توافق نانوشته‌ی تهران و غرب؛ توافق نهایی بعد از انتخابات ایران؟


اگرچه عراقچی گفته بود: «بدون رفع نگرانی‌های مهم‌مان هیچ توافقی نخواهیم کرد» و خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه اظهار کرده بود:
«در مورد رفع تمامی تحریم‌های ذیل برجام توافق شده است» اما داستان به گونه‌ای دیگر در حال رقم خودن است زیرا گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای تاکید کرده است: احیای برجام با توافق دولت بعدی ایران انجام شود. عبدالرضافرجی راد استاد ژئوپلیتیک دانشگاه
به آفتاب‌یزد می‌گوید: این یک توافق نانوشته بین اعضای برجام است که اجازه ندهند «توافق» و «عدم توافق» اثری بر انتخابات ایران - اعم از مثبت
یا منفی - بگذارد اما اظهار امیدواری می‌کند: حتی ممکن است توافق تا پیش از ۱۳ مرداد عملیاتی شود!


آفتاب یزد - رضا بردستانی: یک استاد ژئوپلیتیک دانشگاه به آفتاب یزد می‌گوید: مسئله‌ی مهم و نگران کننده‌ای نیست جز این که کشورهای عضو تصمیم گرفته‌اند مذاکرات برجام بر انتخابات اثرگذاری
- اعم از مثبت یا منفی - نداشته باشد. عبدالرضا فرجی راد اضافه می‌کند: البته مذاکرات به قوت خود باقی است و از بعدِ انتخابات نیز ادامه پیدا می‌کند اما ممکن است توافق نهایی به یکی - دو ماه بعد موکول شود و چه بسا این توافق در همین دولت دوازدهم نیز به دست آید.
> گروسی: احیای برجام با توافق دولت بعدی ایران انجام شود
هنوز معلوم نیست که آیا مذاکرات درباره بازگشت به برجام تا پایان دوره ریاست جمهوری حسن روحانی به نتیجه می‌رسد یا خیر. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای می‌گوید، باید برای این منظور منتظر دولت جدید ایران ماند. رافائل گروسی در مصاحبه‌ای با روزنامه ایتالیایی لارپوبلیکا گفت، برای احیای توافق هسته‌ای با ایران باید منتظر تشکیل دولت جدید در این کشور بود. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای تاکید کرده است که یک توافق اصولی نیاز به اراده سیاسی طرفین دارد. او در رابطه با بحث و تبادل اطلاعات با جمهوری اسلامی می‌گوید، در هفته‌های اخیر بر سر موضوعات فنی بسیار پیچیده و ظریف گفت‌وگو شده است. انتظار می‌رود که رئیس جمهور جدید ایران تا اواسط دومین ماه تابستان ۱۴۰۰ کابینه خود را معرفی کند. ریاست حسن روحانی روز ۱۳ مرداد پایان می‌یابد. دور ششم مذاکرات وین برای احیای برجام روز ۲۳ خرداد بین ایران و قدرت‌های جهانی آغاز شد. آژانس به‌طور مستقیم در مذاکرات شرکت ندارد اما دعوت شده است، ارزیابی خود از نتایج مذاکرات را ارائه کند و به بازرسی سایت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ادامه دهد.
> تاکید بر توافق «در اسرع وقت»
رافائل گروسی در مصاحبه دیگری که پیشتر منتشر شد بر توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی در اسرع وقت تاکید کرده و گفته بود، چنین توافقی لازمه دسترسی آژانس به فعالیت‌های هسته‌ای ایران خواهد بود. او در گفت‌وگو با پایگاه خبری «اکسیوس» عدم توافق با ایران را به یک «پرواز کورکورانه» در رابطه با فعالیت هسته‌ای ایران تشبیه کرد. سخنگوی وزارت خارجه ایران ضمن بیان این که مذاکرات وین به بن‌بست نرسیده است گفت، «هیچ چیز غیرممکنی» وجود ندارد. به گفته سعید خطیب‌زاده، طرفین مذاکره در حال بررسی «برخی ظرایف فنی، سیاسی، حقوقی و اجرایی» هستند و «دو، سه موضوع اساسی باقی مانده است» که در مورد آن‌ها
گفت‌وگو می‌شود.
> گروسی تصمیمات ۱+۵ را بازگو کرده است
عبدالرضا فرجی راد به آفتاب یزد گفت: آقای گروسی در واقع دارد نظر ۵+۱ را بیان می‌کند و بر این اساس و با توجه به انتخابات ایران و حساسیتی که دارد و اینکه بحث توافق و اعلام نتیجه ممکن است روی انتخابات تاثیر گذارد، هم ایران و هم طرفین غربی به این نتیجه رسیده‌اند که توافق به بعد از برگزاری انتخابات موکول شود.
این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه ادامه می‌دهد: تصور می‌کنم انتخابات برگزار شود مذاکرات از سر گرفته می‌شود و منتظر روی کار آمدن رئیس جمهور جدید نخواهند بود. چون پیش‌تر این نگرانی وجود داشته که روی یک جناح و گروه اثر مثبت و روی جریان دیگر اثر منفی داشته باشد و از آن استفاده شود. دولت هم یک ماه دیگر تمام می‌شود. زیاد تفاوتی نمی‌کند. لذا فکر می‌کنم از هفته آینده روند گفتگوها انجام می‌شود.
این استاد دانشگاه در واکنش به این پرسش که آیا ممکن است گفتگوها متوقف شود اظهار می‌دارد: فکر می‌کنم روند گفتگوها ادامه پیدا می‌کند. طرف خارجی هم مطمئن است ادامه پیدا می‌کند. کسانی که مذاکره می‌کنند فقط نماینده دولت فعلی نیستند بلکه نماینده شورای عالی امنیت ملی‌اند که وظیفه‌ای به معاون اول وزیر امور خارجه محول شده که مذاکرات را جلو برد. معاون به دولت و شورای عالی امنیت ملی گزارش می‌دهد. بنابراین این روند ادامه پیدا می‌کند و مذاکرات سرعت می‌گیرد. بعد انتخابات هم حرفهایی زده می‌شود که مثلا ما نقش داشتیم گروه دیگر می‌گوید ما که آمدیم سرعت گرفت. یعنی هر کسی سعی می‌کند امتیاز خود را ببرد. تحلیل من این است فعلا به این نتیجه رسیدند که توافق قبل از برگزاری انتخابات صورت نگیرد که به نفع یک جناح و گروه نشود. لذا روندی که در چند ماهه اخیر طی شده در آینده نیز دنبال می‌شود.
> بی‌فرجامی برجام غیر ممکن است
استاد ژئوپلیتیک دانشگاه با تایید این مطلب که مذاکرات بی‌فرجام نخواهد بود می‌گوید: طرفین توافق همه راغب به توافق هستند.
فرجی راد تاکید می‌کند در هر صورت دست دولت بعدی به لحاظ اقتصادی باز خواهد بود و امیدواریم برای وضعیت معیشت مردم برنامه‌ریزی خوبی شود.