همتی: نرخ ارز کاهش پیدا می‌کند
شهروندآنلاین: عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی، با تأکید اینکه نرخ فعلی ارز نرخ واقعی نیست و ما نرخ تسعیر ارز بانک‌ها را نیز ۱۵۹۰۰ تومان برای پایان سال ۹۹ اعلام کردیم، گفت: «روند بازار نزولی است و نرخ ارز کاهش پیدا می‌کند.»
همتی یکشنبه شب با حضور در یک برنامه زنده تلویزیونی به تشریح سیاست‌های پولی، بانکی و ارزی پرداخت.
نکات مهم سخنان او چنین است:
در مقاطعی شوک‌هایی ایجاد می‌شود و ما باید ببینیم ریشه تورم در کجاست. ریشه تورم طی چند دهه است و در واقع میانگین بلندمدت ما ۲۰درصد بوده و این میزان امروز کف تورمی است.
دو ناترازی مهم داریم که اگر حل نشود تورم ریشه‌کن نمی‌شود؛ ناترازی اول این است که واردات باید با صادرات غیرنفتی تراز شود و زمانی که تراز نمی‌شود مجبور می‌شوید از ذخایر ارزی بانک مرکزی مصرف کنید که باعث تورم می‌شود. ناترازی دوم برای بودجه دولت است و اصل بر این است که درآمدهای غیرنفتی باید با هزینه‌ها برابر باشد.
اگر مسأله اصلی را در اقتصاد نتوانیم حل کنیم در کوتاه‌مدت می‌توان با سیاست پولی جلوی نوسانات را گرفت. من معتقدم حکمرانی اقتصادی ما غلط است و دیگر نمی توانیم با این روش که با تثبیت نرخ ارز بتوانیم نرخ ارز را کنترل کنیم، ادامه بدهیم چون اگر این لنگر از دست ما خارج شود تورم ایجاد می‌شود. امسال و سال قبل شوک تحریم و کرونا را داشتیم. درآمدهای ارزی کشور به‌شدت کاهش پیدا کرد و با پدیده پولی مواجه شدیم. بنابراین نقدینگی انباشت‌شده سالهای گذشته شوک انتظارات منفی در جامعه ایجاد می‌کند و سپس بالفعل می‌شود.
هدفگذاری ما این بود که مجموعه سیاست‌ها را خواستیم به این سمت ببریم. ما گفتیم حداقل به هسته سخت نزدیک کنیم و تقریبا اردیبهشت ۹۹ بود که تا پایان اردیبهشت امسال پیش‌بینی شد. کرونا درآمدهای ارزی دولت را دچار شوک کرد و دوم اینکه در فشار حداکثری افتاد. ما نرخ ارز را در تورم هدف ۱۷ هزار تومان گذاشته بودیم که به ۳۳ هزار تومان رسید ولی الان کنترل شد و به ۲۰ هزار تومان رسید.
اواخر سال گذشته فعل و انفعالاتی باعث افزایش یکباره قیمت کالاهای اساسی شد و ما از دی ماه به بعد در حال کنترل بودیم که بعد از آن کالاهای اساسی باعث شد نرخ‌ها بالا برود. ما در سال‌هایی ۱۰۰ میلیارد دلار درآمد داشتیم ولی تورم ۳۰ تا ۳۵درصد بود و امسال درآمد نفت و گاز نسبت به میانگین سالهای گذشته تقریبا ۸۰درصد کاهش پیدا کرد؛ بنابراین وقتی در بودجه نتوانیم آن را تأمین کنیم، از ۲۹ واحد درصد رشد پایه پولی سال گذشته ۲۷درصد از محل خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی می‌شود که ناشی از تبدیل دارایی‌های ارزی خارجی به ریال بود.
برای سال جاری ظرف دو هفته آینده هدفگذاری تورمی تعدیل می‌شود و به زودی اعلام خواهیم کرد. وظیفه مجموعه دولت و مجلس این است که ناترازی بودجه باید حل شود و بانک مرکزی به تنهایی نمی‌تواند و سیاست کلان اقتصادی کشور است و صادرات غیرنفتی باید افزایش یابد و واردات کمتر شود تا تراز اتفاق بیفتد. از سویی هزینه‌های دولت اولا نباید بالا برود و درآمدها باید به سمت مالیات و فروش اموال و دارایی‌ها باشد.
ما اگر به همین نحو جلو برویم و به سیستم بانکی تکالیف سنگین بدهیم و بانک‌های دولتی نتوانند افزایش سرمایه بدهند و ما مجموعه‌ای از مشکلات و بدهی‌های دولت که جمع شده را داریم که اینها در طول سالهای گذشته اتفاق افتاده و ما باید یک اصلاح ساختار جدی در اقتصاد انجام بدهیم وگرنه اینکه فکر کنیم بانک مرکزی می‌تواند با سیاست پولی اینها را حل کند، نمی‌شود.
بانک مرکزی سیاسی نیست و افزایش ارزش پول ملی دستور رهبر معظم انقلاب است که برای افزایش ارزش پول ملی نرخ ارز باید کاهش پیدا کند.
روند مداخله در بازار طی سالهای گذشته تغییر کرده و مداخله در بازار متشکل ارزی و توسط خود صادرکنندگان انجام می‌شود. همان طور که امروز بانک مرکزی حتی یک دلار هم ارز در بازار عرضه نکرده، اما ارزهای عرضه‌شده در بازار متشکل متقاضی نداشته که نشان می‌دهد دلار پتانسیل پایین‌رفتن زیر ۲۰ هزار تومان را هم دارد.
به دستور رئیس‌جمهوری تأمین و تهیه واکسن جزو اولویت‌های کاری قرار گرفته است. ما نیز اعلام کردیم که در حال حاضر تا یک میلیارد دلار برای واکسن در نظر گرفته‌ایم و اقداماتی در دستور کار داریم که براین اساس ۹ میلیون دوز طی یک ماه آینده به کشور ارسال خواهد شد؛ خرداد ماه نیز بخش دوم واکسن از سبد کوواکس وارد می‌شود که به طور کلی هزینه خرید آن ۱۷۸ میلیون دلار بود و بخش اول پرداخت شده و بخش دوم نیز مانده است. همچنین خریدهایی از روسیه داشتیم که بخشی از ارز مورد نیاز را حواله کردیم و بخش دیگری نیز به زودی حواله خواهد شد.
ما ۳ سال است که در جنگ اقتصادی محکم ایستاده و منابع ارزی مورد نیاز کشور را تأمین کرده‌ایم و طبیعتا در این شرایط نمی‌توان جزئیات و نحوه تأمین را اعلام کرد، همان طور که در جنگ نظامی اطلاعات و جزئیاتی منتشر نمی‌شود و موارد محرمانه‌ای وجود دارد.
حتما (رئیس سازمان برنامه و بودجه) شوخی کردند. دولت به بانک مرکزی بدهکار است و بانک مرکزی در دو سال گذشته ۱۳ میلیارد دلار ارز بابت خرید کالای اساسی به دولت داده است، رهبر معظم انقلاب هم فرمودند، بدهی دولت به بانک مرکزی باید در مدت 3 سال پرداخت شود و در ترازنامه بانک مرکزی هم بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از دولت طلب داریم که مربوط به این دولت هم نیست از دولت‌های گذشته باقی مانده است. قبلا هم مطرح کردم هر موقع بانک مرکزی به دولت بدهکار شد، حکمرانی اقتصادی درست شده یعنی دولت دست به سرمایه‌گذاری زده است.
