اراده ایران و آمریکا بر مذاکره است

عبدالرضا فرجی‌راد تحلیلگرمسائل بین‌الملل با مذاکرات وین وارد یک مسیر همواره شده‌ایم؛ یعنی از وضعیت بلاتکلیفی که وجود داشت و هر دو طرف آمادگی برداشتن قدم‌هایی ابتدایی را  نداشتند، ‌خارج شده‌ایم. در چند جلسه مذاکرات کارشناسی مطالبی که توسط واسطه‌ها انتقال پیدا کرده باعث شده احساس اعتماد نسبی برقرار شود؛ همین عامل موجب شده پیش‌نویس را تهیه کنند. برای توافق وقتی پیش‌نویس تهیه می‌شود، بندهایی در آن هست که طرفین روی آن‌ها بحث می‌کنند و ممکن موافق یا مخالف برخی بندها باشند و بخواهند برخی کلمات یا تاریخ‌ها جابه‌جا شوند. اما عقبگرد نداریم و به سمت جلو حرکت می‌کنیم؛ هر دو طرف یعنی هم ایالات متحده و هم طرف ایرانی برای حل و فصل مساله اراده دارند؛ اما مدت زمانی طول می‌کشد که با این وجود به نظر نمی‌رسد این مذاکرات بیش از یک ماه طول بکشد؛ یعنی در همین یکی دو ماهه اول توافق اعلام شده و تحریم‌های اساسی ایران برداشته می‌شود. فشارهای خارجی که بر مذاکرات وین می‌آید و همچنین اثر مثبت یا منفی حادثه نطنز روی این گفت‌وگوها بی‌تاثیر بوده است؛ اما چون اراده دو طرف بر مذاکره کردن است، یعنی دو طرف می‌گویند حل فصل مسائل بین خودشان و بازگشت به برجام باعث کاهش تنش و رفع بسیاری از مشکلات می‌شود لذا خدای‌ناکرده اگر پنج حادثه هم مثل حادثه نطنز اتفاق بیفتد، نمی‌تواند بر مذاکرات اثر بگذارد. طرف سوم یعنی اروپا، روسیه و چین متوجه شده‌اند که مزاحمت‌هایی مثل نطنز، برای عقبگرد در فعالیت‌های وین و مذاکرات صورت می‌گیرد، بنابراین تلاش می‌کنند مذاکرات را با جدیت بیشتری ادامه دهند و می‌دانند دشمنان مختلفی وجود دارند و طبیعتا آنها روی این حساسیت‌ها تاکید می‌کنند. آمریکا امروز اصلاً اهمیتی به کشورهای منطقه مثل عربستان اسرائیل نمی‌دهد، در نتیجه آنها سعی کردند مقداری سنگ‌اندازی کنند. هم آمریکایی‌ها در رابطه با نطنز به اسرائیلی‌ها تشر زدند و هم سعودی‌ها مذاکرات بغداد را انجام دادند. این مذاکرات نشان از ضعف و همچنین نشان‌دهنده این است که آمریکایی‌ها به سعودی خط داده‌اند که بروید مذاکره کنید؛ لذا از روی ناچاری مذاکره می‌کنند. در نتیجه در رابطه با مخالفان منطقه خیلی نباید حساس باشیم؛ شرایط با گذشته تفاوت کرده است. مساله بعدی این است که حتما حل مساله بین ایران و آمریکا باعث می‌شود تنش‌ها در منطقه کمتر از زمان حال و گذشته شود و همین که ما می‌گوییم عربستان آمده و مذاکره می‌کند خود نشان از آرامشی در منطقه دارد.
 عربستانی‌ها معتقد‌ند پشتوانه ندارند و آقای ترامپی نیست که از آنها حمایت کند و آنها نیز پول خرج او کنند؛ بنابراین از گردنکشی دست برمی‌دارند. اسرائیل نیز همانطور که می‌بینید برخی از مسئولان آنها مصاحبه می‌کنند که مساله برجام در وین حل شده است؛ در رابطه با این مساله نمی‌توان کاری کرد و ایران و آمریکا به توافق می‌رسند. اکنون واسطه‌ها یعنی اروپا، چین و روسیه بین ایران و آمریکا کار می‌کنند، اگر در مذاکرات برجام نیز دقت می‌کردیم، این واسطه‌ها یعنی اعضای 1+5 نسبت به روابطی که بین ایران و آمریکا در حال برقراری بود حساس بودند و حتی وزیر خارجه فرانسه سنگ‌اندازی می‌کرد، بنابراین اروپا می‌خواهد برجام از بین نرود؛ اما نمی‌خواهد ایران و ایالات متحده در یک حدی به یکدیگر نزدیک شوند که منافع آنها به خطر بیفتد و حتی روس‌ها نیز به همین شکل. اگر به‌جایی برسیم که مذاکرات به نتیجه برسد، باید این را بپذیریم که از این به بعد به نفع ایران نیست که واسطه‌ها پیام‌های بین ایران و ایالات متحده آمریکا را جابه‌جا کنند؛ هرچه به سمت جلوتر برویم خیلی به نفع اروپایی‌ها و روس‌ها نیست که روابط ایران و آمریکا خوب شود. آنها می‌خواهند برجام بماند اما خیلی هم دوست ندارند که ایران و آمریکا به هم نزدیک شوند که منافع رنو، توتال، پژو و زیمنس و حتی مسائل دیگر در منطقه به خطر بیفتد. نمی‌خواهم بگویم آمریکایی‌ها کاملا از منطقه می‌روند اما پیش‌تر عنوان کرد‌ه‌اند که اولویت‌شان چین است و از افغانستان و عراق نیروهای خودش را بیرون می‌کشند تا در آنجا تمرکز کنند.