روزنامه ایران
1400/03/01
قطار مذاکرات وین در ایستگاه پنجم
گروه سیاسی/ نه فقط نور امید در افق مذاکرات وین پدیدار شده که حالا همه طرف‌ها می‌گویند با وجود برخی اما و اگر‌های باقی مانده باید منتظر احیای برجام طی روزهای آینده هم بود. به‌عبارتی بر‌اساس مجموع تحولات و اظهارنظرها این‌طور به‌نظر می‌رسد که «احیای برجام» دیگر یک رؤیای دور نیست. چه اینکه همین دیروز جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بعد از تماس تلفنی با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در یک پیام توئیتری از «پیشرفت خوب» در مذاکرات وین خبر داد. این اما تنها پیام مثبت در این زمینه نبود. تقریباً همه طرف‌های مذاکره و از جمله مقامات مذاکره کننده کشورمان همین ارزیابی را از موقعیت فعلی مذاکرات دارند.نمایان شدن چشم‌انداز مثبت
روز چهارشنبه بود که سه کشور اروپایی در بیانیه مشترکی اعلام کردند که «در مذاکرات وین به پیشرفت‌های ملموسی رسیده‌ایم.» این اولین نشانه رسمی از ادامه موفقیت‌ها در دور اخیر مذاکرات بود. چرا که همزمان با همین اظهارنظر، عباس عراقچی مسئول تیم مذاکره کننده کشورمان هم اعلام کرد که طرف‌های مذاکره کننده به چارچوب توافق دست پیدا کرده‌اند.
وی با بیان این که در مورد موضوعات باقیمانده، هیأت‌ها برای انجام آخرین مشورت‌ها به پایتخت‌های خود مراجعه می‌کنند، ادامه داد: ما موفق شدیم در طول این دو هفته به مقدار زیادی کار را پیش ببریم و الان می‌توانیم بگوییم که به چارچوب یک توافق رسیده‌ایم.
به ساختار توافق دست پیدا کرده‌ایم و متن اصلی توافق و ضمیمه‌هایی که خواهد داشت مشخص شده است. البته مذاکرات در مورد متن به پایان نرسیده و در مورد بسیاری از بندهای توافق، هنوز در حال مذاکره هستیم. به‌گزارش ایرنا، عراقچی تصریح کرد: برخی از موضوعات کلیدی کماکان مورد اختلاف است و در مورد آن توافق حاصل نشده است. به‌همین دلیل هیأت‌ها تصمیم گرفتند که چند روزی تنفس بدهند و برای انجام مشورت‌های لازم به پایتخت‌ها مراجعه کنند. این دیپلمات ارشد ایران با بیان اینکه در مجموع می‌توانیم بگوییم که پیشرفت‌های خوبی داشتیم ولی هنوز نمی‌توانیم بگوییم کار تمام شده است، ادامه داد: امیدوارم در هفته آینده که مجدداً گفتوگوها آغاز میشود هیأت‌ها که می‌آیند تصمیمات خود را برای رسیدن به یک توافق گرفته باشند.
روایت چین و روسیه از پیشرفت مذاکرات
نکته مهم اینکه این دست خبرها در روزهای پنجشنبه و جمعه هم ادامه یافت. وزارت خارجه روسیه بامداد پنجشنبه با انتشار بیانیه‌ای مستقل رسیدن به این «پیشرفت‌های چشمگیر» را تأیید کرد. اما روز جمعه رایزنی ظریف و بورل درباره آنچه «پیشرفت‌های قابل توجه» در مذاکرات وین خوانده شده تأیید محکم‌تری بر چشم‌انداز امیدبخش روزهای آتی است. روزهایی که هیأت‌های دیپلماتیک دوباره به وین برمی‌گردند تا در هفته جاری این گفتوگوها ادامه یابد. در همین حال چین هم بر افزایش تلاش‌ها برای پیشبرد روند مذاکرات وین تأکید کرده است. به‌گزارش خبرگزاری شینهوا، نماینده چین در سازمان‌های بین‌المللی از تمام طرف‌های برجام خواست تا تلاش‌های خود را برای پیشبرد مذاکرات وین جهت احیای توافق هسته‌ای دو چندان کنند. «وانگ چون» نماینده چین نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین پس از برگزاری نشست روز چهارشنبه کمیسیون مشترک برجام با تأکید بر لزوم افزایش تلاش‌های طرف‌های برجام برای پیشبرد روند مذاکرات وین، درباره این رایزنی‌ها گفته است: «به‌طور کلی پیشرفت‌هایی در مذاکرات حاصل شده است اما هنوز تا هدف رسیدن به توافق فاصله داریم.» همچنین روز چهارشنبه انریکه مورا دبیر سیاسی اتحادیه اروپا نیز پس از پایان چهارمین دور گفت‌وگوهای وین درخصوص احیای برجام اظهار کرد که توافقی در حال شکل‌گیری است. وی در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: «به پیشرفت خوبی رسیده‌ایم. توافقی در حال شکل گرفتن است. حال آنچه همچنان نیاز است، حصول تفاهم مشترک در خصوص بازگشت امریکا به برجام و رفع تحریم‌های مربوطه و ازسرگیری تعهدات هسته‌ای توسط ایران است.»
تماس ظریف و بورل
شامگاه پنجشنبه مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در تماسی تلفنی با وزیر امور خارجه کشورمان آخرین وضعیت پیرامون مذاکرات احیای برجام در وین را مورد بررسی قرار دادند. به گزارش ایسنا، آنچه در این گفت‌و‌گو مورد توجه طرفین بوده بررسی آخرین وضعیت مذاکرات و پیشرفت‌های قابل توجه آن و همچنین بحث بر سر موضوعات باقی مانده، بوده است. ظریف در این گفت‌و‌گو ضمن تقدیر از تلاش‌های بورل و همکارانش در سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا، از تداوم تروریسم اقتصادی امریکا طی ۵ ماه گذشته و نقض ادامه دار تعهدات این کشور انتقاد و تأکید کرد تداوم تحریم‌های غیرقانونی و غیرانسانی ترامپ به‌عنوان اهرم مذاکره توسط دولت بایدن قابل قبول نیست و تغییر بنیادین این رویکرد به‌عنوان شرط لازم برای موفقیت گفتوگوها در وین، تصمیم سیاسی است که رئیس جمهوری امریکا باید اتخاذ کند.جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم پس از این تماس در صفحه توئیترش نوشت: «با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران درباره برجام گفت‌و‌گو کردم. تیم‌های [مذاکره کننده] مستقر در وین، پیشرفت خوبی در هفته‌های اخیر داشته‌اند. همه طرف‌ها اکنون باید تصمیمات سیاسی لازم را اتخاذ کنند تا بتوانیم مذاکرات را به نتیجه برسانیم و به اجرایی شدن کامل [توافق هسته ای] بازگردیم. برای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مهم است که فعالیت‌های راستی آزمایی‌اش را ادامه دهد.»
در انتظار تصمیمات سخت امریکا
اما این «پیشرفت‌های خوب» همه ماجرا نیستند. هر چند تأکید میشود که مذاکره کنندگان تا الان بخوبی پیش آمده‌اند اما هیچ چیزی آینده را کاملاً تضمین نمی‌کند. این هم مسأله‌ای است که طرفین درگیر مذاکره به آن اشاره کرده‌اند. مسأله اصلی آن‌طور که عباس عراقچی، مسئول تیم مذاکره کننده کشورمان در این مذاکرات گفته این است که «امریکا اکنون باید تصمیمات سخت خود را بگیرد.»
او پس از پایان دور چهارم این رایزنی‌ها، تأکید کرد: «اکنون زمان آن است که امریکا تصمیمات سخت خود را درخصوص بازگشت به برجام و ازسرگیری اجرای کامل تعهداتش بگیرد و تمام تحریم‌ها را لغو کند.» عراقچی که با شبکه ان.اچ.کی گفت‌و‌گو می‌کرد در ادامه اظهار داشت: «ما وین را با این امید ترک کردیم که هفته آینده کار خود را در اینجا از سر بگیریم و بتوانیم به نتیجه برسیم.» ان.اچ.کی گزارش داد که دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به سؤالی درباره تمدید توافق ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درخصوص بازرسی‌ها که پیشتر در ماه فوریه حاصل شده بود، گفت که تهران بعداً در این باره تصمیم‌گیری خواهد کرد. عراقچی ابراز امیدواری کرده که در هفته جاری وقتی که مذاکرات مجدداً آغاز میشود «هیأت‌ها که می‌آیند تصمیم‌های خود را برای رسیدن به یک توافق گرفته باشند.»
توافق ایران و آژانس چه خواهد شد؟
هر چند عراقچی در این گفت‌و‌گو درباره توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توضیحات بیشتری نداد اما آژانس اعلام کرده که در حال رایزنی با ایران برای تمدید مهلت توافق است. توافقی که ٣١ اردیبهشت به پایان می‌رسد و معنای پایان یافتنش آن است که ایران فیلم دوربین‌های نظارتی آژانس طی سه ماه گذشته را پاک خواهد کرد. روز چهارشنبه نمایندگان چین و روسیه و همین‌طور کشورهای اروپایی پس از دور چهار مذاکرات در وین همگی ابراز امیدواری کردند که توافق بین ایران و آژانس تمدید شود تا این مسأله مشکلی در فرایند مذاکرات ایجاد نکند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم روز پنجشنبه طی بیانیه‌ای با اعلام این خبر که در حال رایزنی با ایران برای تمدید توافق با این کشور است، تصریح کرد که بزودی در این زمینه اطلاع‌رسانی خواهد کرد. در این بیانیه آمده است: ایران و آژانس در حال حاضر درباره ادامه تفاهمات کنونی رایزنی می‌کنند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این بیانیه افزود: مدیرکل آژانس طی روزهای آینده، به روزرسانی‌هایی را در اختیار شورای حکام قرار خواهد داد. این در حالی است که همزمان میخائیل اولیانوف نماینده روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: اکنون واضح است که مذاکرات وین درباره برجام تا 21 مه (31 اردیبهشت) همان طور که شرکت کنندگان امیدوار بودند، به پایان نخواهد رسید. وی در ادامه نوشت: قابل تأسف است اما دراماتیک نیست. 21 مه یک ضرب الاجل نبود، اما یک تاریخ هدف بود. دیپلمات‌های ارشد سه کشور اروپایی هم در بیانیه مشترک خود به‌همین موضوع اشاره و تأکید کردند که «حیاتی است ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی راهی برای تداوم نظارت آژانس بر فعالیت‌های ایران پیدا کنند.» در این بخش از بیانیه کشورهای اروپایی آمده است: دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای تلاش‌هایمان جهت احیای برجام ضروری است چراکه بدون آن توافق نمی‌تواند اجرا شود. هرچند هنوز خبر بیشتری درباره تمدید این توافق مخابره نشده اما گمانه‌زنی‌ها بر اساس فضای موجود از این موضوع حکایت دارد که احتمال زیاد تمدید این توافق انجام خواهد شد. چرا که عملاً عدم تمدید آن می‌تواند به شکست مذاکراتی منجر شود که تا کنون همه طرف‌ها از «پیشرفت‌های چشمگیر» در آن خبر می‌دهند.
نگاه امریکا به وین
حتی به‌نظر می‌رسد امریکایی‌ها هم امیدوارانه مشغول تلاش در راستای این مذاکرات هستند. چه اینکه وزارت خارجه این کشور اعلام کرده که هیأت مذاکره کننده امریکا برای شرکت در رایزنی‌های هفته آینده درباره برجام به وین بازمی‌گردد. به گزارش ایسنا، «جالینا پورتر» سخنگوی وزارت خارجه امریکا درباره روند مذاکرات وین پس از برگزاری نشست روز چهارشنبه کمیسیون مشترک برجام گفته است: «دولت امریکا بر این باور است که این گفتوگوها به شفاف‌سازی گام‌هایی که ایران و ایالات متحده باید برای بازگشت به توافق بردارند، کمک می‌کند.» در تحولی دیگر هم وزیران خارجه روسیه و امریکا درباره ادامه همکاری بر سر برجام رایزنی کردند. این اولین دیدار و گفت‌و‌گوی لاوروف و بلینکن بوده که در آن بر سر مسأله برجام، شبه جزیره کره و افغانستان مذاکره شده است. آن‌طور که ایسنا به نقل از خبرگزاری تاس گزارش داده دو وزیر خارجه برجام را یکی از موضوعاتی دانسته‌اند که برای کشورهایشان منافع مشترک به همراه دارد.
واعظی: مذاکرات وین پیشرفت‌های مناسبی داشته است
رئیس دفتر ریاست جمهوری هم تأکید کرد که مذاکرات وین برای احیای برجام پیشرفت‌های مناسبی داشته است. «محمود واعظی» عصر دیروز در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: «مذاکرات وین برای احیای برجام پیشرفت‌های مناسبی داشته است. تلاش تیم مذاکره‌کننده با نگاه معطوف به منافع ملی تا حصول نتیجه و احقاق حقوق ملت بزرگ ایران ادامه خواهد داشت. در این مسیر تلاش‌های دشمنان خارجی و برخی خبرسازی‌های منفی مخالفان داخلی برجام بر اراده و تلاش مسئولان و دولت در وادار کردن طرف مقابل به اجرای تعهدات و برداشتن تحریم‌ها تأثیری ندارد.»
دور چهارم نشست کمیسیون مشترک برجام روز چهارشنبه (۳۰ خرداد) در محل گراند هتل وین پایان یافت. در این دور از نشست‌ها با حضور هیأت‌های ایران و کشورهای عضو برجام، رؤسای هیأت‌ها با مروری بر پیشرفت‌های حاصله در دور چهارم و آخرین وضعیت متن‌ها، به تبادل نظر درخصوص مسیر پیش رو پرداختند. قرار است دور دیگر گفتوگوها این هفته از سر گرفته شود.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
آزمون این چند روز ملت فلسطین را سرافراز کرد
افزایش 130 میلیارد دلاری صادرات غیر نفتی در 8 سال گذشته
پرسش‌های اقتصادی از نامزدان ریاست جمهوری
شادمانی مقاومت غزه
قطار مذاکرات وین در ایستگاه پنجم
رونمایی از پهپاد پهن‌پیکر «غزه» و سامانه موشکی «9دی»
نهادهای مدنی توانمند گذرگاهی امن برای عبور از بحران کرونا
الف قامت‌شان دال شد
سرخابی‌ها محروم شدند
رفع توقیف دارایی بانک مرکزی در لوکزامبورگ
دود رها کردن پسماندهای صنعتی در ماهدشت به‌چشم دامداران می‌رود
صندوق‌های رأی و مخالفانش
تبلیغات نامزدها ایجابی یا سلبی
۲ هزار بخشنامه اداری با تنقیح قوانین به ۴۰ بخشنامه رسید
