روزنامه جوان
1400/03/05
گره انتخاباتی امریکا در وین
عباس عراقچی دیروز بعد از حدود شش روز رایزنی در تهران، به وین برگشت تا مذاکرات را برای بازگشت مؤثر امریکا به برجام از سربگیرد. هفته پیش دیپلمات‌‌‌‌ها در وین گفتند که توافق در دسترس است، ولی از واشنگتن سیگنال‌های مثبتی به گوش نمی‌رسد. «رابرت مالی» نماینده ویژه امریکا در امور ایران دیروز گفت که هنوز کار زیادی برای احیای کامل این توافق باقی است.به گزارش «جوان» دو روز بعد از موافقت ایران با تمدید یک ماهه توافق با آژانس، مذاکرات هسته‌ای در وین در حالی از سرگرفته شد که هنوز چشم‌انداز مشخصی درباره مذاکرات وجود ندارد. ریاست جلسات وین را که از دیروز شروع شده، «انریکه مورا» معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا بر عهده دارد و «سید عباس عراقچی» هم ریاست هیئت ایرانی را بر عهده خواهد داشت. هنوز مشخص نیست طرف‌های مذاکره‌کننده بعد از شش روز رایزنی در پایتختها، مجوزی برای انعطاف بیشتر با هدف دسترسی به توافق دارند یا نه، ولی موضع طرف امریکایی چنین احتمالی را کاهش داده است. «رابرت مالی» نماینده ویژه امریکا در امور ایران روز سهشنبه، قبل از بازگشت به وین هرچند دور قبلی مذاکرات را« سازنده »خواند ولی گفت که هنوز کار زیادی برای احیای کامل این توافق باقی است: «دور قبلی مذاکرات (در وین) سازنده بود و شاهد پیشرفت معنادار بودیم اما هنوز کار زیادی باید انجام شود. »آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا هم گفت:« واشنگتن هنوز اقدامی از ایران مبنی بر آماده بودن و تمایل برای انجام اقدامات لازم به منظور بازگشت به تعهدات برجامی مشاهده نکرده است.» بلینکن افزود:« واشنگتن باید برنامه هسته‌ای ایران را در چارچوبی مشخص قرار دهد و سپس از آن به عنوان یک سکو برای توافق در خصوص موضوعات دیگر استفاده کند.» به گفته وزیر خارجه امریکا، «ایران در برخی از فعالیت‌‌‌‌ها از جمله تأمین مالی گروه‌های تندرو، حمایت از گروه‌های تروریستی و اشاعه تسلیحات شرکت دارد. ایران مسلح به سلاح هسته‌ای این مشکلات را بدتر خواهد کرد.» موضع عراقچی، قبل از مذاکرات دیروز، حاکی از انعطاف بیشتری بود. عراقچی، هرچند که قبل از شروع مذاکرات مانند قبل تأکید کرد که« مسائل جدی و مهمی کماکان باقی مانده که باید حل و فصل شود» ولی باز هم ابراز امیدواری کرد:«دوباره مذاکرات را شروع میکنیم و امیدوار هستیم در طول مذاکرات چند روزه ان‌شاءالله بتوانیم به راه‌حل‌های نهایی دست یابیم.» عراقچی گفته است:« نشست اصلی کمیسیون مشترک محملی است که در کنار آن مذاکرات به صورت‌های دوجانبه و چند‌جانبه رسمی و غیررسمی برگزار شود. حتی پیش از شروع کمیسیون مشترک گفت‌وگوهای دوجانبه را داشتیم. الان ملاقات خیلی خوبی را با هیئت روسیه داشتم که یک بار با هم مسائلی را که در مذاکرات باید به آن پرداخته شود، مرور کردیم و الحمدلله اشتراک مواضع خوبی در اکثر آنها وجود دارد.» مسائلی فراتر از برجام
روز دو‌‌‌‌شنبه ایران قبول کرد توافق سه ماهه خود با آژانس را یک ماه دیگر، یعنی تا اوایل تیرماه 1400 تمدید کند؛ اقدامی که فضایی برای تداوم مذاکرات تا یک ماه آینده فراهم خواهد کرد. از چند هفته قبل، به خصوص در میان ناظران در تهران، بحثهایی مطرح است درباره اینکه طرف‌های حاضر در وین، به تفاهم نسبی رسیده‌اند و به‌رغم برخی چالش‌های کلی باقی مانده، مسئله توافق صرفاً به گذشت بیشتر زمان وابسته است. صحبت‌های هفته قبل عراقچی قبل از بازگشت به تهران نیز به این حدس و گمان‌‌‌‌ها دامن زد. عراقچی چهار‌‌‌‌شنبه قبل، بازگشت به پایتختها را برای «مشورت‌های آخر» خواند و در حالی ابراز امیدواری کرد که «ان‌شاءالله» مشکلات باقیمانده هم حل شود که صرفاً از وجود «چند موضوع کلیدی» حل نشده، صحبت کرد. برخی کارشناسان مسائل ایران نیز درباره اینکه چرا به‌رغم تفاهم نسبی، مذاکرات اینقدر طول کشیده، تلویحاً ابراز تعجب کرده‌اند. محمد ولی نصر، استاد دانشگاه جان هاپکینز حدود سه هفته قبل، طولانی شدن مذاکرات در وین را نشانه ورود مذاکرات به مسائلی فراتر از برجام خوانده بود.
هرچه نزدیک‌تر به 28 خرداد، بهتر
حالا با نزدیک شدن به زمان انتخابات در تهران و تمدید توافق ایران با آژانس، ارتباط پیدا کردن مسئله انتخابات ایران با موضع امریکا بیش از هر موقع دیگری مطرح است. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا اواسط اردیبهشت ماه 1400 در گفت‌وگو با روزنامه فایننشال‌تایمز در پاسخ به پرسشی در مورد انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در ایران و امکان تأثیرگذاری انتخابات بر مذاکرات هسته‌ای، گفته بود که در مورد آن نظر نمی‌دهد ولی ادعا کرد:«تصمیم گیرنده اصلی در نظام ایران، شخص رهبر است.» پیش از بلینکن، رابرت مالی نماینده ویژه امریکا در امور ایران نیز اواخر اسفند 1399 گفته بود که انتخابات ریاست‌جمهوری ایران «مؤلفه‌ای در مذاکرات هسته‌ای بین تهران و واشنگتن برای احیای برجام به شمار نمی‌رود» ولی طولانی شدن مذاکرات تا آستانه انتخابات، نشان می‌دهد اینکه بعد از انتخابات 28 خرداد ماه، چه کسی وارد پاستور خواهد شد، به یک عنصر کلیدی در برآوردهای امریکا تبدیل شده است. در حالی که قرار است طی روزهای آینده مرکز PIR یک سمینار کارشناسی با عنوان «چشم‌انداز تحول وضعیت بر سر برنامه هسته‌ای ایران در صورت پیروزی محافظه‌کاران در انتخابات ریاست جمهوری ایران» برگزار کند، درگرفتن چنین بحثهایی، نشان‌دهنده اهمیت فزاینده این موضوع در افق عمومی در امریکا است. تحت چنین شرایطی، برخی ناظران در تهران با اشاره به تمدید یک ماهه توافق ایران با آژانس تا اوایل تیرماه، می‌گویند که دولت امریکا مایل است تا حد ممکن، مذاکرات وین تا آستانه انتخابات 28خردادماه طولانی شود تا ارزیابی بهتری از شرایط سیاسی حاکم بر فضای بعد از انتخابات پیدا کند. جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید روز سهشنبه هرچند گفت که «جایگزینی برای مذاکرات وین نمی‌بینیم» ولی با بیان اینکه مذاکرات زمان‌بر، چالشی و دشوار است، گفت:« گزینه جایگزین، عدم پیگیری مذاکرات دیپلماتیک و پذیرفتن این است که ما از توانایی‌های هسته‌ای ایران درک درست، نظارت و دسترسی نداشته باشیم که شبیه آن چیزی است که ما در چند سال گذشته داشتیم.» فؤاد ایزدی، استاد دانشگاه تهران، مسئله مذکرات را اساساً یک پروژه انتخاباتی می‌داند و گفته است: «من به این اعتقاد رسیدم که کل برجام یک پروژه انتخاباتی داخلی بود. البته بعضی از افرادی که درگیر بودند، احساس‌شان این بود که ممکن است تبعات مثبت برای سیاست خارجی نیز داشته باشد. اما اصل داستان انتخاباتی و داخلی بود و به نظرم این تحلیل به واقعیت می‌پیوندد. »با پذیرش چنین فرضی، با نزدیک شدن به زمان انتخابات، ممکن است امریکا و اروپاییان اگر به این نتیجه برسند که چشم‌انداز یک دولت غیرغربگرا در تهران بیشتر است، مشکلات بیشتری بر سر توافق ایجادکنند، از جمله دائمی نشدن لغو تحریمها. ایزدی می‌گوید: «وقتی طرف مقابل، لغو تحریمها و راستی‌آزمایی را نپذیرفته است و ما این قدر مثبت صحبت میکنیم، توجیهی ندارد مگر برای انتخابات!»
سایر اخبار این روزنامه
جهان در معرض آپارتاید واکسن
۷۶ سال زندان برای ۵ برج‌ساز کلاهبردار
افزایش مصرف برق را پیش‌بینی نکرده بودیم!
وظیفه شورای نگهبان حراست از کرسی ریاست جمهوری است
مشارکت حداقلی دشمن را به تشدید فشار‌ها ترغیب می‌کند
۷ نامزد صندلی سیزدهم
تدارک سه مناظره زنده تلویزیونی برای نامزد‌ها
سخن با کسانی که هنوز دردادن رأی تردید دارند
سوری‌ها امروز رئیس‌جمهور جدید انتخاب می‌کنند
بدون هیچ گرایشی!
گره انتخاباتی امریکا در وین
