روزنامه جوان
1400/03/01
بي‌وزني فرهنگ و هنر در برنامه نامزدهاي انتخابات
سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: چهره‌هاي شاخصي كه براي نامزدي در انتخابات رياست جمهوري ثبت‌نام كرده‌اند، اين روزها در فضاي شبكه‌هاي اجتماعي يا مصاحبه‌هاي مطبوعاتي و نشست‌هاي رسانه‌‌اي و حتي در جمع هواداران خود، به طرح ايده‌ها و بيان نظرات خود در حوزه‌هاي مختلف مي‌پردازند، در اين بين از نكاتي كه كاملاً به چشم مي‌خورد اين است كه مسئله فرهنگ و هنر در سخنان چهره‌هاي سياسي، وزن زيادي ندارد و برنامه‌هاي فرهنگي و رويكردهاي احتمالي در حوزه فرهنگ و هنر نه اعلام مي‌شود و نه حتي وارد مباحث شده است. نبود مواضع فرهنگي و نداشتن برنامه مشخص در حوزه فرهنگ و هنر، همواره باعث نگراني و انتقادهايي از سوي اهالي فرهنگي و هنر شده است.به رغم اهميت فرهنگ در ساختار جامعه و نقش انكارناپذير آن در ساخت يك جامعه موفق و در روزگاري كه هيچ عاملي به قدرتمندي فرهنگ و هنر به تغييرات بنيادين در هر كشور و ملتي كمك نمي‌كند، چهره‌هاي سياسي كه براي نامزدي انتخابات رياست جمهوري در ايران ثبت‌نام كرده‌اند، فعلاً قصد ورود به بحث فرهنگ و هنر را ندارند.
له شدن فرهنگ زير پاي پوپوليسم
از ضعف‌هاي بارز در پژوهش‌هاي علوم انساني در ايران، فقدان پژوهش‌هاي كاربردي در حوزه گفتمان سياسي در حوزه فرهنگ است، به عنوان نمونه هيچ تحقيق جامعي را نمي‌توان در خصوص سخنان رؤساي جمهور درباره حوزه فرهنگ و تأثير فرهنگ در بيان و نوشتار سياسيون مشاهده كرد. تحقيقي در «آكادمي علوم امريكا» انجام شده و در آن به بررسي طولاني‌مدت سخنراني‌هاي رهبران سياسي و انتقال مواضع سياسي و فرهنگي از طريق آن سخنراني‌ها پرداخته شده است. نكته جالب توجه در اين پژوهش علمي كه در سال 2019 منتشر شده است، نشان مي‌دهد سياستمداران امريكايي تلاش مي‌كنند از فرهنگ به عنوان راه ارتباط با نخبگان جامعه استفاده كنند و از گفتارها و اشارات فرهنگي استفاده كنند كه از نظر فرهنگي به نخبگان نزديك‌تر باشد. در اين پژوهش اين سؤال مطرح شده است كه آيا بيان نظرات فرهنگي مي‌تواند به تغيير در فرهنگ جامعه كند؟ پاسخ به اين سؤال كمي مبهم است، زيرا سياستمداران تلاش مي‌كنند با استفاده از پوپوليسم رأي جمع كنند و در مقابل اهميت دادن به فرهنگ در نقطه مقابل پوپوليسم است. به عبارت ديگر سياستمدار بايد ميان بيانات پوپوليستي و مواضع فرهنگي تعادل ايجاد كند. با داغ شدن تب انتخابات رياست جمهوري، اقشار مختلف در حال موضع‌گيري و بيان خواسته‌هاي خود از نامزدهاي رياست جمهوري هستند تا با تشكيل دولت سيزدهم، خواسته‌هاي آنها جامه عمل پوشانده شود. در اين شرايط برخي از چهره‌هاي فرهنگي به آسيب‌شناسي گفتمان حاكم در ميان ثبت‌نام كنندگان شاخص براي نامزدي انتخابات پرداخته و از اين گلایه دارند كه چرا هيچ حرفي از فرهنگ به ميان نمي‌آيد!
اغلب نامزدها، فاقد بينش فرهنگي
پيام فضلي‌نژاد، نويسنده و پژوهشگر با حضور در برنامه‌اي تلويزيوني، از اينكه نامزدهاي انتخابات رياست جمهوري فاقد ديدگاه‌هاي فرهنگي هستند به شدت انتقاد كرد. فضلي‌نژاد گفت: «تمام سپهر سياسي كشور در اين كارزار وارد شدند كه ويترين و سرمايه سياسي نظام هستند. اين افراد بيش از سه دهه در عرصه سياسي مسئوليت داشتند. نتيجه مسئوليت، پاسخگويي است و به واسطه كارنامه‌شان محل سؤال قرار مي‌گيرند. بخشي از اين كانديداها خودشان مشكل هستند، نه راه‌حل مشكل. بايد كارنامه و ايده فرهنگي آنها سنجيده شود. مسئله بر سر اين است كه اكثر كانديداها، فاقد ايده و تفكر فرهنگي هستند.» وي همچنين با اشاره به سوابق فرهنگي برخي از رؤساي دولت در سال‌هاي گذشته عنوان داشت: «صرفاً كنشگري در عرصه فرهنگ كافي نيست. بعضي افراد، كنشگر فرهنگي هستند اما جهان‌بيني فرهنگي ندارند. بعضي از كانديداهاي ثبت‌نامي به عنوان شخصيت فرهنگي شناخته مي‌شوند اما از تفكر فرهنگي برخوردار نيستند و دچار تضاد در نظر و عمل هستند.»
فضلي‌نژاد با اشاره به خواجه نصير و خواجه نظام‌الملك عنوان كرد: «در افق تمدن اسلامي، ما بايد از خواجه‌نصير و خواجه نظام الملك صحبت بكنيم. خواجه نصيري كه 120 تأليف دارد، كسي است كه بزرگ‌ترين گام‌ها را براي صلح برمي‌دارد و اخلاق ناصري ايشان يكي از منابع باليني تمدن ما و كتاب مرجع است. خواجه نظام الملك كه در كتاب سياست‌نامه، آيين حكمراني را در 50 فصل تقرير و تبيين مي‌كند، كسي است كه پيشگام توسعه فرهنگي است. او در ايران مدارس نظاميه را تأسيس مي‌كند. ما با اين افراد طرفيم و اينها را سياستمداراني مي‌دانيم كه مي‌توانند توسعه فرهنگي ايجاد و يك كشور را كشور كنند. در صورتي كه سياستمداران ما امروز بيشتر به ماكياول علاقه‌مندند تا اين منابع مرجع تاريخ ايران.» نخستين گام مثبت رئيس‌جمهور!
محمد گلريز، خواننده و موسيقيدان درباره مسائلي كه براي فعالان حوزه موسيقي در برنامه‌هاي كانديداهاي رياست جمهوري مهم است، گفت: «اين مسئله اهميت بالايي دارد و توجه به مسائل فرهنگي مي‌تواند نخستين گام مثبت براي اقدامات رئيس‌جمهوري باشد. وقتي فرهنگ شكل بگيرد، در عرصه‌هاي مختلف مي‌توان باقي مشكلات را حل كرد، زيرا زبان فرهنگ و هنر در مسائل مختلف سياسي و اقتصادي تأثير زيادي دارد، البته نمي‌توان منكر اهميت مسائل اقتصادي و معيشتي بود.
وي با بيان اينكه موسيقي در چند سال اخير دوران سختي را مي‌گذراند، اضافه كرد: موسيقي در روحيه و رفتار جوانان تأثير زيادي دارد و با تأمين نيازهاي فعالان حوزه موسيقي مي‌تواند جلوي بسياري از مشكلات و آسيب‌هاي اجتماعي گرفته شود.»
به گفته اين خواننده، «هنرمندان در ماه‌هاي نزديك انتخابات مانند الگو براي جامعه هستند و بايد اقداماتي شايستهِ جايگاهي كه هستند، انجام دهند. در نتيجه بايد با تحقيقات كافي از كانديدا حمايت كنند.» به نظر مي‌رسد با نزديك شدن به ايام آغاز رسمي تبليغات سيزدهمين انتخابات رياست جمهوري، همان طور كه گلريز اشاره كرده است، نامزدهاي انتخابات براي بهره‌گيري از پايگاه مردمي هنرمندان سراغ آنها خواهند رفت و پوپوليسم از فرهنگ و چهره‌هاي فرهنگي و هنري به نفع خود استفاده مي‌كند؛ مسئله‌اي كه در سال‌هاي پيش نيز رخ داده و پس از انتخابات و عملي نشدن وعده‌هاي انتخاباتي، باعث دور شدن هنرمندان از دولت و دولتمردان شده است.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
