زلزله‌زده‌ها زیر چتر حمایت امدادگران
ساعت 3 و 34 دقیقه بامداد دوشنبه زمین زیر پای اهالی خراسان شمالی لرزید. گر چه این زلزله حتی تا جاجرم هم حس شد، اما لرزش بیشتر در مناطق روستایی «سنخواست» احساس شد. مدیرعامل جمعیت هلال احمر خراسان شمالی می‌گوید: «در زلزله 5.5 ریشتری اول که در عمق 16 کیلومتری زمین اتفاق افتاد، خسارت‌ها در حد ترک برداشتن دیوار خانه‌های روستایی بود، اما یک ساعت بعد وقوع زلزله‌ای در عمق 8 کیلومتری زمین باعث شد بخش قابل توجهی از خانه‌های خشت و گلی در روستای بخش مرکزی گرمه اعم از شورک، کرکی، برزمه، قزل حصارسفلی و علیا، مشما و … تخریب شوند.»
«ابوالفضل محبیان» که از ساعت‌های اولیه زلزله همراه با تیم‌های امدادی و پشتیبان در مناطق زلزله‌زده حضور داشتند، می‌کوشند تا با توزیع چادر، مواد غذایی و ملزومات اولیه آرامش را بین مردم زلزله‌زده حاکم کنند: «متأسفانه زلزله در نیمه‌های شب اتفاق افتاده و همین باعث هراس بیش از حد مردم شده، بنابراین اولین مسأله و نیاز مردم منطقه برقراری آرامش در منطقه است. نیروهای امدادی ما که شامل 150 امدادگر در قالب 11 تیم عملیاتی هستند تا پایان مأموریت خود و برقراری آرامش در منطقه حضور خواهند داشت.»
به گفته او اکنون 14 تیم ارزیاب و 15 تیم پشتیبان عملیات همراه با 32 خودروی عملیاتی و بالگردهای امدادی در مناطق حضور دارند و نیازهای زلزله‌زده‌ها را در شرایط اضطراری فوق تأمین خواهند کرد.
ترس؛ عامل مصدومیت 24 نفر
بعد از وقوع دومین زلزله پس‌لرزه‌ها همچنان مناطق روستایی فوق را می‌لرزانند. «مهدی ولی‌پور» رئیس سازمان امدادونجات جمعیت هلال احمر می‌گوید: «در زلزله خراسان شمالی تنها یک نفر بر اثر ریزش آوار مصدوم شد، اما 24 نفر دیگر به دلیل ترس و در زمان فرار مصدوم شده‌اند.»
او نیز با اشاره به هفت روستا از توابع «گرمه» که بیشترین آسیب‌ها را دیده‌اند، توضیح می‌دهد: «تا ظهر روز دوشنبه 100 دستگاه چادر، 120 تخته موکت، 240 عدد پتو و 1600 قوطی کنسرو به مناطق زلزله‌زده ارسال شده است.»
مهم‌ترین گسل‌های خراسان‌شمالی
مهم‌ترین گسل‌های خراسان شمالی، گسل «اسفراین» است که این گسل با درازای حدود ۱۷۰کیلومتر در راستای شمال باختری- جنوب خاوری واقع شده و از حاشیه شمال خاوری شهر اسفراین گذر می‌کند.گسل باغان- گرماب نیز گسلی است با درازای ۵۵ تا۵۰ کیلومتر و راستای شمال، شمال باختری – جنوب، جنوب خاوری واقع است. براساس آمارهای موجود در سده اخیر ۱۳ زمین‌لرزه با قدرت بیش از ۵.۵ ریشتر در خراسان‌شمالی رخ داده است. زمین‌لرزه‌ای با قدرت ۶.۲ درجه ریشتر بهمن سال ۱۳۷۵ و زلزله ۵.۷ ریشتری اردیبهشت ماه سال ۹۶ در بجنورد و مانه و سملقان، خسارات جانی و مالی در پی داشت
حضور سریع در مناطق زلزله‌زده
همین که زمین لرزید امدادگران بومی منطقه رخت امدادی به تن کردند و راهی مناطق شدند. «جلال عباسی» یکی از این امدادگران است. او که عمر حضورش در جمعیت هلال احمر به 12 سال می‌رسد، تجارب خوبی را در بحران‌‌های طبیعی و غیرطبیعی کسب کرده و در چنین مواقعی خوب می‌داند باید چه کند: «ما ساکن بخش آشخانه از تابع «مانه و سملقان» هستیم. بلافاصله بعد از وقوع زلزله در این مناطق حاضر شدیم. در ساعات اولیه خسارت‌ها خیلی چشمگیر نبود، در حد ترک‌هایی که به دیوارها نشسته بود و البته سلامت اهالی باعث خوشحالی‌مان شد. اما با قوع زلزله دوم خبر رسید خانه‌های خشت و گلی در «شورک» و «قزل‌حصار» خسارت‌های بسیاری دیده‌اند. در قالب یک تیم 25 نفره از امدادگران راهی منطقه شدیم. دیوارهای خشتی کاملا ریخته بودند و مردم در نیمه‌شب بیرون خانه‌ها بودند. وحشت و ترس بر مردم غلبه کرده بود، اما با دیدن امدادگران دل‌شان قرص شد. از همان ساعات ابتدایی شروع به ارزیابی خسارت‌های وارده کردیم و با توزیع چادر بین خسارت‌دیده‌ها کمی به آرام‌شدن منطقه کمک کردیم. امدادگران در قالب تیم‌های پنج نفره تقسیم شدند و مشغول خدمات‌رسانی به زلزله‌زده‌ها هستیم.»
زلزله‌زده‌ها زیر چتر خانه هلال
روستای قزل‌حصار یکی دیگر از روستاهایی بود که در این زلزله خسارت زیادی دید، اما نقطه قوت این روستا نسبت به سایر روستاها، روشن‌بودن چراغ خانه هلال در آن است. خانه‌ای که یک ماهی از فعالیت‌های رسمی‌اش می‌گذرد. حضور هلال‌احمری‌ها قبل از رسیدن نیروهای امدادی به روستا باعث شد تا کارهای امدادی با سرعت بیشتری دنبال شود. «رسول بابایی» مدیریت این خانه هلال را برعهده دارد و معتقد است برگزاری دوره‌های آموزشی بحران قبل از تأسیس خانه هلال در مسجد روستا و … باعث شد تا ما امروز در این زلزله خسارت جانی نداشته باشیم، در حالی که 90درصد خانه‌های روستا تخریب شده است.
روستای قزل‌حصار بالغ بر 200 خانوار دارد که به اذعان مدیر خانه هلال، همه 38 خانوار آن امروز بی‌خانمان شده‌اند و تمامی خانه‌ها به علت ساختار خشت و گلی نیازمند بازسازی هستند: «قبل از حضور نیروهای امدادی با کمک اعضای خانه هلال به مردم روستا کمک‌رسانی و سعی کردیم با آرام‌کردن فضا از ترس و وحشت آنها بکاهیم. امیدواریم بعد از بهبود شرایط دوره‌های آموزشی خانه هلال را آغاز کنیم تا در صورت وقوع حوادث دیگر از حجم ترس و استرس مردم بکاهیم.»
ارتباط خوب اهالی روستا با اعضای خانه‌های هلال باعث می‌شود تا روند امدادرسانی و توزیع اقلام کمک‌ها با نظم و سرعت بیشتری دنبال شود. بابایی با بیان این مطلب یادآور می‌شود: «خانه‌های هلال نقاط قوت مدیریت بحران کشور هستند. ما یک منطقه سیل‌خیز هستیم، در طول سال‌های گذشته حوادث و بلایای طبیعی زیادی را شاهد بودیم که در صورت آموزش اهالی می‌توانیم از بار خسارت‌ها در حوادث آتی بکاهیم.»
پس‌لرزه‌ها ادامه دارد
در روستای شورک هم خرابه‌ها زیاد است. «سیداحمد جعفری» یکی دیگر از امدادگران حاضر در این مناطق زلزله‌زده می‌گوید: «نیمی از خانه‌های شورک که بالغ بر 50 خانه می‌شود، متأسفانه در پی زلزله به صورت کامل تخریب شده‌اند. شدت زلزله زیاد بود و پس‌لرزه‌های آن همچنان ادامه دارد.
با حضور گسترده امدادگران در منطقه و توزیع اقلام ضروری بین آنها اعم از غذا و چادر کمی شرایط پرهراس منطقه را آرام کرده‌ایم، اما این به معنای پایان مأموریت ما در منطقه نیست.»
