روزنامه ابتکار
1400/02/11
کیفیت سریالهای مناسبتی رمضان امسال چگونه بود؟ افول مناسبتی ها
فاطمه امینالرعایاسالها است که شب‌های ماه مبارک رمضان، مردم اوقات‌شان را با دیدن سریالهای مناسبتی صدا و سیما می‌گذارنند. امسال نیز به رسم سالیانه چندین سریال از صدا و سیما پخش میشود اما آیا کیفیت این آثار نسبت به سال‌های پیش بهبود داشته است؟
تقریبا بیش از 2 دهه است که صدا و سیما اقدام به ساخت سریالهای مناسبتی برای ماه مبارک رمضان کرده است. سال ۷۳ اولین سالی بود که تلویزیون با پخش سریال «نیمه پنهان ماه» پایه‌گذار رسمی نوین شد، تلویزیونی که پیش از آن پخش سریالهای عادی خود را در ماه مبارک متوقف می‌کرد تا مردم ایران بیشتر به معنویات بپردازند. در کمتر از ۲۰ سال، امروز شبکه‌های مختلف تلویزیونی برای پخش سریال رقابت می‌کنند. توجه مخاطبانی که پس از یک روز طاقت‌فرسا دل‌شان می‌خواست پای سفره افطار داستانی را دنبال کنند، اولین دلیل برنامه‌سازان و برنامه‌ریزان تلویزیون برای ادامه این روند بود.
امسال قرار بود سریالهای «احضار»، «بچه مهندس ۴»، «یاور» و «رعد و برق» چهار مجموعه ویژه ماه رمضان باشند اما «رعد و برق» به آنتن نرسید و از کنداکتور حذف شد. اما کیفیت آثار امسال نسبت به سال‌های گذشته چگونه بود؟ محمدرضا خالقی‌زاده، منتقد سینما و تلویزیون، در گفت‌وگو با «ابتکار» می‌گوید: به نظر می‌رسد که امسال سریال «احضار» مورد توجه قرار گرفته است. سریال «بچه مهندس» با تغییر شخصیت‌ها و ورود بیش از اندازه ماجرای عشقی خیلی کار خوبی از آب در نیامده است. به نظر من سریالهای امسال به نسبت سال‌های گذشته ضعیف‌تر شده‌اند و به نظر می‌رسد این روند ادامه هم داشته باشد.
بیش از 2 دهه است که سریال‌سازی برای ماه رمضان در دستور کار بوده است، در این بین سریال‌هایی مانند «میوه ممنوعه» و «صاحبدلان» به چشم می‌خورند که بسیار قوی و پرطرفدار بودند. اما چرا دیگر شاهد تکرار چنین مجموعه‌هایی نیستیم؟ خالقی‌زاده می‌گوید: شاید بتوانیم بگوییم برخی از بهترین سریالهای صدا و سیما، جزو سریالهای ماه رمضان بوده است. اما موضوع این است که کاربلدها بیرون از ماجرا هستند. ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم در فضای فعلی هنری کشورمان که تا حد زیادی همه چیز رابطه‌ای، پولی و موروثی شده است، افراد شاخص جدیدی وارد شوند. در چنین فضایی نمی‌توانیم انتظار تولیدکنندگان آثار به اصطلاح فاخر را داشته باشیم. چون افراد با استعدادی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، معمولا از چنین امکاناتی برخوردار نیستند. بنابراین در چنین شرایطی باید به همان افراد کاربلد سابق بسنده کنیم و تلاش‌مان این باشد که آن‌ها را حفظ کنیم اما متاسفانه می‌بینیم که چنین هم نمی‌شود. پس کار خوب را چه کسی باید تولید کند؟ هر کسی که از پس آن بر نمی‌آید. فیلمنامه نوشتن، کارگردانی خوب، آدم خودش را می‌خواهد. آقای افخمی هم که امسال «احضار» را روی آنتن دارد در گذشته وارد شده است و پس از تجربه‌های مختلف کاری توانست چند کار خوبی تولید کند.
او ادامه می‌دهد: در آثار ما قصه خوب وجود ندارد. وقتی متن خوب وجود نداشته باشد، کارگردان نمی‌تواند خوب کارگردانی کند، بازیگر هم نمی‌تواند بازیگری کند. به همین راحتی! وقتی خشت اول را اشتباه می‌گذاریم تا آخر هم ادامه پیدا می‌کند.
در شرایطی که افراد کاربلد ورود نمی‌کند، ممکن است شرایط برای ورود افراد جوان با استعداد فراهم شود. اما چرا باز هم شاهد ظهور استعداد چوان نیستیم؟ خالقی‌زاده می‌گوید: متاسفانه صدا و سیما ما کاملا به دنبال کارهای شعارزده است و افراد خاصی را هم برای این کار در نظر می‌گیرد. صدا و سیمای ما همیشه این روند را داشته اما حالا این روند شیب بیشتری هم گرفته است. می‌بینیم که همین سیاست‌گذاری باعث شده مخاطبانش را هم از دست بدهد. همچنین روند کلی جذب و گردش نخبگان در سینمای ایران، برای افراد جوان و مستعد وجود ندارد و سالم نیست. پس چه کسی کار خواهد کرد؟ ما بعد از محسن تنابنده و امیرمهدی ژوله که چندان هم جدید نیستند، طنز پرداز جدیدی را معرفی نکردیم. چه کسی متن جدیدی نوشت و فرد تازه‌واردی باشد؟ موضوع این است که حتی اگر افراد خاصی هم که کارهای خاص می‌سازند، اگر کارشان را بلد باشند خیلی خوب است اما موضوع این است که همیشه چنین اتفاقی نمی‌افتد و گاهی می‌بینیم کارشان را هم بلد نیستند. بالاخره باید به نحوی فضای تازه وارد این حیطه شود وگرنه ما روز به روز افت خواهیم کرد. مگر اینکه دوباره برویم به سراغ اصغر فرهادی‌ها، رضا عطاران‌ها، قاسم‌خانی‌ها و... و دل‌شان را به دست بیاوریم و به تلویزیون برگردانیم. وقتی آدم جدید تولید نمی‌کنیم مجبوریم دست به دامن آن‌ها شویم. اگر این کار را نکنیم، قول می‌دهم سال بعد کیفیت آثار از این هم پایین‌تر بیاید.
در شرایط کنونی که بسیاری از افراد حرفه‌ای تلویزیون را رها کرده‌اند و به شبکه نمایش خانگی روی آورده‌اند، آیا امکان استقبال از برنامه‌های مناسبتی در این پلتفرم وجود دارد؟ این منتقد می‌گوید: به نظر من این پلتفرم‌ها بسته به اینکه بتوانند شرایط فعلی را حفظ یا بهتر کنند، در آینده خیلی نزدیک صدا و سیمای ما را کلا کیش و مات خواهند کرد، حتی در زمینه پخش مسابقات فوتبال. کافی است چند تیم فوتبال کشور ما حق پخش بازی‌هایشان را به این پلتفرم‌ها بسپارند. به نظر من جای کار وجود دارد اما نه به این شکل که بیاییم، الگویمان سریالهای ترک یا سریالهای کم کیفیت‌تر از آن بگذاریم. متاسفانه در حال حاضر حتی افراد کاربلد هم چندان موفق عمل نمی‌کنند. مثلا من تعجب کردم چگونه «خوب، بد، جلف» چگونه ساخته شده است. البته ما اثری مثل «قورباغه» هم داشتیم که بسیار قابل توجه بود. یا الان آقای فتحی می‌خواهد «جیران» را برای شبکه نمایش خانگی بسازد. بنابراین خبرهای خوشی هم می‌آید. من امیدوارم هم شبکه نمایش خانگی تلاش کند به سمت کیفیت نتفیلیکس نزدیک شود نه به سمت سریالهای ترکی. جای کار وجود دارد.
او ادامه می‌دهد: متاسفانه به من ثابت شده در کشور ما محدودیت‌ها گاهی بهتر از نبود محدودیت است. بسیار متاسفم که این را می‌گویم، وقتی چارچوبی می‌گذاریم کارها به سمت کارهای قوی‌تر می‌روند. مثلا سریال «گیسو» به شدت سریال ضعیفی است یا سریال رامبد جوان. به همین دلیل از یک سری محدودیت‌ها استقبال می‌کنم. محدودیت‌ها باعث ساخت «شب دهم» یا «برره» شد. همین محدودیت‌ها باعث افزایش دقت میشود. به هر حال من مطمئنم در شبکه نمایش خانگی به سمتی می‌رویم که حداقل سالی سه سریال خوب داشته باشیم. اگر کارگردان‌های درجه یک کار کنند و خودشان را حفظ کنند، با متنی خوب، شبکه نمایش خانگی قطعا بازی را از صدا و سیما می‌برد که حتی به نظر می‌رسد پلتفرم‌ها از صدا و سیما پیش افتاده‌اند. به هر حال امیدوارم شاهد کارهای خوب باشیم.
امسال که گذشت اما زمان زیادی تا ماه رمضان سال بعد باقی مانده است. آیا مسئولان برنامه‌ریز صدا و سیما تلاش خواهند کرد سال بعد کیفیت بهتری را در برنامه‌های مناسبتی ارائه کنند؟
سایر اخبار این روزنامه
کیفیت سریالهای مناسبتی رمضان امسال چگونه بود؟
افول مناسبتی ها
محمدعلی وکیلی
پروژه قهرمان‌سوزی!
برجام چگونه بن سلمان را وادار کرد از موضع پایین به مذاکره با ایران تن دردهد؟
تحولات جدید در روابط تهران – ریاض
ادامه پس لرزه‌های انتشار فایل صوتی ظریف پایان «آشنا»
کدام بازار بیشتر زیان را دید؟
سیگنال کاهش قیمت ارز به بازارها
آمریکا از پیشرفت در مذاکرات وین خبر داد
احیای برجام تا خرداد؟
بازتاب گسترده درباره سوءاستفاده از سهمیه پاکبانان در شهرداری تهران
فاجعه ادامه دار واکسن خواری
آیت‌الله رئیسی:
با فساد فساد گفتن مشکل حل نمی‌شود
برای انتخابات 1400
محسن رضایی رسما اعلام کاندیداتوری کرد
واکنش تند علم الهدی به فایل صوتی ظریف:
در جلسات سورچرانی وین ذلیل شدید
