روزنامه جوان
1400/03/24
سریال جدال لفظی دژ پسند و همتی در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰
حال و روز سيستم مالي اقتصاد ايران در سال‌هاي پاياني دولت روحاني به هم ريخته‌است، از طرفي تنها در يك سال اخير 2هزارو500هزار‌ميليارد‌تومان از ارزش بازار بورس تهران كاسته شده و بدين واسطه ميليون‌ها سهامدار مالباخته شده‌اند، از طرف ديگر سيستم بانكي مدعي پرداخت ۲هزار و ۴۰۰هزار ميليارد تومان تسهيلات در سال99 بوده است؛ با وجودي‌كه بانك‌ها در سال99حدود ۴9درصد افزايش پرداخت تسهيلات نسبت به سال98 داشته‌اند، اما خبري از رشد توليد نيست از همين رو به نظر مي‌رسد انحراف بزرگي در حوزه مالي ايران در سال پاياني دولت روحاني رخ داده كه نياز به رسيدگي قضايي و حسابرسي دقيق دارد در چنين شرايطي وزير اقتصاد و رئيس كل پيشين بانك مركزي حتي در روزهاي نزديك به انتخابات دست از جدال لفظي پيرامون علت ريزش بازار سرمايه و ناترازي دخل و خرج بانك‌ها بر نمي‌دارند و اين موضوع به يك سريال تبديل شده‌است.اگر چه دولت دوازدهم با مقوله تحريم و شيوع كرونا مواجه بود، اما رشد پايه پولي در سال‌هاي اخير نشان مي‌دهد هزينه‌هاي بودجه دولت از محل كاهش ارزش پول ملي و خلق پول داغ در كنار رشد ضريب فزاينده پولي تأمين شده‌است، به عبارتي دیگر مردم به واسطه كاهش ارزش پول ملي و فقير‌تر شدن به شكل ماليات پنهان هزينه‌هاي كشور را پرداخت كرده‌اند، در چنين شرايطي دولت نمي‌تواند به شكلي رفتار كند كه پنداري دولت هزينه‌هاي كشور را از جيبش پرداخت كرده است. پايه پولي تنها در دوران مديريت همتي در بانك مركزي از محدوده 200هزار ميليارد تومان به محدوده 460هزار ميليارد تومان رسيده‌است، يعني در سال‌هاي اخير بانك مركزي حداقل پنج تا شش‌برابر خط اعتباري 45هزار ميليارد توماني مسكن مهر، پول داغ چاپ كرده‌است، اين پول داغ با ضريب فزاينده بيش از هفت در نظام بانكي ضرب مي‌شود تا نقدينگي حدود 3هزارو500هزار ميليارد تومان را پديد آورد كه آورده است. پس در شرايطي كه بودجه دولت از محل چاپ پول داغ تأمين شده‌است در حوزه‌هاي مالي اعم از بانك، سرمايه و بيمه و صندوق توسعه ملي نيز رويدادهايي بوده است كه نشان از وجود انحراف و مشكلات جدي دارد كه بايد بررسي حسابرسي و قضايي در اين بعد كليد بخورد. بورس اوراق بهادار تهران كه ارزشش تنها 700هزار ميليارد تومان بود در سال‌هاي پاياني دولت حسن روحاني به يكباره تا 7هزار‌هزار‌ميليارد تومان صعود و در نهايت تا محدوده 4هزارو500هزار ميليارد تومان سقوط آزاد كرد و بسياري از مردم در اين بازار مالباخته شدند در اين بين اين پرسش مطرح مي‌شود كه چه اشخاصي در اين بازار يك‌شبه ره 100ساله را رفتند و پول‌هاي بسيار كلاني را به جيب زدند و مقصر اين شيوه مديريت پولي و مالي در اقتصاد كيست؟ علاوه بر اينكه طي يك‌سال گذشته حدود 2هزارو500هزار ميليارد تومان از ارزش بورس اوراق بهادار تهران از دست رفته است، بانك‌ها در سال99 مدعي تأمين مالي 2هزارو400هزار ميليارد تومان تسهيلات در اقتصاد ايران شدند به رغم آنكه 49درصد تسهيلات مالي در سال گذشته بيشتر از سال98 پرداخت شده‌است، اما خبر چنداني از رشد اقتصادي نيست و اين پرسش مطرح مي‌شود كه بانك‌ها سپرده‌هاي مردم را به چه اشخاصي وام داده‌اند و چرا اين منابع به رشد توليد ناخالص داخلي منتج نشده است. تا پيش از اين گفته مي‌شد كه ناترازي دخل و خرج بانك‌ها حدود 700هزار‌ميليارد تومان است، به عبارتي بانك‌ها 700هزار‌ميليارد‌تومان تسهيلات پرداخت كردند كه بازپس‌گيري آنها با ريسك مواجه است، در اين بين سال گذشته بانك‌ها مدعي پرداخت تسهيلات كلاني شدند كه اثري در رشد اقتصادي نداشته است، بدين ترتيب شائبه انحراف منابع بانكي به بخش‌هاي دلالي پر ريسك و حتي خروج اين منابع تحت قالب رمز ارز از كشور وجود دارد. در شرايطي كه وضعيت بخش مالي ايران دچار آشفتگي و ابهام فراوان است در اين بين جدال بين وزير اقتصاد و همچنين رئيس كل پيشين بانك مركزي حتي در روزهاي نزديك به انتخابات رياست جمهوري1400 به سريال تبديل شده‌است و حتي برخي نامزدهاي رياست جمهوري خواستار ممنوع‌الخروج شدن برخي مديران دولتي شده‌اند، زيرا در سال‌هاي اخير به بهانه تحريم آمارهاي اقتصادي منتشر نشد و حالا خبرهايي از وضعيت اقتصاد به گوش مي‌رسد كه احتمال تشديد فساد در ابهام را تقويت كرده است.
