فعلا روند صعودی خواهند داشت


البته ریزش‌هایی که اخیرا بازار ارزهای دیجیتال با آن روبه‌رو شد به خوبی میزان ریسک این حوزه را به نمایش می‌گذارد. رمزارزها در جریان معامله روز یکشنبه روند نزولی به خود گرفت و بیت‌کوین تا ۵۳ هزار دلار ریزش کرد. در این راستا حسین شیبانی، کارشناس بازارهای مالی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز در رابطه با دلیل ریزش رمزارزها گفته است: «سه سناریو برای ریزش رمزارزها مطرح است. اولین سناریو در رابطه با قطعی برق در شهر شین‌چانگ چین است چون این شهر یکی از استخراج کنندگان بزرگ بیت‌کوین است و قطعی برق در این شهر باعث می‌شود تراکنش بیت‌کوین کاهش پیدا کند. دومین عامل فشارهای دولت هند و ترکیه در استفاده از رمزارزهاست و سومین عامل هم شایعه‌ای مبنی بر فشار نهادهای مالی آمریکا بر شرکت‌های استفاده کننده از بیت‌کوین است.»
این کارشناس در رابطه با دلیل اصلی ریزش بازار گفت: «به نظر من دلیل اصلی این ریزش رشد شارپی و زیاد رمزارزها بود و هر بازاری بعد از یک رشد سریع نیاز به اصلاح دارد و این ریزش هم همان اصلاحی بود که کریپتوکارنسی‌ها به بازار بدهکار بودند. با وجود این به نظر می‌رسد فعلا روند بازار رمزارزها صعودی باشد.»
ریسک بازار ارزهای دیجیتال بسیار بیشتر از بازارهایی همچون بورس است
اکنون برخی از کارشناسان معتقدند که صعود ارزهای دیجیتالی فعلا ادامه خواهد داشت و از سوی دیگر به نظر می‌رسد که مجلس به دنبال قانونمند کردن رمزارزها هستند. بر اساس گزارشی از تسنیم رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان این که مجلس به دنبال قانونمند کردن رمزارز‌ها در کشور است گفت: «در شرایط تحریمی یکی از راه‌های خنثی‌سازی تحریم‌ها از مسیر تخصصی، می‌تواند موضوع رمزارز‌ها باشد.»
به گفته محمدرضا پورابراهیمی هدف این است که مجموعه‌ای از تصمیمات کشور را که در نهایت به قانون تبدیل خواهد شد مشخص نماییم و در آن تکالیف هر یک از دستگاه‌ها در زمینه رمزارز‌ها مشخص شود. این ظرفیت می‌تواند در خدمت اقتصاد ملی کشور بوده و منابع ارزی مورد نیاز کشور را در مقیاس‌های خرد فراهم کند.
این صحبت‌ها در حالی مطرح می‌شود که عده‌ای به تشابه شرایط بازار رمزارزها و بورس اشاره می‌کنند و معتقدند نادیده گرفتن چالش‌های حوزه ارزهای دیجیتال می‌تواند سبب از دست رفتن سرمایه‌های خرد و کلان بشود. حال با توجه به نظر برخی از کارشناسان مبنی بر ادامه‌دار بودن روند صعودی رمزارزها و چراغ سبزهای مجلس برای قانونمند شدن ارزهای دیجیتالی این پرسش مطرح می‌شود که آیا بازار رمزارزها می‌تواند سرنوشتی همانند بورس برای سرمایه‌گذاران رقم بزند و تبعات منفی را برای اقتصاد به همراه داشته باشد یا خیر؟ سیاوش غیبی‌پور، دکترای اقتصاد در پاسخ به این پرسش به «ابتکار» می‌گوید: بانک مرکزی هنوز بخشی از مقررات ارزهای دیجیتال را به دلیل مسائل شرعی نپذیرفته و این مسئله را برای پاسخ به این پرسش در حاشیه قرار دهیم. بازار رمزارزها یک سیستم جهانی بوده و ارتباط تقاضا رمزارزها با خارج از کشور تحت تاثیر مسائل بین‌المللی قرار می‌گیرد. به عنوان نمونه بانک مرکزی آمریکا می‌تواند با یک تصمیم سبب ریزش و یا افزایش ارزش ارزهای دیجیتال شود و یا خودروسازانی که تصمیم به همکاری با این حوزه را دارند با یک تصمیم موجب تغییر مسیر بازار شوند. بنابراین دامنه نوسان این بازار به نسبت بازارهای داخلی همچون بورس بسیار بیشتر است.
این کارشناس مسائل اقتصادی در ادامه گفت‌وگو با بیان این مسئله که دامنه ریسک بازار رمزارزها بسیار زیاد است، می‌افزاید: چون تصمیمات بین‌المللی بر متغییرهای کلان این بازار تاثیر می‌گذارد دامنه ریسک را افزایش می‌دهد. درست است که در یک سال گذشته این حوزه با رشدهای خوبی همراه بوده اما این مسئله ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش نمی‌دهد این درحالی است که بسیاری از اقتصاددانان بازار ارزهای دیجیتال را یک بازار مالی نمی‌دانند. به هر صورت باید بدانیم بازار رمزارزها با هر تصمیم و تغییر رویکردی در سطح جهانی می‌تواند شاهد ضربه‌های شدید باشد.
رمزارزها راهی برای دور زدن تحریم؟
غیبی‌پور در پاسخ به این پرسش که آیا می‌توان رمزارزها را وسیله‌ای برای دور زدن تحریم‌ها دانست یا خیر، می‌گوید: من گمان می‌کنم شاید بتوان در حد محدود رمزارزها را برای دور زدن تحریم‌ها به کار برد اما در حد کلان خیر.
این دکترای اقتصاد اظهار می‌کند: معاملات همیشه کنترل می‌شود و جابه‌جایی پول‌ها از طریق بانک‌ها خواهد بود، اگر در حد کلان بخواهیم از رمزارزها استفاده کنیم حتما در کنترل معاملات با چالش‌هایی همراه خواهد بود. همانطور که اشاره کردم شاید بخش‌های خصوصی بتوانند در حد محدود تحرکاتی را در حوزه ارزهای دیجیتالی داشته باشند اما در سطح کلان این مسئله با چالش‌های همراه خواهد بود.
ما با یک بازار پر ریسک روبه‌رو هستیم
غیبی‌پور در توصیه‌ای به سرمایه‌گذارانی که قصد ورود به بازار رمزارزها را دارند، می‌گوید: تنها توصیه‌ای که می‌شود به سرمایه‌گذارانی که قصد ورود به این حوزه را دارند، داشت این است که با افزایش دانش به این بازار وارد شوند و از سوی دیگر در حد محدود سرمایه‌های‌شان را به این بخش ببرند.
این دکترای اقتصاد اظهار می‌کند: بر اساس نکاتی که اشاره کردم تصمیمات بین‌المللی تاثیر مستقیمی بر بازار رمزارزها داشته و به همین دلیل سرمایه‌گذاران نباید ریسک فراوانی کرده و تمام سرمایه‌های‌شان را به این بخش تزریق کنند.
وی می‌افزاید: به هرحال می‌توان به بازار رمزارزها به عنوان یک سبد مالی نگاه کرد اما نباید تمام سرمایه‌ها را در این سبد محدود کنیم، چراکه ما با یک بازار پرریسک روبه‌رو هستیم.