مرثیه‌ای برای عشایر

دکتر فتح اله دهقان‪-‬ جغرافیا عاملی مهم در زندگی انسان‌ها است. در گذشته تاثیر این عامل در زندگی بشر انحصاری بود وجبرجغرافیا کمیت وکیفیت زندگی انسان‌ها راتعیین می‌کرد. ردپای جبر جغرافیا را در حکومت‌ها‌ که اختیار مطلق داشتند را می‌توان
مشاهده کرد.
در این خصوص نظریه پردازان در تئوریهایی مانند نظریه تولید آسیایی به ارتباط جغرافیا، شیوه تولید و ارتباط آن با نوع حکومت‌ها پرداخته اند.
پیشرفت علوم و تکنولوژی، جبر جغرافیا را به چالش کشیده و سلطنت مطلقه آن برجهان را متزلزل کرد. البته این به معنی بی‌اثر شدن جغرافیا نیست.


تاثیر جغرافیا بر کشورها با توجه به سطح توسعه یافتگی‌شان متفاوت است.
جغرافیای ایران نیز که کشوری خشک ونیمه خشک بوده لاجرم نوع زندگی ساکنان این مرز وبوم را تعیین کرده است.
در گذشته‌های نه چندان دور نوع زندگی عشایری در میان ایرانیان رونق داشت.
ساکنان این دیار برای استفاده از مواهب طبیعی کوچ می‌کردند.
زمستان در قشلاق و تابستان در ییلاق از طبیعت
بهره می‌بردند. به گواه تاریخ نوع و روش زندگی در اخلاق، رفتار... جوامع موثر است. عشق به میهن، مهمان‌نوازی، حریت، آزادگی، بیگانه ستیزی و... از خصوصیات عشایر است. از سوی دیگر تولید در راستای خودکفائی از دیگر کارکردهای زندگی عشایری بود. تا اصلاحات ارضی کشورمان در تولید محصولات کشاورزی خود کفا بود.
این مهم مغایر با سیاست‌های اقتصادی - سیاسی قدرتهای جهانی بود.
نقش عشایر در خودکفائی اقتصادی، ازادگی، بیگانه ستیزی، مبارزه وایستادگی در مقابل حاکمان مستبد وبیگانگان موجب شدقدرت‌های جهانی استعمارگر وحاکمان مستبد در قالبها و اشکال گوناگون به مبارزه با عشایر پرداختند. نتیجه آن منکوب و بی‌رونق کردن این نوع زندگی و تلاش در جهت به محاق بردن شیوه زندگی عشایری بود.
جبر وخشم طبیعت نیز به یاری آن‌ها شتافته و انفراض زندگی عشایری دور از ذهن نیست.
آری زندگی عشایری بوسیله سیاست‌های حاکمان وخشم طبیعت به مثابه تیغه‌های قیچی در حال حذف شدن ازجوامع بشری است. شیوه زندگی عشایری در کشورمان نیز در حال زوال است.
ظواهر امر حکایت از آن دارد، سیاست جهانی و خشم طبیعت احیا و استمرار این نوع زندگی و چنان مردمانی با آن خصلتهای نیکو را سخت نموده است.
حال، برای عشایر مرثیه سرائی کنیم و منتظر به تا ریخ پیوستن آن بنشینیم.
یا باتوجه به این که هنوز بخشی از مردمان کشورمان خواهان و علاقمند به این سبک زندگی هستند. شایسته است مسئولان برای استفاده از این پتانسیل در راستای پیشرفت وتوسعه کشور فکری نمایند. با برنامه ریزی بهینه، اصلاح و استفاده از تکنولوژی روز میتوان از این پتانسیل در جهت ایجاد اشتغال و تولیددر راستای خودکفائی بهره برد.
حال که فصل انتخابات است از کاندیداهای ریاست جمهوری درخواست داریم تا برنامه‌های خود را در خصوص نحوه برخورد با این سبک زندگی مردمان کشورمان اعلام کنند.