روزنامه جوان
1400/03/08
۹ ماهواره ایرانی در صف پرتاب
سرویس جامعه جوان آنلاین: سازمان فضايي روز گذشته خبر داد كه طراحي و آماده‌سازي 9 ماهواره براي قرار دادن در فضا، از برنامه‌هاي جديد اين نهاد علمي كشور است. علاوه بر اين، دستيابي به مدار ۳۶ هزار كيلومتري نيز از برنامه‌هاي بعدي سازمان فضايي است. اكنون فقط ماهواره‌هاي چند كشور انگشت‌شمار در مدار۳۶ هزار كيلومتري كه مهم‌ترين كمربند فضايي است، حضور دارند. سند جامع توسعه هوافضاي كشور 9 سال قبل در دو حوزه دفاعي هوافضا و حوزه هوايي- هوانوردي تدوين شد. در همين راستا ستاد توسعه فناوري و صنايع دانش‌بنيان هوايي هم ايجاد شد كه وظايفي همچون سياستگذاري اجرايي، راهبري، هماهنگي و ايجاد ارتباطات بين دستگاهي را بر عهده دارد. اين سند جامع به پيشرفت‌هاي فضايي سرعت چشمگيري داده‌است. جهش ذوالجناح در مسير آپولوترافيك طراحي و آماده‌سازي ماهواره‌هاي ايراني به حدي است كه ديروز سازمان فضايي رسماً اعلام كرد ماهواره‌هاي مخابراتي «ناهيد يك و دو»، «ذوالجناح»، «سيمرغ»، و ماهواره‌هاي سنجش از دور «طلوع»،«پارس۱» و « ظفر۲» براي تثبيت در مدار LEO در دست طراحي و آماده‌سازي هستند.
اين سازمان علمي- تحقيقاتي با اشاره به اينكه براي دستيابي به مدار خورشيد آهنگ (SSO)، نمونه دوم ماهواره پارس، ماهواره ذوالجناح و پايگاه پرتاب چابهار هم در دست راه‌اندازي هستند، تأكيد كرد كه دستيابي به مدار ۳۶ هزار كيلومتري از برنامه‌هاي بعدي سازمان فضايي كشور است. براي دستيابي به اين هدف هم پرتاب زيرمداري كپسول زيستي و بلوك انتقال‌‌مداري سامان۱، توسعه زيرساخت‌هاي فضا، توسعه توان طراحي و ساخت ماهواره‌هاي سنجشي و مخابراتي در دستور كار قرار گرفته‌است.
مدار LEO) Low earth orbit ) كه از آن به عنوان مدار نزديك زمين نام برده مي‌شود، ارتفاع بين ۱۶۰ تا 2هزار كيلومتري از سطح زمين را پوشش مي‌دهد. سرعت مداري مورد نياز براي پايدار ماندن در اين مدار از زمين حداقل 10 كيلومتر بر ثانيه است (معادل 36 هزار كيلومتر برساعت) كه اين سرعت با افزايش ارتفاع‌مداري كاهش مي‌يابد.
مطابق اطلاعاتي كه در ويكي‌پديا منتشر شده‌است، مأموريت‌هاي پروژه آپولو و پرواز به ماه، تمام مأموريت‌هاي شاتل فضايي و مأموريت پروژه مركوري و پروازهاي فضایي سرنشين دار مانند پرواز هواپيماموشك X- 15، همه براي نخستين گام در مدار نزديك زمين(LEO) قرار و تثبيت شدند.
ماهواره‌هايي كه در اين مدار قرار مي‌گيرند همگي در ارتفاع 300 كيلومتري تا 2 هزار كيلومتري هستند. به اين دليل كه كشش جوي و فشار گاز‌هاي جو در لايه ترموسفر به اشيا در كمتر از 300 كيلومتر آسيب جدي مي‌زنند. خوشبختانه تثبيت فناوري حضور در اين مدار براي ايران در حال تثبيت شدن است. هر مدار يك ناهيد
دستيابي به مدار خورشيد آهنگ Sun- synchronous orbit هم براي ماهواره‌هاي پارس پلاس و ماهواره ذوالجناح 2 در نظر گرفته شده‌است.
مدار خورشيد آهنگ يك نوع مدار قطبي به مركزيت زمين است كه همواره نسبت به زمين در يك ساعت خاص قرار دارد. اين مدار براي ماهواره‌هايي استفاده مي‌شود كه براي انجام مأموريتشان نيازمند يك وضعيت نوردهي مشخص هستند يا مطابق مأموريتشان بايد از بالاي قطب‌هاي زمين گذر كنند. اين مدار معمولاً براي ماهواره‌هاي تصويربرداري زميني، نقشه‌برداري و سنجش از دور جغرافيايي كاربرد دارد.
ويژگي مهمي كه در مدار خورشيدآهنگ وجود دارد، اين است كه زاويه تابش نور خورشيد با صفحه مداري، هميشه ثابت مي‌ماند. در نتيجه تأمين انرژي و افزايش توان تصويربرداري اين ماهواره‌ها با حداقل مشكل انجام مي‌شود.
بهمن ماه سال گذشته مرتضي براري، رئيس سازمان فضايي ايران در گفت‌وگو با خبرگزاري مهر تأكيد كرد كه در نقشه راه توسعه فناوري ماهواره مخابراتي براي دستيابي به مدار ژئو (۳۶ هزار كيلومتري زمين) ساخت ماهواره‌هاي ناهيد يك تا ۵ و ماهواره «ايران ست» در دستور كار قرار دارد. هم اكنون ساخت ماهواره‌هاي «ناهيد يك» و «ناهيد دو» به اتمام رسيده و ساخت ماهواره «ناهيد ۳» در ادامه اين فرآيند در دستور كار قرار مي‌گيرد كه قرار است در مدار بالاي ۱۰ هزار كيلومتري زمين تزريق شود. در واقع هر ماهواره ناهيد براي يك مدار از زمين درنظر گرفته شده‌است.
مدار ژئو به مدارهايي در دور كره زمين گفته مي‌شود كه سرعت چرخش ماهواره‌ها روي اين مدار با سرعت چرخش زمين برابر است. مزيت ماهواره‌هاي مدار ژئو اين است كه نسبت به يك نقطه خاص روي زمين و نيز نسبت به ايستگاه‌هاي زميني هميشه در يك محدوده از آسمان ثابت هستند. در نتيجه گيرنده‌هاي زميني اين ماهواره‌ها نياز به جابه‌جايي نداشته و مي‌توانند ثابت باشند.
ماهواره‌هاي اين مدار اغلب براي اهداف مخابراتي به‌كار مي‌روند و كشور‌هاي انگشت‌شماري توانايي دستيابي به اين مدار را دارند. ماهواره‌هاي مدار زمين‌ثابت يا ژئو، بالاي خط استوا و در فاصله 36 هزار كيلومتري از سطح زمين قرار داند. رصد حوض ميدان فردوسي از فضا
سال گذشته با ساخت ماهواره بر ذوالجناح نه‌‌تنها يك گام در افزايش قطر پيشران‌هاي سوخت جامد برداشته شد، بلكه پيشراني با نيروي بيش از ۷۴هزار كيلوگرم نيرو يا ۷۴ تن نيرو به دست آمد كه تبديل به قوي‌ترين پيشران سوخت جامد ساخت كشور شده‌است. اكنون ماهواره ذوالجناح هم در حال آماده‌سازي است تا با اين ماهواره بر به فضا منتقل شود.
ذوالجناح همانند سيمرغ قابليت قراردهي تعدادي ماهواره كوچك به‌جاي يك ماهواره را نيز دارد و مثلاً مي‌تواند 10 ماهواره مكعبي 20كيلوگرمي را با هدف توسعه فناوري‌هاي منظومه ماهواره‌اي در مدار قرار دهد.
پروژه ماهواره‌بر ذوالجناح از حدود چهار سال پيش به طور جدي آغاز شد و از ويژگي‌هاي آن نياز نداشتن به پايگاه پرتاب ثابت است. با ماهواره بر ذوالجناح مي‌توان محموله‌هايي را در مدار خورشيد آهنگ يا SSO تزريق كرد كه براي ماهواره‌هاي سنجشي قابليت ارزشمندي را به دست مي‌دهد.
ماهواره «پارس۱» به‌عنوان يك ماهواره سنجشي قرار است با استفاده از دوربين داراي رزولوشن بالا و توان تفكيك ۱۵ متري، از تمام نقاط كشور عكس‌برداري كند و با استفاده از فرستنده پرقدرت مخابراتي عكس‌هاي خود را از مدار ۵۰۰ كيلومتري سطح زمين به ايستگاه‌هاي زميني ارسال كند.
بنا به اعلام وزارت ارتباطات اين تصاوير قرار است براي پايش اراضي كشاورزي و جنگل‌ها، بررسي وضعيت درياچه‌ها و تخمين وسعت مخاطرات طبيعي همچون آتش‌سوزي‌ها و سيل مورد استفاده قرار گيرد. دقت تصاوير پارس ۱ آن‌قدر زياد است كه مي‌شود از فضا فهميد حوض وسط ميدان فردوسي پايتخت پر است يا خالي.
ماهواره «ناهيد۲» هم يك ميكرو ماهواره مخابراتي مكعبي با وزن ۱۱۰ كيلوگرم است كه مدل ارتقا يافته ماهواره «ناهيد ۱» است و از زمين قابل هدايت و كنترل بوده و با تأمين انرژي از سلول‌هاي خورشيدي، مي‌تواند در ارتفاع ۵۵۰ كيلومتري از سطح زمين به مدت دو سال شناور باشد.
ماهواره طلوع هم كه توسط متخصصين صنايع شركت الكترونيك وزارت دفاع طراحي و ساخته شده، با ماهواره‌بر سيمرغ قابل پرتاب است كه از ويژگي‌هاي مهم آن مي‌توان به قابليت تصوير برداري، كنترل وضعيت، مكانيزم و سلول‌هاي خورشيدي اشاره كرد.
سایر اخبار این روزنامه
اقناع مردم در حل مشکلات اقتصادی، مشارکت را بالا می‌برد
مردم: نامزد‌‌ها وعده‌های شدنی بدهند
ما حتماً رأی می‌دهیم
سالگرد کابوس شوم فوتبال
فروپاشی جهانی انگاره یهودستیزی در جنگ غزه
اسد بیخ گوش اسرائیل ماند
شادی صهیونیست‌ها از چند سرفه سید مقاومت
زندگی محمد جهان‌آرا الهام‌بخش نمایش من بود
۹ ماهواره ایرانی در صف پرتاب
تردد بین استانی از ۱۱ تا ۱۷ خرداد ماه ممنوع شد
مديران عامل رعيت با حقوق 200 هزار توماني!
