روزنامه شرق
1396/03/20
احیای حزب کارگر
تــرزا مـی، نخـســت‌وزیــر محافظه‌کار بریتانیا، با برگزاری انتخابات زودهنگام سودای افزایش اکثریت حزبش در پارلمان را در سر داشت اما نتایج انتخابات سراسری روز پنجشنبه بریتانیا نه‌تنها به‌کلی اکثریت را از حزب محافظه‌کار گرفت و به کاهش کرسی‌های این حزب در پارلمان منجر شد، بلکه موقعیت شخص ترزا می را هم متزلزل کرد. تا پیش از اعلام نتایج همه پیش‌بینی‌ها متفق‌القول از پیروزی محافظه‌کارها و کسب اکثریت در انتخابات حکایت داشت و شک و شبهه فقط در میزان آرای این حزب بود.اما ورق برگشت و حزب محافظه‌کار با ازدست‌دادن 12 کرسی اکثریت کرسی‌های پارلمان را از کف داد و برخلاف پیش‌بینی‌ها حزب کارگر به رهبری جرمی کوربین توانست با افزایش 31 کرسی خود در پارلمان روی‌هم‌رفته 261 کرسی را از آنِ خود کند. روی‌هم‌رفته اختلاف حزب محافظه‌کار و حزب کارگر فقط دو درصد بود؛ حزب محافظه‌کار: 42 درصد و حزب کارگر 40 درصد. گرچه تعداد کرسی‌های حزب محافظه‌کار همچنان از حزب کارگر بیشتر است، اما به‌درستی می‌توان جرمی کوربین را پیروز انتخابات سراسری اخیر بریتانیا خواند.
او یک‌تنه در میدان رقابت با محافظه‌کاران، حزب کارگر را بالا کشید و تحت فشار داخلی حزب خود و کودتای هم‌حزبی‌هایش هم سربلند بیرون آمد. کوربین زمانی رهبری حزب کارگر را برعهده گرفت که ماجراجویی‌های نظامی دولت بلر در عراق و برنامه‌های خصوصی‌سازی در بریتانیا و درنتیجه بحران مالی، این حزب را نزد افکار عمومی بی‌اعتبار کرده بود. کوربین کسی بود که بار دیگر حزب کارگر را با سنت خود آشتی داد و مواضع این حزب را که تا پیش از سال 2015 و رهبری او، به حزب چپ میانه بدل شده بود، به مواضع چپ‌های رادیکال نزدیک کرد.
او حزب کارگر را با نیم میلیون عضو به یکی از بزرگ‌ترین احزاب اروپا بدل کرد. در کارزار انتخاباتی اخیر هم کوربین برخلاف ترزا می، رویکرد آسان‌گیرانه‌تری نسبت به مهاجران داشت و برنامه‌های ضدریاضتی و تأکیدش بر خدمات عمومی، بسیاری از بریتانیایی‌ها به‌ویژه جوانان را به حمایت از سیاست‌های چپ‌گرایانه‌اش وا داشت.
در مقابل ترزا می بیشتر روی برنامه‌های خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا متمرکز بود؛ امری که به نظر می‌رسد در نهایت به ضرر او و حزبش تمام شد. با همه اینها احتمال نخست‌وزیری کوربین اندک است و جنب‌و‌جوش ترزا می برای تشکیل دولتی ائتلافی و ماندن در قدرت به‌عنوان نخستوزیر هم از همان ساعات اولیه پس از اعلام نتایج آغاز شد. در پی اعلام نتایج بسیاری از سیاست‌مداران بریتانیایی ازجمله جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر، از ترزا می خواستند از نخست‌وزیری استعفا دهد اما او با رد این پیشنهادات گفت بریتانیا اکنون به ثبات نیاز دارد. لازمه تشکیل دولت مستقل، کسب 326 کرسی از 650 کرسی پارلمان است و حزب محافظه‌کار با 318 کرسی اکنون نمی‌تواند بدون ائتلاف با حزبی دیگر دولت تشکیل دهد، چنین شرایطی را در بریتانیا اصطلاحا پارلمان معلق می‌خوانند.
راهکارهای پیش‌ِروی ترزا می
در چنین شرایطی رهبر حزبی که بیشترین کرسی‌های پارلمان را به‌دست آورده این فرصت را دارد که برای تشکیل دولت تلاش کند. این تلاش‌ها از دو راه می‌گذرد: گزینه نخست ائتلاف با حزبی دیگر و تشکیل دولتی ائتلافی است که در این شرایط برخی وزارتخانه‌ها با حزب دیگر تقسیم میشود و از این راه حزب محافظه‌کار که اکنون بیشترین کرسی را دارد مطمئن خواهد بود برای تصویب طرح‌هایش در پارلمان با مشکلی جدی روبه‌رو نخواهد شد. اما یک امکان توافق غیررسمی دیگر هم در کار است که به توافق «اعتماد و حمایت» معروف است.
در چنین حالتی احزاب کوچک‌تر به حزب بزرگ‌تر قول می‌دهند از لایحه‌های دولت در پارلمان مانند بودجه پیشنهادی دولت حمایت کنند و در عوض این لایحه‌ها با مشورت حزب کوچک‌تر نوشته میشود و درواقع این حزب کوچک‌تر نقشی کم‌رنگ در دولت دارد. در چنین شرایطی دولت اقلیت هم کرسی‌های وزارتخانه را برای خود نگه داشته است و هم از آن‌سو نگران رأی عدم اعتماد پارلمان به خود نیست.
با این همه براساس گزارش‌ها ترزا می توانسته برای تشکیل دولت با حزب اتحادیه دموکراتیک (DUP) که بزرگ‌ترین حزب در ایرلند شمالی است به توافق برسد. پیش‌تر «آرلین فوستر»، رهبر این حزب که 10 کرسی در پارلمان دارد، برای ائتلاف با حزب محافظه‌کار اعلام آمادگی کرده بود و منابع این حزب نیز دلیل اصلی این توافق را جلوگیری از نخست‌وزیری جرمی کوربین اعلام کرده بودند.
با این همه هنوز مشخص نیست آیا این دو حزب برای تشکیل دولت ائتلافی به توافق رسیده‌اند یا در قالب توافق «اعتماد و حمایت». آن‌طور که گاردین به نقل از منابع آگاه گزارش داده، به نظر می‌رسد دو حزب به این نتیجه رسیده‌اند که نیازی به تشکیل دولت ائتلافی نیست.
ترزا می نیز در بیانیه‌ای از دیدار با ملکه بریتانیا و کسب اجازه از او برای تشکیل دولت خبر داد و گفت این دولت هدایت مذاکرات برگزیت که 10 روز دیگر آغاز میشود را برعهده خواهد داشت. لیبرال‌دموکرات‌ها و همچنین جرمی کوربین، از پیش احتمال هرگونه توافق و ائتلافی را با رقبا منتفی دانسته‌اند. لیبرال‌دموکرات‌ها خاطره خوشی از ائتلاف با دیوید کامرون پس از انتخابات ٢٠١۵ ندارند. کوربین نیز تشکیل کابینه ائتلافی با حزب ملی اسکاتلند یا لیبرال‌دموکرات را رد کرده است.
تحرکات اخیر ترزا می نشان می‌دهد با وجود افزایش تعداد کرسی‌های حزب کارگر و کاهش اکثریت حزب محافظه‌کار، ترزا می همچنان نخستوزیر بریتانیا باقی می‌ماند. متحدان او در شرکت‌های بزرگ و رسانه‌های جریان اصلی هم از همین فردا برای احیای این حزب سنگ‌تمام می‌گذارند و طرح‌های جدید این حزب برای حمله به خدمات اجتماعی و رفاه عمومی هم ادامه خواهد داشت. اما این‌بار حزب کارگر به رهبری کوربین موقعیت خود را به طرزی ناباورانه بهبود بخشیده تا در مقابل ترس و سرکوب، امید و آرزو بیافریند.
خطاهای فاجعه‌بار ترزا می از نظر مفسران
نخستوزیر بریتانیا زیر رگبار انتقاد مفسران روزنامه‌های جهان قرار دارد. ترزا می با تجدید انتخابات پارلمانی دست به یک قمار بزرگ سیاسی زد و بازی را باخت. نخستوزیر بریتانیا یک نکته را ندید و آن اینکه او «مارگارت تاچر» نیست. مفسر روزنامه لهستانی «رزکزپوس‌پولیتا» به خطای اصلی و مهم ترزا می اشاره می‌کند و می‌نویسد: «ترزا می یک خطای فاحش مرتکب شد؛ او فراموش کرد مارگارت تاچر جدید بریتانیا نیست، بلکه نخست‌وزیری است که تنها به طور تصادفی به این مقام رسیده است.
پس از آنکه «بوریس جانسون»، سخنگوی اصلی طرفداران خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، از پذیرش مسئولیت اداره کشور سر باز زد، محافظه‌کاران ترزا می را برگزیدند؛ آن‌هم به این علت که ترزا می موضع روشن و شفافی درباره خروج از اتحادیه نداشت و در‌عین‌حال، کس دیگری هم در کار نبود».
به گزارش دويچه‌وله، مفسر روزنامه «دنیک ان» چاپ اسلواکی، بیشتر به ویژگی‌های شخصیتی ترزا می توجه کرده است. او می‌نویسد: «ترزا می تا پیش از برگزاری رفراندوم خواستار ماندن بریتانیا در اتحادیه اروپا بود؛ اما پس از رفراندوم، نه‌تنها وظیفه نخست‌وزیری را پذیرفت، بلکه حتی به مدافع سرسخت خروج بریتانیا از این اتحادیه بدل شد. از منظر حرفه‌ای، شاید بتوان این تغییر را فهمید؛ اما این امکان منتفی نیست که بخشی از مردم این تغییر مواضع را نوعی محاسبه‌گری و حرص و طمع به کسب قدرت ارزیابی کرده باشند و آن را نوعی فقدان باورپذیری و ثابت‌قدمی او بدانند؛ موضوعی که حداقل درباره رقیب او در انتخابات، یعنی جرمی کوربین از حزب کارگر صدق نمی‌کند».
مفسر، روزنامه آلمانی «زوددویچه» به شعارهای ترزا می در انتخابات اشاره می‌کند و می‌نویسد: «ترزا می تلاش داشت ذهن مردم را با شعارهای خود پر کند؛ غافل از اینکه با افرادی بالغ روبه‌روست».
مفسر روزنامه فرانسوی «فیگارو» درباره آینده ترزا می می‌پرسد و می‌نویسد: پرسش اصلی روز پس از این انتخابات سرنوشت‌ساز این است که آیا ترزا می می‌رود یا می‌ماند؟ مفسر روزنامه سوئدی «داگنز نی‌هیتر» می‌نویسد: «با تجدید بی‌مورد و غیرالزامی انتخابات پارلمانی، ترزا می خطای وحشتناکی را مرتکب شده است. حال، دوستان و یاران حزبی‌اش چاقو‌های خود را تیز کرده‌اند و بازار گمانه‌زنی بر سر رهبری جدید حزب رونق گرفته است. یک آینده سیاسی پرهرج‌ومرج در انتظار بریتانیاست».
سایر اخبار این روزنامه
روی شانه‌های ایران
نوربخش: تكذيب مي‌كنم
این جنایات در عزم ملت ایران خللی ایجاد نمی‌کند
پاسخ تهران به تسليت دوپهلوي ترامپ
پیام عبدالله نوری در پی فاجعه تروریستی تهران
اهل سنت علیه تروریسم
صدرا را از دور خارج کردند
احیای حزب کارگر
دستگيري 41 نفر از عناصر گروهک داعش
سلول‌هاي خفته داعش عليه دولت روحاني
در رثاي بارينگز بانک
مردم؛ حامیان کشاورزی
ارعاب؛ هم استراتژي هم تاكتيك
