روزنامه ابتکار
1400/03/03
مخالفان دست به کار شدند کارشکنی‌های برجامی
مدتی است که مذاکرات هسته‌ای وین، با حضور طرف‌های بین المللی برجام (بدون انجام مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا) و با هدف احیای توافق مذکور، در جریان است. در روز‌های ابتدایی مذاکرات وین، نسبت به تشکیل دو کارگروه با هدف لغو تحریم‌های برجامی ایران و بازگشت آمریکا به این توافق و همچنین، زمینه‌سازی برای بازگشت جمهوری اسلامی ایران به تعهدات برجامی اش و معکوس سازی رویه‌های جبرانی این کشور (که در واکنش به بدعهدی‌های طرف‌های غربیِ برجام، مخصوصا آمریکا در پیش گرفته شده‌اند)، توافق شد. امری که بسیاری از ناظران و تحلیلگران را نسبت به تسهیل روند احیای برجام، امیدوار کرد.به گزارش فرارو، با این حال، با گذشت زمان، کارشکنی‌های طرف‌های مختلف بین المللی که به سهم خود مخالف با احیای توافق برجام بودند، به اوج رسید. امری که عملا سعی داشته تا هرگونه حصولِ توافق در جریان مذاکرات وین را با چالش رو به رو کند و حتی از آن جلوگیری کند. البته که این مسئله در مورد مسائل مرتبط با ایران (و به ویژه مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب) پدیده‌ای جدید نیست و در دوره‌های مختلف، رقبای منطقه‌ای و بین المللی ایران، به طرق مختلف سعی داشته اند تا مسائل مرتبط با ایران را تا جای ممکن، امنیتی و بحرانی نگه دارند و در بحبوحه این شرایط، اهداف و منافع خود را در تقابل با ایران، تامین کنند.
در روز‌های اخیر شاهد انتشار گزارش‌های سازمان‌های اطلاعاتی سه کشور اروپاییِ آلمان، هلند و سوئد بوده‌ایم که دقیقا در بحبوحه مذاکرات هسته‌ای وین، ادعا کرده اند که جمهوری اسلامی ایران، قویا سعی دارد تا مواد و تجهیزات لازم جهت توسعه برنامه هسته‌ای خود را در خاک کشور‌های اروپایی تامین کند و حتی زمینه را برای دستیابیِ خود به تسلیحات اتمی هموار سازد.
بدون تردید طرح دعاوی از این دست، آن هم در شرایطی که دیپلمات‌ها در وین شدیدا مشغول به تعامل و رایزنی هستند، نمودی از یک تلاشِ مخرب برای تنش زایی در روند وین و احیای برجام است که در نوع خود سعی دارد ایران را در جریان مذاکرات مذکور، تحت فشار قرار دهد و حتی به دولت‌های غربی در تعاملات هسته‌ای خود با ایران، یک اهرم فشار را اعطا کند. در واقع، برخی دولت‌های اروپایی از این مساله برای کنش ورزیِ موثر در چارچوب سناریوی پلیس بد در روند مذاکرات وین استفاده می‌کنند.
اسرائیل و فعال سازی دیپلماسی تخریب حداکثری با هدف نابودسازی توافق برجام
از دیگر مسائل مهم که باید از آن نیز به عنوان نمودی عینی از کارشکنی در روند مذاکرات هسته‌ای وین یاد کرد، نوعِ کنش ورزی اسرائیل علیه کشورمان است که عملا سعی دارد فضا را برای هرگونه شرایط جهت احیای برجام، مسدود سازد. در این راستا، به طور خاص شاهد حمله خرابکارانه عوامل رژیم صهیونیستی به تاسیسات اتمی نطنز (شبکه توزیع برق این تاسیسات) بودیم که به برخی سانتریفیوژ‌های کشورمان آسیب رساند. در عین حال، سیلی از مقام‌های عالی رتبه سیاسی، نظامی و امنیتی اسرائیل (نظیر یوسی کوهن رئیس موساد) نیز در مدت اخیر راهی واشنگتن شده اند و از طریق رایزنی با مقام‌های ارشد آمریکایی (حتی شخصِ رئیس جمهوری آمریکا جو بایدن) سعی داشته اند تا نظر آن‌ها نسبت به احیای برجام را منفی کنند و از شکل گیری هرگونه توافق در این رابطه جلوگیری کنند.
در روز‌های اخیر نیز دولت بنیامین نتانیاهو با استناد با شلیک ده‌ها موشک از جانب جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) به اراضی اشغالی، به طور خاص بر این مساله تاکید کرده (و عملیات روانی گسترده‌ای را نیز در این چهارچوب تعریف کرده است) که اگر تحریم‌های هسته‌ای ایران لغو شوند و این کشور بتواند به نحو گسترده‌ای به منابع مالی خود دسترسی پیدا کند، منطقه خاورمیانه و مخصوصا اسرائیل با یک فاجعه تمام عیار روبه‌رو خواهند شد (به واسطه تقویت هرچه بیشترِ جبهه مقاومت از سوی ایران).
در این چارچوب، کشوری نظیر عربستان سعودی رویه‌ای متفاوت در پیش گرفته و از طریق انجام مذاکرات مرتبط با تنش زدایی با ایران، سعی داشته به نوعی در مورد مسائل منطقه‌ای با ایران (مخصوصا حملات حوثی‌های یمنی به تاسیسات نفتی این کشور) به توافق برسد. امری که عملا از شدت مخالفت‌های ریاض با فرآیند احیای برجام کاسته است. با این حال، جریان‌های رسانه‌ای اصلی عربستان سعودی همچنان در مورد توان هسته‌ای ایران و مذاکرات وین، سم پاشی‌های خاص خود را انجام می‌دهند.
مواضع غیرسازنده دولت آمریکا در رابطه با احیای برجام
جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا قبل از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا، از بازگشت سریع آمریکا به توافق برجام سخن گفت و حتی خروج دولت ترامپ از این توافق را شکستی قابل توجه برای سیاست خارجی و امنیت ملی آمریکا ارزیابی کرد. با این حال، بایدن در نخستین روز‌های ریاست جمهوری خود و در گفتگو با شبکه سی ان ان، کم کم تغییر مسیر داد و از تقابل هوشمندانه با جمهوری اسلامی ایران (با تکیه بر اجماع سازی بین المللی علیه این کشور) سخن گفت.
جو بایدن حتی در پاسخ به سوال یک خبرنگار که از او پرسیده بود آیا فورا به توافق برجام باز خواهید گشت یا خیر؟ به صراحت گفت خیر. از سویی، تیم امنیت ملی و سیاست خارجی او با محوریت آنتونی‌بلینکن (وزیر خارجه آمریکا) و جیک سالیوان (مشاور امنیت ملی آمریکا)، از ضرورت انجام توافقی فراتر از توافق هسته‌ای با ایران (در چارچوب توان موشکی و قدرت منطقه‌ای ایران) نیز سخن گفتند. در ادامه، آن‌ها تنش‌های گسترده‌ای را با ایران در مورد اینکه اول تهران باید تعهدات برجامی خود را از سرگیرد (در حالی که اساسا ایران از توافق برجام، نظیر آمریکا خارج نشده است. بلکه در پاسخ به بدعهدی‌های طرف‌های غربی، رویه‌های جبرانی در پیش گرفته است) به راه انداختند و در نهایت نیز در روز‌های اخیر شاهد آن بودیم که منابع آگاهِ شبکه پرس تی وی گزارش دادند که آمریکا در چارچوب مذاکرات وین، قصد لغو هیچ یک از تحریم‌های برجامی ایران را ندارد و صرفا سعی دارد تا تحریم‌های نفتی، بانکی، مالی و انرژی ایران را در طی مراحل متعدد و گام به گام، در بازه‌های زمانی ۱۲۰ و ۱۸۰ روزه، به طور موقت تعلیق کند. از سویی، اینطور گزارش شده که آمریکایی‌ها سعی دارند تا ساختار کلی تحریم‌ها علیه ایران را نیز همچنان حفظ کنند.
در نهایت نیز نِد پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به وضوح تاکید کرده که آمریکا حتی اگر درمورد لغو تحریم‌های برجامی ایران به توافق برسد، همچنان برای خود این حق را قائل است که در حوزه‌های دیگر نظیر حقوق بشر و همچنین آنچه واشنگتن حمایت از تروریسم می‌خواند، علیه ایران وضع تحریم کند. امری که عملا حاکی از آن است که حتی در صورت لغو تحریم‌های هسته‌ای ایران، احتمال دارد که این تحریم‌ها، در ذیل یک فصل موضوعی دیگر، موجب وضع تحریم علیه ایران شوند.
کارشکنی‌های جمهوریخواهان آمریکایی علیه تلاش‌ها جهت احیای برجام
یکی دیگر از گزاره‌هایی که به طور خاص در چهارچوب سیاست داخلی آمریکا، به دنبال کارشکنی در روند احیا توافق برجام است، موضع گیری‌های تقابلیِ سیاستمداران جمهوریخواه علیه مذاکرات هسته‌ای وین است. در این راستا شاهدیم که جمهوریخواهان، ضمن اعمال کارشکنی‌های گسترده علیه دیپلماسیِ دولت بایدن در مورد احیای برجام، به طور خاص تهدید کرده اند که هرگونه بازگشت دولتِ دموکرات آمریکا به برجام، هیچ تضمینی را برای تداوم پایبندی دولت آمریکا به این توافق ایجاد نمی‌کند و جمهوریخواهان به محض در دست گرفتن قدرت، بار دیگر از آن خارج خواهند شد.
جمهوریخواهان در این زمینه حتی اقدام به تهیه لوایح و رایزنی‌های گسترده‌ای نیز کرده اند که البته اغلب آن‌ها با توجه به موقعیت برتر جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان و سنای آمریکا، راه به جایی نبرده است. با این حال، احتمال اینکه این روند به دلیل نتایج انتخابات میان دوره‌ای آمریکا در سال ۲۰۲۲، متوقف شده و با چالش روبه‌رو شود، کاملا وجود دارد.
مجموع این مسائل و رویه‌های دولت و سیاستمداران آمریکایی علیه احیای توافق برجام و مذاکرات وین، سبب شده تا بسیاری از جناح‌ها و طیف‌های سیاسی در داخل ایران نیز بیش از گذشته نسبت به آمریکا بی‌اعتماد شوند که این مساله در نوع خود، حصول توافق در وین را سخت‌تر کرده است. اضافه بر این، در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری ایران در خرداد ماه سال جاری، بسیاری از ناظران و تحلیلگران را واداشته تا از راکد شدن مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب، و موکول شدن آن به دوره پس از روی کار آمدن دولت جدید در ایران، سخن بگویند. امری که بدون تردید پرونده هسته‌ای ایران و تعاملات تهران با غرب در این رابطه را، وارد مرحله‌ای جدید خواهد کرد.
سایر اخبار این روزنامه
مخالفان دست به کار شدند
کارشکنی‌های برجامی
محمد یوسفی آرامش
چهار هیچ به ضرر مردم
سابقه کاندیداها در عضویت احزاب چه بوده است؟
نامزد‌های حزب گریز
چرا تئاتر و سینما باز است، کنسرت‌های موسیقی نه؟
کرونا، سلبریتی‌ها و کنسرت
ضرب‌الاجل سه ماهه پایان یافت
قطع دوربین‌ها یا تمدید همکاری با آژانس؟
«ابتکار» عوامل موثر در تعلیق بازارهای اقتصادی را بررسی می‌کند
آینده پر ریسک اقتصاد
قطعی برق در شهرهای مختلف کشور، شهروندان را دچار سردرگمی کرد
مصائب شهر خاموش
عباسعلی کدخدایی:
سه‌شنبه جلسه نهایی تایید صلاحیت‌ها برگزار میشود
خنثی شدن چند اقدام تروریستی و دستگیری عاملان انفجار سراوان
وزیر اطلاعات: مقاومت اسلامی معادلات از پیش طراحی شده رژیم صهیونیستی را برهم زد
مقابله مسئله مدار اصولگرایان و خوشبینی اصلاح طلبان
