کاندیدای زن در انتخابات 1400

آرمان ملی- یاسمین طالقانی: روز گذشته سخنگوی نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان با تاکید براینکه براساس مصوبه این نهاد حضور یک زن در میان کاندیداها الزامی است، گفت: «این توافق در جبهه اصلاحات ایران وجود دارد که در سبد کاندیداهای این جبهه یک زن هم حضور داشته باشد. اعضای زن این جبهه روی این مساله توافق و اصرار دارند و این نگرش در مجموعه اصلاح‌طلبان در این دوره نسبت به دوره‌های قبل بیشتر است. فارغ از اینکه شورای نگهبان به چه شکل و شیوه‌ای عمل می‌کند اما این نگاه در این دوره وجود دارد.» این خبر برای نیمی از جمعیت کشور از اهمیت برخوردار است؛ چرا که در هر برهه از انتخابات ریاست‌جمهوری به تنها موردی که تاکید می‌شود، لزوم حضور زنان در پای صندوق‌های رای است؛ اما اشاره‌ای به توانایی این قشر برای کاندیداتوری حضور در پاستور به عنوان رئیس‌جمهور نمی‌شود. شاید اذعان شود بر اساس آنچه در قانون اساسی ذکر شده زنان فاقد شرط کاندیدا شدن در انتخابات ریاست‌جمهوری هستند؛ چرا‌که رجل سیاسی نیستند. «رجل سیاسی»، پر‌مناقشه‌ترین واژه‌ای است که در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری اسلامی ایران وجود دارد و بیش از ۴ دهه است که تعریف دقیق و روشن کردن مصادیق آن معطل مانده است؛ هر چند در تمام طول این سال‌ها وحدت کلمه در یک جمله بوده و آن اینکه «رجل، به معنای مرد نیست و زنان هم می‌توانند کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری شوند» اما تا امروز حتی یک زن هم از فیلتر شورای نگهبان نتوانسته است عبور کند و خود را به کارزار انتخابات برساند. «اعظم طالقانی» دختر آیت‌ا... طالقانی، نماینده مجلس اول و مبارز انقلابی که سال‌ها زندان رژیم پهلوی را در کارنامه‌اش داشت، نخستین زنی بود که سال ۷۶ خود را به ساختمان وزارت کشور رساند تا در انتخابات نام‌نویسی کند و به قول خودش این تفسیر دو‌پهلو از «رجل سیاسی» را به محک بگذارد؛ اما او نه سال ۷۶ و نه هیچ دوره دیگری نتوانست نظر موافق شورای نگهبان را به خود جلب کند. البته هیچ‌گاه هم زنان مورد حمایت گروه‌های سیاسی نبودند تا با پشتوانه آنها وارد گود انتخابات شوند اما اکنون اصلاح‌طلبان مصر به کاندیدا کردن یک زن برای انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 هستند.
  رجل سیاسی فراتر از جنسیت است
چند روز قبل معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهوری درباره تعریف واژه رجل سیاسی اظهار کرد: در قانون اساسی واژه رجل را به این دلیل انتخاب کرده‌اند که فراتر از بحث جنسیت باشد و تلقی بسیاری از صاحب‌نظران و مفسران این است که رجل به معنای جنسیت نیست و زنان هم می‌توانند برای ریاست‌جمهوری کاندیدا شوند. معصومه ابتکار اضافه کرد: شورای نگهبان هم تاکنون خلاف این مطلب را اعلام نکرده و نگفته است که زنان نمی‌توانند نامزد شوند؛ پس کلمه رجل محدودیتی از نظر جنسیت ندارد. معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهوری ابراز امیدواری کرد: زنان شایسته و توانمند هم باید در انتخاب و دخالت در سرنوشت خود و استفاده از این حقی که با فداکاری، ایثار و خون شهدا به دست آمده، بهره ببرند که اگر چنین نکنند بعدها برای ما فقط شرمندگی و سرخوردگی می‌ماند. وی ادامه داد: سال‌ها قبل در هر دوره شاهد حضور اعظم طالقانی بوده‌ایم و برای این هم می‌آمد که اثبات کند زنان می‌توانند شرکت کنند. امروز هم هستند بانوانی که می‌توانند راه او را ادامه دهند. ابتکار در پاسخ به این پرسش که آیا شما هم در انتخابات ریاست‌جمهوری داوطلب می‌شوید یا نه، گفت که کاندیدا نمی‌شوم. فائزه هاشمی هم به «آرمان‌ملی» گفت آقای کدخدایی اواخر شهریور درباره این موضوع گفت مساله ممنوعیت‌های قانونی نیست، پای مسائل فرهنگی در میان است. شاید در دوره‌ای ریاست‌جمهوری خانم‌ها هم اتفاق بیفتد، کما‌اینکه در هیچ دوره‌ای وزیر زن نداشتیم اما در دوره‌ای ریاست‌جمهوری آقای احمدی‌نژاد یک وزیر زن هم منصوب شد، بنابراین منع قانونی وجود ندارد و شاید در دوره‌های آتی رئیس‌جمهور زن هم داشته باشیم.» ولی بعدتر گفت که ثبت‌نام خانم‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری بلامانع است و بحث‌های دیگر آن هم باید به‌تدریج حل شود. بعد از حرف اول ایشان، تحلیل شد که چون در انتخابات اخیر مجلس حضور مردم خیلی کمرنگ شده بود باید با طرح این موضوع، انگیزه جدیدی برای شرکت در انتخابات ایجاد کنند. تصور من این است که با توجه به عکس‌العمل‌ها در فضای رسانه‌ای و مجازی متوجه شدند که هدف‌شان محقق نشده است، بنابراین با چرخش ۱۸۰ درجه‌ای مواضع‌شان عوض شد. مگر تابه‌حال برای ثبت‌نام زنان مشکلی بود؟ مگر هر دوره خانم اعظم طالقانی ثبت‌نام نمی‌کرد؟ این حرف جدیدی نبود که نیاز به گفتن داشته باشد. وی در پاسخ به اینکه در چنین شرایطی زنان چه باید انجام دهند تا به خواست خود برسند؟، گفت: «نباید کوتاه آمد. همه ما در کنار کمپینی که برای ریاست‌جمهوری زنان به راه افتاده، باید به فعالیت‌مان ادامه دهیم تا تفسیر رسمی، قانونی، واقعی و به‌دور از نگاه‌های مردانه از واژه رجل سیاسی توسط شورای نگهبان محقق شود.» هاشمی در واکنش به اینکه خواست زنان برای تفسیر رجل سیاسی کافی است؟ توضیح داد: «‌نه اما ادامه کار رسانه‌ای شاید بتواند شخصیت‌های حقوقی، که به‌صورت قانونی می‌توانند تقاضای تفسیر رجل سیاسی را داشته باشند، به حرکت دربیاورد. مانند رئیس‌جمهور، رئیس مجلس و خود اعضای شورای نگهبان. آقای قالیباف اگر رای زنان را برای انتخابات می‌خواهد این فرصت خوبی است که توجهات را به خود جلب کند».