فساد در حوزه توزیع انرژی


طبقات متوسط جامعه و مردم دنبال بهانه‌ای هستند که رای دهند اما روز به روز بهانه‌هایی دارند ایجاد می‌کنند که مردم را دلسرد کنند
آفتاب یزد - رضا بردستانی: رشته‌های باریک و ضخیم برق و سیاست و انرژی هسته‌ای و مذاکرات وین و رمزارزها چنان
در هم تنیده شده که غفلت کنیم به شدت دچار «برق گرفتگی» و «فیوز پریدگی» خواهیم شد آن هم در روزهایی که مذاکرات وین به نقطه‌ی اوج رسیده اما عده‌ای با تمام توان به دنبال متوقف ساختن آن هستند. در کنار این مسئله، خاموشی‌های دردسرآفرین، پاسخگو نبودن مسئولان عمدتاً «اطوکشیده!» و سردرگمی‌های سیاسی، میدان جدیدی برای رو در روئی‌های سیاسی در عرصه‌ی داخلی با خمیرمایه‌ی سیاست خارجه فراهم آورده است. در این میدان جدید دو گروه رو در روی هم صف آرایی کرده‌اند گروهی که حامی مذاکره‌اند و رمز ارزها را مسبب خاموشی‌های اخیر می‌دانند و گروهی که مخالف هرگونه مذاکره و توافق هستند و نه تنها رمزارزها را مسبب خاموشی‌ها نمی‌دانند که برعکس آن را عصای دست کشور در دایره‌ی بسته‌ی تحریم‌ها می‌دانند. در این میان اما تناقض‌گویی‌ها، پاسخگو نبودن‌ها و اظهار نظرکردن‌های گاه شاذ، سرگیجه و عصبانیت مردم را تشدید کرده است در کنار همه‌ی این بگو - مگوهای از نظر مردم بی‌نتیجه، موج جدیدی از گرانی‌ها، زندگی را در میان روشن و خاموش شدن‌های ویران کننده، تلخ‌تر از زهر کرده است آن هم وقتی حدود سه هفته‌ی دیگر، هشتمین رئیس جمهور باید انتخاب شود.
> نیروگاه هسته‌ای بوشهر


یکی از پر هزینه‌ترین طرح‌های توسعه‌ای-صنعتی تاریخ ایران
حشمت الله فلاحت پیشه، نماینده ادوار هفتم، هشتم و دهم به آفتاب یزد می‌گوید: «با توجه به هزینه‌ای که ایران برای فناوری انرژی هسته‌ای پرداخت کرده، فقط در قالب تولید برق صرفه اقتصادی آن تعریف نشده است. هم چنین انرژی هسته‌ای در ایران در قالب راهبردی تعریف شده و صرفه اقتصادی آن مورد توجه قرار گرفته است. ده‌ها رشته علمی، صنعتی و فن‌آوری با فن‌آوری هسته‌ای به سطح «های تکنولوژی» یا «تکنولوژی برتر» می‌رسند. مثل علم پزشکی، حوزه زمین‌شناسی و حوزه‌های دیگر. به عنوان مثال در آب سنگین اراک ۳۴ محصول اکنون در آنجا تولید می‌شود. بنابراین اگر خواسته باشیم انرژی هسته‌ای را فقط در قالب برق تعریف کنیم صرفه اقتصادی لازم را ندارد و اتفاقا نیروگاه هسته‌ای بوشهر یکی از پرهزینه‌ترین طرح‌های توسعه ای-صنعتی تاریخ ایران است که با بیش از ۱۱ سال تاخیر هم به بهره‌برداری رسید. »
> سیاست کشور در حوزه‌ی انرژی قابل دفاع نیست!
رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس در ادامه اظهار می‌دارد: «در این حوزه، برق پایداری نیست و شاید به اندازه برخی از نیروگاه‌های متعددی که در ایران وجود دارد برق وارد مدار نکند و به هیچ وجه صرفه اقتصادی آن در قالب انرژی اندازه هزینه‌ای نیست که برای آن شده است. بنابراین من معتقدم باید موضوع را فراتر از این دید.»
> یارانه، تمام منابع توسعه‌ای ما را بلعید
استاد دانشگاه علامه ادامه می‌دهد: «در این زمینه کشور بسیار از برنامه‌های توسعه‌ای عقب است. طبق قانون بخشی از درآمد نفت صرف توسعه در حوزه‌های انرژی و منابع و مخازن مشترک نفت و گاز باید شود. در سال‌های اخیر بخش اعظم بودجه‌ای که باید اختصاص به سیاست‌های توسعه انرژی در کشور داده می‌شد به عنوان هزینه‌های ضروری دولت به ویژه هزینه یارانه پرداخت می‌شد و شرکت‌های مرتبط عملا هزینه‌ای که باید صرف توسعه می‌شد را از آن‌ها می‌گرفتند. به همین دلیل سیاست‌های انرژی در کشور قابل دفاع نیست. قسمت دیگر مسئله در زمینه توزیع است. بحرانی که اکنون وجود دارد بحران در حوزه توزیع است.»
> رمز ارزها فسادی در حوزه‌ی توزیع
حشمت الله فلاحت پیشه به آفتاب یزد می‌گوید: «اقتصاد جدیدی که در حوزه توزیع برق در استخراج رمزارزها از جمله بیت کوین شکل گرفته فسادی است که در حوزه توزیع است. به اسامی و عناوین مختلف افراد و جریاناتی که دارند سوءاستفاده می‌کنند اگر دقت کنیم پشت پرده‌ی این ماجرا را بهتر متوجه خواهیم شد، جریاناتی که هر شب هزاران دلار به قیمت گرمازدگی کودکان در خوزستان و به قیمت مشکلات متعددی که برای مردم شکل می‌گیرد به حسابشان واریز می‌شود. در روزهای اخیر در بعضی مناطق حتی دو بار برق در طول روز قطع می‌شد اما تنها چیزی که تعطیل نشد سوءاستفاده‌ای است که تحت نام بیت کوین دارد صورت می‌گیرد و هیچ خلایی در درآمد مشکوک حاصل از آن به وجود نیامد.»
> درآمدهایی که به آسانی سلب می‌شود
این نماینده‌ی پیشین مجلس در ادامه و با تایید تناقض‌های رفتاری و گفتاری مسئولان و دست اندرکاران بیان می‌کند: «در سایر حوزه‌ها هم این مسئله وجود دارد. اکنون هزاران اسکله باز در کشور وجود دارد و خلاف قانون ارزش افزوده درآمد به افراد خاصی می‌رسد. در کولبری به اسم کولبران قوانین کشور تعطیل می‌شود و چیزی حدود نه تا ده برابر سود به قاچاقچیان دانه درشت و فقط یک دهم آن به مرزنشینان می‌رسد.»
> بیت کوین یک تخلف رسمی است
این نماینده ادوار مجلس با تاکید بر این مسئله که: «تاثیر رمزارزها بر مسائل اخیر غیر قابل انکار است!» می‌افزاید: «بیت کوین هم همین است. این حوزه هم یک تخلف رسمی دارد و یک تخلف غیر رسمی. تخلف غیر رسمی مواردی است که افراد خارج از نظارت دارند کاری را انجام می‌دهند و انرژی در آنجا هزینه می‌شود. تخلف‌های رسمی هم جریاناتی است که از برق یارانه‌ای کشور استفاده می‌کنند و همانند حوزه‌های دیگر که از رانت استفاده می‌شود اینجا هم از رانت بیت‌کوین استفاده می‌کنند. نتیجه آن یک چیز است و آن این است که گرسنگی و مشکلات اقتصادی به مردم تحمیل می‌شود تا یکسری قاچاقچیان مرفه زندگی کنند. قاچاقچیانی که در لباس موجه اطراف سیاست‌مداران حضور دارند و در انتخابات و موارد مشابه حضورشان پررنگ‌تر می‌شود و در لابی‌های مختلف دولت و مجلس فعال هستند در حوزه بیت کوین هم طبقه‌ای شکل می‌گیرد و در جامعه قانون به نفع یک طبقه خاص محدود می‌شود و یک روز به اسم اسکله‌های باز است و روز دیگر به اسم کولبری و امروز هم به اسم بیت کوین دارد این کار صورت می‌گیرد.»
فلاحت پیشه دست روی این مسئله نیز می‌گذارد که: «هر انحصار و مجوزی که داده می‌شود به معنای تعطیلی قانون به سود یک سری افراد خاص است.»
> فقط دولت مقصر نیست
این استاد دانشگاه در واکنش به این موضوع که تا دیروز صادرکننده‌ی برق بودیم ناگهان چه رخ می‌دهد که دچارخاموشی‌های سریالی شده‌ایم؟ خاطرنشان می‌کند: «نمی شود فقط یک جریان و یک گروه از دولت را مسئول دانست. یکی از پروتکل‌های مهم، قرارداد فروش انرژی است که در صورتی که کشور دچار شرایط اضطراری شد صادرات باید متوقف شود. به ویژه زمانی که پولی که بابت صادرات بوده به کشور وارد نشده و مردم ما هزینه برق را سر موعد پرداخت می‌کنند. لذا معتقدم مسئله فراتر از این بحث‌ها است.
> احساس می‌کنم سناریوی ناراضی تراشی در حال شکل‌گیری است
فلاحت پیشه با بیان این مسئله که: « اگر کمبود، بحرانی است حتما باید صادرات متوقف می‌شد» ادامه می‌دهد: «اما معتقدم در این شرایط نوعی ناراضی‌سازی عمدی باید پشت این قضایا باشد. طبقات متوسط جامعه و مردم دنبال بهانه‌ای هستند که رای دهند اما روز به روز بهانه‌هایی دارند ایجاد می‌کنند که مردم را دلسرد کنند.»
این عضو برجسته‌ی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در چند دوره از مجلس در پایان گریزی نیز به برجام زده می‌گوید: «بعد از برجام میلیاردها دلار و یورو قرارداد بسته شد. قرارداد یک میلیارد دلاری تولید برق از انرژی خورشیدی بود که با یک شرکت انگلیسی بسته شد. بنابراین بخش عمده‌ای از مشکل در حوزه توزیع است. در حوزه زیرساخت‌ها مسائل دیگری وجود دارد. به نظرم کشور ایران با جمعیت ۸۰ و چند میلیون نفری که سالانه یک میلیون نفر به آن افزوده می‌شود، طرح‌های توسعه‌ای آن نیازمند دو عامل است که همیشه گفتم؛
یک: تبدیل توسعه به گفتمان حاکم در داخل کشور.
دوم: تبدیل تنش‌زدایی و گفتمان حاکم در خارج و توسعه در داخل. خارج از این هدر دادن بیشتر منافع کشور است.
> بیت کوین را تاثیرگذار بر کمبودهای برق می‌دانم
فلاحت پیشه ضمن تایید این نکته که بیت کوین بر کمبودها تاثیرگذار است می‌گوید: «معتقدم عامل اصلی موضوع بیت کوین است. تاثیرگذاری آن بیشتر از چیزی است که در محاسبات می‌آید. چون بیت کوین تحت هر شرایطی نوعی مصرف پنهان به حساب می‌آید. لذا آثار زیان بار بیت کوین بر قطعی برق و کاهش انرژی در ایران بسیار بیبشتر از آن چیزی است که در اظهار نظرات گفته می‌شود و شاید هم هیچ گاه قابل محاسبه نباشد.