روزنامه آفتاب یزد
1400/02/30
حلقه مفقوده انتخابات ایران
محمد قره‌باغی- با آغاز رسمی ثبت نام کاندیداهای ریاست جمهوری در روزهای اخیر، رقابت‌های افراد و احزاب برای تصدی کرسی ریاست جمهوری برای یک دوره ۴ ساله رسماً کلید خورد. میزان و سطح حواشی در این دوره مانند دوره‌های پیشین اگر شدت پیدا نکرده باشد، به طور یقین کاسته هم نشده است. همین حواشی باعث شده تا اصل موضوع انتخابات به حاشیه رانده شود به شکلی که مطالبات اساسی مردم به حلقه مفقوده در همه انتخابات تبدیل شده است. این مشکل اساساً به دلیل ساختار انتخاباتی کشور ماست تا مادامی که این مشکلات برطرف نشود، مطالبات و مشکلات جامعه برطرف نمی‌شود. براین اساس برای تبیین بهتر موضوع به تشریح یک به یک مشکلات می‌پردازیم.معرفی و شناخت کاندیداها
یکی از بزرگترین مشکلات انتخابات در کشور آنجایی است که تا آخرین روز ثبت نام‌ها اولا مشخص نیست چه کسی پا در عرصه انتخابات می‌گذارد و ثانیا تا روز احراز صلاحیت‌ها مشخص نیست که چه کسی از فیلتر شورای نگهبان عبور خواهد کرد. به بیان ساده‌تر عموماً در همه انتخابات عملاً ۲۰ روز قبل از رای‌گیری، کاندیدای ریاست جمهوری برای مردم مشخص و قابل تشخیص نیست. این موضوع مشکلات عدیده‌ای را برای جامعه ایجاد می‌کند. از جمله این مشکلات نخست اینکه مردم شناخت کافی از همه نامزدها پیدا نمی‌کنند. دومین مشکل این است که به دلیل کم بودن زمان تبلیغات اهداف و برنامه‌ها به صورت کلی و بدون تبیین و تشریح بیان شود. سوم اینکه نتیجه انتخابات را حواشی و جنجال‌ها تعیین کند نه انتخاب درست مردم. چهارم اینکه احساسات و شعارها، جای برنامه‌ها و اهداف را می‌گیرد.> ضعف احزاب و گروه‌های سیاسی
احزاب مهمترین رکن دموکراسی و نهاد سیاسی در هر کشوری است، چراکه احزاب با ترسیم اهداف و برنامه‌ها، ساماندهی افکار عمومی، پیگیری مطالبات مردم، تقویت جامعه مدنی و ایجاد حیات سیاسی و... گام موثری در پیشبرد رشد سیاسی جامعه دارند. در کشورهای دمکراتیک فرآیند انتخابات بر دوش احزاب است اما متاسفانه در کشور به خصوص در سال‌های اخیر احزاب کارکرد اصلی خود را از دست داده و نقش سازنده‌ای در انتخابات ندارند. اعضای یک حزب همراستایی و همراهی خود را با حزب نشان نمی‌دهند و هر کسی خود را محق به تصدی ریاست حزب میداند و حجم انبوه انشعابات یا تعدد کاندیداها خود نشان از ناتوانی احزاب در اتحاد اعضا دارد.کارایی حزب متاسفانه آنقدر کاسته شده که در انتخابات پیش رو مستقل بودن کاندیدا یک مزیت برای انها شمرده میشود. این موضوع البته مشکلات بیشماری را در پی دارد که از جمله می‌توان به ایجاد یاس و نامیدی مردم، شکسته شدن سبد آرا، بلاتکلیفی و چند دستگی در بین رای دهندگان، اتلاف هزینه و انرژی برای تبلیغات و سرانجام ظهور پوپولیست و شخصیت‌های رادیکال در جامعه اشاره کرد.
> نبود برنامه جامع و اهداف کلان در انتخابات
یکی از الزامات کاندیداها برای شرکت در انتخابات، داشتن پلتفرم و برنامه جامع برای اداره کشور است اما از آنجایی که کاندیداها طی یک جبهه متحد و یک تیم متشکل وارد انتخابات نمی‌شوند، از این رو کاندیداها به کلی گویی اکتفا می‌کنند. به بیان دیگر کاندیداها باید ابتدا پیش از انتخابات دولت احتمالی خود را تشکیل دهد تا اهداف و برنامه‌های هر یک از حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، بهداشتی و... را جز به جز مشخص کنند سپس این برنامه‌ها را چه برای نخبگان و اِلیت جامعه و چه برای عموم مردم از طریق برنامه‌های تبلیغاتی و نشست‌های پرسش و پاسخ و... به صورت شفاف بیان کنند. متاسفانه کاندیدا در نهایت تنها در دو جنبه سیاسی و اقتصادی آن هم در سطح کلی برنامه ارائه می‌کنند و غمبارتر اینکه اگر برنامه‌ای هم از سوی کاندیداها ارائه شود، در پایان دوره انتخاباتی خود چون این برنامه‌ها با واقعیت‌های جاری کشور انطباق ندارد و یا ضمانت اجرائی برای آنها وجود ندارد، پس برنامه‌هایشان کارآیی چندانی ندارند.
> نبود ضمانت اجرائی شعارهای کاندیداها
در کوران انتخابات به خصوص در دوره‌هایی که فضا دو قطبی میشود، بعضاً کاندیداها شعارهایی را سر می‌دهند که عملیاتی کردند این شعارها اگر نگوییم بعید است، بلکه انجام آنها بسیار دشوار و با اما و اگرهای بسیاری همراه است. البته تجربه سال‌های اخیر نشان داده که طول عمر این شعارها تنها به دوران تبلیغات انتخابات محدود میشود و بعد انتخابات نه از سوی مردم و نه از سوی کاندیداها پیگیری نمی‌شود، چراکه نبود ضمانت اجرائی برای سر دادن وعده‌ها یکی از مشکلات جاری کشور است که هیچ سازمان و نهادی هم برای پیگیری و عملیاتی شدن این وعده‌ها وجود ندارد. در این فضا هر چقدر حرارت و شیرینی وعده‌ها بیشتر باشد، با اقبال عمومی بیشتری مواجه میشود اما این اقدام باعث یاس و نامیدی و بدتر از آن ضربه زدن به اعتماد عمومی است. تقلیل اعتماد عمومی در جامعه باعث میشود در بزنگاه‌های حساس دولت نتواند اجماع عمومی را با خود همراه
داشته باشد.
سایر اخبار این روزنامه
حالا به دنبال گرفتن حق خبرنگارکتک خورده است!
چهره‌هایی که در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ شرکت نکردند
میوه‌های گران؛ دست‌های کوتاه
نامه شوک‌برانگیز خودروسازان شوآف سیاسی یا میل به مونوپل واردات!؟
جامعه در بهت
خشکسالی معضل ملی
ما را چه میشود
سخنی با داوطلبان انتخابات ریاست‌جمهوری
یک بستر و دو رویا
حلقه مفقوده انتخابات ایران
خطای استراتژیک یا تاکتیک
