دود رها کردن پسماندهای صنعتی در ماهدشت به‌چشم دامداران می‌رود

شیما جهانبخش
خبرنگار
تصاویر فرو رفتن گوسفندان در داخل حوضچه‌های قیر در محدوده ماهدشت کرج، حوالی فرودگاه پیام بار دیگر نشان داد نامهربانی با محیط‌ زیست و بی‌توجهی به طبیعت در نهایت بعد از سال‌ها دامنگیر خودمان می‌شود.
حدود ۲۰ سال پیش پسماندهای صنعتی از نوع لجن و ضایعات اسیدی توسط افرادی بی‌توجه به عواقب آن در طبیعت رها شدند و امروز جواب کار آنها را باید دامدارانی بدهند که از همه جا بی‌خبرند. هر‌چند مسئولان استان البرز بعد‌از اطلاع از موضوع با تشکیل جلسه‌ای فوری نسبت به پیگیری این اتفاق اقدام کردند اما آن‌طور که کارشناسان می‌گویند بر اساس بررسی‌ها و تحقیقات به‌عمل آمده، حدود ۲۰ سال از تخلیه این لجن‌ها که هم اکنون به حالت قیر درآمده، می‌گذرد و مشخص نیست دقیقاً کدام واحد صنعتی این لجن‌ها را در این نقطه رها کرده‌ است.«فردین حکیمی»، مدیرکل حفاظت محیط‌ زیست البرز در این خصوص به «ایران» می‌گوید: این منطقه که بین فرودگاه پیام و مسکن مهر ماهدشت قرار دارد قبلاً مرکز دفن زباله شهری بوده و گویا در گذشته یکی از واحد‌هایی که در زمینه تصفیه دوم روغن فعالیت می‌کرد لجن‌ها و ضایعات اسیدی را به‌صورت غیرمجاز تخلیه و با خاک پوشانده بود، امروز بعد از گذشت حدود ۲۰ سال این لجن‌ها به حالت قیر درآمده و سبب این اتفاق شده‌اند.


حکیمی با اشاره به اینکه این منطقه در حال حاضر در اختیار یکی از بهره‌برداران فعالیت معدنی قرار دارد، می‌افزاید: متأسفانه هیچ تابلو و علائم هشداری نسبت به محل تخلیه لجن‌ها در منطقه نصب نشده و دامداران بی‌اطلاع گرفتار این قیر‌ها شده‌اند. در جلسه‌ای که در استانداری تشکیل شد تصمیم بر این شد تا تعیین تکلیف موضوع و پاکسازی خاک‌های آلوده، سازمان صمت بهره بردار را موظف به نصب علائم هشدار کند.
این مقام مسئول تصریح می‌کند: ما به محض اطلاع از تلفات گوسفندان در این لجن‌های اسیدی، یک اکیپ کارشناسی بررسی موضوع اعزام کردیم. جلسه‌ای در استانداری البرز با حضور مدیرکل مدیریت بحران، دفتر فنی، سازمان صمت، منابع طبیعی، راه و شهرسازی و شهرداری‌های مرتبط و همچنین شرکت پخش فرآورده‌های نفتی برگزار و متعاقب آن بازدیدهای میدانی هم انجام شد و یکی از موارد مهم موضوع امکان بازیافت لجن‌ها و پاکسازی این لجن‌ها بود که مورد بررسی قرار گرفت.  این محدوده در حریم شهری بین شهرداری کرج و شهرداری ماهدشت قرار دارد.

شناسایی و برخورد با واحدهای آلوده‌کننده
مدیرکل حفاظت محیط‌ زیست البرز در خصوص میزان تلفات این حادثه می‌افزاید: آن‌طور که گفته می‌شود حدود 20 رأس دام از بین رفته‌اند و این موضوع تحت پیگیری است.
حکیمی با اشاره به اینکه از خاک آلوده نمونه‌برداری انجام و نمونه‌ها جهت سنجش نوع موارد آلاینده به آزمایشگاه ارسال شده است، می‌گوید: با توجه به اینکه هرگونه تخلیه مواد آلاینده به خاک طبق ماده ۱۴ قانون حفاظت خاک جرم تلقی و متخلفان مکلف به پاکسازی خاک از مواد آلاینده خواهند بود لذا موضوع شناسایی دقیق واحد متخلف در دستور کار بوده و قطعاً پس از شناسایی واحد آلوده کننده، اقدامات حقوقی صورت خواهد گرفت.

تمام دستگاه های ذیربط موظف به پیگیری موضوع شدند
«محمد رضا فلاح نژاد» مدیر کل مدیریت بحران استانداری البرز نیز در این خصوص به«ایران» می‌گوید: با اطلاع از موضوع، رسیدگی به آن بسرعت در دستور کار قرار گرفت و در جلسه‌ای فوری تمام دستگاهای ذیربط موظف به پیگیری موضوع شدند.
وی با اشاره به اینکه محدوده مورد نظر در اختیار پیمانکار بخش خصوصی بوده است، می‌افزاید: در این منطقه از معادن خام بهره‌برداری می‌شود و در اصل یک منطقه صنعتی است. البته بهره بردار موظف بوده علائم هشدار را در محدوده‌های آلوده و پر خطر نصب کند تا شاهد این اتفاقات نباشیم. در این مورد بخصوص نیز سازمان صمت موظف شده علائم هشدار از سوی بهره‌بردار را در منطقه نصب کند.
فلاح‌نژاد با انتقاد از رها‌سازی زباله‌های صنعتی در طبیعت می‌گوید: تمام دستگاه‌های ذیربط در استان موظف به جمع‌آوری این زباله‌ها و دفن اصولی آن هستند. همچنین این سازمان موظف شد نسبت به بررسی دقیق سوابق فعالیت و پیگیری‌های لازم برای شناسایی واحد صنعتی متخلف با توجه به محدود بودن واحدهای تولید کننده لجن اسیدی دراستان و سابقه تخلیه مواد آلاینده در سنوات گذشته و اعلام نتیجه به محیط‌ زیست را اقدام کند.

بررسی نحوه بازیافت لجن و ضایعات اسیدی
مدیرکل مدیریت بحران استانداری البرز خاطرنشان می‌کند: با توجه به اینکه پسماندهای مشتقات نفتی در سال‌های اخیر در منطقه رها شده مقرر شده با همکاری مشاورین محیط‌زیست و شرکت پخش فرآورده‌های نفتی بازیافت یا نحوه پاکسازی این مشتقات مورد بررسی قرار بگیرد. در این راستا اداره کل محیط‌ زیست نمونه‌برداری و آنالیزخاک آلوده را برای تشخیص دقیق نوع ترکیبات مواد آلاینده در دستور کار خود قرار داده است. همچنین سازمان جهادکشاورزی استان موظف شده تا اطلاعات کامل در خصوص محدوده‌های آلوده به مشتقات نفتی را در اختیار دامداران قرار دهد. اداره کل منابع طبیعی استان نیز موظف شده تاریخ واگذاری، صدور مجوز و مشخصات بهره برداران عرصه‌های معدنی را در اختیار دفترفنی استانداری و اداره کل محیط‌ زیست قرار دهد.