فلسطینی ها چگونه در نبردهایشان سنگ را تبدیل به موشک دوربرد کردند؟

خادم-  رژیم اشغالگر اسرائیل با بافت جمعیتی 8 میلیون و 770 هزار نفری، ارتشی با ۱۷۰ هزار نیروی نظامی فعال را در اختیار دارد؛ تقریبا 2 درصد جمعیت حاضر در سرزمین های اشغالی. این رقم، به جز بیش از سه میلیون زن و مرد آموزش‌دیده در قالب نیروهای ذخیره است. با وجود این اعداد بزرگ، در پی حملات گردان‌های القسام شاخه نظامی جنبش حماس، صدای آژیر خطر چند روزی است که در اسرائیل قطع نمی شود. شهروندان این رژیم که سال های گذشته برای تماشای حملات اسرائیل بر فراز تپه های مشرف به غزه کمپ می زدند، حالا طی روزهای اخیر بارها به پناهگاه های شان رفته اند. گروه های مقاومت فلسطینی در حملات روزهای اخیر خود، ناکارآمدی پدافند هوایی «گنبد آهنین» اسرائیل را بر همگان عیان کرده‌اند. اما آن ها در چهار دهه گذشته، چگونه سنگ، تنها ابزار نبرد خود را به هزاران راکت کوتاه برد و موشک های دوربرد بدل کرده اند؟
 
انتفاضه دوم و آغاز رویکرد تحول محور برای بررسی این تحول، می توان فرایند انتفاضه ها را بررسی کرد. نخستین انتفاضه در۱۹۸۷ میلادی و در پی زیر گرفته شدن چهارکارگر فلسطینی توسط یک کامیون اسرائیلی و شهادت آن ها آغاز شد. انتفاضه ای که از آن به عنوان انقلاب سنگ هم یاد می‌شود، زیرا مردم فلسطین‌ به‌ جای سلاح گرم از سنگ برای دفاع از خود و تهاجم علیه دشمن‌ استفاده‌ کردند. در اوایل سال 1992 جنبش حماس از تاسیس شاخه نظامی خود به نام «گردان های شهید عزالدین قسام» خبر داد که زیر نظر این جنبش اداره می شد. انتفاضه دوم که سپتامبر سال 2000 با هتک حرمت به مسجد الاقصی توسط آریل شارون، نخست وزیر رژیم صهیونیستی آغاز شد، نبرد با اسرائیل را وارد مرحله جدیدی کرد. هرچند تعهد نداشتن طرف صهیونیستی به توافق اسلو هم عنصری تاثیر گذار در این زمینه بود. «انتفاضه الاقصی» که با تظاهرات گسترده نمازگزاران فلسطینی کلید خورد، با پرتاب سنگ، عملیات‌های استشهادی و بمب‌گذاری خودروها و مین گذاری جاده ای ادامه یافت، تا این که در تاریخ 26 اکتبر سال 2001 نخستین موشک بومی گردان های قسام، شهرک اسدوروت در جنوب فلسطین اشغالی را هدف قرار داد. پس از آن قدرت موشکی این گردان ها خیلی زود توسعه یافت. پس از گذشت چندین سال، ساختار تشکیلاتی این گردان ها توسعه یافت و تیپ ها، گردان ها و گروه های مختلفی را در بر گرفت. در داخل آن یگان های مستقلی مانند یگان کماندویی (نیروهای ویژه)، ضد زرهی، مهندسی، پدافند هوایی، تک تیراندازی، توپخانه، یگان شهادت طلبان، پشتیبانی، کمین و درنهایت «قورباغه های انسانی» شکل گرفتند که اولین بار عملکرد خود را در جنگ سال 2014 به نمایش گذاشتند. اکنون، شمار نیروهای گردان های قسام 40 هزار نفر برآورد می شود. از انفجار کارخانه تسلیحات سودان تا گنج های زیر دریا  در دهه های گذشته شاخه نظامی جنبش حماس و دیگر گروه های مقاومت فلسطین، بخشی از مهمات خود همچون سلاح های سبک، راکت و موشک را از طریق کشور سودان تامین می‌کردند. نزدیکی حماس به دولت وقت سودان که هردو ایدئولوژی نزدیک به اخوان‌المسلمین داشتند، این همکاری را امکان پذیر کرده بود تا این که در نیمه شب ۲۳ اکتبر 2012، جنگنده های رژیم صهیونیستی یک کارخانه اسلحه‌سازی در «یرموک» جنوب خارطوم را منهدم کردند. هرچند رژیم صهیونیستی همواره این حمله را تکذیب کرده است. اما، اسرائیل در سال ۲۰۰۹ میلادی نیز کاروانی از کامیون‌های حامل جنگ‌افزار در شمال شرقی سودان را بمباران کرده بود. پس از آن دولت نظامی مصر به ریاست عبدالفتاح سیسی که با رژیم صهیونیستی هم پیمان است، از هیچ تلاشی برای بستن ورود سلاح به نوار غزه فروگذار نکرده است؛ از جمله تخریب تونل با انتقال آب به کانال های زیرزمینی. با وجود این رویداد ها، گردان های قسام همچنان تجهیز و تولید سلاح را ادامه دادند. مثلا، سال گذشته، در مستندی که شبکه الجزیره قطر آن را تهیه کرده بود، «ابوموسی»، یکی از فرماندهان نیروی دریایی گردان های عزالدین القسام، در برنامه‌ای موسوم به «آن چه که پنهان است، بزرگ تر است» گفت: «ما مقادیر بسیار زیادی سلاح و مهمات را در میان بقایای دو کشتی جنگی غرق شده انگلیسی در اعماق دریای مدیترانه پیدا کرده‌ایم. خمپاره هایی از عمق دریا بیرون کشیده و پس از تعمیر و بازسازی وارد ناوگان موشک‌های این گردان شد.» دو کشتی انگلیسی که موشک ها و خمپاره های مذکور از آن استخراج شده‌اند، در جنگ جهانی اول در مقابل سواحل «دیرالبلح» غرق شده بودند. اما این همه ماجرا نبود. ابو ابراهیم یکی دیگر از فرماندهان جنبش القسام نیز اعلام کرد موشک‌‌هایی که در ماه می سال 2019 [ به سمت سرزمین‌های اشغالی] شلیک شد، از جمله باقی مانده های موشک های اسرائیلی بود که منفجر نشده بود  و مهندسان گردان‌های القسام آن ها را باز تولید کردند. وی گفته بود: «ما در می سال 2019 در مدت یک دقیقه 78 موشک به صورت همزمان به سمت عسقلان واطراف آن شلیک کردیم. علاوه بر این  که موشک های «کورنت» و «فجر» نقش مهمی در این زمینه ایفا کردند.» یکی از چالش های جدی گروه های مقاومت در سرزمین های در حصر نوار غزه، کمبود مواد اولیه برای تولید انواع سلاح است. بر اساس مستند الجزیره، همین کمبود منابع باعث شده، نیروهای آموزش دیده گردان های عزالدین القسام در مواردی از خطوط لوله انتقال آب در برخی مناطق نوار غزه که اسرائیل در سال 2005 از آن مناطق خارج شده بود، برای ساخت بدنه راکت ها استفاده کنند. «آن چه که پنهان است، بزرگ تر است» همان طور که پیشتر گفته شد، گروه های مقاومت فلسطینی طی سال های گذشته همواره در پی تولید و توسعه سلاح ها و تجهیز گردان های نظامی خود به آن بوده اند. پیشرفتی که بخش قابل توجهی از آن تا یک هفته گذشته برای همگان آشکار نشده بود. آن چه روی کاغذ بود، نشان می داد ارتش اسرائیل بودجه ای بیش از 20 میلیارد دلار در اختیار دارد و نیروی هوایی‌اش حداقل ۶۸۴ جت جنگنده دارد، در حالی که فلسطینی‌ها هیچ جنگنده ای ندارند. نیروی دریایی اسرائیل با داشتن ۱۰ هزار پرسنل وظیفه فعال، دارای ۴ رزم ناو، ۸ قایق موشک‌دار، ۵ زیردریایی، ۴۵ قایق گشتی و ۲ ناو پشتیبانی است. در حالی که فلسطینی‌ها   بیشتر از چند قایق ماهی‌گیری در غزه ندارند. اما آن چه در عمل طی یک هفته گذشته رخ داده، بسیار از ارزیابی روی کاغذ متفاوت است. گردان های قسام 11 ماه می، شهر‌های عسقلان و اشدود اسرائیل را ظرف 5 دقیقه با 137 فروند موشک هدف قرار داده‌اند و سامانه «گنبد آهنین» با موشک هایی که هریک حدود ۸۰ هزار دلار قیمت دارد، به نبرد راکت های فلسطینی رفت. نبردی که البته در آن شکست خورد. اواسط هفته گذشته، گردان قسام برای نخستین بار از موشک A20 برای حمله به مواضع رژیم صهیونیستی در قدس اشغالی استفاده کرده است. این موشک‌ها حاوی کلاهک‌های منفجره‌ با قدرت تخریبی بالاست  که برد آن ها به ۱۲۰ کیلومتر می رسد. سحرگاه پنج شنبه نیز، 130 موشک‌ از نوار غزه تل آویو را هدف گرفت. این موشک‌ها مستقیم به این شهر بندری اصابت کرد. در همین روز، «ابوعبیده» سخنگوی گردان های عزالدین قسام اعلام کرد در راستای انتقام خون فرماندهان و مهندسان ترور شده این گروه، موشک «عیاش ۲۵۰» که بردی حدود ۲۵۰ کیلومتر دارد به سوی فرودگاه شهر ایلات در جنوب اسرائیل و سواحل دریای سرخ شلیک شده است. این تهدید برای رژیم صهیونیستی آن قدر بزرگ بوده که با وجود استقرار خودروهای زرهی اش در مرزهای نوار غزه، تا زمان چاپ این گزارش جرئت  حمله را به این ناحیه نداشته است، زیرا «آن چه که پنهان است، بزرگ تر است.» پروازهای مسافرتی به اسرائیل متوقف شده، آژیر های خطر به صدا در آمده اند، شهروندان این رژیم هر لحظه آماده ورود به پناهگاه هستند و کسی نمی داند پهپادی انتحاری، راکتی دست ساز یا موشکی دوربرد در انتظار آن هاست.