روزنامه شرق
1400/01/31
بارقه‌های عبور از بحران بارقه‌های عبور از بحران
بارقه‌های عبور از بحران بارقه‌های عبور از بحران جاوید قربان‌اوغلی تحولات هفته گذشته به‌طور مشخصی نمایانگر اراده طرف‌های دیگر برای عبور از بحران و رسیدن به توافق در مناقشه هسته‌ای و پایان‌دادن به بحران‌های تأثیرگذار در منطقه است.1- رویداد تلخ و غیرقابل‌قبول هسته‌ای در سایت نطنز که توسط عوامل رژیم صهیونیستی طراحی و به اجرا گذاشته شد، درواقع چاشنی تخریب و انهدام مذاکرات هسته‌ای بود. اسرائیل که درپی تغییر شرایط سیاسی در آمریکا و اعلان رئیس‌جمهور جدید برای بازگشت به برجام، تلاش‌های خود را برای شکست مذاکرات و ممانعت از احیای توافق هسته‌ای متمرکز کرده، این‌بار به اقدامی دست زد که فارغ از جنبه‌های امنیتی و پیامدهای احتمالی فاجعه‌بار در ابعاد انسانی، به‌طور مشخصی با قوانین بین‌المللی مغایرت دارد. اسرائیل تصور می‌کرد آستانه تحمل ایران در واکنش به انفجار در سایت نطنز، به سر آمده و در‌صدد مقابله‌به‌مثل بر خواهد آمد یا در واکنشی هیجانی بلافاصله با خروج از مذاکرات وین، شروطی را برای بازگشت به گفت‌وگو قرار خواهد داد که طرف‌های مذاکره قادر به عملی‌کردن آن نخواهند بود. از منظر طراحان انفجار در نطنز، نتیجه محتوم هر یک از واکنش‌های ایران، تأخیری طولانی در احیای توافق هسته‌ای است که منطبق با خواست نتانیاهو است. واکنش هوشمندانه و صبورانه ایران به این اقدام تروریستی، به‌رغم اهمیت و تأثیرات منفی آن نشان داد ایران حاضر نیست در دام اسرائیل افتاده و در زمین او بازی کند. روشن است قوانین ناظر بر دفاع مشروع این حق را به ایران می‌دهد که در زمان مقتضی به این شرارت پاسخ دهد. مضافا اینکه اتفاقاتی مانند دو انفجار در نطنز و ترور دانشمندان هسته‌ای رویدادهایی به‌هیچ‌وجه قابل پذیرش نبوده و به عزت ملی کشور و کرامت انسانی ملت بزرگ ایران لطمه وارد کرده و در همین راستا یکی از مهم‌ترین اقدامات ایران باید پرکردن شکاف‌های نفوذ، انهدام شبکه جاسوسی اسرائیل و پایان‌دادن به این‌گونه اقدامات شرورانه در داخل کشور باشد.
2- اخبار منتشرشده از وین با وجود اختلافات عمیق ایران و آمریکا در چگونگی لغو تحریم‌ها و گام‌های پنج‌گانه ایران و بازگشت به شرایط قبل از خروج آمریکا از برجام، از پیشرفت در مذاکرات حکایت می‌کند. عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ایران، از آغاز نگارش متن توافق صحبت کرده است. معنای این سخن به‌طور محسوسی یادآور دور قبلی مذاکرات شش سال قبل ایران با ۱+۵ در ژنو و وین است. نگارش متن توافق به‌طور اصولی متضمن چگونگی و زمان‌بندی لغو تحریم‌ها و عقب‌نشینی ایران در گام‌های اقدامات هسته‌ای، کنارگذاشتن مناقشه اولویت مرغ یا تخم‌مرغ و قبول حرکت واقع‌گرایانه «اقدام در برابر اقدام» و عقب‌نشینی از خواسته‌های حداکثری از سوی طرف‌های مذاکره‌کننده است. عراقچی که به‌کرات «هرگونه مذاکره مستقیم یا غیرمستقیم با آمریکا» را مردود اعلام و شرط اولیه ایران را بازگشت آمریکا به برجام و لغو تحریم‌ها اعلام کرده بود، اکنون از پیشرفت در مذاکرات و نگارش متن توافق سخن می‌گوید. کمااینکه برخلاف لفاظی اخیر جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، اراده کاخ سفید در حل‌وفصل مناقشه هسته‌ای با ایران است. هرچند نباید زیاده از حد دچار خوش‌بینی شد و احتمال اینکه مذاکرات به دلیل فشارهای اسرائیل و کنگره به تیم بایدن، طولانی‌تر از پیش‌بینی‌های اولیه باشد، باوجوداین، نشانه‌های «اراده جمعی برای توافق» به‌طور روشنی در افق نمایان است.
3- روزنامه بریتانیایی فایننشال‌تایمز از «گفت‌وگوهای مستقیم» بین مقامات «ارشد» ایران و عربستان سعودی در تلاش برای اصلاح روابط فی‌مابین دو کشور خبر داده است. به نوشته این روزنامه و به نقل از یک منبع دیپلماتیک این مذاکرات در نهم آوریل (۲۰ فروردین) با میانجیگری نخست‌وزیر عراق در بغداد انجام شده و قرار است دور دوم این مذاکرات هفته آینده انجام شود.
گفته میشود این مذاکرات بین مقامات امنیتی دو کشور صورت می‌گیرد و سرپرستی هیئت عربستان با خالد بن علی الحمیدان، رئیس اداره اطلاعات این کشور است. اگر این اخبار صحت داشته باشد، درواقع همه اطراف درگیر بحران منطقه بر خاتمه‌دادن بر آن به‌طور نانوشته توافق کرده و در‌صدد دستیابی به راه‌حلی «مرضی الطرفین» هستند. عربستان از اصرار بر حضور در مذاکرات هسته‌ای دست برداشته و به رغم هشدارهای کودکانه محمد بن‌سلمان در کشاندن جنگ به داخل ایران، برای رهایی از جنگ یمن و خلاصی از فشارهای تیم جدید حاکم بر کاخ سفید به مذاکره مستقیم با ایران تن در داده است. جو بایدن که در‌صدد خروج کم‌هزینه از منطقه است، می‌تواند در مقابل فشارهای داخلی مبنی بر ضرورت شامل‌شدن مسائل منطقه و برنامه موشکی در مذاکره با ایران، برگ برنده مذاکرات ایران و عربستان را روی میز بگذارد. علاوه بر این موارد، چنانچه بارها گفته شده، ترمیم روابط ایران و عربستان به‌عنوان دو بازیگر تأثیرگذار برای ثبات منطقه اهمیت فراوانی دارد.
در‌حال‌حاضر تهران و ریاض هزینه‌های گزافی را در خصومت می‌پردازند. کمک ایران به خروج آبرومندانه عربستان از باتلاق یمن، تا حد قابل قبولی از سرعت نزدیکی ریاض به اسرائیل خواهد کاست. ضمن اینکه پایان جنگ و رهایی از شرمساری ناشی از جنگ یمن و فاجعه انسانی ناشی از آن، یکی از مهم‌ترین اولویت‌های بایدن و همچنین برخی از کشورهای اروپایی است. به تعبیر بهتر، رویکرد مذاکره با ایران با وجود تندروی‌های شاهزاده قدرت‌طلب آن کشور، مطالبه‌ای از سوی بخش بزرگی از حاکمیت ریاض و همچنین کشورهای متحد پادشاهی است. منطقی است که ایران نیز در این شرایط از خواسته‌های حداکثری در مقابل عربستان صرف‌نظر کرده و مسیر مذاکره را تا اعاده روابط که در راستای منافع دو کشور و ثبات در منطقه است، ادامه دهد.
4- در کنار این تحولات، اخباری مبنی بر عصبانیت آمریکا از اقدامات ماجراجویانه اسرائیل به گوش می‌رسد. به نقل از منابع رژیم صهیونیستی، دولت بایدن به اسرائیل هشدار داده است که از «حرافی» درباره خرابکاری در تأسیسات هسته‌ای ایران دست بردارد. به گزارش کانال ۱۲ اسرائیل پیام آمریکا دراین‌باره «قاطع» بوده و از چند کانال به تل‌آویو منتقل شده است. با وجود اینکه نمی‌توان به صحت این‌گونه اخبار مطمئن بود و ممکن است بخشی از جنگ روانی برای اهدافی خاص باشد، ولی نمی‌توان در این دو واقعیت تردید کرد، اول عزم و نیت شرورانه نتانیاهو در ممانعت از توافق آمریکا با ایران و احیای توافق هسته‌ای که نتانیاهو کاملا شفاف از آن سخن گفته و در عرصه عمل نیز با حملات هوایی در سوریه و خرابکاری در سایت نطنز قصد وادارکردن ایران به مقابله‌به‌مثل و کشاندن پای آمریکا به جنگ با ایران را در سر می‌پروراند و دوم اینکه بایدن نیز مانند سلف خود، باراک اوباما، از اقدامات ماجراجویانه اسرائیل عصبانی است و این اقدامات را در راستای تضعیف تلاش‌های آمریکا در مذاکره با ایران و دستیابی به توافق در مناقشه هسته‌ای ارزیابی می‌کند. بنابراین از این منظر می‌توان فارغ از چگونگی انتقال نگرانی آمریکا به اسرائیل، تا حدودی درباره صحت اخبار فوق
گمانه‌زنی کرد.
سایر اخبار این روزنامه
تهران در دست سیاسیون
FATF داخلی نیاز داریم
تأیید تأثیرات شیمیایی در شهادت سردار حجازی
فقدان سردار حجازی حقاً مایه تأسف و اندوه است
نشانه قطعی برای ورود رئیسی ندیدیم
هاشمی در سال ۹۲ می‌خواست به جای روحانی از من حمایت کند
خداحافظی با سکه سلام بر دلار!
تهران- ریاض و ادعای مذاکره در بغداد
حواشی مستند «آقامرتضی» همچنان ادامه دارد
پاسخ علی عباسی به بهمن فرمان آرا
بارقه‌های عبور از بحران بارقه‌های عبور از بحران
تناقض‌های روان‌شناختی در ستاد کرونا
همکاری جوامع محلی برای حفاظت از هورالعظیم
انتظار تنش مجدد در مناسبات آمریکا و اروپا؟
