روزنامه ابتکار
1400/03/30
چه فیلم‌هایی در جهان و ایران درباره انتخابات ساخته شده است؟ تصویر رئیس جمهوری در قاب سینما
گروه فرهنگ و هنر – اتفاقات و شخصیت‌های مهم سیاسی همیشه یکی از سوژه‌های جذاب فیلمسازی در همه دنیا بوده‌اند. انتخابات، خصوصا انتخابات ریاست جمهوری و شخصی که در سمت ریاست جمهوری قرار گرفته همیشه به دلیل حواشی و مسائل پشت پرده از جمله موضوعات هیجان‌انگیز در اینگونه فیلم‌ها به‌شمار می‌روند. در این گزارش نگاهی کوتاه خواهیم داشت به برخی از این فیلم‌ها.این روزها هنوز هم با وجود اتمام انتخابات، موضوع این کنش سیاسی در کشور داغ است. تقریبا بیش از 3 سده است که بسیاری از مردم جهان در تلاش هستند تا با شرکت در انتخابات در چگونگی شکل‌گیری آینده خود و دیگر افراد جامعه سهیم باشند. همیشه هم در این کنش، شاهد شعارهای گوناگون و حتی عجیب، جنگ‌های سیاسی و ... هستیم که هر کدام می‌تواند سوژه یک فیلم سینمایی باشند. از قضا اهالی صنعت سینما نیز برخی از این موضوعات را به تصویر درآورده‌اند.
فیلم «انتخابات» که در سال ۱۹۹۹ اکران شد یکی از ساده‌ترین فیلم‌هایی است که سیاست و انتخابات را برای تماشاگر نوجوان و جوان توضیح می‌دهد. بنابراین تماشای این فیلم برای نوجوانانی که دوست دارند درک بهتری از فضای سیاست داشته باشند، ضروری به نظر می‌رسد. تصویر هوشمندانه‌ای که این فیلم از بازی‌های سیاسی و رسوایی‌های پشت پرده جهان سیاست ارائه می‌کند احتمالا یکی از خیره‌کننده‌ترین نمونه‌های ممکن است. «انتخابات» همه آنچه در جهان سیاست در بسیاری از کشورهای جهان رخ می‌دهد را در حیاط یک دبیرستان روایت می‌کند. در این فیلم یک معلم دبیرستان تصمیم می‌گیرد در انتخابات مدرسه با دانش‌آموزان همکاری کند اما این تصمیم زندگی شخصی او را دچار چالش‌های متعددی می‌کند. او باید با دختری تمامیت‌خواه مبارزه کند که نه‌تنها به پیروزی در انتخابات مدرسه فکر می‌کند بلکه می‌خواهد سرپرستی جدی برای سایر همکلاسی‌هایش باشد.
«سگ را بجنبان» یک فیلم سیاسی دیگر است که به عنوان یکی از جذاب‌ترین کمدی سیاسی‌های تاریخ هالیوود نه‌تنها یکی از بهترین فیلم‌هایی است که رسوایی‌های سیاسی را به تصویر می‌کشد بلکه یکی از بهترین فیلم‌هایی است که درباره انتخابات ریاست جمهوری ساخته شده است. این فیلم به خوبی نشان می‌دهد که چگونه رسانه‌ها نقش بیشتری از سیاستمداران در موفقیت آنها دارند و این رسانه‌ها هستند که می‌توانند بازی‌های سیاسی را به بهترین شکل ممکن مدیریت کنند. «سگ را بجنبان» تماشاگرش را به تامل بیشتر درباره اخبار رسانه‌ها دعوت می‌کند و در رسیدن به هدف اصلی‌اش یعنی ایجاد شک و تردید در ذهن تماشاگر هم موفق است. در این فیلم یکی از طرفداران قدرتمند رئیس‌جمهوری در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایالات متحده با یک تهیه‌کننده هالیوودی تماس می‌گیرد. آنها باید یک جنگ رسانه‌ای بزرگ را آغاز کنند تا ذهنیت مردم از سوی پرونده رسوایی جنسی رییس جمهوری فاصله بگیرد.
همان‌طور که گفتیم ماسئل پشت پرده از جمله مسائل جذاب برای علاقه‌مندان به سیاست است. برای افرادی که دوست دارند پشت صحنه واقعی درگیری‌های سیاسی را حداقل در ایالات متحده را درک کنند شاید فیلم «نیمه ماه مارس» یک انتخاب بی‌بدیل و جذاب باشد. فیلمی که جرج کلونی، بازیگر شناخته‌شده، نه‌تنها در آن هنرنمایی کرده بلکه وظیفه کارگردانی و تهیه‌کنندگی آن را هم برعهده داشته است. این فیلم جدی و صریح در تحت تاثیر قراردادن تماشاگرش بی‌تعارف ظاهر میشود و به همین دلیل نفس او را در سینه حبس می‌کند. جرج کلونی و رایان گاسلینگ تنها بازیگران شناخته‌شده «نیمه ماه مارس» نیستند و ایون ریچل وود، ماریسا تومه، پل جیاماتی و جفری رایت هم در این فیلم هنرنمایی می‌کنند.این فیلم درباره یک جوان ایده‌آل‌گرا است که درک پخته‌ای از واقعیت‌های دنیای سیاست ندارد، عضو ستاد تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری میشود. او که رویاهای عظیمی برای پیشرفت آمریکا در ذهنش پرورانده خیلی زود متوجه میشود که سیاست آمریکایی اساسا فضایی برای پیشرفت کشور به او نمی‌دهد و این واقعیت تلخ حواشی بسیاری برای او به همراه دارد.
یکی از فیلم‌های جذاب پیرامون انتخابات که داستانی کمدی را روایت می‌کند. شارلیز ترون و سث روگن که هر کدام بیشتر در فیلم‌های درام و کمدی دیده شده‌اند در این کمدی درام حضور پیدا کرده‌اند تا فیلمی پرستاره را تماشا کنیم. «لانگ شات» به شکل جذابی به سیاست‌های پشت‌پرده در فرایندهای انتخاباتی اشاره می‌کند و به همین دلیل یکی از بهترین فیلم‌هایی است که می‌توانید درباره انتخابات تماشا کنید. در این فیلم روزنامه‌‌نگاری به نام فرد فلرسکی با معلم دوران کودکی‌اش، شارلوت فیلد مواجه میشود. شارلوت حالا وزیر امور خارجه آمریکا شده و می‌خواهد برای انتخابات ریاست جمهوری آماده شود. بنابراین شارلوت از فرد می‌خواهد تا متن سخنرانی‌هایش را بنویسد. این آغاز همکاری دوباره آنها است.
اما در کشور ما هم پیرامون ریاست جمهوری و انتخابات چندین فیلم ساخته شده است. «ابوالقاسم طالبی» در همان سال 1379 فیلم «آقای رئیس جمهوری» را با رویکرد سیاسی اجتماعی می‌سازد. مصطفی ریاحی رزمنده سالهای جنگ و روزنامه‌نگار به دور از مصلحت گرایی، به خاطر توطئه‌ای مالی به زندان می‌افتد و نشریه‌اش تعطیل میشود. اما با الطاف ظاهری شخصیتی متنفذ از زندان بیرون می‌آید و چون طرز فکر و مقالاتش مورد قبول هیچ یک از جناح‌های سیاسی نیست با دعوت همان شخصیت متنفذ سردبیری روزنامه تازه تاسیسی را به عهده می‌گیرد که مدیر مسئول و صاحب امتیازش همان شخص متنفذ است. فعالیت در آن روزنامه، مصطفی را گام به گام از ارزش‌های گذشته و اهداف انقلابی خود و نیز همسرش که همچنان بر آن ارزش‌های انقلابی پا می‌فشارد، دور می‌کند، تا اینکه برخورد با دوستان جانبازش او را به خود می‌آورد و هنگامی که صاحب امتیاز روزنامه خود را نامزد ریاست جمهوری اعلام می‌کند مصطفی در آخرین سرمقاله ماهیت ضد ارزشی او را برملا می‌سازد. این عمل انقلابی موجبات قتل او را فراهم می‌آورد. اگرچه در آخرین لحظات دوستانش به یاری‌اش می‌شتابند اما ابتدا همسرش در انفجار اتومبیل و سپس خودش توسط چند گلوله به قتل می رسد.
پس از انتخابات سال 88 دوباره فضای سینمای ایران به سمت مسائل اجتماعی سیاسی گرایش پیدا کرد. فیلم‌های «پایان‌نامه»، «اخراجی‌های3 »، «قلاده‌های طلا»، «تلفن همراه رئیس‌جمهوری» و «گیرنده» در فاصله این سال‌ها ساخته شد. فیلم «پایان‌نامه» به کارگردانی «حامد کلاهداری» و تهیه‌کنندگی «روح‌الله شمقدری» در سال 1389 با موضوعیت حوادث بحثبرانگیز بعد از انتخابات 88 ساخته شد. «پایان‌نامه» برای اولین بار در بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر نمایش داده شد و سپس از خرداد 1390 در سینماها به نمایش عمومی درآمد.
بعد از رکورد فروش اخراجی‌های 1 و 2 «مسعود ده‌نمکی» با ساخت «اخراجی‌های 3» در سال 1389 دوباره شانس خود را در فروش گیشه امتحان کرد. او در این فیلم یک نگاه منتقدانه به مناسبات سیاسی و اجتماعی بعد از جنگ و انتخابات سال 88 دارد که با زبان طنز بیان میشود. در این فیلم جنگ تمام شده، اخراجی‌ها و دیگر هم‌رزمانش به شهر برگشتند و هر کس در پی کسب و کاری است، یک برنامه زنده تلویزیونی در تلاش است تا تعدادی از رزمندگان را برای حضور در یک برنامه دعوت کند، شرایط نامساعد حال یکی از همرزمان او را راهی بیمارستان می‌کند، اما بر اثر حوادثی در سطح شهر دیر به بیمارستان می‌رسد و تا پای شهادت پیش می‌رود و این بهانه‌ای برای حضور همرزمان سابق در بیمارستان میشود که حالا هر کدام و شخصیتی جدید دارند و...
«ابوالقاسم طالبی» بار دیگر یک فیلم سیاسی می‌سازد؛ فیلم «قلاده‌های طلا» به نقش عوامل خارجی مانند «سی.آی.ا»، «موساد»، و سازمان مجاهدین خلق در این درگیری‌های سال 88 می‌پردازد و درگیری‌های ماموران وزارت اطلاعات با این گروه‌ها را به تصویر می‌کشد. البته اکران این فیلم با حواشی و انتقادات بسیاری از سوی بخشی از جامعه روبه‌رو شد.
«تلفن همراه رئیس‌جمهوری» فیلمی به کارگردانی «علی عطشانی»، نویسندگی جابر قاسمعلی و تهیه‌کنندگی محسن آقاعلی اکبری ساخته سال ۱۳۹۰ است و بازیگرانی مانند مهدی هاشمی، بهناز جعفری، نیکی کریمی، اکبر عبدی و... در آن بازی کرده‌اند. داستان فیلم درباره پیرمردی است که شغلش باربری بوده و قصد خرید سیم‌کارت و تلفن همراه را دارد که دست بر قضا سیم‌کارت خاموش سالیان گذشته رئیس‌جمهوری مورد معامله قرار گرفته و دست او می‌افتد.
«گیرنده» فیلمی به کارگردانی «مهرداد غفارزاده» و تهیه‌کنندگی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی ساخته سال ۱۳۹۰ است. در این فیلم قرار است رئیس‌جمهوری از شهری کوچک (جاروف) که مشخص نیست در کجای ایران قرار دارد، بازدید کند. به این علت اکثر مردم شهر شروع به نوشتن نامه برای رئیس جمهوری می‌کنند و مشکلات خود را در نامه توضیح می‌دهند. داستان از جایی شروع میشود که هیئت دولت و مقامات پس از بازدید از شهر می‌روند و یک محموله نامه پس از رفتن رئیس‌جمهوری و همراهانش به فرمانداری می‌رسد.
فیلم دیگری که در این زمینه ساخته شده، «مارموز» به کارگردانی کمال تبریزی، نویسندگی آیدین سیارسریع و تهیه‌کنندگی جواد نوروزبیگی محصول سال ۱۳۹۶ است. داستان فیلم دربارهٔ مردی به نام قدرت (حامد بهداد) است که طی عملی خودسرانه به قهرمان شهر تبدیل میشود. او که سودای رسیدن به قدرت و سخنرانی در مجلس را دارد، با اتفاقات گوناگونی مواجه میشود که سرنوشت او را تغییر می‌دهد…
البته فیلم‌های دیگری نیز ساخته شده‌اند که در آنها اشاره‌هایی به رئیس‌جمهوری یا انتخابات شده است، فیلم‌هایی چون «زیر پوست شهر»، «خروج» و...
سایر اخبار این روزنامه
سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کرد
ژوبین صفاری
انتخابات ریاست جمهوری و چند نکته
برنامه کامل تیم ملی در مقدماتی جام جهانی
پاییز سخت در انتظار فوتبال ایران
چه فیلم‌هایی در جهان و ایران درباره انتخابات ساخته شده است؟
تصویر رئیس جمهوری در قاب سینما
چه عواملی باعث فرار از خانه میشود؟
واقعیت‌های تلخ از فرار دختران از خانه
«ابتکار» وضعیت بازارهای اقتصادی در سه ماه آتی را بررسی کرد
مسیر اقتصاد در دولت جدید
میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری: ۴۸.۸ درصد اعلام شد
ردای ریاست بر تن رئیسی
پیام رهبر انقلاب خطاب به مردم پیروز بزرگ انتخابات ملت ایران است
روحانی پس از دیدار با رئیس جمهوری منتخب:
اعضای دولت در دوران انتقالی ۴۵ روزه در کنار رئیس جمهوری منتخب هستند
اتحادیه اروپا:
لبنان در لبه پرتگاه است
فرمول کاهش نرخ بیکاری
چهار توقع بازار کار از رئیس‌جمهوری آینده
دیدار قالیباف با رئیسی پس از اعلام نتایج اولیه انتخابات
