سفری مکاشفه‌ای به‌طول یک ربع‌قرن

سرمقاله وصال روحانی     امروز (شنبه اول خرداد 1400) مصادف است با پایان بیست‌وچهارمین سال حیات «ایران‌ورزشی» و آغاز بیست‌وپنجمین سال فعالیت‌های روزنامه‌ای که همیشه خود را متعلق به‌ شما خوانندگان گرامی و تمامی ورزش‌دوستان ارجمند دانسته‌است. کنکاش در امور مختلف ورزش ایران و جهان و سفرهایی مکاشفه‌ای به بطن و لایه‌های ورزش به قصد حل مشکلات و پیشرفت این پدیده انسان‌ساز همواره هدف اول ایران ورزشی بوده است. ورزش ایران محتاج چنین مکاشفه‌ای است چون هیچ‌گاه به اندازه کافی مبتنی بر داده‌های علمی و برنامه‌ریزی‌های دقیق و مؤثر نبوده است. مکاشفه در ورزش جهان هم ضروری می‌نماید زیرا آنها بر خلاف ما بر عنصر علم و برنامه‌ریزی درست متکی‌اند و می‌توان از دلایل پیشرفت آنها سردرآورد و آن را سرلوحه کار خودمان قرار داد. با این حال پس‌از یک ربع قرن کنکاش و مکاشفه در چنین اموری نه ما احساس رضایت و کمال می‌کنیم و نه متولیان ورزش در جایگاهی ایستاده‌اند که بتوان آن را موفقیت‌آمیز و سزاوار ذات ورزش ما و به‌ فراخور توان درونی آن دانست. رسانه‌ها آینه‌ای از اتفاقات جامعه‌اند و ایران ورزشی در 25 سال اخیر سرشار از مطالبی بوده که در آن نقصان‌های ورزشی به‌ بوته نقد و بررسی گذاشته شده ولی هرگز به طور ریشه‌ای رفع نشده است. گزیده شدن مکرر از یک سوراخ و قبول شکست‌های متعدد در برخی میادین ورزشی به‌ سبب کم توجهی به درس‌های گرفته شده از قبل، سند صحت این ادعا است و وقتی ورزش‌ ما در سال 1400 شمسی و 2021 میلادی در جایگاهی قرار گرفته که تفاوت‌هایی بنیادین با 60 سال پیش‌ به‌ جز در موارد سخت افزاری ندارد و دردها و کمبودها تقریباً همان است که پیش‌تر بود، هیچ نشریه‌ای نمی‌تواند احساس کمال کند. درست است که سفر مکاشفه‌ای ما (تهیه‌کنندگان ایران ورزشی) با برخی نتایج مثبت و توفیق در یافتن دلایل توقف‌ها و ارائه اسلوب‌هایی برای رسیدن به پیشاهنگان ورزش جهان همراه بوده اما وقتی ورزش ما به جز در موارد روبنایی همانی مانده است که پیش‌تر بود، درد و رنج این سفر مکاشفه‌ای ربع قرنی بیشتر بر دوش‌ما و هر نشریه ورزشی پر سابقه دیگری سنگینی می‌کند و اسباب آزردگی خاطر می‌شود. می‌توانیم برای خوش منظر شدن اوضاع کنونی کسب 61 سهمیه حضور در المپیک توکیو را نشانه‌ای از توسعه ورزش بدانیم اما از یک سو یک سال در برگزاری این المپیک به سبب مشکلات کرونایی تأخیر افتاد و ما از این فرصت فراخ کمترین بهره را گرفتیم و با اینکه اینک طیف و گستره ورزش‌های «مدال اندوز» ما بیشتر از گذشته شده و حتی در شمشیربازی هم مدعی مدال المپیک هستیم اما این پیشرفت‌ها همچنان محصول استعدادهای خودجوش و همت‌های فردی است و یک جریان علمی و فرآیند فراگیر در کشف و پرورش استعدادها بانی این وضعیت نبوده است. اگر در شمشیربازی پیمان فخری سکاندار و جریان‌ساز نبود، سابربازان ما هرگز «جهانی» نمی‌شدند و اگر محمد بنا در نقش تک معمار کشتی فرنگی ظاهر نمی‌شد و روش گلخانه‌های او به بار نمی‌نشست، این رشته هرگز از زیر سایه عظیم کشتی آزاد خارج نمی‌شد و شاهکار 3 طلایی‌اش را در المپیک 2012 لندن منقوش نمی‌کرد. اینها به ما می‌گوید سفر مکاشفه‌ای «ایران‌ورزشی» به این زودی‌ها پایان نمی‌گیرد و حداقل یک ربع‌قرن دیگر طول می‌کشد و با استعداد و مهارتی که برخی مسئولان امر از نیاموختن پندهای گذشته پیوسته از خود بروز می‌دهند چنین مکاشفه‌ای قابل بسط به‌قرن بعدی هم خواهد بود. امروز این نکته که احسان حدادی به‌ رغم مصدومیت اخیرش در اردوی تمرینی‌اش در آمریکا قادر به تکرار مدال نقره برگرفته‌اش در پرتاب دیسک المپیک 2012 در آوردگاه 2021 هم هست یا خیر، تحت‌الشعاع این سؤال مهم‌تر قرار می‌گیرد که آیا همه دارایی‌های قابل ارائه ما به میدان المپیک‌ها در یکی از سه ورزش اصلی و پایه و مادر همچون دوومیدانی باید به حدادی و حسن تفتیان (در دوی 100‌متر) منحصر شود و حالا که کار صعود سعید رضا کیخای ژیمناست به المپیک توکیو و راه ورود هر شناگری به این صحنه بزرگ مسدود مانده، ما باید همچنان در مورد توجه‌ترین و پر مدال‌ترین رشته‌های المپیک (دوومیدانی، ژیمناستیک و شنا) این همه کم نماینده و به واقع دست‌خالی باشیم؟ ورزش‌دوستان نکته سنج و به‌ویژه خواننده‌های ایران‌ورزشی نیک می‌دانند که در تمام این سال‌ها به‌رغم کم‌ثمر ماندن تلاش مسؤلان ورزش و به‌تبع آن کم‌اثر شدن انبوه نوشته‌های ما و سایر رسانه‌های دلسوز، هرگز و حتی برای یک لحظه نا‌امید و از راه و هدف خود دور نشده‌ایم زیرا امید و تکیه گاه و نیروی محرک ما شما دوستداران ورزش بوده‌اید و این مردم کشور بوده‌اند که قایق به کرات آسیب‌دیده ورزش را با نیروی عظیم برخاسته از خواسته‌های به‌ حق خویش به‌ طی طریق در دریای مواج ناملایمات نایل ساخته‌اند و تا آنها هستند و دست‌حمایت‌شان پشت سر ورزش و رسانه‌های ترسیم کننده شرایط ورزش کشور است این قایق غرق نخواهد شد. امروز غوغای رسیدن به مرحله نهایی جام جهانی فوتبال 2022 و یا خدای نکرده حذف از این عرصه مهم به یکی از دغدغه‌های اصلی مردم شریف ایران اسلامی تبدیل شده و این خواسته عظیم عمومی می‌تواند پل عبور از این سد و سایر سد‌های موجود باشد و ورزشی را متحول سازد که در کشور ما بر طبق یک سنت بد خروجی و نتایج مثبت آن بسیار کمتر از هزینه‌های نجومی است که برای آن می‌شود. با همین ملت و با جماعت ورزشی‌خوان و با همه ورزش‌دوستان ایران که دل‌شان برای سرفرازی این کشور پایدار و متعهد می‌تپد، عهد می‌بندیم که از اهداف خود هرگز منصرف و از دیدن ناکامی‌های احتمالی تازه ناامید نشویم و همچنان بنگاریم و سنگ صبور و قوت قلب ورزشکاران باشیم و نمونه‌های خوب خارجی را برای درس‌آموزی جامعه ورزش ایران مقابل دیدگان کنجکاو آنها قرار دهیم و رازها و راه‌های قهرمانی را حلاجی کنیم. ربع قرن‌های بعدی هم از راه می‌رسند و امید آن که شما مردم چراغدار آن، ورزش پیشه‌ها اهالی ثابت قدم آن و ما در «ایران ورزشی» باز هم تصویرگر صادق این احتمام بلیغ و عمومی باشیم.