روزنامه ابتکار
1400/02/02
چرا احیای برجام با هجمه تندروهای داخلی و خارجی روبه‌رو شد؟ پایان بازی حمله کنندگان به مذاکره
گروه سیاسی- طی روز‌های اخیر و همزمان با مذاکرات وین برای احیای برجام حملات به محمد جواد ظریف و تیم مذاکره کننده هسته ای به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است.صدا و سیما این روزها برای تیم مذاکره کننده سنگ تمام گذاشته است در حالی که رهبر انقلاب طی پیامی توصیه هایی را نیز به مذاکره کنندگان داشتند اما به نظر می رسد به محض اینکه نشانه هایی از احیای برجام به گوش رسید تندروهای داخلی همگام با تندروهای خارجی از این موضوع عصبانی هستند. تردیدی نیست که دولت روحانی پر از ایراد و نقد در عملکرد است و البته نمود این بد عمل کردن به خصوص در دوم هویدا شد اما تنها نقطه مثبت دولت یعنی تیم مذاکره کننده نیز از آتش حملات صدا و سیما و مخالفان در امان نمانده است گو اینکه مذاکره خوب است اما برای اصولگرایان تندرو و نه دولت فعلی.
ماجرا اما از آنجا آغاز شد که سه شنبه شب و همزمان با بازی فوتبال پرسپولیس زیرنویس عجیبی بر صفحه تلویزیون ظاهر شد که میگفت «بنا به درخواست مکرر بینندگان!» مستند «پایان بازی» یک بار دیگر بعد از رقابت فوتبال از شبکه سوم سیما پخش میشود.
اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری روز چهارشنبه در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «حمله به تیم مذاکره کننده و ظریف در شرایطی که در حال مذاکراتی تا این حد حساس هستیم، مثال شلیک به پای خود است. رقابت انتخاباتی به هر قیمتی سیاست نیست. به مصالح ملی ایران فکر کنید و صبور باشید.»
محتوای مستند پایان بازی چیست؟
رویداد24 دراین‌باره نوشته است: این مستند سعی دارد برجام را سند وادادگی دولت معرفی کند اما جالب است که سازندگان این مستند نمی توانند هدف اصلی خود را لابه‌لای ادعاها درباره خیانت تیم مذاکره کننده برجام پنهان کنند. در بخشی از مستند پایان بازی تیتر مصاحبه روزنامه کار و کارگر با سفیر فرانسه در ایران نمایش داده شده که گفته «تلاش می‌کنیم برجام قبل از انتخابات ریاست جمهوری ایران احیا شود». این تیتر به وضوح هدف اصلی سازندگان این مستند را نمایندگی می‌کند.
سراسر مستند به گروه بحران و اعضای آن (راب مالی نماینده آمریکا در امور ایران رئیس گروه بحران است) می‌تازد و ارتباط تیم مذاکره ایرانی با اعضای این گروه را سند خیانت آنها میداند. در مستند پایان بازی سعی میشود ارتباطی میان گروه بحران و رژیم اسرائیل پیدا کند. جالب اینجاست که اپوزیسیون خارج نشین همین ارتباط را بهانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای برای حمله به اعضای گروه بحران و نایاک (شورای ایرانیان آمریکا) کرده‌اند. اما پخش این مستند تنها روش این جریان برای ممانعت از ادامه مذاکراتی نیست که آیت الله خامنه‌ای نیز برای ادامه آن به دولت چراغ سبز نشان داده است.
در روز‌های گذشته اخبار متعددی به صورت محرمانه و از سمت «منابع آگاه ایرانی» به دست رسانه‌های خارجی می‌رسد که پیام‌هایی برخلاف درخواست صریح رهبر درباره شروط مذاکره مخابره می‌کند.
رهبر جمهوری اسلامی ایران به این شرط به تیم مذاکره کننده دولت اجازه مذاکرات غیرمستقیم با آمریکایی‌ها را داده که همه تحریمها ابتدا یکجا برداشته شوند و لغو تحریمها توسط ایران راستی آزمایی شوند. از سوی دیگر آیت الله خامنه‌ای تاکید کرده مذاکرات نباید فرسایشی باشد. به این ترتیب رهبری با پیشنهاد قبلی حسن روحانی مبنی بر اقدام گام به گام بازگشت به برجام مخالفت کرد.
یک هفته پیش خبری از قول منابع آگاه ابتدا به دست فارن پالسی رسید که مدعی شده بود رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران قرار است به جمهوری اسلامی نقشه راهی پیشنهاد کند که طبق آن تحریم‌های ایران تا حدی کاهش یابد که هم تهران به تعهدات خود در برجام بازگردد و هم مخالفان بایدن در آمریکا کاخ سفید را تحت فشار قرار ندهند.
اما دومین خبر مشابه به نقل از منبع آگاه بی نام و نشان ایرانی و این بار از یک شبکه وابسته به صدا و سیما، صدای رئیس هیئت مذاکره کننده ایرانی را در آورد و از ریشه خبر‌های از این دست سخن گفت.
پرس تی.وی روز سه شنبه به نقل از یک منبع آگاه در وین مدعی شد که آمریکا قصد دارد ایران را وادار به پذیرش رفع مرحله‌ای تحریمها کند و تشکیل کارگروه سوم در مذاکرات نیز با هدف اقدام گام به گام ایران و آمریکا است.
این رسانه که بال برون مرزی صدا و سیماست به نقل از منبع آگاه خود نوشته «قصد آمریکا از عدم لغو کامل تحریمها و اکتفا به رفع موقت برخی از تحریمها، صرفا بازگشت به برجام است تا بتواند از امکان مکانیسم ماشه علیه ایران استفاده کند.»
به گفته منبع خبری پرس تی.وی در وین، درصورت پذیرش این مکانیسم، رفع مرحله‌ای تحریمها و یا تمدید بی اثر شدن آنها در بازه‌های زمانی ۱۲۰ روزه و ۱۸۰ روزه، علاوه بر شرطی شدن اقتصاد ایران، آمریکا خواهد توانست با گروگان گرفتن تمدید رفع تحریم، خواسته‌های دیگر خود موسوم به برجام ۲ و ۳ را نیز به ایران تحمیل کند.
عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران و سرپرست هیئت اعزامی به مذاکرات هسته‌ای وین از پوشش خبری مذاکرات توسط پرس تی وی، شبکه ماهواره‌ای انگلیسی زبان صدا و سیما، به شدت انتقاد تندی کرد. او در پایان این دور از گفتگو‌های کمیسیون مشترک برجام در وین، سه شنبه در پیامی به زبان انگلیسی در توئیتر نوشت: «من نمی‌دانم منبع آگاه پرس تی وی در وین کیست، ولی او قطعا آگاه نیست.»
اکانت توییتری پرس تی.وی انتقاد عراقچی را بی‌پاسخ نگذاشت تا نشان دهد جریانی که سعی در تخریب مذاکرات وین دارند، بیدی نیستند که با این باد‌ها بلرزند. در پاسخی که پرس تی وی در توئیتر به عراقچی داده، نوشته شده «به جای به زیر سوال بردن اعتبار منابع خبری پرس تی.وی، آقای عراقچی باید به طور خاص مشخص می‌کرد کدام اطلاعات مطرح شده به وسیله منابع خبری پرس تی.وی مغشوش بوده است. منتظر شنیدن پاسخ او هستیم.»
اکانت‌های توییتری جریان مخالف برجام بعد از این بگو مگوی میان عراقچی و پرس تی.وی وارد عمل شدند و مدعی شدند سابقه دولت روحانی در آنچه «عقب نشینی در مذاکرات» خوانده شده سبب شده خبر‌های پرس تی.وی باورپذیر‌تر از اظهارات تیم مذاکره کننده باشد!
به زعم بسیاری از ناظران، همزمانی انتشار اخباری از این دست در بازوان برون مرزی صدا و سیما و پخش چندباره مستند پایان بازی به معنای تحولات مثبتی در وین است. به بیان دیگر خبر‌هایی از به نتیجه رسیدن مذاکرات وین سبب شده جریانی که به کاسب تحریم معروف است همه تلاش خود را در واپسین دقایق برای مختل کردن این مذاکرات به کار ببندد.
اصولگرایان: فقط با ما مذاکره کنید
جالب است بدانید تنها دو کشور سطح مذاکرات هسته‌ای این دوره وین را در سطح کارشناسان محلی خود نگه داشتند؛ روسیه و چین. مابقی اعضای برجام تیم‌های مجربی از مذاکره کنندگان ارشد خود را راهی وین کرده‌اند. از ایران تیم مذاکره کننده در سطح معاون وزیر و از آمریکا تیم مذاکره کننده در سطح نماینده ویژه رئیس جمهوری در امور ایران عازم وین شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. اتحادیه اروپا نیز معاون مسئول سیاست خارجی خود را راهی مذاکرات این دوره کرده است؛ در حالی که چین و روسیه به حضور نمایندگان ثابت خود در سازمان‌های بین‌المللی وین اکتفا کردند.
در دوران تحریمها ایران به ناچار به دامان چین و روسیه پناه برد. با خروج شرکت‌های غربی از ایران شرکت‌های چینی به اقتصاد کشور راه پیدا کردند و در دوران ۴ ساله ترامپ قرارداد‌های متعددی با شرکت‌های روس و چینی منعقد شد. مهمترین این قرارداد‌ها سند راهبردی ۲۵ ساله روابط چین و ایران است.
حسن روحانی صبح دیروز به شدت از مستند پایان بازی گلایه کرد و گفت: «بعضی‌ها فیلم هم درست کردند که مال سال‌های گذشته است. روی دستشان باد کرده و پخش می‌کنند این‌ها همان تفکرات قدیم هستند و عیبی ندارد برای اینکه ماهیت خودشان را افشا می‌کنند. امروز همه می‌دانند راه حل برای معضل برنامه هسته‌ای ایران، اجرای توافق هسته‌ای است و برای همه روشن است؛ برای پنج بعلاوه یک، اروپا، منطقه و برای همه روشن است. باید این توافق به خوبی اجرا شود.»
پیش از این ظریف در روایتی از نشست کمیسیون امنیت ملی مجلس مطلب بلندی منتشر کرده بود و به کسانی که مذاکرات را به انتخابات گره زده بودند، کنایه زده بود. او تلویحا گفته بود اگر فشار بیشتری روی او بیاورند، نتیجه معکوس خواهد داد و عزمش در انتخابات جزم خواهد شد: «در جلسه چند نفر اظهار نگرانی کردند که گفت و گوهای وین برای رفع تحریمها با اهداف انتخاباتی دنبال میشود و بنده برای جلب آرای مردم به دنبال ایجاد دوقطبی در جامعه هستم. عرض کردم دو قطبی را کسانی می‌سازند که با اتلاف میلیاردها برای تولید سریال، اعتماد عمومی به دیپلماسی کشور را هدف گرفته و معیشت مردم و عزت کشور را بازیچه اغراض سیاسی و انتخاباتی می‌نمایند. یادآوری کردم که علت تصمیم بنده برای نامزد نشدن نگرانی از سبد رای نیست که برای بهبود آن از سیاست خارجی یا انسجام ملی هزینه کنم. نگرانی من از رای آوردن است نه رای نیاوردن. بر عزم خود برای نامزد نشدن استوارم؛ ولی تداوم فشارها، آزارها، افتراها و تهدیدها در اقبال عمومی و در این عزم تاثیر معکوس دارد.»
از زمان آغاز مذاکرات وین حملات علیه تیم مذاکره ادامه دارد. چند روز پیش علیرضا زاکانی نماینده مجلس یازدهم در شبکه افق حاضر شد و مشخصا اعلام کرد مذاکره کنندگان دروغ میگویند و هیچ تحریمی قرار نیست لغو شود. این موضوع را به انتخابات ۱۴۰۰ گره زد و گفت اگر کسی این شعار را بدهد که قرار است تحریمها را لغو کند، بدانید دروغ میگوید.
صداوسیما فعلا تریبون خود را در اختیار جریانی قرار داده که به دنبال شکست مذاکرات وین هستند. برخی ناظران اینگونه تحلیل کردند که موضوع شکست مذاکرات نیست بلکه این جریان قصد دارد هرگونه تغییر در سیاست خارجی در دولت آینده رخ دهد که به زعم آنها دولت صددرصد اصولگراست؛ چنانچه پیش از این نیز در گفتگویی با سایت انتخاب ظریف هشدار داده بود که برخی در داخل به آمریکا گرا میدهند اما ما سکوت می‌کنیم.
سایر اخبار این روزنامه
چرا نمایش خیابانی چندان که باید مورد توجه قرار نمی‌گیرد؟
بی‌مهری به تئاتر خیابانی
محمدرضا ستاری
مهندسی انحصار در صنعت خودرو
ماهیت مذاکرات ایران و عربستان چیست؟
ریاض – تهران در مسیر تغییر معادلات منطقه
افشای رازِ 400 ساله میدان نقش جهان و دلیل جهت‌گیری آن
به سخن آمدنِ صفویه
چرا احیای برجام با هجمه تندروهای داخلی و خارجی روبه‌رو شد؟
پایان بازی حمله کنندگان به مذاکره
چرا لیست دریافت‌کنندگان واکسن کرونا اعلام نمی‌شود؟
یک واکسن کرونا و این همه جنجال
«ابتکار» در گفت‌وگو با یک کارشناس ارتباط نرخ ارز با قیمت در سایر بازارهای دیگر را بررسی کرد
جاده ناهموار قیمت خودرو
رئیس قوه قضائیه:
ارتش ولایی است
روحانی در جلسه هیئت دولت:
واکسن برای کل ملت رایگان است
نماینده وزیر بهداشت:
درخواست‌های متعددی از برخی کشورها برای واکسن ایرانی کرونا دریافت شده است
بزرگترین خیانت تاریخ فوتبال با خنجر زهرآگین انگلیسی‌ها
کودتا ۴۸ ساعته شکست خورد
اتحادیه اروپا:
روی موفقیت مذاکرات برجام متمرکز هستیم
