افزایش امید اجتماعی در سایه واکسیناسیون

اردشیر گراوند
جامعه‌شناس
ظهور و شیوع ویروس ناشــــناخــــته کـــــرونا در جهــــان و ایــران انسان‌ها را در فضایی پرابهــــام قـــــرار داد. بیماری ناشناخته‌ای که با گذشت زمان دستخوش تغییرات و جهش‌های بسیار شده و انسان‌ها را با چالش‌های جدی‌تری مواجه می‌کرد، توانست بذر اضطراب و ناامیدی را در جامعه تکثیر کند. در شرایطی که هر روز بر تعداد تلفات ناشی از ابتلا به بیماری افزوده می‌شود، تنها انجام واکسیناسیون همگانی است که می‌تواند از استرس و اضطراب ناشی از شیوع این بیماری در جامعه بکاهد. خوشبختانه واکسیناسیون هرچند با تأخیر در کشور ما هم آغاز شد و این  اقدام گام مثبتی در جهت افزایش امید و اعتماد اجتماعی به شمار می‌رود. در حقیقت واکسیناسیون علیه بیماری کرونا باعث افزایش امید  افراد جامعه نسبت به حکومت شده است و اثر مثبتی در فضای سیاسی و اجتماعی برجای خواهد گذاشت. از سوی دیگر انجام واکسیناسیون با حجم بالا و انسجام مناسب و همچنین با کمترین حاشیه می‌تواند بخشی از سرمایه‌های اجتماعی میانی و کلان کشور را بازگرداند.
مزیت دیگر تزریق واکسن به نظام اجتماعی باز می‌گردد به این معنا که افراد جامعه به این نتیجه می‌رسند که مطالبات عمومی و اجتماعی آنها به نتیجه رسیده است. بنابراین چنین ذهنیتی برایشان ایجاد می‌شود که می‌توانند با پیگیری و درخواست به خواسته‌های اجتماعی خود برسند. این امر نه تنها به تداوم مطالبات اجتماعی منجر می‌شود بلکه ترمیم سرمایه اجتماعی میانی را نیز به دنبال خواهد داشت. از سوی دیگر به طور طبیعی همه ما نگران سلامتی اعضای خانواده و بخصوص سالمندان خانواده خود هستیم. اگر سالمندان جامعه با تزریق واکسن در مقابل کرونا به ایمنی نسبی دست یابند، صله رحم در جامعه توسعه می‌یابد. با توسعه صله رحم بخش عمده‌ای از روابط عاطفی جامعه تلطیف شده، سلامت اجتماعی افزایش می‌یابد. انجام واکسیناسیون با سرعت و حجم بالا در شرایطی که عدالت در توزیع هم وجود داشته باشد، می‌تواند به کاهش اضطراب اجتماعی و امیدافزایی در جامعه منجر شود. البته گاهی در جامعه جهانی گسترده با چندین میلیارد انسان، در هنگام اجرای اقدامات مثبت و تأثیرگذار اینچنینی با حاشیه و اختلال هم مواجه می‌شویم. کشور ما هم از این قاعده مستثنی نیست. در حقیقت برخی افراد تلاش می‌کنند از شرایط به نفع خود استفاده کنند و برخی دیگر هم سعی می‌کنند وجه منفی افعال را در نظام اجتماعی انتشار دهند. به نظر من تشدید و تکثیر چنین حواشی در فضای مجازی آسیب به مراتب جدی ‌تری به همراه دارد از این رو باید آن‌ها را نادیده گرفت. توجه به این نکته بسیار مهم است که در شرایطی که بستر یک اقدام مهم ملی در جامعه فراهم شده و هم نظام اجتماعی و هم خود ما بر روند اجرای صحیح آن نظارت داریم نباید با بروز خطاهایی که تعداد آن کمتر از یک یا دو درصد است کل سیستم و اقدامات مثبت آن و همچنین نتیجه مثبت واکسیناسیون  همگانی را زیر سؤال ببریم.