روزنامه ابتکار
1400/03/03
«ابتکار» عوامل موثر در تعلیق بازارهای اقتصادی را بررسی می‌کند آینده پر ریسک اقتصاد
کیمیا نجفیسقوط شاخص بورس، تورم در بازار مسکن، نوسان در بازار ارز و طلا، رکود در بازار خودرو، افزایش سرسام‌آور قیمت و کمبود کالاهای مصرفی اخباری است که طی ماه‌های اخیر روزانه آنها را مرور می‌کنیم و شواهد نشان می‌دهد که تاکنون نیز برنامه‌ای برای رفع مشکلات در بخش‌های گفته شده از سوی مسئولان ارائه نشده است و آنطور که به نظر می‌رسد فعلا پایانی برای چالش‌های موجود در اقتصاد دیده نمی‌شود. البته گهگاهی جلسات مذاکرات ایران و آمریکا و پایان عمر دولت فعلی، سیگنال‌های مثبتی را به بازارها مخابره می‌کند اما پس از گذشت چند روز اثر خبرهای مخابره شده تخلیه میشود و بازارها و فعالان اقتصادی بار دیگر در بلاتکلیفی قرار می‌گیرند.
افزایش رسمی قیمت کالاهای اساسی به همراه گرانی‌های بدون مجوز و غیررسمی از یک‌سو، بلاتکلیفی و ابهام در بازارهای اقتصادی از سوی دیگر، معیشت را بیش از هر زمان دیگری دشوار کرده است. این درحالی است که بلاتکلیفی‌های بازار، فعالان اقتصادی را نیز سردرگم کرده و هیچ‌کس نمی‌تواند برنامه‌ریزی برای آینده خود داشته باشد. اما اینکه چه زمانی وضعیت بازارها سروسامان می‌گیرد به گفته کارشناسان به چند عامل داخلی و خارجی بستگی دارد. آنها معتقدند که اکنون کشور در آستانه دو رویداد مهم (انتخابات ریاست جمهوری_احیای برجام) بوده و تا به سرانجام رسیدن این دو مسئله نمی‌توان امید بهبود در وضعیت بازارهای اقتصادی را داشت. اما آیا دولت جدید و یا مسئله احیای برجام می‌تواند در میان‌مدت اقتصاد را سروسامان بدهد یا خیر؟ پیمان مولوی، کارشناس اقتصاد در این خصوص به «ابتکار» می‌گوید: تا زمانیکه ریسک‌های کلان از بین نرود نمی‌توان انتظار بهبود شرایط برای بازارهای اقتصادی را داشت. ریسک‌های کلان به دو بخش اقتصادی و سیاسی تبدیل میشود، ریسک‌های کلان اقتصادی شامل نرخ بهره، قیمت دلار و آینده تورم بوده و ریسک‌های سیاسی همان ماندن و یا رفتن تحریم‌ها و رویکرد رئیس جمهوری خواهد بود که قرار است سکان اقتصاد ایران را در دست بگیرد. همانطور که اشاره کردم تا زمانیکه این ریسک‌ها از بین نرود تعلیقی که در بازارها وجود دارد ادامه پیدا خواهد کرد. تاکید می‌کنم اکنون بازارها درگیر تعلیق هستند نه رکود.
این کارشناس اقتصادی در ادامه گفت‌وگو به جو به وجود آمده در اقتصاد کشور اشاره می‌کند و در این خصوص می‌گوید: این‌روزها یک جو نامعلومی بر اقتصاد ایران تحمیل شده و فعالان بزرگ، متوسط، کوچک و بنکداران را درگیر خود کرده است. در این شرایط حتی اگر تمام ابهامات سیاسی و اقتصادی روشن شود تازه وضعیت‌های خاص اقتصاد خود را نشان می‌دهد. به عنوان نمونه در آن شرایط افسارگسیختگی نقدینگی خود را نشان می‌دهد و در این مرحله این پاسخ مطرح میشود که حالا دولت جدید با چه رویکردی می‌تواند از پس مشکلات بر بیاید.
آینده ایران پرریسک خواهد بود؟
مولوی از احتمال افزایش ریسک در آینده اقتصاد ایران می‌گوید: من به این نتیجه رسیده‌ام که اگر کشور در سال 1400 و 1401 به سمت اقتصاد بازار آزاد نچرخد آینده اقتصادی ایرن بسیار پرریسک خواهد بود. اگر تحریم‌ها برداشته شود این اتفاق با سرعت کمتر و اگر تحریم‌ها ماندگار باشند با سرعت بالاتر رخ خواهد داد، چراکه اقتصاد ایران دیگر توان رویکردهای پوپولیستی را ندارد.
مشکلات اخیر برق یعنی انباشت مشکلات در اقتصاد
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به چالش‌های موجود در قسمت‌های مختلف اقتصاد و مشکلات اخیر در حوزه برق اشاره می‌کند و در این‌باره می‌گوید: این مسئله در بحث‌های مختلفی مطرح است به عنوان مثال کشور اخیرا در حوزه برق با چالش‌هایی مواجه شده و این یک نمونه واضح از انباشت مشکلات در کشور است. درخصوص مشکلات اخیر برق همه بحث ماینرها را مطرح می‌کنند اما این یک آدرس اشتباه است. انباشت مشکلات به دلیل اقتصاد دستوری ماست، اقتصادی که قیمت در حوزه انرژی را سرکوب کرده و از سوی دیگر ما شاهد چند برابر شدن قیمت در بخش‌های دیگر بوده‌ایم، از سوی دیگر با برخی از سیاست‌ها نیروگاه‌ها را با چالش روبه‌رو می‌کند. مشابه چنین مشکلاتی در تمام بخش‌های اقتصاد (تولید، کشاورزی، بازارهای مالی و ...) وجود دارد اما بخشی مثل برق قابل مشاهده بوده و طبیعی است که جامعه به مسائل قابل لمس واکنش بیشتری نشان بدهد.
این کارشناس اقتصاد اظهار می‌کند: من تاکید می‌کنم اگر کشور به سمت اقتصاد بازار آزاد حرکت نکند، هیچ انتظاری برای بهبود شرایط نخواهد بود. ما باید بپذیریم که اگر کشور را به سمت اقتصاد بازار سوق دهیم رستگار خواهیم شد و اگر به این سمت حرکت نکنیم باید منتظر ریسک‌ها بیشتر باشیم.
مولوی همچنین می‌افزاید: با توجه به صحبت‌هایی که در کلاب‌هاوس شنیده‌ام و مطالبی که گفته میشود گمان می‌کنم هنوز به این نتیجه نرسیده‌اند که باید سمت‌وسوی اقتصاد را تغییر دهیم.
تحریم‌ها طی سال‌های اخیر ضربه سختی به اقتصاد ایران وارد کردند
این کارشناس اقتصاد در ادامه صحبت‌هایش به اثرات منفی و غیرقابل جبران تحریم‌ها برای اقتصاد ایران اشاره می‌کند و می‌گوید: نکته مورد بررسی دیگر تحریم‌هاست. ضربه‌ای که تحریم‌ها طی سال‌های اخیر به اقتصاد ایران وارد کرده حداقل تا 20 سال آینده غیرقابل جبران است. حتی اگر همین الان تحریم‌ها را لغو کنند ما باید 6 سال 8 درصد رشد اقتصادی داشته باشیم تا تازه به سال 1390 برسیم. این یک مسئله واضح و روشن است اما متاسفانه هنوز خیلی‌ها زیر بار این واقعیت نمی‌روند. بنابرین تا ریسک‌های موجود از میان برداشته نشود، اقتصاد در تعلیق باقی خواهد ماند.
وی در پایان می‌افزاید: البته ممکن است که بورس در کانال یک‌میلیون و 100 هزار واحد ایست داشته باشد اما اگر ریسک‌ها باقی بماند شاخص باز به سمت کانال‌های پایین‌تر خواهد رفت. این در حالی است که بازارهای موازی هم در شرایط مشابه قرار خواهند گرفت و خبری از بهبود وضعیت نخواهد بود.
سایر اخبار این روزنامه
مخالفان دست به کار شدند
کارشکنی‌های برجامی
محمد یوسفی آرامش
چهار هیچ به ضرر مردم
سابقه کاندیداها در عضویت احزاب چه بوده است؟
نامزد‌های حزب گریز
چرا تئاتر و سینما باز است، کنسرت‌های موسیقی نه؟
کرونا، سلبریتی‌ها و کنسرت
ضرب‌الاجل سه ماهه پایان یافت
قطع دوربین‌ها یا تمدید همکاری با آژانس؟
«ابتکار» عوامل موثر در تعلیق بازارهای اقتصادی را بررسی می‌کند
آینده پر ریسک اقتصاد
قطعی برق در شهرهای مختلف کشور، شهروندان را دچار سردرگمی کرد
مصائب شهر خاموش
عباسعلی کدخدایی:
سه‌شنبه جلسه نهایی تایید صلاحیت‌ها برگزار میشود
خنثی شدن چند اقدام تروریستی و دستگیری عاملان انفجار سراوان
وزیر اطلاعات: مقاومت اسلامی معادلات از پیش طراحی شده رژیم صهیونیستی را برهم زد
مقابله مسئله مدار اصولگرایان و خوشبینی اصلاح طلبان
