تاثیر ریاست جمهوری۱۴۰۰ بر عملکرد سال نخست مجلس


مهر۹۴ بسیاری از رسانه‌های منتقد، با تیتر: «تصویب جزئیات برجام در ۲۰دقیقه» به نوعی ناخشنودی خود را با صدای بلند اعلام کردند، خرداد۱۴۰۰
- به عبارتی ۶ سال بعد - رسانه‌ای تیتر زد: «انتخاب هیئت رئیسه در ۲۰ دقیقه» تا به نوعی آن ۲۰ دقیقه را رو در روی این ۲۰ دقیقه قرار دهد. احمدعلیرضابیگی که از منتقدین هیئت رئیسه و از چهره‌های شناخته شده‌ی مجلسین دهم و یازدهم است به آفتاب یزد می‌گوید: «کسانی وارد هیئت رئیسه در سال نخست شدند که برای رئیس جمهور شدن برنامه داشتند، همین سودای پاستور نشینی به طوری تاثیرگذار عملکرد سال نخست مجلس را تحت الشعاع قرار داد.»
آفتاب یزد - رضا بردستانی: نه یکی کمتر، نه یکی بیشتر؛ قالیباف بازهم رئیس مجلس شد با همان ۲۳۰ رای سال نخست، انگار نه انگار که همین «یکی - دو هفته‌ی قبل» بیشتر از ۱۰۰ نماینده مصمم بودند تا به دلیل آن چه آن را دستکاری غیرقانونی در بودجه‌ی ۱۴۰۰ می‌نامیدند تا انتها، الیاس نادران و محمدباقر قالیباف را «سین - جیم» کنند (!) اما علیرضابیگی نماینده‌ی حوزه‌ی انتخابیه‌ی تبریز، آذرشهر و اسکو می‌گوید: «لابد به یک وسیله‌ای متقاعد شده‌اند که برای مدتی موقت هم که شده، اختلافات خود را کنار بگذارند یا قطعاً به این نتیجه رسیده‌اند که «دستکاری»ِ احتمالی در بندهای بودجه روی اعتقادشان به ریاست قالیباف بر «قوه‌ی مقننه» تاثیر نگذارد. » به هر تقدیر هیئت رئیسه‌ی جدید در کنار قالیباف قرار می‌گیرند تا مجلس سال دوم خود را آغاز کند اما با چند چهره‌ی جدید و نه با تفکرات سیاسی متفاوت با هیئت رئیسه‌ی سالِ نخست!
انتخابات هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی در اولین سال یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی (یکشنبه، هشتم خرداد۹۹) پارلمان برگزار شد که در آن جلسه محمدباقر قالیباف با ۲۳۰ رای از مجموع ۲۶۴ رای ماخوذه رئیس قوه‌مقننه شد. امیرحسین قاضی‌زاده‌ی هاشمی (نایب رئیس اول)، علی نیکزاد ثمرین (نایب رئیس دوم)، احمدامیرآبادی فراهانی، سیدناصر موسوی لارگانی، حسینعلی حاجی دلیگانی، محسن دهنوی، روح الله متفکر آزاد و علی کریمی فیروز جایی (دبیر)، علیرضا سلیمی، محسن پیرهادی و محمدحسین فرهنگی (ناظر).


> انتخابات هیئت رئیسه مجلس در ۲۰ دقیقه
انتخابات هیئت رئیسه در دومین سال کاری مجلس یازدهم برخلاف معمول به صورت الکترونیکی برگزار شد. به گزارش ایسنا، در جلسه علنی چهارشنبه ۵ خرداد۱۴۰۰، مجلس شورای اسلامی انتخابات هیئت رئیسه در اجلاسیه دوم برگزار شد، تفاوت این انتخابات با سال گذشته و حتی ادوار پیشین مجالس این بود که به صورت الکترونیکی برگزار شد. تاکنون روال این بوده که انتخابات به صورت ورقه‌ای انجام می‌شده که این بار به دلیل ملاحظات جلوگیری از شیوع ویروس کرونا رای‌گیری به صورت الکترونیکی صورت گرفت. علی‌رغم این‌که یک روز قبل، فراکسیون انقلاب اسلامی به عنوان فراکسیون اکثریت مجلس درباره‌ی کاندیداهای نهایی تصمیم‌گیری شده بود باز هم تعدادی از نمایندگان خلاف این تصمیم کاندیدا شدند. برای پست ریاست، فریدون عباسی با محمد باقر قالیباف رقابت کرد که پیروز این رقابت محمد باقر قالیباف با ۲۳۰ رای در مقابل عباسی با ۱۸ رای بود. برای پست نایب رئیسی دو
کاندیدای مورد توافق فراکسیون انقلاب اعلام حضور کردند که در نهایت نیکزاد با اختلاف یک رای توانست نایب رئیس اول شده و مصری نایب رئیس دوم شود. برای پست دبیری هیئت رئیسه به ۶ نماینده احتیاج است که ۹ نفر کاندیدا شدند برای پست ناظر نیز به سه نماینده نیاز است که پنج نفر کاندیدا شدند. به دلیل رای مساوی سلیمی و فرهنگی در پست ناظری هیئت رئیسه قرعه کشی صورت گرفت که نام سلیمی از گلدان بیرون آمد. در زمان رای‌گیری برای انتخاب ناظر سیستم یک نماینده با مشکل مواجه شد به همین دلیل آن فرد با برگه رای خود را اعلام کرد که همین موضوع رای فرهنگی و سلیمی را مساوی زد و در نهایت شانس با سلیمی همراه بود و او عضو هیئت رئیسه شد. انتخابات هیئت رئیسه تنها ۲۰ دقیقه طول کشید حال این‌که معمولا در ادوار گذشته و حتی اولین سال کاری مجلس یازدهم رای‌گیری به صورت ورقه‌ای انجام شد و این کار بخش عمده‌ای از وقت مجلس را می‌گرفت. در نهایت اعضای هیئت رئیسه جدید سوگند پایبندی به آیین‌نامه و به قانون اساسی را از پشت تریبون مجلس شورای اسلامی و به صورت هماهنگ ادا کردند. احمد امیرآبادی عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در اجلاسیه اول اعلام کرد کار هیئت رئیسه جدید از ۹ خردادماه شروع می‌شود.
> مجلس در سال نخست موفق نبود به این سه دلیل
احمد علیرضابیگی که از نیروهای وفادار به «محمود احمدی‌نژاد» محسوب می‌شود و در دوران ریاست جمهوری وی از ۸۷ تا ۹۲ به عنوان استاندار آذربایجان شرقی انجام وظیفه می‌کرد به آفتاب یزد می‌گوید: «در مجموع مجلس نتوانست به انتظارات آن گونه که ایجاد شده و ایجاد کرده بود پاسخ دهد.» وی می‌افزاید: «مردم از مجلس به عنوان نخستین جایگاه نظارت بر قوه‌ی مجریه و قوه‌ای که باید «در راس تمامی امور» قرار داشته باشد انتظاراتی داشتند که عملا به هیچکدام از آن انتظارات پاسخ مناسبی داده نشد. »
> سودای رئیس جمهور شدنِ برخی، کار دست مجلس یازدهم داد!
این نماینده‌ی مجلسین دهم و یازدهم خاطرنشان می‌کند: «مهم‌ترین چالش پیش روی مجلس یازدهم در سال نخست، تلاش عده‌ای از نمایندگان به ویژه برخی از چهره‌های هیئت رئیسه برای رسیدن به پاستور بود که عملاً وقت و انرژیِ بسیاری از مجلسی که بسیاری از اعضای آن تازه کار بودند، گرفت.»
علیرضابیگی ضمن تایید این نکته که «نماینده قطعاً عهد و پیمانی با کسانی دارد که به او اعتماد کرده و به او رای داده اند» می‌گوید: «به طور طبیعی برخی از نمایندگان از بدنه‌ی مجلس جدا خواهند شد. از همین حالا بسیاری از نمایندگان در لیست‌هایی حضوردارند که به عنوان مسئولان احتمالی در دولت بعدی معرفی می‌شوند، این روند طبیعی است و همیشه وجود داشته اما این دوستان و همکاران من در نظر داشته باشند پشت کردن به مردم و رای مردم در آینده عواقب ناخوشایندی خواهد داشت و در صورت نیاز به آراء مردمی قطعاً با پاسخ خشنودکننده‌ای مواجه نخواهند شد.» عدم توجه هیئت رئیسه به مسئله‌ی استیضاح وزیر کشور و وزیر اقتصاد معمای بزرگی است.
این نماینده‌ی مجلس در ادامه گریزی هم به مسائل مهمی که طی یک سالی که از عمر مجلس گذشته، می‌زند و می‌گوید: «عدم توجه هیئت رئیسه به مسئله‌ی استیضاح وزیر کشور و وزیر اقتصاد از جمله‌ی ایرادات و انتقاداتی است که تاکنون هیئت رئیسه نتوانسته است پاسخ روشنی به آن بدهد.»
وی اضافه می‌کند: «از روز نخست اصرار داشتیم وزیر کشور به عنوان اصلی‌ترین عضو دولت که می‌توانسته جلوی بسیاری از فجایع را بگیرد استیضاح شود و اگرچه همه‌ی مراتب قانونی این استیضاح انجام شد اما هرگز این استیضاح و نیز استیضاح وزیر اقتصاد دولت عملیاتی نشد.»
> در سالِ آخر بودن دولت یکی از موانع نظارتی مجلس!
علیرضا بیگی معتقد است: «وضعیت خاص دولت در سال آخر حضور، دومین دلیل ناکامی مجلس در انجام وظایف نظارتی است.» وی اظهار می‌دارد: «در سالِ پایانی بودن دولت و تذکر رهبری مبنی بر این که دولت باید تا آخرین روز بر سر کار بماند بسیاری از پیگیری‌ها را مسکوت گذاشت اما بنده معتقدم در بحث سوال از رئیس جمهور اگر دچار برخی افراط‌ها و حواشی نشده بودیم قطعا مجلس در ادامه می‌توانست وظایف نظارتی خود را به احسن وجه انجام دهد.»
> مجلس در بورس «مردم» را تنها گذاشت!
نماینده‌ی حوزه‌ی انتخابی تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس دهم و یازدهم عملکرد مجلس در بورس را نه تنها غیر قابل دفاع می‌داند که معتقد است: بخشی از ضرر و زیان وارد آمده به مردم در سایه‌ی عملکرد ضعیف مجلس در حوزه‌ی نظارتی رقم خورد.
احمدعلیرضابیگی با تاکید بر این مسئله که همچنان نتوانستیم پاسخ قانع کننده‌ای به مطالبات مردم در باره‌ی حوادث آبان ۹۸ بدهیم می‌گوید: سومین دلیل ناکامی مجلس در این یک سال تازه کار بودن بخش عمده‌ای از مجلس نشینان بود اما با پخته‌تر شدن این عده انتظار داریم برای سال دوم روند بهتری بر مجلس حکمفرما شود.
وی خاطرنشان می‌کند: از آن جایی که بحث ریاست جمهوری نیز تا اندازه‌ای روشن شده است حداقل در سال دوم بسیاری از حضورها و دخالت‌هایی که ربطی به قوه‌ی مقننه نداشت و بیشتر جنبه‌ی تبلیغاتی و دیده شدن داشت دیگر وجود ندارد مجلس با فراغ بال بیشتری به مجموعه وظایف خود رسیدگی کند.
> فراکسیون اکثریت مراقب نباشد هم خودش آسیب خواهد دید هم مجلس
علیرضا بیگی در پایان می‌گوید: این که تعداد آراء محمدباقر قالیباف در دو سال پیاپی روی یک عدد ثابت است حکایت از آن دارد که فراکسیون اکثریت توانسته است انسجام حامیان خود را حفظ کند و این مسئله خالی از اشکال است اگرچه یکدست بودن مجلس به این صورت می‌تواند در کنار فرصت، آسیب نیز به شمار برود زیرا یک دست بودن مجلس قدرتی را ایجاد می‌کند که ممکن است مجلس را از حالت‌های شورایی و نظارتی به معنای اخص آن خارج کند.
نماینده‌ی حوزه‌ی انتخابیه تبریز آذرشهر و اسکو به این نکته نیز اشاره می‌کند که اگرچه در مجلس یازدهم تنها هستم اما در مجلس دهم بسیار تنهاتر بودم شاهد مثال هم حضور در بسیاری از محاکم برای پاسخگویی به حرف‌هایی که زده بودم و این نشان می‌دهد مجلس دهم چندان دفاعی از من به عنوان یکی از نمایندگان که حق اظهار نظر دارد نکرده است.
وی به این نکته نیز اشاره می‌کند که بسیاری از مباحثی که در مجلس دهم دنبال می‌کرده اینک به بار نشسته و در حال ثمره دادن است وی بدون اشاره به مصادیق بسیاری از دادگاه ها، دستگیری‌ها و سلب مالکیت‌ها را نتیجه‌ی نظارت قوی در مجلس دهم بر می‌شمرد که امیدوار است این روند در مجلس یازدهم نیز دنبال شود.