روزنامه ابتکار
1400/03/23
کرونا و تاب آوری اقتصادی
شاپور تقی زاده - پژوهشگر سیاستگذاری عمومی- در هزاره سوم میلادی هیچ پدیده‌ای اندازه کرونا کشورها و دولت‌های جهان را به تکانش و چالش در مدیریت عرصه‌های سیاسی و اقتصادی نینداخته است. به تعبیری دیگر کرونا آزمون بزرگ برای دولت ها در سنجش میزان موفقیت اقتصادی و معیشتی و مهم تر از همه توان مدیریتی‌شان در شرایط خطیر و بحرانی است. آثار بیماری کرونا فراتر از حوزه های پزشکی و درمانی است. مهم ترین نمود کرونا اتفاقا در حوزه های اقتصادی، تجاری و معیشتی است. با توجه به قدرت تسری پذیری این بیماری و عدم همه گیری واکسن کرونا تا همین امروز، کسب و کارهای بزرگ و کوچک بیشترین تاثیر را از کرونا پذیرفته اند. قانون اول این بیماری که بر رعایت فاصله گذاری اجتماعی و اساسا تنهایی و اجتناب از حضور در مکان های شلوغ مبتنی است؛ نمودش را در تعطیلی کسب و کارهای خرد و کوچک نشان می دهد. به خصوص بخش های خدماتی و تفریحی در دوره بیماری کرونا در تعطیلی کامل قرار دارند.برای همین بی جهت نیست که با شیوع بیماری کرونا آمار بیکاری در کل دنیا رشد چشمگیر داشته است. در همین کشور خودمان بیش از یک میلیون شغل در طی بیماری کرونا از بین رفته است. در سوی دیگر کاهش درآمدهای اقتصادی ناخواسته تضعیف درآمدهای عوارضی و مالیاتی دولت‌ها را به همراه دارد.
مدیریت هوشمند اقتصادی در یک چنین بستری قابل بحث و بررسی است و اینکه دولت ها با اتخاذ سیاست های بهینه اقتصادی بتوانند بیشترین جنبه حمایتی را از شهروندان شان داشته باشند. اقتصادهای بزرگ دنیا با توجه به ذخایر ارزی و منابعی شان توانسته اند عبوری به نسبت موفقیت آمیز از این بیماری داشته باشند و چه بسا برخی قدرت های جهانی امروز با تولید واکسن این بیماری به سمت درآمد زایی قوی برای اقتصادشان حرکت کرده اند.
جمهوری اسلامی ایران هم مثل سایر کشورهای دنیا متاثر از شرایط بیماری کرونا است. در تحلیل موفقیت جمهوری اسلامی ایران در موضوع بیماری کرونا باید به موضوع مهم تحریم ها هم اشاره کرد. در واقع اگر کشوری هم طراز با ایران بر فرض مثال همسایه غربی مان ترکیه وضعیت مقایسه شود؛ آنگاه سختی شرایط بیشتر روشن می شود. کشوری مثل ترکیه اندازه ایران با چالش تحریم ها مواجه نیست. ترکیه مشکلی در دریافت واکسن و انتقال ارز ندارد. برای همین خیلی سریع توانست واردات واکسن برای قشرهای آسیب پذیر جامعه اش فراهم کند. از سوی دیگر کشورهایی مثل ترکیه به راحتی از ظرفیت های جهانی نظیر سازمان بهداشت جهانی در مدیریت بیماری چه به صورت دریافت خدمات و چه دریافت واکسن به خوبی بهره مند شدند. در برابر جمهوری اسلامی ایران به خاطر مشکل تحریم ها هنوز هم موفق به دریافت واکسن مکفی برای تزریق به قشرهای آسیب پذیر و در معرض خطر نیست. مهم ترین موضوع انتقال منابع ارزی برای دریافت واکسن است. بیش از 40 میلیارد دلار منابع مالی کشور در بانک های خارجی بلوکه شده است. به خاطر تحریم‌های ثانویه آمریکا به سختی از همین منابع برای خرید واکسن استفاده می شود.
برای همین در تحلیل مدیریت کرونایی در کشور باید نگاهی جامع تر به موضوع داشت و اینکه دولت در ایران با چه سختی و تنگنای بیرونی توانسته بیماری کرونا را در کشور مدیریت و کنترل کند. در همین دوره پیک چهارم بیماری که سهمگین ترین پیک بیماری در کشور طی 14 ماه اخیر بود؛ همه ظرفیت‌های کشور پای کار آمد و اتفاقا دوره این پیک با اینکه نوع بیماری موتاسیون یافته انگلیسی بود؛ اما به سرعت طی شد و امروز آمار مرگ و میرهای کرونایی در کشور در محدود 100 الی 150 نفر رسیده است.
خوشبختانه با گزارش اخیر وزارت بهداشت که واکسن کوو برکت در حال طی آخرین مراحل بالینی اش است و به زودی وارد چرخه تزریق میشود؛ دیگر نگرانی از بابت کمبود واکسن هم وجود نخواهد داشت و چه بسا می توان با ظرفیت‌های‌سازی‌های بیشتر، زمینه را برای تجاری سازی واکسن ایرانی فراهم ساخت. مخلص کلام آنکه کرونا در کنار تهدیدات فراوان و بی‌نظیرش در درون خود حامل فرصت‌هایی نظیر آماده شدن برای شرایط اضطراری، تقویت زیرساختهای الکترونیکی کشور، تقویت زیرساختهای بهداشتی و درمانی را دارد و امید اینکه با استفاده از این تجربیات، آسیب‌پذیری کشور را در برابر خطرات پیش بینی نشده کاهش دهیم.
سایر اخبار این روزنامه
چرا همچنان پس از 16 ماه کنسرت‌ها از آنلاین به فیزیکی تغییر نمی‌کنند؟
سکوت نت‌ها روی صحنه
رضا دهکی
چالش اقلیت در جایگاه اکثریت
راهبرد بایدن برای مقابله با پوتین و شی جین پینگ چیست؟
چرا در ماه‌های اخیر خرید و فروش دارو در فضای مجازی افزایش یافته است؟
داد و ستد مجازی دارو؛ روایت وارونه
واکنش‌ها به حضور کشتی‌های جنگی ایران در اقیانوس اطلس
آمریکا با کشتی‌های جنگی ایران چه خواهد کرد؟
«ابتکار» وضعیت بازار ارز و احتمالات آن را بررسی کرد
واقعیت قیمت دلار در روزهای پایانی دولت
مناظره سوم با عنوان دغدغه مردم توانست به بالا رفتن شور انتخاباتی کمک کند؟
راند آخر مناظره؛ بدون برنده
کدخدایی: انتشار عمومی دلایل عدم احراز صلاحیت، در قانون پیش‌بینی نشده
لاریجانی خواستار انتشار دلایل رد صلاحیت خود شد
وزیر کشور:
شاهد حضوری پرشور، سالم و قانونی برای انتخابات خواهیم بود
دلیل رزمایش‌های نظامی شتابزده کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس چیست؟
کرونا و تاب آوری اقتصادی
