روزنامه جوان
1400/02/19
ماه خدا در سریال‌های رمضان در حاشیه است
سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: نعمت‌الله سعیدی، کارشناس عرصه فرهنگ و هنر با بیان این مطلب در دومین نشست مجازی نقد سینما و تلویزیون با عنوان «رمضان در تلویزیون» که به صورت مجازی و به همت دفتر جبهه مطالعات فرهنگی انقلاب اسلامی برگزار شد، گفت: ماه رمضان خودش رسانه و بهانه‌ای برای تقویت رسانه است و فرصتی در جهان اسلام برای ایجاد مخاطب تعریف می‌کند؛ مخاطبی که در بستر دین برای دریافت محصول فرهنگی و دینی تعریف میشود.فرصت رسانه‌ای ماه رمضان
وی با بیان اینکه رمضان بستری مشترک در جهان اسلام است و نامگذاری روز قدس در این ماه دال بر این موضوع است، گفت: رمضان رسانه را تقویت و مخاطبان را افزایش می‌دهد و به نوعی گویا ماه مصرف‌گرایی دینی و فرهنگی است و در آداب دینداری‌مان نیز در رمضان با ادعیه‌های مختلف همراه شده و برای سحر، افطار و شب‌های آن نیز برنامه‌ریزی شده است. این کارشناس، فرصت رسانه‌ای ماه رمضان را فرصتی برای طرح دین دانست و عنوان کرد: سؤالی که در صدا و سیما باید مطرح شود این است که «کدام دین؟» برای مثال مواجهه‌ای که با مصرف‌گرایی در دین وجود دارد، چقدر در رسانه ملی مورد توجه است؟ دوری از اسراف‌گرایی چه جایگاهی در این رسانه دارد؟ این مصرف‌گرایی در مقوله‌های فرهنگی و دینی برعکس است و ما توصیه به انجام هر چه بیشتر اعمال عبادی و خوراک سالم فرهنگی شده‌ایم و رمضان فرصتی برای احیای اقتصاد فرهنگی است.
در ماه رمضان دنبال سرگرم کردن مردم هستند!
سعیدی در ادامه تصریح کرد: با یک بررسی اجمالی متوجه می‌شویم در ماه رمضان فی‌نفسه مخاطبان تلویزیون افزایش پیدا می‌کند، اما ما در سال‌های اخیر سریال‌های مناسبتی نداشته‌ایم بلکه به مناسبت رمضان سریال‌هایی با مضمون اجتماعی ساخته‌ایم.
افراط در کمدی‌سازی
این کارشناس عرصه فرهنگ و هنر با بیان اینکه افراط در ورود به مباحث ماورائی در سریال‌ها موجب چند سال دوری از این موضوع شده است، ادامه داد: رسانه می‌خواهد تغییر مسئله ایجاد کند و به تبع آن به تغییر افکار برسد تا بتواند شاهد تغییر رفتار در میان مخاطب باشد. یکی از مهم‌ترین ژانر‌ها در مسیر تغییر افکار ژانر معناگراست، چراکه معاد که از اصول دین ماست مقوله‌ای معنوی است. پیش‌فرض غلطی وجود داشت که مخاطب در ماه رمضان، خسته از روزه‌داری برای گذران وقت نیاز به فضای شاد دارد و این مسئله سریال‌سازی را به سمت ساخت کمدی سوق داد.
سعیدی با بیان اینکه در بحبوحه گفتمان امید و ناامیدی، ساخت آثار طنز موضوعیت دارد، اما مسئله این است که در درجه اول یک عقب‌نشینی در مفهوم دین به وجود آمده است، تأکید کرد: جریان فرهنگی، نگاه و رویکرد ماورائی ساخت اثر را در نطفه خفه کرد و چند سال تلویزیون در این زمینه لال شده بود.
این کارشناس عرصه فرهنگ و هنر در ادامه تصریح کرد: تفکر انتقادی با گرایش سلبی، تفکر جهان اسلام نیست چراکه به نسبی‌گرایی بازمی‌گردد و ریشه در ناشکری دارد و ما در ادبیات خود وقتی از نقد صحبت می‌کنیم از نگاه ایجایی سخن به میان می‌آید.
در بخش دیگری از این نشست رضا زاده‌محمدی، کارشناس تلویزیون با اشاره به عقبگرد در سریال‌سازی ماه مبارک رمضان گفت: در میان سریال‌های ماه رمضان امسال یک اثر نسبتاً خوب است و بقیه ضعیف هستند. «بچه مهندس» سریال بدی نیست چراکه توانسته بحث هوش و علم ایرانی‌ها را به نمایش گذارد. سریال «احضار» آنجایی که سراغ روابط دختر و پسری می‌رود از لحاظ کیفی افت می‌کند و آنجایی که به مسائل ماورائی می‌پردازد، یک تکانی می‌خورد و به نظرم نقطه قوت سریال هم همان مسئله احضار روح است.
وی افزود: سریال‌هایی مثل «گاندو» و «بچه مهندس» نشان داده‌اند که به هر حال ما هوش و ذکاوت هم داریم و بسیاری از این سریال‌ها توان عرضه در جهان اسلام به عنوان فرهنگ ایرانی- اسلامی را دارند. صدا و سیما همچنان مخاطب خود را دارد و حتی سریال‌هایی نظیر «نون. خ» و «پایتخت» مخاطبان بسیاری از خارج کشور دارند.
زاده‌محمدی بر اهمیت وجود شهرک سینمایی برای ساخت آثار تلویزیونی تأکید کرد و افزود: کره‌جنوبی در یک شهرک سینمایی‌اش حدود ۴۰ اثر تاریخی ساخته است و این مسئله نشان می‌دهد ما باید نسبت به اقتصاد سریال‌سازی‌مان نیز توجه کنیم.
حوزه علمیه با تلویزیون ارتباط ندارد
در بخش دیگری از این نشست، نعمت‌الله سعیدی با بیان اینکه فضای انتقادی تأثیر بسزایی در جهت‌دهی کارگردانان و نویسندگان در سریال‌سازی دارد، عنوان کرد: سریال احضار اگر بتواند همین مسئله را به مخاطب ثابت کند که روح وجود دارد و دنیا به همین کالبد دنیوی خلاصه نمی‌شود، کار خود را کرده است، اگر چه کار ضعیف هم باشد.
وی با بیان اینکه ما در آموزه‌های دینی خودمان یک تعریف از روح و جهان برزخ داریم و با ادبیات مسیحی یا سرخ‌پوستی یک تعریف دیگر گفت: ابتدا تصور می‌کردم که این سریال می‌خواهد یک تعریف میانه و تعریفی بر باور عوام از عالم ماوراء ارائه دهد، اما رفته رفته به مسیر صحیح خود بازگشت و توانست تعلیق خوبی هم به مخاطب ارائه دهد.
این کارشناس عرصه فرهنگ و هنر در پایان تصریح کرد: رمضان باید فرصتی برای تلویزیون و تلویزیون نیز بستری برای رمضان باشد و این ماه مبارک بهترین فرصت برای نگاه جهانی به انقلاب اسلامی و جهانی کردن این انقلاب است. نقطه ضعف بزرگی که وجود دارد این است که فضای فکری و اندیشه‌ای ما با فضای هنری پیوند نمی‌خورد و حوزه علمیه با تلویزیون ارتباط ندارد و این ارتباط تنها در پخش سخنرانی‌های مذهبی خلاصه شده و در ادبیات‌سازی دینی و هنری ما ورود نکرده است.
احسان دهقانی، خبرنگار حوزه سینما هم در بخشی از این نشست به ارائه گزارشی از وضعیت رسانه‌ها در کشور‌های عربی در ماه رمضان پرداخت و گفت: در کشور‌های عربی از جمله مصر، سوریه و لبنان که در صنعت سریال‌سازی سرآمد هستند، سریال‌های پربیننده که بیش از ۳۰ قسمت هستند، شروع‌شان را ماه رمضان قرار می‌دهند.
سایر اخبار این روزنامه
ماه خدا در سریال‌های رمضان در حاشیه است
سریال «موسی (ع)» حاتمی‌کیا را پای جلسات حاج آقا عابدینی کشاند
چند نکته درباره موسای ابراهیم
شبیخون به قدس در روز قدس
زمزمه‌های تمدید توافق با آژانس از وین
دشمن فوتبالی فوتبالی‌ها
بازگشت شیرین هفت تپه
آغاز به کار سامانه ثبت نام سالمندان جامانده از واکسیناسیون
عطریانفر: نفرت ملی از دولت شکل گرفته، اما حق نیست!
غرق در رؤیای اروپا
مؤسسه نشر آثار امام نگران تحریف امام شد
فرصتی برای اتحاد جهان اسلام
