روزنامه جوان
1400/02/21
درس خروج برجامی ترامپ برای بایدن
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق امریکا از بزرگ‌ترین مخالفان توافق هسته‌ای برجام بود و بار‌ها در جریان مبارزات انتخاباتی و پس از آن وعده داده بود امریکا را از این توافق خارج خواهد کرد. سرانجام ترامپ سه سال قبل در ۸ مه ۲۰۱۸ خروج این کشور از توافق هسته‌ای برجام را به طور رسمی اعلام کرد. او بار‌ها با انتقاد شدید از برجام آن را بد‌ترین توافق برای امریکا نامیده بود. پس از خروج امریکا از برجام، دولت ترامپ عمل به تعهدات خود ذیل توافق و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل را با وجود مخالفت‌های گسترده جهانی، کنار گذاشت و برای واداشتن ایران به قبول خواسته‌های غیرقانونی خود بی‌سابقه‌ترین تحریم‌ها را در چارچوب کارزار فشار حداکثری علیه تهران به اجرا گذاشت و با هرگونه طرحی برای حفظ برجام مخالفت کرد. دولت ترامپ ادعا می‌کرد که بدین ترتیب به زعم خود تهران را وادار به تسلیم در برابر خواسته‌های دوازده‌گانه امریکا خواهد نمود که مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت امریکا در مه ۲۰۱۸ مطرح کرده بود. پمپئو خواهان توقف کامل برنامه هسته‌ای ایران، توقف و محدودیت برنامه موشکی و پایان بخشیدن به اقدامات منطقه‌ای ایران شد. در واقع خواسته دولت ترامپ، تسلیم کامل ایران در برابر امریکا بود. ایده دولت ترامپ این بود که کارزار فشار حداکثری می‌تواند جمهوری اسلامی ایران را به مذاکره بر سر توافقی جدید به جای «برجام» وادار کند. با این حال ترامپ در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱ در حالی از قدرت کنار رفت که در تحقق این هدف شکست خورده بود. حتی تندرو‌ترین عضو دولت ترامپ یعنی جان بولتون، مشاور امنیت ملی سابق امریکا نیز به این مسئله اذعان کرده است. ترامپ به دلیل نداشتن راهبرد در قبال ایران، تشدید بی‌مورد تنش‌ها با تهران و جدا کردن مسیر امریکا از متحدان، از سوی منتقدانش آماج انتقادات تند قرار گرفت. مقاومت مثال‌زدنی مردم ایران در برابر این تحریم‌ها در چارچوب سیاست مقاومت حداکثری، باعث استیصال و ناکامی کامل دولت ترامپ شد. این مسئله‌ای است که بسیاری از تحلیلگران و مقامات سیاسی داخل و خارج از امریکا به آن اذعان کرده‌اند. «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین، نتیجه خروج امریکا از برجام را «شکست مفتضحانه» توصیف کرد و در توئیتی نوشت: «سه سال پیش در چنین روزی امریکا از برجام خارج شد و سیاست فشار حداکثری را آغاز کرد. این کار موجب تضعیف توافق هسته‌ای، پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران و وخیم شدن اوضاع در خلیج فارس شد. شکستی مفتضحانه! اکنون، احتمال بازگشت امریکا به برجام در دستور کار مذاکرات وین قرار دارد.» دولت ترامپ در داخل امریکا نیز به دلیل ناکارآمد بودن سیاست‌هایش در قبال ایران به ویژه پس از مشخص شدن بی‌اثر بودن اعمال گسترده‌ترین نظام تحریمی در طول تاریخ علیه ایران به شدت مورد انتقاد قرار گرفت و حتی اکنون نیز هدف این انتقادات قرار دارد. «کریس مورفی» سناتور دموکرات در توئیتی نوشت: «به یاد داشته باشید امریکا از تحریم‌های ترامپ هیچ چیزی به دست نیاورد... آن تحریم‌ها هیچ اثر عملی نداشتند.» جو بایدن رئیس‌جمهور کنونی امریکا در سپتامبر ۲۰۲۰ در جریان مبارزات انتخابات ریاست جمهوری امریکا، در یادداشتی اذعان کردکه دونالد ترامپ با خروج از برجام مرتکب اشتباه شده و اقدامی مغایر با منافع ملی امریکا انجام داده و امریکا را منزوی‌تر کرد. با این حال بایدن در عمل از ابتدای زمامداری خود یعنی ژانویه ۲۰۲۱ تاکنون همچنان به اعمال سیاست فشار حداکثری ادامه داده و بدون اشاره به اینکه کدام دولت در قبال برجام خلف وعده کرده و از آن خارج شده، بازگشت امریکا به برجام را مشروط به اقدام تهران دانسته است. او وعده داده که در صورت بازگشت ایران به اجرای کامل برجام، واشنگتن نیز به این توافق بازخواهد گشت. در مقابل رویکرد غیرمنطقی دولت بایدن، جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده «هنگامی به تعهدات برجامی خود بازخواهد گشت که امریکا همه تحریم‌ها را در عمل و نه در حرف یا روی کاغذ، لغو کند و این مسئله مورد راستی‌آزمایی ایران قرار گیرد.» بدین ترتیب بایدن اکنون در مقابل آزمونی بزرگ برای سنجش ادعا‌های خود قرار گرفته و اگر واقعاً خواهان حفظ برجام است باید شروط و خواسته‌های به حق ایران را عملی کند.
سایر اخبار این روزنامه
امنیت‌آوریِ مشارکت چگونه؟
زنگ انتخابات با ثبت‌نام فله‌ای زده شد
مشارکت در انتخابات پشتوانه‌ای برای امنیت ملی
پایمال کردن کرامت انسانی زن در «سیم آخر»
درس خروج برجامی ترامپ برای بایدن
وضعیت جنگی در قدس شریف
سیگنال‌های مذاکرات فرابرجامی از وین
بیم و امید‌های انتخاباتی در فضای مجازی
تنور گران‌فروشی ۱۰ تا ۵۰ درصدی نان داغ شد
آغاز ممنوعیت سفر از امروز تا ظهر شنبه
پرش شریعتمداری از دولت روحانی!
