انتخابات ۱۴۰۰ پدیده دارد؟

> عطریانفر: انتخاباتی عادی با مشارکتی بالای ۵۰ درصد و نفسگیر در پیش داریم > احمدی: قطعاً یک پدیده در دور دوم برنده‌ی انتخابات خواهد بود > نکو: شاهد هوشمندانه‌ترین انتخابات خواهیم بود
آفتاب یزد - رضا بردستانی: اگرچه «شورای نگهبان» گفته: «اسامی منتشره درباره احراز یا ردصلاحیت داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری حقیقت ندارد» اما یکی از گرم‌ترین بازارها، گمانه‌زنی در باره‌ی نام‌ها و تعداد نفراتی است که از سوی شورای نگهبان تایید خواهند شد از ۴ تا ۱۵ نفر و این یعنی؛ بیشترین تولید محتوا در فضای مجازی و رسانه‌ای به بحث و تحلیل کاربران در خصوص تایید یا رد صلاحیت نامزدهای انتخابات و معیارهای شورای نگهبان برای این بررسی‌ها مربوط می‌شود. از دیگر مباحثی که بیشتر جنبه‌ی تحلیلی دارد و به طور طبیعی موافقان و مخالفانی نیز بدان واکنش نشان داده اند؛ شباهت‌های انتخابات ۱۳۸۴ و ۱۴۰۰ است مسئله‌ای که آفتاب یزد در گفتگو با تحلیلگران مسائل سیاسی آن را به بحث گذاشت؛ عطریانفر، انتخاباتِ پیش رو را طبیعی اما نفسگیر دانست که به دور دوم خواهد رفت، نعمت احمدی همچون عطریانفر معتقد است این انتخابات به دور دوم کشیده خواهد شد اما یک پدیده آن را فتح خواهد کرد و ابراهیم نکو که می‌گوید مردم با هوشمندی انتخاب خواهند کرد. در بحث میزان مشارکت - تا اینجای کار - همه متفق القول می‌گویند قرار نیست میزان مشارکت زیر ۵۰ درصد باشد.
> دو گانه‌ی لاریجانی - رئیسی را به نفع لاریجانی می‌بینم
نعمت احمدی در واکنش به این که آیا در انتخابات ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ مانند ۱۳۸۴ با بروز و ظهور یک پدیده مواجه خواهیم بود یا نه می‌گوید؛ موافقم که پدیده‌ای خواهد آمد و برنده‌ی انتخابات خواهد شد اما با شیوه‌ای دیگر موافقم. وی ادامه می‌دهد: متاسفانه تقابلی دارد شکل می‌گیرد و مردم ایران در مناسبات مختلف گاهی پدیده می‌شوند. مثل سال ۱۳۷۶ که آقای ناطق نوری حتی کابینه خود را تشکیل داده بود. اما ناگهان مردم به شخص گمنامی به نام سید محمد خاتمی رای دادند. یا در سال ۱۳۸۴ در مقابل آقای هاشمی به فرد گمنامی که بهترین پستش شهرداری تهران بود رای دادند. معتقدم الان این تقابل دارد شکل می‌گیرد. باید منتظر بود تا ببینیم چه کسانی تایید صلاحیت می‌شوند و وضعیت اصلاح‌طلبان چگونه خواهد بود. اگر گزینه لاریجانی- رئیسی شکل گیرد حدس من بر این است موجی راه می‌افتد. یعنی مانند سال ۸۴ که آقای هاشمی را نماد حاکمیت و نظام دانستند و آقای احمدی‌نژاد را نماد مردم و نوع ادبیاتی که اکنون بین آقای رئیسی و آقای لاریجانی موقع ثبت نام پیش آمد ادبیاتی نیست که حاوی نظرات دو کاندیدا باشد بلکه نشان از دو رقیب است که گارد جنگی گرفته اند.


> تقابل لاریجانی
دکتر احمدی خاطرنشان می‌کند: آقای لاریجانی بیان کرد با دادگاه و پادگان نمی‌توان کشور را اداره کرد یعنی عملا تقابل خود را با آن بخش نظامی بیان کرد. بنده مسئله‌ای که مطرح کردید را می‌پذیرم اما بر خلاف سال ۸۴ بر این باورم اگر لاریجانی بتواند با همین ادبیاتی که موقع نام‌نویسی شروع کرد در مناظره‌ها و در ستادهای انتخاباتی‌اش پیش برود یک تقابل بین آقای لاریجانی و آقای رئیسی پیش می‌آید. با توجه به پختگی آقای لاریجانی و نگاه مردم به آقای رئیسی (مشاوران ایشان به درستی به ایشان مشاوره نمی‌دهند) وقتی ایشان می‌گوید می‌خواهم در قوه مجریه با فساد مبارزه کنم مردم این را نمی‌پذیرند.
> باید منتظر تایید صلاحیت‌ها بود
این تحلیلگر مسائل سیاسی و کارشناس مسائل حقوقی در ادامه اظهار می‌دارد: باید منتظر بود و دید چه کسانی تایید صلاحیت می‌شوند. یعنی اگر پزشکیان، جهانگیری تا اندازه‌ای دهقان و محسن هاشمی تایید شوند شرایط فرق می‌کند. اگر در آن جمع فقط آقای پزشکیان و آقای جهانگیری تایید صلاحیت شوند هیچکدام توان ایجاد موج را ندارند. البته آقای پزشکیان از یک امتیاز خیلی ویژه برخوردار است و آن آذری بودن ایشان است. هر چند آقای مهرعلیزاده خیلی از آرای ایشان در آذربایجان غربی را در صورت تایید صلاحیت مال خود خواهد کرد اما آذری زبان‌ها در سطح کشور پراکنده اند. الان جمعیت آذری زبانِ تهران از جمعیت آذری‌های تبریز بیشتر است. اگر اینگونه نگاه کنیم که آذری‌ها به آقای پزشکیان رای می‌دهند. آقای جهانگیری هم که شانسی نخواهد داشت چون با این سوال رو به رو خواهد شد که چرا در دولت قبلی در جهت حل مشکلات حرکت نکردید. بنابراین فکر نمی‌کنم در این جریان موجی راه افتد و اگر بخواهد چنین شود حول آقای پزشکیان با توجه به آذری زبان بودنش است.
> اصلاح‌طلبان در مواجهه با دوگانه‌ی لاریجانی - جهانگیری
نعمت احمدی در پایان در واکنش به دوگانه‌ی لاریجانی - جهانگیری و تصمیم اصلاح‌طلبان می‌گوید: اصلاح‌طلبان عملگرا هستند. اگر قرار باشد بین آقای لاریجانی و به عنوان مثال آقای پزشکیان یا آقای جهانگیری یکی را انتخاب کنند باید ببینند وزنه و پایگاه رای کدام یک زیادتر است. مثل زمانی که آقای عارف به نفع آقای روحانی کنار رفت. هر دو از یک سنخ نبودند. اما آقای عارف برای مصلحت کنار کشید. الان چون اصلاح‌طلبان عملگرا هستند و بسیار کم رمق نگاه می‌کنند ببینند وزنه کدام یک بیشتر است. آن موقع تصمیم می‌گیرند. الان نمی‌توانیم بگوییم. وی با این حال تاکید می‌کند: تجربه بنده این را می‌گوید در نهایت امر اگر تساوی برقرار باشد به نفع جهانگیری کنار می‌روند چون جهانگیری عمل گرا‌تر است. نعمت احمدی به این نکته نیز اشاره می‌کند که از منظر فردی ترجیحم طبیعتاً جهانگیری است. آقای جهانگیری از یک ادبیات کوبنده‌ای در مناظره‌ها استفاده می‌کند. بر خلاف تمام دنیا در ایران مناظره‌ها تنها روزنه انتخاباتی است که برای ما باقی مانده است. در این شرایط کسی می‌تواند تریبون را به دست گیرد که در مناظره‌ها موفق عمل کند.
> این انتخابات پدیده ندارد
عطریانفر اما برخلاف نعمت احمدی در واکنش به این پرسش که آیا انتخابات ۱۴۰۰ مانند ۱۳۸۴ پدیده خواهد داشت یا خیر می‌گوید: خیر چنین عقیده‌ای ندارم. انتخابات، انتخابات طبیعی خواهد بود. رقابت‌ها منطقی خواهد بود.
وی تاکید می‌کند: پدیده‌ای مثل احمدی‌نژاد هم در انتخابات وجود ندارد زیرا رقابت جدی است و مشخص نیست چه کسی پیروز می‌شود.
عطریانفر شرایط را سخت توصیف کرده خاطرنشان می‌کند از آن جایی که جامعه اقبالی ندارد فلذا مشارکت باید تقویت و حداکثری شود و چهره شایسته‌ای انتخاب شود.
> رقابت بین مثلث جهانگیری، لاریجانی و رئیسی است
محمد عطریانفر، روزنامه‌نگار و سیاست‌مدار و عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ضمن تایید دو مرحله‌ای شدن انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰، نمای کلی از انتخابات را اینگونه ترسیم می‌کند: به نظر بنده از مجموعه سی چهل نفری که چهره‌های شاخص هستند، هفت - هشت نفر تایید صلاحیت می‌شوند و از بین این تعداد سه نفر به طور جدی با هم رقابت می‌کنند. آقای جهانگیری، آقای رئیسی و آقای لاریجانی. بین آقای جهانگیری و آقای لاریجانی مشترکاتی وجود دارد و می‌توانند طبقه متوسط را نمایندگی کنند. آقای رئیسی هم گفتمان سال ۹۶ را با یک ریزش آرا دارد. به نظر می‌رسد انتخابات دو مرحله‌ای شود و مشارکت هم به‌گونه‌ای خواهد بود که قانع‌کننده باشد. به نظر بنده مشارکت بیش از ۵۵ درصد خواهد بود.
> ائتلاف لاریجانی و جهانگیری غلط است
عطریانفر به این نکته نیز اشاره می‌کند که در این مرحله ائتلاف غلط است. چون خود را مطرح کردند. باید جلو بروند و قبل از فینال در مرحله اول به یک نتیجه رسند و در مرحله بعد هم خود به خود به این سمت می‌رود که چنانچه آقای رئیسی در این ماراتن از دور خارج شدند بین خود آقای لاریجانی و جهانگیری رقابت خواهد شد. اگر غیر از این رخ دهد که جهت‌گیری
مشخص است.
> روند انتخابات در ایران اشکالات عدیده‌ای دارد
ابراهیم نکو نماینده اسبق مجلس ضمن آن که روند برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در کشور را دارای اشکالات زیادی دانسته تاکید می‌کند، این اشکالات است که باعث ظهور پدیده می‌شود. به عبارت دیگر وقتی اشخاصی در قامت کاندیدای ریاست جمهوری مردم را به بازیچه می‌گیرند مبنی براینکه می‌آیند یا نمی‌آیند این نشان از ضعف این اشخاص دارد. این گونه افراد فاقد برنامه ریاست جمهوری هستند. متاسفانه تا زمانی که این اشکالات وجود داشته باشد احتمال اینکه قارچ گونه شاهد بروز و ظهور یک پدیده باشیم و در آینده هم با چالش روبه‌رو باشد وجود دارد. این نماینده‌ی اسبق مجلس در ادامه به آفتاب یزد می‌گوید: اگر بخواهیم تحلیلی بر فضای فعلی داشته باشیم طبیعتاً باید پذیرفت که مردم بسیار شاکی از دولتمردان خود هستند. اینکه شعارهای زیادی داده شده و متاسفانه در عمل آنچه که باید رخ می‌داده اتفاق نیفتاده و این مانع و دست‌اندازی برای حضور گسترده مردم در انتخابات آتی است. نکو ادامه می‌دهد: نمی‌توانیم کتمان کنیم که مردم اشتیاقی مثل دوره‌های قبل برای حضور در پای صندوق‌ها ندارند. حقیقت این است این دیر هنگام شروع کردن کاندیداها و اعلام حضورشان یکی از ایرادات است. این موضوع یک نقطه مثبت دارد و نقاط منفی زیاد. نقطه مثبت این است که حضور گسترده افراد در انتخابات و مشارکت بالا می‌تواند منجر به ظهور پدیده شود اما وقتی که مشارکت خود را پایین نشان دهد احتمالا این پدیده خواهد سوخت. چون ضعف‌هایش به صورت گسترده می‌تواند از سوی رقیب به چالش کشیده شود و این چالش نقاط ضعف و عملکردهای گذشته فرد می‌تواند به حضور جریان مخالف این فرد منتهی شود.
> وقتی مشارکت بالا باشد تکلیف روشن است
این تحلیلگر مسائل سیاسی اظهار می‌دارد: وقتی مشارکت بالا باشد تقریبا تکلیف مشخص خواهد شد که کدام جناح با شعارهایش می‌تواند در انتخابات موفق شود. اما این گمان خیال گونه افراد چه بسا با ضعف‌هایی که از خود نشان خواهند داد می‌تواند به تقویت رقیب آن فرد که در حال حاضر نشان‌دهنده این است هنوز رغبتی برای آن جناح وجود ندارد یک مرتبه افراد بر اساس نقاط ضعف فرد مقابل به فردی که هنوز پایگاه کمی از آرا را دارد به صورت فوق العاده تقویت شود. اما به نظرم این انتخابات نوعی آزمون خواهد بود برای داشته‌ها و نداشته‌های افراد که کدام یک با جرات خواهند توانست به داشته‌های خود اشاره کنند. اینکه فردی در یک حوزه‌ای موفق باشد پس در حوزه دیگر هم موفق است این یک خیال بافی است. چون در ادوار مختلف شاهد بودیم افرادی در یک حوزه موفق بودند و در حوزه‌های دیگر موفق نبودند.
> روی موج احساسات مردم نمی‌توان سوار شد
ابراهیم نکو می‌گوید: این انتخابات با انتخابات گذشته یک فرق خواهد داشت مردم تابع احساسات نخواهند بود. بلکه واقعیت‌ها و محدودیت‌هایی از گذشته را و موانعی که بر سر دولت بعدی وجود داشته را در کنار هم خواهند گذاشت و واقعیت‌هایی که در کاندیداهای حاضر وجود دارد نیز در نظر خواهند گرفت و با یک پیش‌بینی و یک برانداز آینده کسانی که احتمال می‌دهند پدیده خواهند شد را ناکام می‌گذارند. ناگفته نماند اگر یک رقیب مشخصا اصلاح‌طلب یا میانه رو‌ها اگر بازنده انتخابات باشند مطمئن باشند که نتوانستند مطالبه‌گری را در مردم بالا ببرند و به مردم بها دهند و مردم را تحریک به حضور در پای صندوق‌های رای کنند. شکست اصلاح‌طلبان و میانه رو‌ها در انتخابات آتی نتیجه رویگردانی آن‌ها وعدم توجه به خواسته‌های مردم و نداشتن برنامه برای بالا بردن مشارکت خواهد بود. اگر نه اینکه فکر کنیم در جبهه اصولگرایان یکی از افراد با جانشین‌های خود به عنوان کاندیداهای نمایشی و پوششی نخواهند توانست این تیم را برنده کند بلکه‌عدم حضور مردم است که می‌تواند این افراد را برنده اعلام کند که در این صورت است که به نظر بنده نقاط ضعف باز خود را دوباره نشان خواهد داد.
> با هوشمندانه‌ترین انتخابات رو به رو خواهیم بود
این فعال سیاسی در پایان تاکید می‌کند: به جرات می‌توانم بگویم این انتخابات هوشمندانه‌ترین انتخابات نسبت به ادوار گذشته خواهد بود چون مردم مطالعات عمیقی در عملکرد افراد حتی کسانی که آن چنان مسئولیت‌های اجرایی نداشتند دارند و به عبارتی مردم سوابق و عملکرد کاندیداها را رصد می‌کنند. لذا یک رزومه عملکردی و سوابقی از این افراد بسیاری از مردم در سبد رای خود دارند ضمن اینکه مناظرات هم خواهد توانست که انگیزه افراد را برای حضورشان یاعدم حضورشان تشویق کند. چون تعداد آرا بلاتکلیف که رزومه کاندیداها را هنوز تکمیل نکردند وجود دارد که منتظرند در مناظرات نظرات خود را تکمیل کنند و روز رای‌گیری آن را در سبد رای کاندیدای مورد نظر قرار دهند. بنابراین این انتخابات تقریبا متفاوت‌تر و هوشمندانه‌تر از انتخابات قبلی خواهد شد و مردم تحت تاثیر حملات یکی بر دیگری قرار نخواهند گرفت.